ba* a*rısına yakla*ım

BAŞ AĞRISINA YAKLAŞIM
YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ
TIP FAKÜLTESİ
DR SEMRA ASLAY
2016
BAŞ AĞRISI OLUŞUMU
• Baş ağrısı, kafadaki ağrıya duyarlı yapıların
(kafatasını saran tüm dokular) uyarılması, gerilmesi
ya da basıncı ile oluşur
• Baş ağrısında rol oynayan ağrıya duyarlı yapılar kan
damarları,baş boyundaki extrakranial
yapılar,intrakranial yapılar içinde;kafa tabanındaki
arterler ve büyük dalları,periarterial duramater ve
venöz sinüsler
• Beyin parankimi ve örten meningeal yapıların büyük
kısmı ağrıya duyarlı değildir
• Geleneksel olarak ağrı oluşumuyla ilgili
mekanizmalar;kranial damarların
vazodilatasyonu,boyun ve saçlı deri kaslarının
kasılması,damarların ve ağrıya duyarlı diğer
yapıların gerilmesi ve inflamasyonu ile açıklanmıştır.
• Bununla birlikte son on yılda baş ağrısı oluşumunda
seratonin ve diğer reseptörlerin vazodilatasyon ve
kas kontraksiyon teorilerini birleştiren nörojenik
teori tanımlanmıştır.
• Güncel düşünceler,baş ağrısına yol açan
mekanizmaları vaskuler veya muskuler kökenli
olarak tanımlamanın önemsiz olduğunu
vurgularken,bunların her ikisinin merkezi
nörotransmisyonun patofizyolojik görüntülerini
oluşturduğu yönündedir
• Baş ağrıları genel bir yaklaşımla altta yatan bir
nedenin tanımlanamadığı primer baş ağrıları ve
altta yatan bir nedenin olduğu sekonder ya da
organik baş ağrıları olarak ikiye ayrılır
BAŞ AĞRISI ETYOLOJİ
1) PRİMER NEDENLER
2) SEKONDER NEDENLER
3) DİĞER
SEKONDER BAŞAĞRISI
NEDENLERİ
CRITICAL SECONDARY CAUSES
REVERSİBLE SECONDARY CAUSES
PRİMER BAŞ AĞRISI NEDENLERİ
• MİGRAİNE
• TANSİON
• CLUSTER
CİDDİ PATOLOJİYE İŞARET EDEN
DURUMLAR
• Hayatındaki en şiddetli baş ağrısı olması
• Ağrının şiddeti,süresi,tipi ve diğer özelliklerinin daha
önce çektiği ağrıdan farklı olması ve ağrının
değişmesi
• Ağrının ani başlaması ve hızla ilerlemesi
• Ağrının efor veya fiziksel aktivite sırasında aniden
başlaması
• Kafa travması anamnezi olması
• Ateş,tansiyon yüksekliğinin olması
• Nörolojik semptom ve bulgunun olması(ense
sertliği, papil stazı,kuvvetsizlik,mental durumda
değişiklik)
• Epileptik nöbet bulunması
• Tedaviye cevap vermemesi(inatçı ve ilerleyici)
-bu gibi durumlar altta bir patoloji olabileceğini
düşündürür ve mutlaka ileri tetkik gerektirir.
ANAMNEZ
Klinik hikaye baş ağrısının etyolojisini belirlemede
çok önemli.
• Başlangıç zamanı:hastaya ilk sorulacak soru; ne
zamandır başı ağrıyor,yoksa hayatında ilk kez mi?
