Küresel Farkındalık İçin Birleşmiş Milletler Diyabet Çözümü
advertisement
dünyadan Küresel Farkýndalýk Ýçin Birleþmiþ Milletler Diyabet Çözümü Yrd. Doç. Dr. Þeyda Özcan Diyabet insani, sosyal ve ekonomik etkileri olan küresel bir problemdir. Bugün tüm dünyada 200 milyondan fazla diyabetli vardýr. Bu sayý her yýl 6 milyon kiþi eklenerek artmaktadýr. Büyüyen pandemi her ülkede saðlýk kaynaklarýnýn tüketimini arttýrmakta ve çalýþma çaðýnda olan insanlarý sakat býrakmakta ya da öldürmektedir. Eðer hükümetler þimdi saðlýklý beslenme, fiziksel aktiviteyi arttýrma ve yaþam biçimini düzenleme gibi düþük maliyetli eylemlere baþlarsa küresel epidemi azaltýlabilir. Bu nedenle eyleme geçmenin tam zamanýdýr. Bu gerekçelerle Dr Martin Silink (IDF - seçilmiþ baþkaný) Birleþmiþ Milletlerde diyabet için küresel bir kampanyanýn ilk adýmýný attý. BM Diyabet Çözümü hükümetlerin saðlýk bakýmý ile ilgili birimlerinin önderliðinde dünyada diyabet acil eylem planý konusunda odaklanacaktýr. Ýþe yarar çözümler için hükümet düzeyinde uygulamalar ve küresel olarak toplumun ilgisini çekmek gerekir. BM Diyabet Çözümünde eylemin düzeltmeye odaklandýðý diyabet hakkýndaki yaygýn olarak bilinen 10 yanlýþ þu þekilde hatýrlatýlmaktadýr: 1. Diyabet öldürücü bir hastalýk deðildir. Yanlýþ! Aslýnda diyabet HIV/AIDS kadar küresel bir katildir. Hastalýk her yýl 3 milyondan fazla kiþiyi öldürür. 2. Diyabet sadece zengin ülkeleri etkiler. Yanlýþ! Çünkü diyabet gelir durumuna bakmaksýzýn her toplulukta ortaya çýkmaktadýr. 3. Diyabet mücadelesinde küresel olarak maddi destek saðlanmaktadýr. Yanlýþ! Resmi kaynaklar 2002de saðlýk sektörüne 2,9 milyar dolar harcandýðýný bildirmektedir. Bunun sadece %0.1i bulaþýcý olmayan hastalýklarýn tümü için kullanýlmýþtýr. 2,9 milyar dolarýn hemen tamamý HIV/AIDS mücadelesine harcanmýþtýr. Ayrýca Dünya Bankasý 1997-2002 yýllarý arasýnda saðlýk, nüfus ve beslenme için 4,2 milyar dolar fon ayýrmýþtýr. Bunun sadece %2,5u kronik hastalýklara ayrýlmýþtýr. 4. Diyabet bakýmý pahalý deðildir. Yanlýþ! Diyabet bakýmý pahalýdýr, saðlýk bakýmý için önemli bir engeldir. 5. Diyabet sadece yaþlý insanlarý etkiler! Yanlýþ! 8 Gerçekte diyabet tüm yaþ gruplarýný etkiler. 20-79 yaþ arasýnda 230 milyon kiþi diyabetlidir. 6. Diyabet çoðunlukla erkeklerde görülür. Yanlýþ! Her iki cinsi de etkiler ve özellikle kadýnlar arasýnda artmaktadýr. 7. Diyabet saðlýksýz yaþam biçiminin bir sonucudur. Yanlýþ! Gerçekte fakirler ve çocuklar yaþam koþullarý, beslenme ve eðitim açýsýndan sýnýrlý olanaklara sahip olduðunda ortaya çýkar. 8. Diyabet önlenemez. Yanlýþ! Aslýnda Tip 2 diyabet beslenmeyi deðiþtirerek, fiziksel aktiviteyi arttýrarak ve yaþamsal çevreyi iyileþtirerek %80 oranýnda önlenebilir. 