Yazılı İletişim
advertisement
Sınıf içi iletişim ve etkileşim İletişim Kavramı • İnsanların yaşamını sürdürmesi ve gelişimini sağlaması için diğer insanlarla iletişim halinde olması gerekir. • Kendimizi ifade edebilmek, sözümüzü söyleyebilmek, kabul görmek en temel ve önemli ihtiyaçlarımızdan biridir. Bu ihtiyacımızı gidermenin yolu ise başkaları ile iletişim kurmaktan geçmektedir. İletişim kavramı • Eğitimde temel bir iletişim etkinliğidir. • Öğrenme iletişimin gerçekleşmesi sonucunda alıcının davranışında bir değişikliğin oluşmasıdır. • İyi bir öğrenme iyi bir iletişimin ürünüdür. İletişimin tanımı • İnsanlar arası manaları ortak kılma. • Bilgi, düşünce, beceri ve duyguların sözcük, resim, grafik vb. Semboller kullanılarak iletilmesi. • Bilgilerin, düşüncelerin ve duyguların sözlü, sözsüz olarak bireyden bireye ya da gruptan gruba aktarılması. İletişimin tanımı • Kişilerarası ilişkilerde gönderilen mesajların karşılıklı olarak aynı zamanda hem alınıp verildiği hem de yorumlanıp sonuç çıkarıldığı başı sonu olmayan süreç. • Alıcının gönderenin mesajını, sözcüklerini ya da duygularını kendi sözel ya da sözel olmayan dilinde tanımlayabilmesi. • Kaynak ve hedef arasında davranış değişikliği oluşturmak amacıyla bilgi, tutum, duygu ve becerilerin anlamlarının ortak kılınması, paylaşılması için gerçekleşen etkileşim süreci. İletişim süreci ve öğeleri • İletişim süreci «kimin», «neyi», «kime», «nasıl» ve «ne» ile söylediğidir. • İletişim sürecinin temel öğeleri ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ Kaynak Mesaj Kanal Alıcı Dönüt İletişim süreci ve öğeleri İletişim süreci ve öğeleri • KAYNAK: • Algılama, seçme, düşünme, yorumlama süreçlerinde ürettiği anlamlı mesajları semboller aracılığı ile ileten kişi/lerdir. • İletişimin kaynağı, mesajın kabul veya reddedilmesini önemli düzeyde etkilemektedir. İletişim süreci ve öğeleri • MESAJ: • İletişim sürecinde kaynak ile alıcı için aynı anlamı taşıyan sembollerle ifade edilen duygu, düşünce ve bilgilerdir. • Mesaj yazı, söz ya da işaretle iletilebilir. İletişim süreci ve öğeleri • KANAL: • İletişim sürecinde mesajın kaynaktan alıcıua ulaşmasını sağlayan araçtır. • Mesajın sunuluş biçimidir. • Ses dalgaları, ışık dalgaları, radyo dalgaları, telefon kabloları mesajı taşıyan somut araçlardır. İletişim süreci ve öğeleri • ALICI: • Kaynaktan gelen mesajları alıp yorumlayan ve bunlara sözlü, sözsüz tepkide bulunan kişi ya da gruplardır. İletişim süreci ve öğeleri • • • • DÖNÜT: Alıcının mesaja verdiği tepkidir. Alıcının mesajı nasıl yorumladığını gösterir. Dönütün en iyi alındığı iletişim biçimi yüzyüze iletişimdir. İletişim süreci ve öğeleri • GÜRÜLTÜ: • Kaynağın gönderdiği ve hedefin aldığı mesajı etkileyebilecek her türlü engeldir. • Fiziksel • Nörofizyolojik ya da • Psikolojik olabilir. İletişim Türleri • Kaynağını ve hedefini insanların oluşturduğu iletişim