-İkinci-üçüncü dekat genç yaşlar:primer baş
ağrısı(migren,gerilim)
->50 yaş:temporal arterit,tümör,serebrovasküler
hastalıklar
• Zaman içindeki seyri:
-Tekrarlayan,arada ağrısız zamanları ağrı ataklarının
takip ediyor,ağrı kesicilere yanıt iyi:primer
- Yılın belli ay veya mevsiminde hep aynı günlerde
günün belli saatinde gelen kısa sürede geçen
tekrarlayıcı çok şiddetli ağrı:cluster
-İşe gittiğinde,eve döndüğünde veya belli
ortamlarda başlayan ağrı:gerilim
- Ayda 1-2 kez gelen,1-2 günde geçen tekrarlayıcı
ağrı:migren
-Ağrı ilk kez oluyor ve gitgide ilerliyor:sekonder
ZAMAN İÇİNDEKİ SEYRİNE GÖRE
BAŞ AĞRILARI
ANİ BAŞLANGIÇLI ŞİDDETLİ VE İLERLEYİCİ BAŞ
AĞRISI
• Subaraknoid kanama
• İntraserebral kanama
• Epidural ve subdural hematom
• Hipertansif ensefalopati
• Akut glokom
• Sistemik ateşli hastalıklar
ANİ BAŞLANGIÇLI ŞİDDETLİ FAKAT
TEKRARLAYICI BAŞ AĞRISI
•
•
•
•
Migren
Cluster baş ağrısı
Hipertansiyon atakları
Trigeminal nevralji
GÜNLER İÇİNDE GELİŞEREK İLERLEYEN BAŞ
AĞRISI
• İntrakranial yer kaplayıcı
lezyonlar(tümör,apse,subdural kanama)
• Psödotümör serebri
AYLAR İÇİNDE GELİŞEN VE ZAMAN İÇİNDE
DEĞİŞİKLİK GÖSTEREN BAŞ AĞRISI
•
•
•
•
Gerilim tipi baş ağrısı
Psikiyatrik nedenler
İlaca bağlı rebound baş ağrısı
Tümör
• Ağrının şiddeti:
Çok şiddetli ağrı:migren,sak,cluster,trigeminal
nevralji
• Ağrının lokalizasyonu:Aynı lokalizasyonda değişik
ağrı türleri de olabilir diğer özelliklerle birlikte
değerlendir
migren:Başın bir yarısında genelde.tümünde veya
bilateral olabilir
• Periorbital ve temporal alana yayılan
ağrı:cluster,temporal arterit,göz
hastalıkları(glokom,optik nevrit)
• Enseden başlayan ve başı saran
ağrı:gerilim,HT,intrakranial lezyonlar
• Başın tamamını saran, şiddetliağrı:SAK,migren
• Yüzde lokalize ağrı:trigeminal nevralji,çene ve
diş,sinüs patolojileri
• Ağrının karakteri:
-Vasküler kökenli ağrı: zonklayıcı,çekilme tarzı
-Gerilim tipi:sıkıştırıcı,başında bant varmış
gibi,başta sızlama
-SAK,intraserebral kanama:bıçak saplanır gibi ani
şiddetli,dayanılmaz
-Cluster:delici.oyucu şiddetli ağrı
-Trigeminal nevralji:yüzünde ani başlayan şimşek
çakar gibi ağrı
• Ağrıyı başlatan ve hafifleten nedenler:
- Eforla veya fiziksel aktivite sonucu olan: SAK veya
intraserebral kanama
- Sıkıntılı,huzursuz ortamda başlayan: gerilim
- Travma sonucu: subdural, epidural,
intraserebral kanama
- Aşırı uykusuzluk,aşırı uyuma,mensturasyon,
bazı gıdaların alımıyla ortaya çıkan: migren
-Yüze temas eden bir uyarıcı sonucu başlayan:
trigeminal nevralji
-Öksürme,ıkınma gibi venöz dönüşü engelleyen
durumlarda başlayan: İntrakranial yer kaplayan
lezyon
migren:Sessiz loş ortam ve fiziksel aktivitenin
kısıtlanması ağrıyı azaltır,aksi artırır
gerilim:Rahtsız,stresli ortamdan uzaklaşmayla
azalır,aksi durumda artar
SAK:başın öne arkaya aşırı hareketi ağrıyı artırır,aksi
