myspeech2016

KALİTELİ EĞİTİM İÇİN
ETKİLİ İLETİŞİM
Kaliteli eğitim için etkili iletişimin üç temel
tarzı, üç maymunu oynayarak, gününü
sorunsuz bitirmektir
tarzı, üç maymunu oynamayı,
yalakalık türlerini iyi kullanarak
desteklerseniz, sırtınız yere gelmez.
Bunlarda başarılıysanız, verdiğinizi eğitimin
kötü olması konu bile yapılmaz.
Yükselirsiniz.
Bu durumda konu/sorun ne?
Konu/sorun, eğitimin karakterini belirleyen
yönetsel ilişkinin karakteri oluyor. Ama
konumuz bu değil.
İLETİŞİM
ve
VAROLUŞ
İletişim insanın fiziksel/biyolojik ve toplumsal
varoluşunun zorunlu koşuludur.
İletişimin yokluğu, biyolojik anlamda ölüm,
durumunu anlatır.
İletişimin yokluğu, toplumsal anlamda,
toplumun yokluğudur.
Mesaj hazırlama, gönderme, alma ve anlam
verme asla iletişim değildir. Bunlar iletişim
değil, iletişimsel eylem parçalarıdır.
İLETİŞİM
ve
(iyi) EĞİTİM
İletişim eğitimin de zorunlu koşuludur:
İletişim olmaksızın eğitim olamaz.
Eğitim, doğal ve teknolojik araçlar
kullanan insanın iletişimsel eylemler
yoluyla gerçekleşir.
Eğitimde etki ne demek?
Eğitim:
örgütlü yapılarca düzenlenip yürütülen amaçlı
girişimdir.
.
Bu amaçlı girişim, amaç için araçlar
kullanmayı gerektirir.
.
Etki, eğitimde güdülen amacın arzulanan
biçimde ve seviyede gerçekleştirilmesini
anlatır.
Eğitim ve İletişim bağı
İletişim, iletişimsel eylemler yoluyla
gerçekleştirilir. Ders anlatma bir iletişimsel
eylemdir. Dinleme de…
Etki: İletişimsel eylemlerden geçerek,
eğitimle aranan sonuca ne ölçüde
erişildiğidir.
Eğitimde etkili iletişim ne demek?
Etkili iletişim 1:
Amacı beklenen ölçüde gerçekleştiren
iletişim anlamına gelir.
öneğin: Sınıf içi iletişimde, öğrencilerin
tartışma ile kavga arasındaki farkı
anlamasını sağlama ve tartışmaları ona
göre yapmalarını gerçekleştirme.
Eğitimde etkili iletişim
Etkili iletişim 2:
İletişim araç ve süreçlerini planlı ve
programlı bir şekilde kullanarak, arzulanan
amaca ulaşmayı anlatır.
Örneğin:
Syllabus ile dersi ve dersle ilgili ilişkileri
planlama ve uygulama, böylece eğitimle
ilgili iletişimi etkili bir şekilde kullanma
Eğitimde aranan etkiyi (örneğin kaliteli bir
eğitimi) belirleyen faktörler (makro-yapısal
faktörler hariç)
1. Öğretende öğretme arzusu, motivasyonu,
inadı ve sorumluluğu yoksa, eğitim “tembelliğin
ve ilgisizliğin yeniden üretimi biçimine dönüşür.
Dikkat edilirse, bu tür öğretenlerle
sürdürülen eğitim; cehaletin, köşe
dönmenin, haksız kazancın, haksızlığın,
dolandırıclılığın ve tembelliğin
egemenliğinin “etkili bir şekilde yeniden
üretilmesini” sağlar.
Dikkat edersek, “etki” artık ilişkisel
faaliyetlerin karakterinde geçerek yaratılan
bir durumu ve bu durumun sonuçlarını
anlatır. İşte bu, beklenene uysun veya
uymasın, asıl etkidir.
Eğer bir toplumda bu tür öğretenler, kurdukları
çıkar ilişkileri ve birbirini destekleme gibi yollarla
üniversitelerde egemen olursa (örneğin,
üniversitelerde doçent ve profların çoğu bu
şekilde ünvan alırsa), eğitimde etkili iletişim,
utanç verici bir şekil alır.