kişilerarası iletişim olarak adlandırılmaktadır. • Sözlü İletişim • Yazılı İletişim • Sözsüz İletişim İletişim Türleri • Sözlü İletişim: • Temel öğesi konuşulan dildir. • Fikirleri aktarmak, düşünceleri ifade etmek için dil araç olarak kullanılır. • Sözlü iletişimde hem konuşan hem de dinleyen konumunda bulunuruz. • Sözlü iletişimin doğru bir biçimde gerçekleşmesi konuşma ve dinleme becerilerinin geliştirilmesine bağlıdır. ▫ Konuşma: Duygu düşünce ve dileklerimizi görsel ve işitsel öğeler aracılığı ile karşımızdakine iletmektir. İyi bir konuşmacı: Konuşma öncesi kendisini ve konusunu iyi hazırlar. Konuşmalarında tanımlamalara, örneklere, açıklamalara, karşılaştırmalara, kanıtlara, istatistiksel bilgilere, gerekli tekrarlara ve görsel yardımcılara yer verir. Gözlem gücü gelişmiştir. Seçtiği konuşma alanında geniş bir bilgi birikiminden yararlanır. Konuşma hızını ayarlamasını bilir. Dinleyicini yakından tanır. Konuşmada kişiliğin önemini göz önünde bulundurur. ▫ Dinleme: Konuşmacının ne demek istediğini kavramak dikkatli dinleme ile mümkündür. Dinlerken bilinçli ya da bilinçsiz olarak yapılan bazı davranışlar dinlemenin etkisiz olmasına neden olabilir. Görünüşte dinleme Savunmacı dinleme Seçici dinleme Tuzakçı dinleme Denetleyici dinleme Nezaketen dinleme Ürkek dinleme ▫ İyi dinlemeyi engelleyen faktörler: Konuyu ilginç bulmama Konuşanda kusur bulmaya çalışma Konuşmadaki bazı noktalara aşırı duyarlılık gösterme Sahte dikkat Dikkatin kopmasına neden olma Kendi söyleceklerine hazırlanma Söylenenleri filtreden geçirme Söylenenlerin bitmesini beklemeden hüküm verme • Öğrencilerin dinleme becerilerini geliştirmek için kullanılabilecek teknikler: ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ Yöneltmeli dinleme Yönergeleri izleme Anafikirler, ayrıntılar ya da sonuçlar için dinleme Dinlemede bağlamdan yararlanma Sununun özetlenmesi İlişkili ve ilişkisiz bilgileri ayırt etme • Öğrencileri dinlerken; ▫ Göz teması kurmalı ▫ Konuşan öğrenciye doğru hafifçe yaklaşılmalı ▫ Öğrencinin anlattıklarını öğretmen kendi cümleleri ile tekrar etmeli ▫ Beden dili kullanılarak öğrenci cesaretlendirilmeli ▫ Ara sıra sorular sorularak konuya açıklık getirilmeli ▫ Öğrenci birşey anlatırken başka birşey ile meşgul olunmamalı ▫ Öğrenci beklenmedik olumsu birşey söylediğinde gerçekte ne söylemek istediği anlaşılmaya çalışılmalı İletişim Türleri • Yazılı İletişim: • Mesajın seslendirilen sözlerle değil, her türlü yazı ile aktarılmasıdır. • Mesajın kalıcı olması isteniyorsa yazılı iletişim araçları tercih edilmelidir. • Yazılı iletişim araçları ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ Kurum içi periyodik yayınlar Mektuplar Çalışma raporları Duyuru tahtaları Örgüt el kitabı ve örgüt şeması Broşür Örgüt gazetesi Yazılı iş anlaşmaları Dergi Kitap Afiş İletişim Türleri • Sözsüz İletişim: • konuşulan dilin dışında, beden