Slayt 1

ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
Öğr. Gör. Dr. İnanç GÜNEY
[email protected]
Adana MYO
1. İletişim Nedir?
 İletişim, bilgi ve anlamların kaynaktan hedefe aktarılmasıdır. İletişim
bilgiyi yaymak, insanları eğitmek, eğlendirmek, etkilemekle birlikte
asıl amaç bilgi vermektir. İletişim kısa, açık, net, anlaşılır ve
doğrudan olmalıdır.
 Kişiler arasında birbiriyle
bağlantılı olarak her türden ve her
düzeyde bilgi,duygu ve düşünce alışverişidir.
 İletişim, bir kişiden diğer kişiye veya kişilere “bilgi” veya “anlam”
iletim sürecidir. İnsan; sosyal bir varlıktır. Bu nedenle, çevresiyle
ilişki kurarak yaşar. İnsanın davranışı, konuşması, duruşu, jest ve
mimikleri, oturma şekli vb. kendini ifade etmesi yani çevresine mesaj
iletmesidir.
 1. İletişim Nedir?
 İnsan sosyal bir varlıktır ve yaşamını sürdürebilmesi için
çevresiyle sürekli iletişim kurma ihtiyacı içerisindedir. İnsanın
biyolojik bir varlıktan sosyal bir varlığa dönüşmesini sağlayan en
önemli unsurun iletişim olduğunu söylemek mümkündür. İnsan
anlamak ve anlaşılmak ihtiyacındadır.
 İnsanoğlu çevresinde olup bitenleri anlamak ve kendini
çevresindekilere anlatabilmek için sürekli iletiler alır ve sürekli
iletiler yollar. Onun her davranışı, konuşması, susması, duruşu,
yüz ifadeleri, oturuş biçimi kendini anlatma çabasından
kaynaklanmaktadır.
 İnsanların iletişim kurmadan yaşaması daha doğrusu herhangi bir
iletişim aktivitesi içinde olmadan yaşaması zor görünmektedir.
Gazete okumak, televizyon haberlerini dinlemek, yoldaki trafik
işareti, reklam panoları ve benzeri diğer unsurlara maruz
kalmamız aslında iletişimin bir parçası olarak görülebilir. Bu
noktada iletişim kavram olarak içerisinde paylaşım ve etkileşim
edimlerini içermektedir
 İletişim kavramı çok farklı alanlarda kullanıldığı için iletişim kavramına her
alana özgü anlamlar yüklenmektedir. Bu nedenle iletişim kavramının herkes
tarafından kabul edilen bir tanımını yapmak neredeyse olanaksızdır, ancak
iletişim denince akla genellikle insanlar arası iletişim ve bu amaçla kullanılan
araçlar gelmektedir. Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğüne göre iletişim, duygu
ve düşüncelerin, akla uygun şekilde başkalarına aktarılması, bildirim ve
haberleşme olarak tanımlanmaktadır. Buna ek olarak iletişimle ilgili diğer
tanımlar aşağıdaki gibi sıralanabilir.
• İletişim bir organizmanın bir uyarıcıyla gösterdiği ayırıcı tepkidir
• İnsanın olduğu heryerde kişiler, gruplar ve türler arasında karşılıklı
gerçekleşen, mesajların değiş-tokuşu sürecidir (Cemalcılar, 1988: 305).
• Duygu, düşünce, fikir, bilgi ve kültürü kapsayan anlamların semboller
yardımıyla aktarıldığı bir süreçtir (Tutar, 2003: 34).
• Anlamları itibarıyla uzlaşılmış simgeler yoluyla değişik zaman ve mekan
boyutlarında gerçekleşen bilgi, düşünce ve duyguların aktarılması ve alışverişidir .
• Bilgi, düşünce, duygu, tutum ve kanılarla, davranış biçimlerinin kaynak ile alıcı
arasındaki bir ilişki yoluyla bir insan ya da insanlardan diğerine bazı kanallar
kullanılarak, anlam olarak üzerinde uzlaşılan simgeler aracılığıyla değişimi ve
aktarılması sürecidir
2- İletişimin Amacı
 İletişim kişilerarası ilişkilerin aracıdır.