azaltır
• Ağrıya eşlik eden bulgular:
migren:bulantı,kusma,ışık ve sesten rahatsız olma
egzersiz toleranssızlığı
cluster:gözde yaşarma,kanlanma, burun akıntı
SAK:bilinç bulanıklığı,kusma,başın öne eğilmesinde
zorluk ve ağrıda artma
menenjit:ateş,bilinç bozukluğu,başın öne
hareketiyle ağrıda artma
intrakranial yer kaplayan lezyon:fokal nörolojik
bulgular(bir tarafta kuvvetsizlik,uyuşukluk,bir tarafı
görememe),epileptik nöbetler
• İlaçlara yanıt
• Aile hikayesi
FİZİK MUAYENE






Genel görünüm
Vital bulgular(ateş,tansiyon)
Baş boyun ve sinüs muayenesi
Temporal arter palpasyonu(temporal arterit)
Dişler ve temporomandibular eklemlerin muayenesi
Göz muayenesi,fundoskopi(iritis,glokom,görme
defektleri,papil ödemi)
 Nörolojik muayene
 Meninks irritasyon bulguları
LABORATUVAR İNCELEMELERİ
•
•
•
•
Hemogram
Rutin biyokimya
Kan gazı (karboksi Hb)
LP (menenjit,BT- şüpheli SAK) ICP’ de kontrendike
(papil ödemi yok+normal bilinç düzeyi+normal
nörolojik muayene)
• Göz dibi
• Kranial BT-MR
GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ
• Kranial BT (negatif BT tek başına SAKı dışlamaz)
- Kontrastsız
-Kontrastlı:Küçük lezyonlar(küçük beyin
kitleleri,HIV+ birinde serebral toxoplazma)
• Kranial MR: Diffüz aksonal yaralanma,küçük
parankimal kontüzyonlar,izodens subdural
kanamalar,tümörler(BT ‘den duyarlı)
ACEP BAŞ AĞRISI KATEGORİLERİ
Baş Ağrısı Kategorisi
Örnekler
I)Acil tanı ve
SAK,menenjit,artmış ICP’li
beyin tm
tedavi gereksinimi
olan ikincil kritik nedenler
II)Acil tanı ve
tedavi gereksinimi Artmış ICP olmayan beyin tm
olmayan ikincil kritik nedenler
III)Genellikle benign
ve
reversible ikincil nedenler
Sinüzit,HT,LP sonrası baş ağrısı
IV)Primer baş
Migren,gerilim,küme
ağrıları
ÖZEL DURUMLAR
•
•
•
•
KADINLAR:Migren
GEBELER:Migren,preeklampsi
YAŞLILAR(>50 yaş) :Sekonder baş ağrısı
HIV / İMMÜNSÜPRESELER:Toxoplazmozis,sss
lenfoması
HAYATI TEHDİT EDEN BAŞ AĞRISI
NEDENLERİ
• SAK
• MENENJİT
• İNTRAPARANKİMAL KANAMA,SEREBRAL
İSKEMİ
• SUBDURAL HEMATOM
• BEYİN TÜMÖRÜ(ICP artışlı)
SAK
• Epidemiyoloji:
- USA’ da yıllık insidans 10000’ de 1
- Acil servise ani şiddetli baş ağrısıyla başvuran
ve normal nörolojik muayenesi olan hastaların
%12’ si sak
-Genç yaşlarda görülür( ortalama 50)
-Mortalite hızı yüksek 6 ay içinde %50
• Klinik:
-%50 normal muayene ve vital bulgular
-En sık lokalizasyon occipitonuchal.atipik
presentasyonlar var ör:boyun radikulopati
düşündürtebilir yanıltır
-Ağrının tedavisiz düzelmesi SAK’ ı ekarte ettirmez
-Ağrının servikal vertebralara geçişi subarachnoid
kanın spinal kanala geçtiğini gösterir
• Tanı:
-Kranial BT (ilk 24 saat %93 sensitif ilk 12 saat
daha yüksek)
-Kranial BT negatif+şüphe=>LP
-Sak tanısında altın standart LP sıvısında
ksantokromi varlığı
MENENJİT
• Viral veya bakteriyel: Ani şiddetli baş ağrısı
