GENEL TEKNİK İLETİŞİM

GENEL TEKNİK İLETİŞİM
İletişim nedir: Duygu düşünce veya bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla
başkaları ile alışveriş sürecidir. Etkileşimin olduğu her yerde iletişim ve iletişimin
olduğu her yerde etkileşim vardır. Bu olgu birbirinin vazgeçilmez parçasıdır.
İletişim;
1-Anlamları paylaşma çabasıdır.
2-Mesaj alıp gönderme bir etkileşim sürecidir.
3-Kişiler arası duygu ve düşünce alışverişidir.
4-Bilgi üretme, bunları organize etme, aktarma ve anlamlandırma sürecidir.
5-Okuduğunu ve duyduğunu doğru anlamak ve düşüncelerini söz, yazı ve diğer
yollarla doğaş biçimde anlatabilmektir.
İletişimin amacı: İletişim kişiler arası ilişkilerin aracıdır. Öğrenmek, öğretmek,
etkilemek, paylaşmak, sahip olmak, eğlenmek, eğlendirmek, anlamak, anlatmak,
önermek, ikna etmek, karar almak için iletişim kurarız. Bunların dışında yeme içme
barınma gibi temel fizyolojik ve güvenlik ihtiyaçlarımızı da iletişim kurarak karşılarız.
Kısacası insan ihtiyacında var olan ilişkiler temelinde iletişim vardır.
İletişimin önemi: İletişim şüphesiz insanlar ve diğer tüm sosyal insanlar için
önemlidir. Ancak iletişim özellikle bugün her zamankinden daha büyük bir öneme
sahiptir. Günümüzde iletişimin öneminin artmasının nedeni iletişimin bugün bir söz
kaynağı olan bilgi iletişimin temel aracı olmasıdır.
İLETİŞİMİN FONKSİYONLARI
1-Geri bildirime imkân tanır.
2-Emirleri taşır.
3-Kararları taşır.
4-Bilgi taşır.
5-Sağlıklı ilişkiler kurulmasına yardımcı olur.
6-Etkileşimi sağlar.
İLETİŞİMİN TEMEL ÖZELLİKLERİ
1-İletişim etkinliğinin insanları gerektirmesidir.
2-İletişimde sembollerin kullanılması
3-İletişim paylaşmayı etkili kılar.
4-İletişim dinamik bir olgudur.
5-İletişimde ilk izlenim önemlidir.
6-Sadece bilgi çıkış verişi değildir.
7-İletişim kişiye karşın değil bizzat kişi ile yapılır.
8-İletişimde kullanılan semboller bir bütündür.
9-İletişimin insan davranışlarının bir ürünüdür
10- İletişim belirli kalıplara bağlıdır.
İLETİŞİMİN KAPSAMI VE VARSAYIMLARI
İletişim; yazma, okuma, dinleme, konuşma ve beden dilini kullanma gibi birçok
şekilde gerçekleşir. İletişimde başarılı olmak isteyen bu durumda kendini geliştirir.
Varsayımları:
1-İletişim kurmamak imkânsızdır.
2-İletişimin içerik ve ilişki düzeyi vardır.
3-Mesaj alış verişindeki dizinsel yapı anlamları oluşturur.
4-Mesajlar düşünce ve duygu ürünü olarak iki tiptir.
5-İletişim kuran kişiler eşit olan ve eşit olmayan ilişki içindedirler.
1
İLETİŞİMİN SÜRECİ UNSURLARI VE İŞLEYİŞİ
İletişim süreci: Yaşamın kendisi gibi iletişimde bir süreçtir. Bunun anlamı; İletişimin
dinamik olmasıdır. Sürekli değişir. Ve bu değişim kesintisiz bir biçimde devam eder.
İletişim sürecinin unsurları: İletişim birkaç adımı gerektiren bir süreçtir. Süreç
göndericinin düşünceleri, duyguları veya görüşleri hedefe göndermesiyle başlar.