 İnsanlar ister tek başına, ister toplumla birlikte yaşasın, amaçlarına iletişim kurarak
ulaşabilir. İnsanda iletişim kurma ihtiyacı, çevreyi etkileme isteğinden kaynaklanır. Bu
nedenle iletişim, ister bilgiyi yaymak, ister eğitmek, ister eğlendirmek, ya da yalnızca
anlatmak için olsun, asıl amaç, bilgi verme ve karşıdakini etkilemektir. Bunların dışında
yeme, içme, barınma gibi temel fizyolojik ve güvenlik ihtiyaçlarımızı da iletişim
kurarak karşılarız.
 İletişim sayesinde insanlar zihinlerindeki kavram ve fikirleri açığa vurma, onları
paylaşma ve değerlendirme olanağına sahip olurlar. Başkalarını etkileme ve onlardan
etkilenme, yararlanma, yararlı olma ve bir başarı gösterme iletişim sayesinde mümkün
olur. İnsanlar arasında yaşanan ilişkilerin sürmesi de yine iletişim sayesinde mümkün
olur.
İletişimin temel özellikleri
İletişimin temel özellikleri şunlardır:
 Bilinçli ya da bilinçsiz olarak gerçekleşebilir.
 Kullanılan sembollere, alıcı ve kaynak farkı anlamlar verebilir.
 Sözcüklerle ve beden diliyle gerçekleşir.
 Sözel olmayan iletişim duyu organlarıyla algılanabilir.
 Geri – bildirme gereksinim duyan çift yönlü bir eylemdir.
 Meydana geldiği ortamdan etkilenir.
3. İletişimin Önemi
İletişim; insan ilişkilerinin ana unsuru olarak paylaşmak demektir.
İnsan anlamlı ve mutlu bir yaşam için çalışır. İletişim ne kadar sağlıklı
ve anlamlı ise başarı, ekonomik gelişim, kişisel bütünlük ve ruh sağlığı
da o kadar iyi olur.
 İletişim Türü (Oransal Olarak) İletişim Türü (Saat Olarak)
-Yazma % 9
- Okuma % 16
- Konuşma % 30
- Dinleme % 45
-Yazma 1.5 saat
- Okuma 3 saat
-Konuşma 4.5 saat
-Dinleme 7 saat
 İLETİŞİMİN ÖNEMİ
 Her insanın iletişim konuşunda temel düzeyde de olsa bilgi sahibi
olması gerekmektedir çünkü iletişim yaşamımızın merkezinde yer
alan önemli öğelerden bir tanesidir. Etkili iletişim insanların
mesleki yaşamlarında sorunları çözmelerine yardımcı olurken
kişisel yaşamlarında da ilişkilerini iyileştirmelerine ve
sürdürmelerine yardımcı olur. İletişim uzmanları zayıf iletişimin
birçok sorunun temelinde yer aldığını ve etkili iletişimin de bunun
tek çözümü olduğunu düşünmektedirler.
 İletişim kuramlarını, araştırmalarını ve uygulamalarını anlamak
hayatınızda anlamlı değişikliklere neden olacaktır. İletişim ilkeleri
ve pratikleri arkadaşlar, aile ve hatta uluslararasındaki sürtüşmeleri
çözebilir. Tabii ki bunun için öncelikle doğru olarak algılanmaları
gerekir. Tüm bunlar iletişimi iyi öğrenmenin ve uygulamada
kullanmanın dünyayı sorunsuz bir yer haline getireceği anlamına
gelmez, iletişimi sihirli bir değnek olarak düşünmek yanlış olabilir
ancak iyi iletişimin birçok sorunun oluşmasına engel olacağı ve
birçok sorunun çözümüne katkı sağlayacağı aşikardır.





Etkin bir iletişim kurulabilmesi için aşağıdaki özellikleri taşıması
gerekir:
İletişim sürecinde, mesaj, hedef kitlenin dikkatini çekecek şekilde
dizayn edilmelidir. Mesajın kodlanmasında, yayınlanmasında,
dağıtılmasında buna özel bir önem verilmelidir.
İletinin kodlanmasında kullanılan simgelerin iletiyi gönderen kadar,
iletiyi alacak ve algılayacak hedef tarafından da bilinen simgeler
olmalıdır.