• İmmün süpreselerde kriptokokal menenjit: baş
ağrısı sinsi,ateş ve ense sertliği olmayabilir
• Şüphe varsa LP zorunlu
• Normal nörolojik muayene+normal bilinç+papil
ödem yokluğu:LP nin BT ye üstünlüğü önceliği yok
• LP de gecikme varsa,bakteriyel menenjit şüphesinde
antibiyotik tedavisi hemen başla
İNTRAPARANKİMAL KANAMA
• Beyin parankimi içine kanama
• Etyoloji: HT,vasküler
anomaliler,vaskülitler,koagülopatiler,beyin
tm,enfeksiyon,ilaç
• Klinik: Kanamanın yerine, yaygınlığına göre
Ani şiddetli baş ağrısı,kusma,lezyon yerine göre
nörolojik defisit,koma
• Tanı:kranial BT(MR kanı hemen göstermez)
• Tedavi: kanamanın büyüklüğüne,hastanın yaşına
ve genel durumuna bağlı olarak;
-Konservatif: tansiyon kontrolü,bayin ödemi varsa
düzeltme,koagülasyon bozuk düzeltme,elektrolit
metab düzenleme
-Cerrahi
BT’de primer intraserebral kanama.
Sağ putamino-kapsüler bölgede primer intraserebral kanama
(hiperdens) ve çevresel ödem (hipodens).
Sağ yan ventrikül bastırılmış (kitle etkisi).
BT’de talamik kanama. Sağ talamusta yaklaşık 15 mm çapında
talamik hematom (oklar).
SEREBRAL İSKEMİ
• Beyin dokusunun vasküler nedenlerle
beslenmesinin bozulması
• Ety:İskemik veya hemorajik
• Ani ,fokal veya global,24 sa ve üzeri süren
serebral disfonksiyon
• Lokalizasyona bağlı nörolojik bulgular,ölüm
• Tanı:
• Acilde ilk istenecek kranial BT
• Serebral gri madde ile ak madde arasındaki
anatomik sınırlarının görünmez hale gelmesi
kontrastsız BT'de iskeminin ilk belirtisidir ve
inmenin başlangıcından sonraki ilk 3 saatte
saptanabilir.
• Enfarkt BT de hipodens lezyon.
• MR iskemik lezyonda BT’ye üstün
• Akut dönemde BT kanamayı gösteren en duyalı
yöntem
• Difüzyon MR normal MR ‘dan daha üstün
Solda n. caudatus ve putamenin konturlarının silinmiş olduğu
görülüyor
Solda a. serebri media sulama alanının tümünü ilgilendiren geniş infarkt
alanı görülüyor. İnfarkt sol yan ventriküle bası yapmakta ve arta hat
yapılarını sağa doğru itmekte
•
•
•
•
Tedavi: Yatış öncesi konservatif,semptomatik
Amaç doku oksijenizasyonu ve hemodinamiyi
optimal düzeyde tutmak
ABC
Ampirik olarak 2-3 lt/dakika O2 saturasyon>%92,
po2>60-70,pco2<45
Dehidratasyon önlenmeli
• Hipoglisemi saptanmadıkça dekstrozlu sıvı
verilmemeli,kan şekeri<200
• Hipertansiyon, hipertansiyon acili ile karşı karşıya
değilsek rutin olarak tedavi
edilmemelidir(yapılacaksa oral tabletle yavaş)
• Ateş varsa düşürülmeli<37.5
SUBDURAL KANAMA
• Uzak travma hikayesi+
• Antikoagulan kullananlarda,kronik
alkolikler,yaşlılar(travma öyküsü net
değil):görüntüleme,inceleme eşiği düşük
• Bt negatif ancak şüphe devam ediyorsa kontrastlı
bt veya MR
Akut subdural hematom
Kranyal BT incelemesinde (3a) yer yer izo-hipo-ve hiperdens görülen,
kitle etkisiyle lateral ventrikülü silmiş bir kronik subdural hematom.