9. Diyabetten koruma çok pahalýdýr. Yanlýþ! Aksine beslenme, egzersiz ve yaþamsal çevreyi iyileþtirme gibi diyabeti önleme stratejileri ucuz ve maliyet etkilidir. 10. Hepimiz bir sebeple öleceðiz. Doðru fakat... Ölüm tabii ki kaçýnýlmazdýr. Fakat yavaþ, aðrýlý ya da erken olmasý gerekmez.2007 yýlýnda diyabet dünyada 3,5 milyon kiþinin ölmesine sebep olacaktýr. Durumun farkýna varma, koruma ve uygun bakýmla pek çok ölüm önlenebilir. Kampanya; · Çocuklarda ve adölesanlarda, yaþlýlarda, hamile kadýnlarda göçmen toplumlarda ve yerlilerde diyabetle ilgili özel ihtiyaçlarý ortaya çýkarmayý, · Koruma için gereksinimleri açýklamayý, · Diyabeti saðlýkta öncelik haline getirmeyi, · Küresel diyabet topluluðunu biraraya getirmeyi, · Hastalýða çare için araþtýrmalarý arttýrmayý amaçlar. BM Diyabet Kampanyasýný þu anda destekleyen kuruluþlar American Diabetes Association, FEND, EASD, Diabetes UK, The Diabetes Foundation UK, World Diabetes Foundation gibi uluslararasý ve ulusal organizasyonlardýr. Bu destek hýzla artmaktadýr. BM Diyabet Çözümünün amacý 2007de Dünya Diyabet Gününde açýklanacaktýr. 10 Haziran 2006 Amerikan Diyabet Birliði Kongresi sýrasýnda bu kampanya basýna Dr. Silinkin metni ile duyurulmuþtur. dünyadan Uluslararasý Diyabet Federasyonu, Birleþmiþ Milletler Kararý için hükümetlerin desteðini saðlamak amacýyla Diyabete Karþý Birlik kampanyasý baþlatýyor. Brüksel/Washington D.C. 10 Haziran 2006- Diyabete Karþý Birlik Kampanyasý Uluslararasý Diyabet Federasyonu (IDF) tarafýndan Washingtonda baþlatýldý. Kampanya, diyabetin dünya ölçeðinde endiþe verici artýþýný vurgulamayý ve diyabetle ilgili bir Birleþmiþ Milletler Kararý için hükümet desteði saðlamayý amaçlýyor. IDF, söz konusu önergenin 2007deki Dünya Diyabet Gününde (14 Kasým ) ya da buna yakýn bir tarihte çýkmasý için küresel diyabet toplumuna ortak çaba yönünde liderlik ediyor. Uluslararasý Diyabet Federasyonundan gelen yeni veriler göstermektedir ki 230 milyondan fazla insan, nerdeyse dünyadaki yetiþkin nüfusun % 6sý, þu anda diyabetle yaþamaktadýr. Önceki rakamlar diyabet tehlikesini tam olarak ortaya koyamamakla birlikte genel artýþ olduðu öngörülüyor. Eðer harekete geçilmezse dünyada diyabetli insan sayýsýnýn, 20 yýldan az bir zamanda, 350 milyona ulaþacaðý tahmin ediliyor. Diyabet, geliþen 9 dünyadan ekonomiye sahip ülkelerde geliþmiþ ülkelerdekinden daha hýzlý artmaktadýr. En yüksek diyabetli sayýsýna sahip on ülkeden sekizi geliþmekte olan ülkeler kategorisindedir. IDF, 2025den önce diyabet vakalarýnýn hemen hemen % 80inin düþük ve orta gelir düzeyine sahip ülkelerde gerçekleþeceðini tahmin etmektedir. Hiçbir þey yapýlmadýðý taktirde diyabet, bu iþ için asgari miktarda para ayýrabilen ülkelerde ekonomik, sosyal ve saðlýk sorunlarýna neden