İletişimin etkili olabilmesi için, ileti, insanların bireysel
gereksinimlerine seslenmeli, bu gereksinimlerin farkına
varmalarına, gidermelerine yardımcı olmalıdır.
Hedefin temel değerlerini, tutumlarını, grup normlarını bilmek ve
ona göre mesajı kodlamak, iletişimin etkinliğini artırır.
İletinin hedef tarafından tam olarak algılanabilmesi için en uygun
medya türü seçilmelidir.
 İletilerdeki bilgilerin dikkat çekebilmesi ve kolay
algılanabilmesi için, yabancı bir ileti göndermekten kaçınmak
gerekir.
 Etkin iletişim kurabilmek için, hazırlayıcı iletişim süreci ile
hedef kitlenin bilgi/algılama düzeyi yükseltilmelidir.
 İletişimde hazırlayıcı iletişim çabasına rağmen, kırılmayacak
dirençlerin de olacağı unutulmamalıdır.
 İleti, başlangıçta, hedefin değer, tutum beklenti ve davranış
kalıplarına ters düşmemeli; hedef iletiyi kabule hazır duruma
getirmelidir. Doğru mesaj, doğru zamanda verilirse etkin
olur.
4- Etkin iletişim bize neler kazandırabilir? -1
 Başkalarını daha iyi anlayıp kendimizi daha iyi anlatabiliriz,
 Karşımızdaki kişiyle onu kırmadan ve incitmeden
tartışabiliriz.
 Başkalarının önünde özgüvenle konuşabiliriz.
 Fikir ve önerilerimize daha kolay destek bulabiliriz.
 İnsanlarla içten ilişkiler kurabiliriz.
Etkin iletişim bize neler kazandırabilir? -2
 Çok daha az incinir ve başkalarını da incitmeyiz.
 Bize yönelik tepki ve eleştirilere gerektiği gibi yanıt verebilir
başkalarına yapıcı eleştiriler getirebiliriz.
 Yararlı tavsiyeler alabilir, başkalarına gerçekten işlerine
yarayacak önerilerde bulunabiliriz.
 Geçinilmesi zor insanlarla başa çıkabiliriz.
Etkin iletişim bize neler kazandırabilir? -3
 Başkalarının fikir, deneyim, alışkanlık ve tutumlarından daha
çok yarar sağlayabiliriz.
 Anlamlı ve hoş sohbetler yürütebiliriz.
 İlişkilerimizde birbirimizin fikirlerinden yararlanmamız, hem
bizin hem onların içindeki yaratıcılığı açığa çıkarabilir.
 Doğru bilgilere daha çabuk ulaşabiliriz.
Etkin iletişim bize neler kazandırabilir? -4
 Gereksiz tartışmalardan kaçınabiliriz,
 Öfke, korku ya da çekingenliği alt edebiliriz.
 Başkalarını istismar etmeden yada suçlamadan kendi
haklarımızı koruyabiliriz.
 Hakaret, alay yada diğer sözlü saldırıları insanca geri
çevirebiliriz.
Etkin iletişim bize neler kazandırabilir? -5
 İnsanlarla işbirliği yapabiliriz.
 Yaptığımız işi daha çok severiz.
 Dost çevreniz genişletebiliriz.
 Huzur ve sevgi dolu bir aile yaşamımız olabilir.
 Takdir eder ve takdir ediliriz.
 İLETİŞİM İLKELERİ
 İletişim kendinizde başlar: Kendinizi nasıl gördüğünüz, nasıl iletişim
kurduğunuzu belirler. Birey olarak dünyaya ilişkin kavrayışımız onunla
ilgili deneyimlerimizle sınırlıdır. Her birey, kendilerinin merkezinde
oldukları ve sürekli olarak değişen birçok deneyimle birlikte
yaşamaktadır. İletişim konusunda çalışan birçok bilim adamı ve
sosyal bilimci, insanların, diğerlerinin onlara nasıl davrandığının ve
onlara hangi mesajları gönderdiğinin bir ürünü olarak
şekillendiklerine inanmaktadırlar.