dili, jestler, mimikler ya da diğer dilsel olmayan işaretler aracılığıyla ifade edilen iletim biçimlerini kapsar. • Bir mesajdaki duygusal etkinin yaratılmasında • Sözlü iletişim %7 • Sözsüz iletişim %93 oranında etkilidir. • Sözsüz iletişimin işlevleri ▫ ▫ ▫ ▫ Söylenen sözleri tekrar eder. Sözcüklerin yerine kullanılır. Söylenen sözleri vurgular. Sözlerin tavır ortaya konularak tamamlanmasını sağlar. ▫ Konuşulanları yalanlar • Sözsüz iletişimin öğeleri ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ Bedenin konumu Bedenin duruşu Jestler ve beden hareketleri Yüz ifadeleri Söyleyiş tarzı, sesin tonu, vurgulama ve susmalar Dokunma Görünüş ve kıyafet Mekanın kullanımı İletişim ortamı Sınıfta iletişim sürecinin ilerleyişi • Sınıf içindeki öğretmen sosyal ve fiziksel çevresini kasıtlı olarak etkilemek içim iletişim kurar. • Eğitimde iletişim sürecinin işleyişinde kaynak öğretmen, alıcı da öğrencilerdir. Mesaj ders kitabı, program içeriği ya da öğretmenin yaptığı konuşmalardır. Kanal ise öğretim süreçleri ve bu süreçte kullanılan araç gereçlerdir. Öğrenci tepkileri ise dönütü yansıtmaktadır. Öğretmen İçerik Strateji, yöntem, araç gereç Öğrenci tepkileri Öğrenci • Sınıf içi iletişimin yönü ve süreci Öğretmen ve öğrenci arasında tek yönlü iletişim Öğretmen Öğrenci Öğrenci Öğrenci Öğrenci Öğretmen öğrenci arasında çift yönlü iletişim Öğretme n öğrenci öğrenci öğrenci Çift yönlü iletişim (öğrenciler arasında formal iletişim) öğretmen öğrenci öğrenci öğrenci öğrenci Çift yönlü iletişim (hem öğrencilerin kendi aralarında, hem de öğretmenle sınırlama olmaksızın iletişim) Öğretmen öğrenci öğrenci öğrenci öğrenci Sınıf İçi Etkileşim • Etkileşim birbirini karşılıklı olarak etkileme sürecidir. • Bu süreç sınıf ortamında öğretmen-öğrenci, öğrenci-öğrenci, öğrenci-öğretmen arasında gerçekleşmektedir. • Her sınıfın öğrenmeyi olumlu ve olumsuz yönde etkileyebilecek bir atmosferi vardır. Sınıf İçi Etkileşim • Eğitim oratamlarında iletişimin başarıya ulaşması öğretmen öğrenci etkileşiminin yönüne bağlı olarak değişebilmektedir. Sınıfta olumlu etkileşim ortamının oluşturulması • Sınıf mevcudiyeti (sınıftaki öğrenci sayısı): Öğrenci sayısının az olduğu küçük gruplarda iletişim ve etkileşim açısından büyük gruplara oranla daha olumlu bir ortam vardır. • Öğrencileri teşvik etmek: olumlu bir etkileşim ortamının yaratılması için öğretmenler tüm öğrencileri başarılı olabilmeleri için cesaretlendirmelidir. Öğrencilerin başarıları diğer arkadaşları ile kıyaslamak yerine bireysel ilerlemelerini değerlendirmelidir. Sınıfta olumlu etkileşim ortamının oluşturulması • Öğrencileri dinlemek: Öğrencileirn sınıf ortamında iletişime girmelerini kolaylaştırmak için öğretmenler, öğrencilerin söylediklerini dikkatle dinlemeli, doğru yanlara vurgu yapmalıdır. • Öğrenciler arasında ayırım yapmamak: Sınıfta olumlu ve yüksek düzeyde etkileşim için öğrenciler