olacaktýr. Hastalýk, ekonomik ilerlemenin kazanýmlarýný yok etme boyutunda tehdit edicidir. önümüzdeki on yýlda % 25 artacaðý ön görülüyor. Dünya Saðlýk Örgütüne göre hastalýk, 200 yýl içinde ilk defa, ortalama insan ömründe küresel olarak azalmaya neden oldu. Bu endiþe verici rakamlara raðmen politik çabalar önemsiz kaldý. Uluslararasý toplum bu tehdidi ciddi bir þekilde ele almaya baþlamalýdýr. Diyabete karþý savaþýmýzda güçlerimizi birleþtirmeliyiz, aksi halde milyonlarýn yaþamýný ve saðlýlýðýný tehlikeye atacaðýz, diyor IDFin Baþkaný Profesör Pierre Lefèbvre. Diyabet etkili bir biçimde yönetilebilir, Ýnsanlýða endiþe uyandýrýcý boyutlarda verdiði zarara, HIV/AIDS kadar can almasýna raðmen dünya ölçeðindeki diyabet tehdidine yönelik olaðanüstü bir bilinçsizlik görülmektedir. Diyabete Karþý Birlik kampanyasý, dünyada diyabete karþý bilinçliði yükseltmek ve diyabet bakýmýný iyileþtirmek amacýyla hazýrlanacak bir Birleþmiþ Milletler Kararýna yönelik hükümet desteðini saðlamayý amaçlamaktadýr. Diyabet, dünyada bugüne kadar görülen en büyük saðlýk felaketidir. Diyabet salgýný, hükümetler uyanýp þimdi harekete geçmedikleri takdirde, her yerde saðlýk bakýmý kaynaklarý üzerinde büyük bir baský yaratacaktýr., diyor, IDFin Seçilmiþ Baþkaný Profesör Martin Silink. Ýnsanlýða endiþe uyandýrýcý boyutlarda verdiði zarara, HIV/AIDS kadar can almasýna raðmen dünya ölçeðindeki diyabet tehdidine yönelik olaðanüstü bir bilinçsizlik görülmektedir. Diyabete Karþý Birlik kampanyasý, dünyada diyabete karþý bilinçliði yükseltmek ve diyabet bakýmýný iyileþtirmek amacýyla hazýrlanacak bir Birleþmiþ Milletler Kararýna yönelik hükümet desteðini saðlamayý amaçlamaktadýr. Diyabet, dünyadaki erken ölümlerin önde gelen nedenlerinden biridir. Her 10 saniyede bir kiþi diyabete baðlý nedenlerle ölüyor. Ölüm oranlarýnýn 10 etkisi azaltýlýp pek çok vakada baþlangýcý tamamen engellenebilir diye de ekliyor. Tip 2 diyabetin % 80i yaþam çevresinin iyileþtirilmesiyle önlenebilir. Bu durum beslenme düzenindeki deðiþiklikleri ve artýrýlmýþ fiziksel aktiviteyi de içermektedir. Tip 1 diyabet (insülin baðýmlý), bununla birlikte, önlenebilir deðildir. Aðýrlýklý olarak gençleri etkileyen Tip 1 diyabet, dünya ölçeðinde her yýl % 3lük bir artýþla endiþe yaratmaktadýr. Þimdiki eðilimi tersine çevirmek, sadece saðlýkla ilgili bir problem deðildir. Tam hükümet destekli bir yaklaþýmý ve uluslararasý toplumun dikkatini gerektirmektedir. Diyabetle ilgili bir Birleþmiþ Milletler Kararý, diyabetin küresel zararlarýný tanýyacak ve dünyanýn dikkatini acil eylem gerekliliðine yöneltecektir. IDF, BMin diyabetle ilgili kararýnýn, karar vericileri büyüyen bu saðlýk tehdidine karþý önlem almaya yönelik harekete geçireceðini ummaktadýr.