Bu tür öğretenin iletişimsel eylemleriyle
öğrenmek isteyenin hakkına tecavüz edilir.
Örnek eylemler: derse hazırlıklı gelmeme,
derste hikaye anlatma, bilime hakaret olarak
duran uyduruk şeyler anlatma, kitapçılarda
“kişisel gelişim” gibi raflarda sergilenen
seviyesizlikte kaynaklar okutma, ödev vererek
ders yapmama, dersi kısa zamanda bitirme,
uyduruk sınav sorularıyla veya ödevlerle
öğrencilerin hepsine hak etmedikleri yüksek
notlar verme…
Bu tür etkili eğitim, kendisine uygun hocaya
benzer öğrenci ve utanç verici bir ilişki ortamı
geliştirir:
Örneğin, bu tür akademisyenimsiler,
sürdürdükleri tembellik ortamının öğrencilerinin
gözde hocalarıdır; öğrenciler en çok puanı
onlara verirler.
Çalışanlar bu tür ortamlar için tehlikedir.
Yukarıda anlattıklarımı şöyle özetleyelim:
Tango yapmak için iki kişi gerektirir.
Eğitimde tango, öğreten ile öğrenenler
arasında olur.
Öğreten kalitesizse, ilgisizse, bilgisizliği bilgi
olarak satan bir dolandırıcıysa, öğrenenler
bu tür öğretenlerin kurduğu egemen dans
ortamına ayak uydurarak, “öğretmenin tango
tarzı ve ilişki biçimlerini” öğrenirler.
Bu tür tangolarla gerçekleştirilen etkili eğitim,
kendisine uygun hocaya benzer öğrenci ve
utanç verici bir ilişki ortamı geliştirir:
Örneğin, bu tür akademisyenimsiler,
sürdürdükleri tembellik ortamının
öğrencilerinin en gözde hocalarıdır; Köşe
dönmeciliği etkili ilişki tarzı olarak
benimseyen öğrenciler, en çok puanı onlara
verirler.
2. Öğrencide öğrenme arzusu, motivasyonu,
inadı ve sorumluluğu, özellikle ilkokuldan
başlayarak süregelen “resmi olmayan ve
ilişkisel gözlemlerle öğrenilenlerle”, yok edilir
veya desteklenir. Eğer yok edilmişse,
“tembelliğin ve ilgisizliğin yeniden üretimi
biçiminde olan eğitimin yeniden üretimine
öğrenciler de katılır.
Eğer yok edilmişse, tembelliğin ve ilgisizliğin
yeniden üretildiği ortamda, “inek” gibi
nitelemelerden başlayarak yüksek not alarak
ortalamayı yükselttiği için dövülmeye kadar
değişen baskılar altında kalırlar.
En kötüsü de, bu tür çalışkan öğrencilerin
öğrenme hakkı öğretenler ve ortamın parçası
olan öğrenciler tarafından elinden alınır.
Onlar dışlanmıştır ve kendi başlarınadır artık.
Bu tür sakat etkili eğitim veren ortamlarda,
Tango’nun kuralı ve tango ilişkileri bu tür
sakatlığın egemenliğiyle biçimlendirilmiştir. Bu
biçimi övenler “”hayata pozitif bakanlar” olarak
övülür; bu sakatlığı anlatanlar lar ise, doğruyu
söyleyenler olarak değil, “hayata negatif olarak
bakanlar, olumsuzlar ve eleştirenler olarak
nitelenir. Böylece sakat ortam hem kendini
meşrulatırır hem de doğruyu söyleyeni gayrimeşrulaştırır, aşağılar, değersizleştirir.
3. Yukarıda bireysel ilişkilerle yürütülen ve
yeniden üretilen faktörleri eğitimdeki iki
temel oyuncuyu kullanarak açıkladım.
