kan ve kan ürünleri transfüzyonu talimatı

KAN VE KAN ÜRÜNLERİ TRANSFÜZYONU TALİMATI
DOKÜMAN NO
TH.TL.06
YAYIN TARİHİ
01.01.2016
REVİZYON NO
0
REVİZYON TARİHİ
---
SAYFA NO
2
1. AMAÇ:
Kan transfüzyonu işlemlerini açıklayarak hastanemizde yapılacak uygulamaların kontrollü yürütülmesini sağlamak.
2. KAPSAM : Kan transfüzyonu yapılan yataklı servisleri kapsar.
3. TANIMLAR:
Kan transfüzyonu: Kan nakli
Uyumluluk Etiketi: Kan ürünlerinin hastaya verilmesine yönelik hasta kimlik bilgilerinin,test sonuçlarının vb. yazılı
olduğu etiket.
Cross match: Hasta kanı ile verici kanının kan grupları ve kan subgrupları açısından
uygunluğunun test edilmesi.
Hemoliz; Eritrosit zarlarının yırtılması sonucu, Hb molekülünün hücre dışına çıkması.
TDP: Taze Donmuş Plazma
4. SORUMLULAR: Bu talimatın uygulanmasından KliniklerdekiSağlık çalışanları Hamşire-Ebe ve Hekimler
sorumludur.
5. UYGULAMA:
5.1. Tedavi sırasında kan transfüzyonu gerekli olan hastanın uzman doktoru kan istem formu düzenler.
5.2. Kan istem formunda; Hastanın; Adı ve soyadı, Protokol numarası, Tedavi gördüğü bölüm, Tanısı, Kan grubu,
Transfüzyon endikasyonu, Hastaya daha önce transfüzyon yapılıp yapılmadığı, Hasta kadın ise daha önce doğum
yapıp yapmadığı, Kan ve/veya kan ürününün istem gerekçesi, Hazırlanacak kan ve/veya kan ürününün türü ve
miktarı, Planlanan veriliş süresi, Hekim kaşesi ve imzası yer alır.
5.3. İlgili birim Sağlık çalışanıi hastadan cross match için kan örneği alır, kan istem formu ile birlikte yönlendirme
personelini kan merkezine yönlendirir.
5.4. Tam kan ve kan bileşenlerinin nakil talimatına uygun olarak gelir
5.5. Transfüzyon öncesi, çapraz karşılaştırma test sonucu ile hasta bilgileri iki sağlık çalışanı tarafından doğrulanır.
5.6. Transfüzyondan hemen önce, iki sağlık çalışanı tarafından;
5.6.1. Hastanın kimliği,
5.6.2. Ürünün son kullanma tarihi,
5.6.3. Ürünün torbasının genel görünümü,
5.6.4. Kan ve/veya kan ürününün türü ve miktarı,
5.6.5. Ürünün planlanan veriliş süresi doğrulanır.
5.7. Kan torbası transfüzyondan önce hemoliz, renk, pıhtı, torba bütünlüğü yönünden
incelenir. Torba içinde; Bulanık ve beyazımsı bir tabaka yada hava kabarcığının olması bakterilerin ürediğini gösterir.
Anormal kırmızı renk hemoliz işaretidir.
5.8. Tam kan ve sıvı kırmızı kan hücrelerinin oda ısısında uzun süre bekletilmesi ve
kontrolsüz olarak ısıtılması, hücrelerin hemolizini hızlandırır ve kana bulaşmış olan
mikroorganizmaların hızla üremelerine neden olur. Kan transfüzyon öncesi oda ısısında en fazla 30 dakika bekletilir.
5.9. Taze donmuş plazma eritildikten sonra dondurulmaz.
5.10. Rutin transfüzyonda kanın ısıtılmasına gerek yoktur. Kısa sürede fazla miktarda kantransfüzyonlarında, kan
değişiminde kan, özel kan ısıtıcılarında ısıtılır. Kan ve kan ürünlerini ısıtmada sıcak su içinde, radyatör üzerinde yada
soba yanında bekletme, battaniyeye sarma gibi ısının kontrol edilemediği yöntemler kullanılmaz.
5.11. Kan ürünü takılmadan önce 1 dk hafifçe çalkalanır.
5.12. Olanak varsa ayrı bir IV yol açılır.
5.13. Transfüzyon sırasında kullanılması istenilen en uygun ven ön kol ve elin sırtıdır.
5.14. Ayrı bir damar yolu açılamıyorsa ve %0.9’luk NaCl dışında mayi gidiyorsa damar yolu 10 CC SF ile yıkanır.
5.15. Kan ile birlikte hastaya verilmesi uygun olan tek sıvı %0.9’luk NaCl’dür. Bu sıvının dışında başka bir sıvı ve
ilaç hemolize neden olacağından kan ile birlikte verilmez.