Aynı hastanın kranyal MR incelemesinde (3b) hematom içerisinde
çeşitli evrelerdeki kanamalar daha net görülmektedir
Akut epidural hematom
BEYİN TÜMÖRÜ
• %70 hastada baş ağrısı+
• %8 hastada anormal bulgular ve nörolojik muayene
• Baş ağrısı uni-bilateral,intermittant-continue olabilir,
tipik ağrı: sabahları kötüleşen bulantı kusmanın eşlik
ettiği pozisyonla ilişkili
• Baş ağrısı tümöre bağlı düşünülüyorsa 24 saatlik
gözlem sonrası normal bulgu,muayene ve papil
ödem yokluğu durumunda hasta ayaktan takip
SEKONDER BAŞ AĞRISI
NEDENLERİ
TEMPORAL ARTERİT
•
•
•
•
>50 yaş görülür
Kadında sık
Sistemik panarterit elastini fazla arterleri tutar
En temel semptomu baş ağrısı %60-90 şiddetli
zonklayıcı,frontotemporal bölgede
• Çenede kladikasyo,polimyaljia romatica varlığı TA
i şiddetle düşündürür
• Temp arter:Non pulsatil,hassas zayıf nabız
• En ciddi komplikasyon görme kaybı(iskemik optik
nörit)
• Tanı:5 kriterden 3 ünün varlığı
1)>50 yaş
2)yeni başlangıçlı lokalize baş ağrısı
3)temporal arterde hassasiyet / azalmış nabız
4)ESR>50mm/sa
5)arter biopsisinde anormal bulgular
• Tedavi:
• görme kaybını engellemek için hızla 40-60 mg
oral prednizone
• İleri tetkik ve tedavi için sevk
OFTALMİK HASTALIKLAR
• Akut glokom ,iritis,optik nörit
• Dikkatli hikaye ve göz muayenesi
• Gerekliyse intraoküler basınç ölçümü
DAR AÇILI GLOKOM
• Oküler veya periorbital ağrı,kusma,mental durum
değişiklikleri(yaşlılar)
• Görme keskinliğinde azalma
• Orta hatta fikse pupil
• Kornea ödemi
• Göz içi basınçta artma
OPTİK/RETROBULBER NÖRİT
• Oküler veya periorbital ağrı
• Işığa yanıtsız, sağlam göze ışık tutunca dilate
olan pupil
• Görme keskinliği az
• Papil ödem
HİPERTANSİYON
• Genellikle yüksek diyastolik basınç
• Dikkat! Hipertansiyon sekonder baş ağrısı
nedenlerinin bir işareti de
olabilir(stroke,feokromasitoma,preeklampsi)
• End organ hasarına dikkat!