Eğitimin karakterini belirleyen önde gelen
diğer faktörler örneği verelim:
a. tarihsel olarak eğitimin o toplumda nasıl
biçimlendirildiği, yürütüldüğü ve
değiştirildiği;
b. ne tür okuma kaynaklarını dolaşıma
sokulduğu ve dolaşım dışı bırakıldığı;
c. siyasal güçlerin üniversiteleri çeşitli
kulplar takarak çalışan ve dürüst
insanlardan “kurtarıldığı” ve onların yerini
sahte ve uyduruk belgelerle işlevsel
cahillerin ve kötülerin yerleştirildiği bir
egemen yapının olup olmadığı;
d. doçentlik gibi ünvanlarda alanındaki tek bir
derginin adını bile bilmeyenlerin doçent yapılıp
yapılmadığı;
e. Üniversitelere öğretim elemanlarının ne tür
ölçütlere göre alındığı, tutulduğu veya atıldığı.
f. Üniversitelerde kadrolaşmanın hangi
ölçütlere göre yapıldığı (örneğin, çeşitli
amaçlarla üniversiteyi ele geçirme ile gelen
ideolojik, ortak çıkar, ortak amaç, ortak
özellikler v.b.)
Sakat karakterde etkili eğitim veren ortamlarda,
eğitimde tango’nun kuralı ve tango ilişkileri bu tür
sakatlığın egemenliğiyle biçimlendirilmiştir. Bu biçimi
övenler “”hayata pozitif bakanlar” olarak övülür, sevilir
ve ödüllendirilir. Bu sakatlığı açıklayanlar ise, cahilce
bilgiçlik taslayanlar tarafından “doğruyu söyleyenler”
olarak değil, “hayata negatif olarak bakanlar,
olumsuzlar ve eleştirenler” olarak nitelenirler,
dövülürler, dışlanırlar. Böylece hem sakat ortam
meşrulatırılır hem de doğruyu söyleyen gayrimeşrulaştırılır, aşağılanır, değersizleştirilir. Sakat
eğitim açıkça veya sessizce destelenir.
İletişimsel eylemin iyi eğitime
katkısının ölçüsünü belirleyen faktörler:
1. Öğretenin tangoyu (eğitimi, öğretmeyi
ve konusunu) bilmesi
2. Tango’ya öğrencileri teşvik ve katma
3. Tango’yu öğrencilere benimsetme
4. Katılımcı ve talep edici öğrencilerin
yaygın olduğu bir üniversite ortamı
oluşturma ve geliştirme
1. Öğretenin Tango’yu bilmesi
Öğretenin bilmesiyle ilgili önde gelen etkenler:
a. Yaşanan örgütlü ilişkiler gerçekleriyle ilişki
kurabilen teorik/kurmsal bilginin olması (bu olmazsa,
gerçek örgütlü çıkar ve güç ilişkilerini gerektiği
biçimde değerlendimediği için, örneğin,
üniversitelerde alternatif enerjilerle çalışan araba
yapma gibi, gerekli çıkar vegüç bağlarından yoksun,
göstermelik girişimler övünülerek sunulur)
kitap yazıyor. Eğitim veriyor.
b. Araştırma yöntemi öğretenlerin, basit bir araştırma
tasarımı yapma bilgisinden yoksun olmaması gerekir;
bazı dergilerde abstract yazma ve basit bir
gerekçelendirmeden bile yoksun makaleler
yayınlamaması gerekir; hipotez gerekçelendirme ve
çıkarmayı bilmesi gerekir. Yöntem bilmeyenin yöntem
öğretmemesi, araştırma yapmaması, yöntem kitabı
yazmaması gerekir. Ne yazık ki Türkiye’de herkes
her dersi verebiliyor ve her tür kitabı yazabiliyor.
Sonuç, eğitim bağlamında, elbette facia olarak
nitelenebilir.
Tangoyu bilmenin ve bilmemenin sonuçları, konumuz
bağlamında bize şunu anlatıyor:
Bilgiçlik taslayan cehaletin sürekli yeniden üretildiği
ve alakasız kişilerin ders verdiği ortamlarda, Önce
eğitenlerin ve eğitenleri eğitenlerin eğitilmesi gerekir.
Alakasız kişilere asla ders verdirilmemelidir.