İletişim süreci bir mesajı herhangi bir kanalla gönderen gönderici (kaynak kişi)
gönderilen mesaj(ileti) ve mesajı alan hedef(alıcı) olmak üzere üç ana unsurdan
oluşur. Bu unsurlardan biri eksik olursa iletişim olmaz. Ayrıca iletişim ikincil unsurlarla
birlikte yedi unsurdan oluşur.
1-Gönderici kaynak
2-Kodlama-Kod açımı
3-Mesaj ileti ve haber
4-Kanal ve iletişim aracı
5-Alıcı hedef
6-Geri bildirim
7-İletişim ortamı
1-Gönderici kaynak: Bir bilgi, duygu, düşünce gereksinimleri, fikri olan ve bunları
paylaşma durumunda olan kişilerdir.
Gönderici iletişimi başlatan ve mesajı ileten kişidir.
Bir anda birden çok kaynak olabilir.
Bir canlının kaynak kabul edilmesi için bir alıcıyı fark etmesi veya alıcı tarafından fark
edilmesi gerekir.
Etkili bir iletişim kurmada kaynağın sorumlulukları vardır.
Bu sorumluluklar; alıcıya uygun açık ve kolay anlaşılır mesajlar oluşturmak, mesajı
en iyi ve etkili olacak yolla alıcıya ulaştırmak geri bildirimdir. Doğru anlaşılmak ve
değerlendirmek
Kaynağın taşıması gereken özellikler:
1-Kaynak bilgili olmalıdır.
2-Kaynak kodlama özelliğine sahip olmalıdır.
3-Kaynak düzlem ve rolüne uygun olmalıdır.
4-Kaynak tanınmalıdır.
2- Kodlama ve kod açımı: Mesajın işaret haline dönüşmesinde kullanılan simgeler
ve bunlar arasındaki ilişkileri düzenleyen kuralların tümüne kod adı verilir. Kod açımı
kodlanarak alıcıya gelen mesajın içeriğini yeniden elde etmek için yapılan
çözümleme sürecine denir.
3-Mesaj ileti: Mesajı bir yaşantıya ait duygu ve düşüncenin kodlanarak sözlü sözsüz
veya yazılı bir anlatıla alıcı kişiye ulaşmasını sağlayan sembollerdir. Yani iletilmek
istenen konudur. Mesaj genellikle bir duygu, düşünce ve fikirden oluşur. Bu açıdan
duygu ve düşünceyi aktarmaya yarayan her türlü eylem ya da eylemsizlik bir
mesajdır.
Mesajın taşıması gereken özellikler:
1- Mesaj anlaşılır olmalıdır.
2- Mesaj açık olmalıdır.
3- Mesaj doğru zamanda iletilmelidir.
4- Mesaj uygun kanalı izlemelidir.
5- Mesaj kaynakla alıcı arasında kalmalı
4-Kanal ve iletişim aracı: Bir iletişim sürecinde kanal mesajın kaynak alıcıya
ulaşmasını sağlayan ortam, yöntem ve tekniklerdir. Kanal mesajın alıcıya sunuş
biçimidir. Yöntem ise hedefin istenilen davranışları geliştirmeleri ve algılamaları için
seçilen işlemler bütünüdür.
2
5- Alıcı hedef: Şifrelenmiş mesajı alan ve de şifre eden kişi kurum veya kişilerdir.
Alıcıya mesajı taşıyan sembolleri algılayıp anlam vererek iletişim kurar. Ya da kendisi
bir mesaj göndererek gönderici konumunu seçer.
Alıcının taşıması gereken özellikler:
1- Alıcı mesajı algılaya bilmelidir.
2- Alıcı bilgili olmalıdır.
3- Alıcı geri bildirim sistemine sahip olmalıdır.
4- Alıcı seçici olmalıdır.
5- Alıcı bu düzleme uyabilmelidir.
6- Alıcı kaynak olma özelliği taşımalıdır.