 İletişim diğerlerini içerir: Filozof George Herbert Mead (1967) kişilerin
kurdukları iletişimle var olduklarını söylemektedir. Bir çocuk diğer
insanların beklentileri doğrultusunda, sözlü ve sözsüz semboller
aracılığıyla rollerini onaylamayı öğrenir. Kişi kendi öz saygısını ve
nasıl bir insan olduğuna ilişkin inancını tabii ki kendisi belirler,
ancak bunun yanında diğer insanların sizi sınıflandırdığı da bir
gerçektir. Diğer insanlardan aldığımız olumlu, olumsuz ya da
tarafsız iletiler kim olduğunuzu belirlemede önemli bir rol oynarlar.
 İLETİŞİM İLKELERİ
 İletişimin hem bir içeriği hem de bir ilişkili boyutu vardır:Tüm iletilerin bir
içeriği bir de ilişkili boyutu vardır.Yani her iletinin bir düz anlamı bir
de yan anlamı vardır diyebiliriz. İletiler gerçek davranışın ne olması
gerektiğini belirtir ve iletişim kuranlar arasında bir ilişki durumunu
ortaya koyar. Bunlar her iletinin içinde yer alan iki önemli öğedir.
İletinin içeriği beklenen davranışı tasvir ederken, ilişkili boyut ise
nasıl yorumlanması gerektiğini anlatır. Bu anlamda iletişim kişiler
arasındaki anlamların değiş-tokuşu olarak ele alınmaktadır.
 İletişim karmaşık bir süreçtir: Bazılarına göre iletişim basitçe bir kaynaktan
diğerine bilginin aktarılmasıdır. Bu mantıkla iletişim tanımlandığında
herhangi bir zamanda bir web sayfasındaki bilgiye eriştiğinizde
iletişim gerçekleşmiştir denebilir. Ancak bildiğiniz gibi bu temel
durumda iletişim gerektiği gibi gerçekleşmemektedir. Örneğin
bilmediğiniz bir dilde yazılmış bir web sayfasına eriştiğinizde, hiçbir
iletişim gerçekleşmez. Eğer okuduğunuz yazı çok karmaşıksa orada
aktarılmak istenen mesaj tam olarak anlaşılmayabilir. Basitçe birinin
size söylediği bir şeyi tekrar edebilirsiniz, ancak mesajın içeriğini ve
niyetini tam olarak anlayamayabilirsiniz.
İLETİŞİM İLKELERİ
 İletişimin niceliği, iletişimin niteliğini arttırmaz: Kurduğumuz iletişimin
miktarının artması daha doğru, daha iyi ve anlamları paylaşabildiğimiz
etkili bir iletişim kurduğumuzun göstergesi olamaz. Fazla bilgi yanlış
anlamalara neden olabilir, dinleme ve empati becerilerini işe koşmayı
zorlaştırabilir. İletişim laf kalabalığına dönüştüğünde olumlu
sonuçlara götürmez. Bu nedenle kurulan iletişimin niteliği daha
önemlidir.
 İletişim kaçınılmazdır, geriye döndürülemez ve tekrar edilemez: İletişim
hayatımızın hemen hemen her anında gerçekleşmektedir. Hiç kimseyle
iletişim kurmadığımız anlarda bile kendi kendimizle iç iletişim kurar,
düşünür, hayal kurar, planlar yapar ve bizi çevreleyen dünyaya tepkiler
veririz. Sessiz kaldığımız kendimizle iletişim kuramadığımız
zamanlarda bile çevremizdeki diğer insanları gözlemler ve onların
davranışlarından çıkarsamalar yaparız. Diğer insanlar bize bir mesaj
aktarma çabası içinde olmasalar dahi gözlemlerimizden topladığımız
bilgilerle bazı sonuçlara ulaşırız.
İletişimin Temel Özellikleri
İletişim üzerine yapılan çalışmalar, insanlar arası iletişimin üç temel
özelliğinin olduğunu göstermektedir.
 Bunlardan birincisi iletişim etkinliğinin insanları gerektirmesidir. İletişim,
ancak insanların birbirlerini anlama ihtiyaçları sayesinde kurulabilir.
