Devre Analizi II Laboratuvarı Deney Föyü 5

DENEY5- AA paralel bağlı R-L (direnç-bobin) devreleri
1.1. DENEYİN AMAÇLARI
Alternatif akımda paralel R-L devrelerinin analizi ve deneysel olarak
incelenmesi
1.2. TEORİK BİLGİ
PARALEL R-L DEVRESİ
Şekil 3.20 ’de bir dirençle bobinin paralel bağlandığı devre görülmektedir. Bobin yine saf olarak
düşünülmüştür.
Bu devrede devre gerilimi, her iki elemana da uygulanmaktadır. Devre akımı ise direnç ve
bobinden geçen akımların vektörel toplamına eşittir. Bu vektörel değerler bir vektör diyagramı ile
gösterilir. Vektörlerin çizimine ortak değer gerilimle başlanır. Dirençten geçen akım (I R),
gerilimle aynı fazda ve bobinden geçen akım (I L) gerilimden 900 geri fazlıdır. Şekil 3.20’de
görüldüğü gibi IR ile IL vektörel olarak toplanırsa, devre akımı (I) bulunur.
Paralel R-L devresinde direnç ve bobin elemanları AC gerilim kaynağı ile paralel bağlanır.
Şekil 3.20 ’deki vektör diyagram incelenecek olursa;
• Direnç ve bobin elemanları üzerinde aynı genlikte ve fazda kaynak gerilimi olduğu
görülür.
• Bobin akımı IL, toplam devre akımından ( I ) 900 geri fazdadır.
• Toplam akım (I), direnç akımından (IR) α açısı kadar geridedir.
Şekil 3.20: Paralel devresinde akım-gerilim faz ilişkisi
Şekil 3.20’deki paralel R-L devresinin vektör diyagramından;
Şekil 3.21: Paralel R-L devresi
ÖRNEK:
Şekil 3.21’deki paralel R-L devresinde verilen değerlere göre XL, IR, IL, I, Z ve devrenin faz açısı
aşağıdaki gibi hesaplanır.
Devrenin toplam akımı, devre gerilimi ve direnç akımından 52,98 0 geridedir.
ÖN HAZIRLIK -1
ORCAD programında Şekil-4’deki devreyi R=10kΩ, R=8.2Ω, C=6.4mH(direnç tip) ve 10Vpp 2kHz’lik
sinüzoidal kaynak parametreleri ile kurunuz. Ana kol, direnç ve kondansatör üzerindeki akımları
göstertiniz.
ÖN HAZIRLIK-2
Şekil.4’deki devrenin, devre elemanlarının nasıl yerleştirileceği ve sinyalin nerelerden verileceğini
gösteren; breadboardun ve devre elemanlarının teknik kurallarına uyan taslak çizimi elle çizerek deneye
başlamadan önce teslim edilecektir.
DENEYİN YAPILIŞI
1)Şekil.4’deki devreyi board üzerinde kurunuz. Sinyal jeneratöründen Vpp=10V, frekansı ise 2kHz
ayarlayıp devreye veriniz.
2) Ana kol akımını, direnç ve kondansatör üzerindeki akımları multimetre ile ölçüp Tablo.1’e
kaydediniz. Cosα’yi ölçüm sonuçlarıyla hesaplayınız.
IR
IL
I
cosα
Tablo.1
3) ‘a’ ve ‘b’ noktalarından osiloskop ölçümleri alın. Çıkan dalga şekilleri arasında faz farkı var mıdır?
Varsa şekil üzerinden faz açısını hesaplayınız.
a
6.4m
b
8.2
Vpp=10
f=2kHz
AC
10k
Şekil.4
DENEY SONRASI SORU
SORU: Deneyde ne yapılmak istendiğini nedenleriyle birlikte kendi cümlelerinizle açıklayınız.
.