Algılama ve değerlendirme: Algılama bir olay ve nesnenin varlığı üzerinde duyular
yolu ile bilgi edinmedir. Algılama süreci ile kişi çevresindeki uyarılara anlam verir.
Algıma bilgiyi yorumlamada alıcı tarafından kullanılan zihinsel ve duyumsal bir
süreçtir. Algı ise duyu organlarından beynimize ulaşan verilerin organize edilmesi
yorumlaması ve anlamlandırılmasıdır.
6- Geri bildirim: Bir iletişim sürecinde alıcıdan kaynağa yönelen tüm tepkilere geri
bildirim denir.
7- İletişim ortamı: İletişim yapıldığı, iletişim sürecinin etkileyecek nitelikleri olan ve
iletişim durumu içinde bulunan kişi, nesne ve olaylar gibi ögelerin bulunduğu ortama
denir. Bu ortamın sıcak, soğuk, büyük, küçük, aydınlık, karanlık, gürültülü, sessiz,
durumlarda olması iletişimi etkiler.
İletişimin süreci: İletişim süreci bir mesajı anlaşılır biçimde alıcıya gönderme
biçimidir. İletişim kaynağın mesajı düzenleyip ona ne şekilde göndereceğini
düşünmesiyle başlar. Alıcının öncelikle gönderilen mesajı algılayacak kodlanan
mesajı çözümleyecek durumda olması gerekir. Alıcı kaynağın gönderdiği mesajı
çözümler. Ve bir düşünce haline dönüştürebilir.
İLETİŞİM SÜRECİ
İletişimin sınıflandırılması: Günlük yaşantımızda kişisel sosyal alanlarda ve meslek
alanlarındaki etkileşimlerde temel alınan ölçütlere göre iletişim değişik biçimlerde
sınıflandırılabilir.
Düzeylerine göre iletişimler
1)Toplumsal düzeyde iletişim
2)Kurumsal düzeyde iletişim
3)Kişiler arası düzeyde iletişim
4)Kişisel düzeyde iletişim
GURUP İLİŞKİLERİNİN YAPISINA GÖRE İLETİŞİM
1-Dikey iletişim
2-Yatay iletişim
3-Çapraz iletişim
KULLANILAN İLETİŞİM ARACINA VE KANALINA GÖRE İLETİŞİM
A) Görsel iletişim: Yaptığımız ya da yapmadığımız her türlü eylemimiz ya da
eylemsizliğimizdir. Görsel iletişimi aynı zamanda dil ile olmayan her türlü
iletişim olarak tanımlayabiliriz. SİNEMA, TİYATRO, SÖYLEV,……
B) İşitsel iletişim: Radyo dalgalarının olduğu sesli iletişimdir. TELEFON,
TELSİZ, RADYO ve sözlü konuşmaları kapsar.
ZAMAN VE MEKAN İTİBARİYLE İLETİŞİM
A) Yüz yüze iletişim: İletişim aynı yerde ve zamanda kişilerin birbirlerini görerek
ve duyarak kısaca yüz yüze gerçekleştirdikleri doğrudan iletişim biçimidir.
Yüz yüze iletişimde konuşma ve beden dilinden faydalanılır. Dolayısıyla hem
sözlü hem sözsüz iletişim unsurları bir arada kullanıldığından etkili bir iletişimdir.
B)Uzaktan iletişim: İletişimin farklı yerde ancak aynı veya farklı zamanlarda
çeşitli iletişim araçlarını kullanarak gerçekleştirdiği iletişim şeklidir. Her türlü telefon
görüşmesi veya e-posta uzaktan iletişime örnek olabilir.
KULLANILAN KODLARA GÖRE İLETİŞİM
3
A) Sözlü iletişim
B) Sözsüz iletişim
GERÇEKLEŞTİĞİ YAŞAM ALANLARINA GÖRE İLETİŞİM
A) Aile içi iletişim
C)Arkadaşlık iletişimi
B) Okul içi iletişim
D)Kuramsal iletişim
E)Toplumsal iletişim
KULLANILAN TEKNOLOJİYE GÖRE İLETİŞİM
A) Kablolu iletişim = Telefon, fax gibi aygıtlarla yapılan iletişim seklidir.