arasında tembel-çalışkan veya kızerkek gibi ayırımlar yapılmamalıdır. Sınıfta olumlu etkileşim ortamının oluşturulması • Öğrencileri isteklendirmek: Öğretmenler öğrencilere baskı yapmamalı, onları öğrenmeye ikna etmelidir. Sınıfta etkili iletişimi sağlamanın yolları • Öğretmen öğrencileri ile iletişim kurarken içten davranmalı ve empatik davranışlar göstermelidir. • Öğretmen dili iyi kullanmalıdır. • Öğretmen öğrencileri dinlemelidir. • Öğretmen jest ve mimiklerini etkili biçimde kullanmalıdır. • Öğretmen öğrencilerin sınıf etkinliklerine gönülden katılmalarını sağlamalıdır. • Öğretmen öğrenciler arasında meydana gelebilecek tepki alışverişine dikkat etmelidir. • Ayrıca, öğretmen ▫ Konuşma yeteneğini geliştirmelidir. ▫ Öğrenci ihtiyaçları, yetenek ve ilgilerini değerlendirmelidir. ▫ Öğrencinin ilgisini dağıtan durumları ortadan kaldırmalıdır. ▫ Birden fazla duyu organına hitap eden araç-gereçler kullanmalıdır. ▫ İşleyeceği konulara ilişkin ders öncesi hazırlık yapmalıdır. ▫ Ders esnasında öğrencileri sürekli olarak gözlemlemeli ve tepkilerini dikkate almalıdır. ▫ Dersin işlenişinde tanımlara, örneklere, açıklamalara, karşılaştırmalara yer vermelidir. ▫ Bilgiyi sistemli bir sıra ve bağlantı içinde ortaya koymalıdır. Sınıfta iletişimi engelleyen faktörler • • • • • • Korkular Duyarsızlık Varsayımlar Kalıplandırmalar (Ad takmalar) Duraklamalar ve anlamsız ifadeler kullanma Kelimelere boğulma Sınıfta iletişimi engelleyen faktörler • Öğretmen ve/veya Öğrencinin ▫ İletişime girme amacını tam olarak anlayamaması ▫ Bedensel ya da psikolojik bir rahatsızlığa sahip olması ▫ Barınma beslenme ihtiyaçlarını yeterince karşılayamaması ▫ Birbirine güvenmemesi ▫ Ortak yaşantı alanlarının az olması ▫ Sevilmemesi sayılmaması Sınıfta iletişimi engelleyen faktörler • Kaynak olarak öğretmenin ▫ Öğrencileri iyi tanımaması ▫ Alanında yeterli bilgi birikimine sahip olmaması ▫ Öğrenciler tarafından inanılır, güvenilir ve çekici bulunmaması ▫ Derse hazırlıksız girmesi ▫ Sözcükleri kullanırken öğrencilerin seviyesini dikkate almaması ▫ Öğrencilerin ilgisini çekecek yöntem ve teknikleri kullanmaması Sınıfta iletişimi engelleyen faktörler • Alıcı olarak öğrencinin ▫ Sınıfta bulunma amacının farkında olmaması ▫ Sık sık hayal kurup kendisini bilerek dersin dışına itmesi ▫ İşlenen konularda kendisi için kullanabileceği bir çıkar görmemesi ▫ Öğretmenin mesajlarına tepki verme sorumluluğunda kaçması Sınıfta iletişimi engelleyen faktörler • Öğrenme öğretme ortamı olarak sınıfın ▫ Öğrenci sayısının kalabalık olması ▫ Oturma yerleri ve oturma düzeninin rahatsızlık vermesi ▫ Havasız, pis, nemli, ışıksız, soğuk ya da aşırı sıcak olması Sınıfta iletişimi engelleyen faktörler • Araç ve gereçlerin, ▫ ▫ ▫ ▫ Öğrenci düzeyine uygun olmaması Görüntü ve/veya sesi iyi vermemesi Kullanılamayacak ölçüde bozuk olması Yeterli sayıda olmaması ya da hiç bulunmaması
