10. SINIF KİMYA DERSİ DERS NOTLARI + 1- Asitlerin Genel Özellikleri : Sulu çözeltilerinde suya H iyonu veren maddelere asit denir. • Tatları ekşidir, • Yakıcıdırlar, açık yara ve ele yakıcılık hissi verirler. • Aşındırıcı ve tahriş edicidirler. • Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir. 2- Bazı maddelerin içerdiği asitler: Limon : Sitrik asit, Üzüm : Tartarik asit, Hazır reçel : Sorbik asit, Süt ve yoğurt : Laktik asit, Elma : Maleik asit, Karınca: Formik asit, Gazoz: Karbonik asit, Çilek : Folik asit, Tereyağı: Bütirik asit, Kolalı içecek :Fosforik asit, Hazır meyve suyu :Benzoik asit, Zeytinyağı: Oleik asit, Portakal : Askorbik asit, Sirke : Asetik asit 3- Bazlar ve Genel Özellikleri: Sulu çözeltilerinde suya OH– iyonu veren maddelere baz denir. • Tatları acıdır. • Kaygandırlar, ele kayganlık hissi verirler. • Aşındırıcı ve tahriş edicidirler. • Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir. 4- İndikatör : Herhangi bir maddenin test edilen ortamda varlığını gösteren ayıraca indikatör denir. İndikatör olarak en çok kullanılan maddelerden biri "turnusol kâğıdı"dır. Turnusol kâğıdı asidik ortamlarda kırmızı, bazik ortamlarda ise mavi renk verir. Bazı Kimyasal indikatörler ve asit – baz ortamındaki renkleri : …1 / 2 5- Ametallerin oksijenle yaptıkları bileşikler asidiktir. CO2, SO2, SO3, NO2, N2O5 gibi maddeler asidik + oksittir. Yapılarında H atomu bulunmamasına rağmen su ile etkileşerek H iyonu oluştururlar. Aynı zamanda bu maddeler ametal oksitlerdir. 6- Metallerin Oksijen ile yaptıkları bileşikler baziktir. CaO, Na2O, K2O gibi maddeler bazik oksittir. – Yapılarında OH grubu bulunmamasına rağmen su ile etkileşerek OH iyonu oluştururlar. Aynı zamanda bu maddeler metal oksitlerdir. Alkol, yapısında OH içerse de suda çözündüğünde OH– iyonu oluşturamadığından baz değildir. ( Örn : Etil alkol : C2H5OH ) 7- Aktif Metallerin asitlerle reaksiyonundan tuz ve hidrojen gazı oluşur. ( Na, Li, Mg, Ca, Al, Zn vb.. ) 8- Soymetaller ( Pasif metaller ) : Au ve Pt dir. Yarı Soy metaller : Cu, Ag, Hg, ( Yarı soy metaller oksijenli asitlerle ( kuvvetli asit ) tepkime verirler. Tuz, su ve gaz oluşur. ) 9- Bazlar sadece amfoter metallere etki eder. Amfoter metaller hem asit hem de bazlarla tepkime verebilen Zn, Cr, Sn, Pb, AI, Be ve Ga metalleridir. Tepkimeleri sonucunda tuz oluşur ve hidrojen gazı açığa çıkar.