B) Kablosuz iletişim = Cep telefonu, Telsiz telefon, Kablosuz T.V. Kablosuz
internet
C) Uydu ile iletişim = Gerek yeryüzü ile uydu arasında gerek uyduların kendi
aralarında kurdukları kablosuz iletişim türüdür. Uydu iletişimi ile ulaşılması en
zor olan noktalarda dahi yazı, ses ve görüntü iletimi yapılabilir.
SÖZLÜ İLETİŞİM
—Sözcükler mucizevî buluşlardır.
—İletişim kurarken binlerce sözcüğü kullanma seçeneğimiz bulunmaktadır.
—Bir iletişimin en önemli unsuru dildir.
—Dil sözcüklerden oluşmaktadır.
—Dil; duygu ve düşüncelerin aktarılmasında kullanılan ses simgeler ve işaretler
sistemidir.
Sözlü iletişim; iletişim türleri içerisinde en fazla tercih edilen türdür. Günün her
anında yapılan sohbetlerde iş toplantılarında konferanslarda seminerlerde ve
birçok alanda iletişimden yaralanılmaktadır.
DİNLEME
Yapılan araştırmalarda bir insan günde 7 saati dinleyerek geçirdiği çalışırken de
dinleme kapasitesinin % 25 ini kullana bildiği belirtilmektedir.
İyi dinlemeyen etkili bir iletişim kuramaz. İyi dinlenilmediği takdirde söylenenlerin
en fazla %30 u anlaşılır. Bu durumda ancak duyma gerçekleşir. Fakat duyma ile
dinleme birbirinden farklı eylemlerdir.
Duyma fiziki bir olaydır ses titreşimlerinin beyne ulaşması ile duyma gerçekleşir.
Genellikle her duyduğumuzu anlamayız.
Dinleme ise seslerin mesaj gönderenin gönderdiği anlamıyla doğru
algılanmasıdır. Ancak söyleneni tam olarak söylendiği şekilde tam olarak anlamak
büyük yetenektir.
ETKİLİ BİR DİNLEME NELER KAZANDIRIR
-
Kavrama yeteneğini geliştirir.
Yerinde ve anlamlı tepkiler verilmesini sağlar.
Uzun süre dikkat korumayı sağlar.
Dinleyerek bilgi arttırılabilir.
İnsan ilişkilerini geliştirir.
Gerçek soruna ulaşmada ve problemi çözmede yardımcı olur.
DİNLEMEYİ OLUMSUZ ETKİLEYEN UNSURLAR
a) Fiziki unsurlar
c)Dinleme ve dikkat ilişkisi
b)Düşünme unsuru (düşünme- konuşma oranı)
d) Dinleyici kişi ilişkisi
DİNLEME ENGELLERİ
A)Dinleyiciye bağlı olan engeller
1)Yetersiz dikkat
5)Önyargı
9)Kendisiyle meşgul olma
4
2)Dinliyor görünme
3)Yetersiz bilgi
4)Hızlı düşünmeme
6)Dinlemeye değer bulmama
7)Konuşmaya aşırı değer verme
8)Zihinsel yorgunluk
B)Konuşmacıya bağlı olan engeller
1)Dinleyicilere önyargılı olma
4)Sıkıcı sunum
2)Ses bozuklukları 3)Dinleyiciye saygı göstermeme
5)Dinleyenlerin ihtiyaçlarını göz ardı etme
C)Konuya bağlı engeller
D)Ortama olan engeller
E)İletişim araçlarının yetersizliğine bağlı engeller
YANLIŞ DİNLEME TÜRLERİ
A)Görünüşte dinleme
B)Seçerek dinleme
C)Saplantılı (takıntılı ) Dinleme
E)Tuzakçı dinleme
F)Yüzeysel dinleme
G)Edil gen dinleme
D)Savunucu dinleme
ETKİLİ DİNLEME İÇİN ÖNERİLER
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
Dinlemeye hazır olunmalıdır.