 İkincisi iletişim, paylaşmayı gerekli kılar; yani iletişimde gönderici ve
alıcı, mesajın ortak bir anlamı üzerinde anlaşmalıdır.
 Üçüncüsü, İletişimde sembollerin kullanılmasıdır. Semboller; jestler,
mimikler, sesler, harfler, rakamlar ve sözcüklerdir. Alıcı ve gönderici mesaja
aynı anlamı verdikleri zaman, tam olarak iletişim ortaya çıkar.
İletişim olgusunun üç temel özelliğine ilave diğer temel özellikleri de vardır. Bu özellikler
a) İletişim insan davranışlarının bir ürünüdür.
b)
İletişim dinamik bir olgudur. Kültürel yapıdaki değişime paralel olarak iletişimde değişir.Yeni
çevresel olguların ortaya çıkması, yeni deyimlerin, yeni kelimelerin ortaya çıkmasına yol açmıştır.
c)
İletişim belirli kalıplara bağlıdır. İletişim belirli kalıplar içerisinde gerçekleştirilir. İletişim
kalıpları, genel kültürel yapıya bağlı olarak gruplarca oluşturulur ve kişilerin kabul etmeleri oranında
süreklilik kazanır.
d)
İletişimde ilk dakikalar (ilk izlenim, başlangıç) önemlidir. Karşı karşıya gelen iki kişi
arasındaki ilk etkileşim, iletişim sürecinin önemli bir belirleyicisidir. Bu etkiyi yaratan faktörler,
karşılaşılan kişinin beden dilinden, kullandığı kelimelere ve kişinin taşıdığı aksesuarlardan içinde
bulunduğu fiziksel ortam nesnelerine kadar geniş bir dağılım gösterir. İşte bütün bu faktörlerin bileşkesi
"algılayan kişinin" değerlerinde bir yer bulur ve o çerçeve içerisinde yorumlanır.
e)İletişim sadece bilgi alışverişi değildir. Duygu ve düşüncelerin bilgi olarak
aktarılmasındaki eylemler ve bu eylemlerin biçimi iletişimin özünü yapılandırır. Bu
iletişimin evrensel yönüdür. Bilgiyi veriş biçimi, bir başka deyişle, sözlerin bedendeki
karşılıkları, iletişimi değerlendirmemizde ikinci önemli noktadır, iletişimde
bilgilenmek ve öğrenmek "anlamak" değildir.
f) İletişim kişiye karşın değil kişiyle yapılır. İletişim başka bir kişiyle birlikte
yapılandırılan bir süreçtir. Bu nedenle bireylerden birinin aktif oluşu, diğerinin ise bu
eylemi izlemesi ile iletişim kurulamaz. Eğer alıcı kişi hazır değilse, iletişim kanalı kapalı
demektir. Böyle bir ilişki; düşündüğümüz anlamda doğru ve sağlıklı bir anlama ve
anlaşma doğurmaz.
g)İletişimde kullanılan semboller bir bütündür. İletişimde kullanılan kelimeler,
eller, gözler gibi bütünlüğünden soyutlayarak ve süreçteki bir kesite bakarak
değerlendirmeye çalışmak bizi yanıltabilir. Sözsüz iletişim işaretlerini veya sözlü
iletişim içeriğini tek tek değerlendirerek sonuçlara varmak yanıltıcı olabilir.
İLETİŞİMİN TEMEL ÖZELLİKLERİ
İletişim, her zaman her yerdedir. İletişim günümüz
insanın yaşamının yaklaşık dörtte üçünü kaplayan bir
olgudur.
2) İletişimde temel amaç çevre üzerinde etkin
olmaktır. Her iletişim durumunda insanların kendilerine
özgü beklenti ve amaçları vardır.
1)
İletişim anlamların paylaşımıdır. Belli uyarıları anlamlı
iletiler olarak algılamaya koşullandığınız için bunları
değerlendirip anlamlandırabiliyoruz.
4) İletişim değişik katmanlarda gerçekleşir. Bizi kuşatan
iletişim ağı içinde seçip algıladığımız uyarıcılar iletişim
davranışlarımızın kaynağıdır. Bu davranışlarımız işlevsel açıdan
birkaç
katmanda gerçekleşir:
3)