• Tansiyon düşürücü tedavi
• Semptom ve tansiyonu düzeltilen hasta 24-48
saatlik takibi sağlanabiliyorsa taburcu
SİNÜZİT
•
•
•
•
•
•
En sık maksiller sinüzit(yüz ön tarafında ağrı)
Frontal sinüzit (alında)
Ethmoid sinüzit(gözler arası ve arkasında)
Sphenoid sinüzit(diffüz baş ağrısı)
Baş ağrısı kafa pozisyonuyla değişir
Renkli nazal akıntı,maxiller diş
ağrısı,ateş,dekonjestanlara zayıf cevap
• Tedavi:antib+dekonjestan+antiinflamatuar
İLAÇ İLİŞKİLİ VE TOKSİK/METABOLİK
BAŞ AĞRILARI
• İlaçlar:Nitrat, MAO inh,kronik analjezik
•
•
•
•
kullanımı
Metabolik:Hipoksi,hipoglisemi,hiperkapni
Toksin: Monosodyum glutamat,karbonmonoksit
Alkol kesilme sendromu
Tanı: Hikaye ile sonra da şüpheye göre
laboratuar
•
•
•
•
BENİGN İNTRAKRANİAL
HİPERTANSİYON(PSEUDOTÜMÖR
SEREBRİ)
Nadir
Genç, obez hasta, uzun süredir olan baş ağrısı
Bulantı,kusma,görme bozukluğu
Etyoloji bilinmiyor(tiroid hastalıkları,oral
kontraseptif,tetrasiklin,vitamin A kullanımı ile ilişkili)
• Papil ödemi,normal bilinç düzeyi,normal BT,LP de
artmış serebrospinal sıvı basıncı ile karakterize
• Tek ciddi komplikasyonu görme kaybı
• Tedavi:
-Başlangıç tedavi:Asetazolamid veya steroidler
-İlaca yanıt yok=>Tekrarlayan LP ile drenaj
cerrahi şant/optik sinir kılıf
delme operasyonu
İNTERNAL KAROTİD VE VERTEBRAL
ARTER DİSEKSİYONU
• Spontan veya travma ile
• Genç yaşlarda( ort 40)
• İnternal karotid arter diseksiyonu: tek tarflı ön
boyun ve baş ağrısı göz çevresi veya frontalde
• Nörolojik bulgular (TİA, stroke ,horner
sendromu,geçici monooküler körlük,kranial
sinir felci)
Karotis diseksiyonunda konvansiyonel anjiografi. Karotis
anjiografisinde
(lateral görünüm) sağ ICA’nın incelerek tıkandığı görülüyor (ok başı).
• Vertebral arter diseksiyonu tipik occipital ve
posterior boyun ağrısı,beyin sapı TİA/stroke
• Tanı:Anjiografi,MR
LOMBER PONKSİYON SONRASI BAŞ
AĞRISI
•
•
•
•
LP yapılanların %10-36 sın da 24-48 saat içinde
Persistan bos sızıntısına bağlı
İnce LP iğnesi kıllanılmalı
Tedavi:basit analjezikler,IV sıvı,IV kafein
başarısız olursa medikal tedavi=>yama
PRİMER BAŞ AĞRISI
SENDROMLARI
MİGREN
• Epidemiyoloji:
-Yaygın
-Başlangıç ergenlik gençlik dönemlerinde
-Prevalans erkeklerde %5,kadın %15-17
-40 yaşında pik sonra düşüş
• Patofizyoloji:
-Beyin dokusunun bazı tetikleyicilere verdiği beyin
sapı yollarının disfonksiyonuyla sonuçlanan cevabı
primer neden.