Yukarıdaki birinci koşulu karşılamayan öğreticilerin,
aşağıdaki koşulları gereği gibi karşılaması asla
beklenemez:
2. Tango’ya (öğrenmeye ilgiye ve çalışmaya
öğrencileri) teşvik ve katma, ancak öğrenmeye ilgi
duyan ve çalışan öğreticiyle olabilir.
3. Tango’yu öğrencilere benimsetmek için, önce
öğretenlerin benimsemesi gerekir. Yıllardır bir şey
okumayan ve yazmayan, okudukları ve yazdıkları
varsa, akademik bilgisizliği gösteren birilerinin,
öğrencilere benimsttikleri, ne yazık ki iyi bir şey
olmayacaktır.
4. Katılımcı ve talep edici öğrencilerin yaygın
olduğu bir üniversite ortamı oluşturma ve
geliştirme, ancak, bu tür eğitim tarzını
benimseyen, öğretme gibi bir çabaya sahip
olan öğretenlerle olabilir.
Eğitim ve etkili iletişimde öğrenciler
Biz en iyi donanımlı ve bol motivasyonlu
öğretici olabiliriz. Fakat bizim başarımız ancak
öğrencilerin öğrenme isteminin, çabasının,
motivasyonunun ve ilgisinin seviyesine
bağlıdır.
Eğitim ve etkili iletişimde öğrenciler
Öğrenmek isteyenin bilme gereksinimlerini
karşılama ve gelişmesini sağlama bizim zevkle
yapmamız gereken bir insanlşık görevimizdir.
Öğrenme ilgisi az olanı veya öğrenmek
istemeyeni çeşitli yollarla teşvik etmek de
bizim çaba göstererek üstesinden gelmemiz
gereken görevimizdir.
Eğitim ve etkili iletişimde öğrenciler
Tüm çabalara rağmen, öğrenmek gibi bir ilgisi
olmayana, ilgilerin çarpıtıldığı egemen bir
ortamda çarpık ililerle ve ilişkilerle dümenini
döndürmeye çalışana, hiç kimse bir şey
öğretemez. Fakat “kayıp olanı” kazanmak
olasılığı daima vardır ve berlki de en büyük
kazançlardan biri de ilgisizin ilgisini
çekebilmektir.
Bundan sonraki karelerde sunacaklarım,
benim yıllar boyu okumalarımın ve
gözlemlerimin ifadeleri olacak.
Bu ifadeler eğitim, bilinç ve vicdan dahil,
insanlık durumunda ciddi sorunlar olduğunu
göstermektedir.
Çözüm?
ve sunacaklarımın çözümlerini
çoğumuz biliyoruz aslında.
Çözülmüyorsa, Neden?
Özlü yanıt: Örgütlü yapı içinde
süregetirilen güç ve bireysel çıkar
ilişkilerinin egemen karakterileri
BİLME ve BİLGİ
kendini, bildiğini ve
dışını sürekli
soruşturmayla gelir.
Düşünelim:
Kim kimin
dünyasını neden
ve nasıl
inşa ediyor?
BİLME ve BİLGİ
Düşünelim:
Egemenveya yaygın
ilgiler gerçekte bize
neler getiriyor ve
bizden neler
götürüyor?
“Elimizdeki geri-zekalı
malzemeyle ancak bu
kadar yapabiliriz.”
diyen hocayı düşünün
Öğreten ve öğrenen:
Kendini, hayatı ve eğitimöğretim ilişkisini soruşturma,
ancak ilgi ve sorumluluk
duygusuyla beslenir
Öğreten ve öğrenen:
Sorumluluk duygusu nasıl oluşur?
Ancak sorumluluk duygusu işleyen
bir ortamda oluşur.
Sorumsuzluğu destekleyen egemen
ortamı değiştiren mücadele ile oluşur.
•Etkili iletişimle her tür yapı üretilir
Ne yazık ki, Türkiye üniversitelerinde
genel olarak ilgisizliğin ilgisi
egemendir. Dolayısıyla, bu tür ilginin
beraberinde getirdikleri ve
destekledikleri sürekli yeniden-üretilir
ve azgelişmişliğin ve gerilemenin
gelişmesi sağlanır.