5.16. Kan takılmadan önce hastanın vital bulguları ölçülür.
5.17. Ateşi yüksek olan hastada transfüzyona bağlı reaksiyon belirtilerini takip ve ayırt etmek için mümkünse
hastanın ateşi düşürüldükten sonra kan takılır.
5.18. Hazırlanan kan ürünü açılan damar yoluna takılır.
5.19. Kan ürünü torbasının yüksekliği 1-1,5 metre olarak ayarlanmalıdır.
5.20. İlk 10-15 dakika süresince akış hızı yavaş olmaldır, 10-15 damla/dakika ayarlanır.
5.21. Transfüzyonun ilk 15 dakikası sağlık çalışanı tarafından gözlenir.
5.22. Reaksiyon 15 dakika içinde gelişmedi ise hastanın durumuna ve hekim önerisine göre verilecek miktar ve hızı
ayarlanır.
5.23. Transfüzyon boyunca her 30 dakikada bir hastanın vital bulguları izlenir.
5.24. Tam kan veya eritrosit süspansiyonu maksimum 4 saatte gider. 4 saatten sonrasında mikroorganizmaların
üremesi söz konusudur.
5.25. TDP’yi erittikten sonra en geç bir saat içinde verilir.eriyen TDPtekrar dolaba konulmaz.
5.26. Hasta transfüzyon reaksiyonları yönünden hemşire tarafından izlenir.
5.27. Vital bulgulardaki değişiklikler reaksiyon belirtisi olabilir.
5.28. Kan transfüzyonu reaksiyonunun genel belirtileri titreme, ateş, terleme, ürtiker,
taşikardi, dispne, bulantı, kusma, göğüs ağrısı, hipotansiyon, baş dönmesi, kanın verildiği ven boyunca kızarıklık ve
yanmadır. Müdahele edilmezse ileri evrede larenks
ödemi, bronşial astım ve anaflaktik şok gelişebilir.
5.29. Olası reaksiyonlar için acil arabası/tepsisi hazır bulundurulur.
5.30. Reaksiyona ait belirtiler görüldüğünde transfüzyon işlemi sonlandırılır, hasta yalnız bırakılmaz, hekime haber
verilir. Hekimin uygun gördüğü tedavi yapılır.
5.31. Reaksiyon geliştiğinde kayıtlar tekrar kontrol edilir, hemolitik reaksiyon açısından tekrar grup tayini yapmak
için hastanın kanından ve transfüze edilen kandan örnek alınarak laboratuara gönderilir.
5.32. İşlem bittikten sonra kan ürünü torbası ve ekleri “Atık Yönetimi Talimatı”na uygun olarak elimine edilir.
5.33. Yapılan tüm işlemler hemşire gözlem formuna kaydedilir. Kanın takılma ve bitiş saati, kanın seri numarası, kan
grubu ve Rh faktörü, kaç ünite gönderildiği, hastanın yaşam bulguları ve uygulamayı yapan hemşirenin adı-imzası,
reaksiyon gelişmesi durumunda belirtiler ve uygulanan girişimler kayıt edilir
5.34 .Kan transfüzyonu bittikten sonra Kan ürünlerinin üzerindeki Kross-Mach test etiketi ve kızılay barkot etiketi
veya barkod numaraları Kn transfüzyon takip formuna kaydedilir.
6.HEMOVİJİLANS
Hizmet birimleri, kan ve kan bileşenlerinin kalite ve güvenliğine bağlı olabilecek transfüzyon öncesinde, sırasında veya
sonrasında gözlenen istenmeyen ciddi etkilerinbilgilendirmesini HEMOVİJİLANS sorumlu hekimine bildir ve hekim
olayların kayıtlarını tutar ve Bakanlığa bildirir. Bildirim, "İstenmeyen ciddi etki ve olayların bildirimi"formu ile yapılır.
6. İLGİLİ DÖKÜMANLAR
6.1. Kan ve kan bileşenleri istem formu
6.2. Kan transfüzyonu takip formu
6.3 Atık yönetimi Talimatı
6.4 Tam kan ve kan bileşenlerinin nakil talimatı
HAZIRLAYAN
KONTROL EDEN
Kalite Yönetim Direktörü
Bülent BULUT
ONAY
BAŞHEKİM
Op.Dr.Salih Zeki PİŞKİN