Söz kesilmemeli sabırlı olunmalıdır.
Ön yargılar ve yorumlar bir kenara bırakılmalıdır.
Kişiye değil anlatılan konuya yoğunlaşılmalıdır.
Dikkatli olunmalıdır.
Önemli noktalar not alınmalıdır.
Empati kurulmalıdır.
Konuyu başkasına anlatacakmış gibi dinlemeliyiz.
Anlamak için bilinçli çaba gösterilmelidir.
Konuşma
İletişim alanındaki büyük gelişmelere karşın yinede insanoğlunun çevresindekilerle
anlaşmasını sağlayan en etkili araç onun konuşma yeteneğidir. Ailede, okulda,
toplumun başka kurum ve kesimlerinde bireysellik ancak konuşma yolu ile kanıtlanır.
Konuşma türleri
1) Hazırlıksız konuşmalar
a) Söyleşi
b) Tanışma – tanıştırma
c) Telefonla konuşma
d) Görüşme
e) Kendini tanıtma
f) Teşekkür etme – Özür dileme
g) Ziyaretlerde yapılan konuşmalar
h) Açış – Sunuş konuşmaları
2) Hazırlıklı konuşmalar
A) Tek kişilik konuşmalar = konferans, demeç, söylev, açış konuşması
B) Küme ( Topluluk ) konuşmalar= açık oturumlar(Panel), forum, münazara,
sempozyum, kurultay (kongre)
5
KONUŞMANIN İÇ ÖĞELERİ
A)
B)
C)
D)
E)
Fiziksel unsur ( imaj ) : Jest, mimik ve hareketler önemlidir.
Ses tonu ( Vurgulama önemlidir sesin akıcı olması )
Dil (Lisanı düzgün ifade etmeli )
Düşünme tekniği
Konuşma dikkat ilişkisi
KONUŞMANIN DIŞ ÖĞELERİ
A)
B)
C)
D)
Konuşmacının durumu ( Konuşmacı ne yapacağını bilmeli )
Konuşmacı dinleyici ilişkisi ( Anlatmak istediğini doğru vermeli )
Konuşulacak konu ( Dinleyici tarafından konunun dinlemeye değer olması )
Konuşulacak yer ( konuşma ortamı uygun olmalı )
DAHA ETKİLİ KONUŞMA İÇİN ÖNERİLER
1) Konuşma için hazırlık yapılmalıdır.
2) Konuşmanın konusu, planı ve sınırı olmalıdır.
3) Konuya uygun bir miktar mizah içermelidir.
4) Dinleyicilere saygılı olunmalıdır.
5) Konuşmanın bir amacı olmalıdır.
6) Konuşma akılcı, inandırıcı, özlü, etkileyici olmalıdır.
7) Konuşmacı kendinden ve fikirlerinden emin olduğunu göstermelidir.
8) Konuşmada bilgi ve duygu dengesi olmalıdır.
SÖZSÜZ İLETİŞİM ( BEDEN DİLİ )
Beden dilinin güçlü etkisi karşıdaki kişi ile iletişme geçmeden ya da iletişimin
başlangıcından itibaren kendisi gösterir. İlk karşılaşma anındaki olumlu yada olumsuz
imaj genellikle ilk saniyede oluşmaktadır. Bu sırada oluşabilecek kötü imajın yıkılması
ise çok uzun süre alabilir.
SÖZSÜZ İLETİŞİM NEDİR
Söz ve sözcük gerektirmeden jest, mimik, göz kontağı gibi beden dili
unsurlarıyla gerçekleştirilen iletişim çeşididir. Hatta sözsüz olarak daha etkili bir
iletişim kurulduğunu unutmamak gerekir.