- Vasküler bozukluk sekonder. aura
vazokonstriksiyona bağlı ,baş ağrısı rebound
vazodilatasyona bağlı
• Klinik:
• Auralı(klasik) veya aurasız
-Aurasız formı sık
-4-72 saat
-Unilateral,zonklayıcı,fiziksel
aktiviteyle,kötüleşme,bulantı,kusma,fotofobi,
fonofobi
-En sık vizüel auralar
AURA:
-Ağrıdan 5-30 dakika önce başlar
-Işık çakmaları,parlayan
ışıklar,skotom,hemiparestezi,hemiparezi,nörol
ojik semptomlar,afazi
-Bazen ağrı eşlik etmez
Tanı:aşağıdaki özelliklere uyan en az 2 atak
1) Geri dönüşlü aura semptomları(auralı için)
2) 4-72 saat süreli
3) Aşağıdakilerden en az 2’ sinin bulunması
• tek taraflı
• zonklayıcı,
• orta veya şiddetli ağrı
• fiziksel aktivite ile ağrıda artma
3)Ağrı sırasında aşağıdakilerden en az birinin
bulunması
• bulantı ve/veya kusma
• fotofobi,fonofobi
4)Muayene sonunda diğer bir hastalığın
bulunmaması
• Tedavi:
Dihidroergotamin,sumatriptan,ketorolak,klorp
romazin,proklorperazin,metoklopramid,drope
ridol,magnezyum sülfat,metilprednizolon
Karanlık sessiz oda
IV rehidratasyon
MİGREN TEDAVİ
ilaç
Doz-uygulama
Kontrendikasyon,yan etki
Dihidroergotamin
1 mg IV, 3 dak
Gebelik,HT,KAH
Bulantı ,kusma ,ishal
Sumatriptan
6 mg SC
Gebelik,HT,KAH
Koroner spazm,MI,disritmi
Ketorolak
30 mg IV/60 mg IM
PU hikayesi,gebede class B
3.trimesterde sakın
Klorpromazin
7.5 mg IV
Gebede class c
Hipotansiyon
Proklorperazin
5-10 mg IV
Gebede class C
Uyuşukluk ,distoni
Metokloperamid
10 mg IV
Gebede class B
Uyuşukluk,distoni
Droperidol
2.5 mg IV yavaş/IM
QT uzaması+/torsades de
pointes
Magnezyum
2 gr IV 30 dak
Metilprednizolon
125 mg IV/IM
Telcagepant (kalsitonin-gen 160/300 mg
ilişkili peptid antagonisti)
Triptandan daha az YE
MİGREN ÖZEL DURUMLAR
GEBELİK
 Gebelikte özellikle 1. trimesterden sonra düzelir
Öncelikle non farmakolojik tedavi(buz
uygulama,dinlenme)
Asetaminofen,NSAİD,metaklopramid
NSAİD 3. trimesterde kullanılmamalı(doğum
sancısını inhibe eder,amniyotik mayiyi azaltır)
GERİLİM TİPİ BAŞ AĞRISI
• Migren ile benzer fizyopatoloji
• Ağrı bilateral,nonpulsatil,efordan etkilenmez,
bulantı kusma pek olmaz
• Tedavi: Basit analjezikler,NSAİD,ciddi olgularda
migren tedavisi
CLUSTER(KÜME)TİPİ BAŞ AĞRISI
•
•
•
•
•
•
•
Çok nadir(%0.4)
Tedavisiz bile çok kısa sürer
>20 yaş,kadında sık
Trigeminal sinir disfonksiyonu
Şiddetli,unilateral
Orbital/supraorbital/temporal ağrı 15-180 dak
Aynı tarafta konjuktival lakrimasyon,nazal
konjesyon,rinore,yüzde ödem,myozis/pitozis
• Tedavi :
 yüksek akımlı oksijen %70 hastada etkin
 DHE ve sumatriptan
 NSAİD’ lar atak sıklığını ve şiddetini azaltır
Diğer Nedenler
• Trigeminal nevralji
• Temporomandibuler hastalık
Trigeminal Nevralji
• Ataklar halinde gelen şiddetli unilateral yüz
ağrısı
• Trigeminal sinir yayılım bölgesinde
• Ataklar arası ağrı yok
• Saniyeler sürer
• Tedavi :medikal veya cerrahi
• Karbamazepin çok etkili tedavi
Trigeminal sinir ve innervasyonu
Temporomandibuler hastalık
• Temporomandibuler eklem disfonksiyonu(TMJ)
• Eklemi çevreleyen kas ve ligamanlar
• Semptomlar:Çene hareketi esnasında ağrı ve
ses,çene açılırken kitlenme,kısıtlı çene hareketleri
dil,dudak,yanak ısırma,diş gıcırdatma
• Tedavi:Başlangıç basit analjezik,NSAİD