viral hepatitlerde serolojik tanı problemleri

VİRAL HEPATİTLERDE SEROLOJİK
TANI PROBLEMLERİ
Dr.Tansu Yamazhan
E.Ü.T.F
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik
Mikrobiyoloji Anabilim Dalı
Etkenler
HAV
akut hepatit
 HBV
 HCV
akut+kronik hepatit
 HDV
 HEV
 HFV
akut hepatit
 GBV ve HGV

Etkenler ve tanı
Hepatit kliniği ile başvuran bir hastada
Yaş
Meslek
Muhtemel
Yaşadığı yer
tanı ?
Öykü


Klinik özelliklerine göre hepatit etkenlerinin
tanısı imkansızdır
Serolojik tanı-1

Hepatit virüslerinin ayrımında en sık
kullanılan yöntem
Serolojik tanı
EIA
Hemaglütinasyon
RIBA
RIA
LIA
Serolojik tanı-2
Hepatit etkeni virüs
 Hastalığın evresi
 Virüsün enfektivite derecesi
 Hastalığın prognozu
 Daha önce viral hepatit geçirmiş ya da
hepatite duyarlı kişilerin saptanması
mümkündür

Serolojik tanı-problemler
Teknolojik ilerlemeye rağmen serolojik
tanıda %100 doğruluk oranına
ulaşılamamıştır
 Yanlış pozitif
 Yanlış negatif
 Belirlenemeyen “indeterminant”
sonuçlar
Serolojik tanı-problemler-2
HBV-DNA’nın diğer serolojik profillerle alışılagelmişin dışında birlikteliği
HBsAg +
HBV-DNA +
AntiHBc -
İmmün yetmezliklerde
Selektif HBcAg’ye
yanıtsızlık
AntiHBs +
HBV-DNA +
AKUT ENFEKSİYON
İyileşmeyi takiben
virolojik temizlenmenin
olmaması
KRONİK ENFEKSİYON
Tedavi sonrası HBsAg
kaybolup, yerine antiHBs
Bıraktığı dönem
Tüm göstergeler –
HBV-DNA +
-Kan transfüzyonu sonrası
ortaya çıkan hepatit
tablosundan sorumlu
-Hızlı ilerleyen fulminan
hepatit
SEROLOJİK TANI PROBLEMLER
Etkene bağlı
Mutant virüsler
Hastaya bağlı
İmmün yetmezlik
Laboratuvara bağlı
İncelenen örneğe bağlı
Uygun olmayan örnek
Uygunsuz saklama
Hekime bağlı
Tetkike bağlı
Test kitlerinden
kaynaklanan
duyarlılık ve özgüllük
problemleri
Hepatit A virüsü
AntiHAV IgM
Uzamış/relapsing
hepatitlerde 12 ay pozitif
kalabilir
 Yalancı negatiflik:
Başvuru sırasında
 Yalancı pozitiflik:
-Yeni aşılanmış kişilerde
-RF,ANA pozitif hastalarda
-Çok nadir, akut HBV
enfeksiyonları sırasında
çapraz rxn.

Hepatit A virüsü
AntiHAV IgG
Yalancı pozitiflik
Yakın zamanda
 Kan transfüzyonu
 İmmunglobulin uyg.
 Anneden, bebeğe
Pasif
transfer
Hepatit B virüsü
Hepatit B virüsü
Serolojik tanı problemleri


İstenilen
parametreler
açısından uygunsuz
zamanlama ve sıklık
Sonuçların
yorumlanmasından
kaynaklanan hatalar

Uyumsuz ya da
alışılagelmişin
dışında serolojik
profiller
- laboratuvar
- mutant virüs
- konak faktörü
Salt AntiHBc pozitifliği









Teknik hataya bağlı yanlış pozitiflikler
AntiHBs oluşmaması ya da zamanla kaybı
Pasif transfer
Akut HBV’nin pencere dönemi
HCV ve HIV enfeksiyonları sırasında
Ig M tipi antikorlarla çapraz reaksiyon
HDV enfeksiyonları sırasında HBsAg’nin
negatifleşmesi
Düşük düzey taşıyıcılık
Escape mutantlar
Salt HBsAg pozitifliği
 Akut HBV
enfeksiyonları sırasında
(ilk 10 gün)
 Küçük çocuklarda;
yüksek doz hepatit B
aşısını takiben
antijenemi
 HBV-S mutantları
Salt AntiHBs pozitifliği
 Hasta kanı ile sürekli
temas eden sağlık
personelinde
HBsAg ve AntiHBs’in birlikte pozitifliği
HBV’nin kılıf protein mutasyonlar
sonucu, mutant virüsle 2.kez enfeksiyon
 Deney şartlarında HBsAg-AntiHBs’nin
disosiye olması
 İmmunyetmezlikli hasta grubunda