SÖZSÜZ İLETİŞİMİN ÖNEMİ
Prof. Albert Mehrabian yapılan bir araştırma sonucunda beden dilinin %55
ses tonu ve ses biçiminin %38 sözcüklerin ise %7 oranında etkili olduğu bildirilmiştir.
İnsanla çevrelerindeki kavramları olayları ve nesneleri algılarken
a) %87 Görme
b) %9 İşitme c) %4 dokunma ve koklama duyularından
faydalanırlar.
Beden dilini kullanırken jestlerden, mimiklerden, dokunmadan, giyim kuşamdan
yararlanılır.
SÖZSÜZ İLETİŞİMİ BİLMEK NE YARAR SAĞLAR
1) Duygu ve düşünceleri daha etkili bir şekilde ifade edebiliriz.
6
2) Başkaları üzerinde olumlu izler bırakarak daha başarılı iş görüşmeleri
yapılmasını sağlar.
3) Kızgınlık, öfke ve benzeri durumlarda kişinin kendisini daha iyi kontrol etmesini
sağlar.
4) Karşımızdaki kişilerin sözsüz mesajlarına karşı duyarlılık kazanarak
söylemediklerini de anlayarak gerçek niyetlerini anlayabiliriz.
SÖZLÜ İLETİŞİMİN ZAYIF YÖNLERİ (SINILI )
1) İşlerin kişisel problem nedeniyle olumsuz sonuçlanması yazılı iletişime oranla
daha fazladır.
2) Görüşmelerde kayıt tutulmadığı için soruların çözümü garanti edilemez ve
kolay unutulur.
3) Toplantı gibi organizasyonlara fazla zaman alır.
4) Mesaj uzun ya da karışıksa anlaşılması güçleşir.
5) Alıcı emin olmadığı konuşma bölümlerini daha sonra tekrar edemez.
6) Hazırlıksız konuşmalarda söylenecekler anında planlanamadığı için plansız ve
etkili olmayan bir iletişim süreci ortaya çıkabilir.
SÖZLÜ İLETİŞİMDE ETİK
Etik: İnsanların kurduğu bireysel ve toplumsal ilişkilerin temelini oluşturan değerlerin
normları ve kuralları ahlak açısından doğru- yanlış, iyi- kötü yönleriyle araştıran bir
felsefe disiplinidir.
KONUŞMACININ VE DİNLEYİCİNİN ETİK AÇIDAN SORUMLULUKLARI
A) Konuşmacın Sorumlulukları
1) Dinleyiciyi yargılamamalı
2) Dinleyiciye saygısızlık etmemek
3) Dinleyiciyi küçük görmemeli
4) Paylaşım içinde bulunmalı
B) Dinleyicinin sorumlulukları
1)
2)
3)
4)
İletişime açık olmalı
Konuşmacıya güven duymalı
Konuşmacıya saygılı olmalı
Olumsuz sorularla konuşmacıyı rahatsız etmemek
SÖZSÜZ İLETİŞİMİN SOSYAL İLİŞKİLERDEKİ İŞLEVLERİ
1) Kimlik tanımlama
2) Duygusal işlev 3)Güç statü iletişimi ve işlevi
4) Düzenleme işlevi
5) Tamamlama işlevi 6) Çatışma işlevi
7) Sözlü kelimelerin anlatıldığından daha güçlü ve daha farklı anlamlandırma
işlevi
8) Dikkat çekmek için vurgulamayı sağlamak
SÖZSÜZ İLETİŞİMİN ÖZELLİKLERİ
1) Aracısızdır.
2) Sözlü iletişime oranla daha etkilidir.
3) Beden dili mesajları sözcüklerden daha kesindir.
4) Anlık duyguları yansıtır ve sadece o ana mahsuptur.
5) Sözsüz iletişim çift anlamlıdır.
6) Sözsüz iletişim belirsiz olabilir.
7
8