İlgisizliğin ilgisiyle üretilenlere örnekler :
“Buradaki kötü eğitim falan asla
düzelmez” denir.
“Burada hiçbir şey yapamazsınız. Kapı
kilidini bile değiştirtemezsin” denir.
Bol bahanecilik
Boşvermecilik
Aman sendecilik
…..miş gibi yapmacılık
Yalanla ve dolanla göz boyama
Bütün gün kahve, çay ve dedikodu yapma
Etkili iletişimle her tür yapı üretimi
İlgisizliğin ilgisinin beylik ifadelerinden biri
Her öğrenciyi
çocuğum gibi severim
Yanlış anne!
Her öğrenciyi
çocuğum gibi severim
Yamyamlar da insanları çok sever: Yemek için..
Moda, soda, kozmetik ve reklam endüstrilerini
yönetenler, tüketicileri çok severler; belli bilişleri,
davranış kalıplarını işleyerek, ahmakça tüketim için…
Siyasetçiler, halkı ve kamu oyunun isteğini dillerinden
düşürmezler; oy avcılığı ve kendi yaptı8klarını ve
yapmadıklarını meşrulaştırmak için…
Etkili iletişimle her tür yapı üretimi
İlgisizliğin ilgisiyle gelen iş yapış biçimi örnekleri:
İlgisizliğini, bilgisizliğini ve görevini gereği
gibi yapmamayı, öğrencilere iyi not vererek
örtme.
“hak etmedikleri iyi notlar” ile öğrencileri
rüşvete, haksız kazanca, köşe dönmeciliğe,
sahtekarlığa ve düzenbazlığa alıştırma.
Etkili iletişimle kurulan bağla, her tür yapı üretimi
İlgisizliğin ilgisiyle üretilenler:
Al sana bilgi!
Öğrensene!
Öyle miii!
Al sana
Feedback:
Bana ne!
Böyle bağ kurulmaz
Etkili iletişimle her tür yapı/ortam üretimi
Bu üretimde en yaygın olarak yapılan
iletişimsel eylemler, bulundukları
ortamın karakterleriyle ilgili söylemleri
içerir.
Şimdi sunacağım türdeki bir ortamın
kesinlikle değişmesi gerekir.
Etkili iletişimle her tür yapı/ortam üretimi
buradaki üç temel ilişkisel bağlamın/ortamın anlamları
Bu öğrenciler aptal,
öğrenemez!
davranışa bak! hoca bizi
aptal sanıyo
Derse elllerini kolllarını sallayarak
geliyorlar.
Bu hoca neden, derste hep hayat
hikayesini falan anlatıyor?
Derse
ilgileri
sıfır
Bu hoca neden kendi bir
şey anlatmıyor, ama
bize sunum
yaptırıp duruyor?
Saat iki.
Bir buçukta dersin yok mu?
Şu an sınıfta sadece birkaç öğrenci
var. Bu tembel sürüsü, ancak saat
ikide geliyor derse. Ben de ikide falan sınıfa
gidiyorum.
Sınıfta bekleyip duruyoruz.
Hocanın derse bir gün zamanında
geldiğini görmedik.
Daha ilk teneffüste,
sınıfın yarısı çekip gidiyor.
Hoca “sıkıldık” hadi bitirelim
diyor. Adamın dersi erkenden
bitirmek için bahaneleri
bitmiyor.
Kitap falan
okudukları yok.
Hocam bize okuma
kaynakları önerin dedik,
“alay mı ediyorsunuz
benimle? Diye kızdı.
Kalite, ölçme ve değerlendirme:
Beni öğrenciler çok seviyor.
Öğrenci değerlendirmelerinde en
yüksek benimki.
Ali yaa, hangi dersi seçeyim?
Mülayim Sevimli hocanın
derslerini seç; herkesi geçiriyor.
Çözüm için İhtiyacımız:
İlgi
Empati
Anlayış
Tolerans
Sabır
Teşvik
İlgi
Empati
Anlayış
Tolerans
Sabır
Teşvik
Sabırla dinlediğiniz
için
Teşekkür ederim