Bölüm 8

Bölüm 8
Ticaret Politikası Araçları
Prepared by Iordanis Petsas
To Accompany
International Economics: Theory and Policy, Sixth Edition
by Paul R. Krugman and Maurice Obstfeld
Bölüm İçeriği
 Giriş
 Temel Gümrük Tarifesi Analizi
 Gümrük Tarifelerinin Maliyet ve Getirileri
 Ticaret Politikasının Diğer Araçları
 Ticaret Politikasının Etkileri: Özet
 Özet
 Appendix I: Genel Dengede Gümrük Tarifesi Analizi
 Appendix II: Monopoly Durumunda Gümrük tarifesi
ve İthalat Kotası
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-2
Giriş
 Bu bölümde, aşağıdaki sorulara yanıt arayacağız.
• Farklı ticaret politikası araçlarının etkileri nelerdir?
– Bu araçlardan kim faydalanacak ve kim kaybedecek?
• Korumacılığın maliyeti ve getirisi nelerdir?
– Getiriler maliyetleri aşıyor mı?
• Bir devletin ticaret politikası ne olmalı?
– Mesela ABD otomobil endüstrisini, Japonya ve Güney
Kore’yle olan rekabette korumak için gümrük tarifesi
mi koymalı, yoksa ithalat kotası mı?
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-3
Giriş
Ticaret Politikası Araçlarının Sınıflandırması
Ticaret Politikası Araçları
Genişletici
Daraltıcı
Fiyat
Miktar
Gümrük
Tarifesi
İhracat
Vergisi
İthalat Kotası
Gönüllü
İthalat Kısıtı
(VER)
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Fiyat
İthalat Teşviki
İhracat Teşviki
Miktar
Gönüllü
İthalat
Genişlemesi
(VIE)
Slide 8-4
Temel Tarife Analizi
 Vergiler ikiye ayrılır:
• Spesifik vergi
– İthal edilen ürünün her birimi başına alınan sabit
vergidir.
– Örnek: İthal edilen her bisiklet için 10 TL vergi almak.
• Ad valorem vergi
– İthal edilen malın değerine oranla alınan vergidir.
– Örnek: İthal edilen bisikletin değerinin %10’u kadar vergi
almak.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-5
Temel Tarife Analizi
• Birleşik vergi, spesifik ve ad valorem vergilerin bir
kombinasyonudur.
• Modern devletler, ülke içi endüstriyi korumak için
genellikle tarifedışı ticaret bariyerlerini tercih ederler.
Bunlar:
– İthalat kotaları
– İthalat miktarını sınırlamak
– İhracat kısıtları
– İhracat miktarını sınırlamak
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-6
Temel Tarife Analizi
 Tek Endüstrili Arz, Talep ve Ticaret
• İki ülkenin olduğunu varsayalım. (Biz ve Onlar).
• Her iki ülke de buğday üretip tüketiyor ve buğdayın,
ülkeler arasında taşınma maliyeti yok.
• İki ülkede de buğday endüstrisi rekabetçi.
• Ticaret kotasının olmadığı bir durumda, Biz
ülkesindeki buğday fiyatı, Onlar ülkesindeki buğday
fiyatını aşmış olsun.
– Bu, nakliyecilerin Onlar’dan Biz’e buğday taşımaya
başlayacağı anlamına gelir.
– Buğday ihracatı Onlar’daki buğday fiyatını yükseltirken,
Biz’deki buğday fiyatını düşürecektir. Bu durum fiyat
seviyeleri eşitlenene kadar devam eder.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-7
Temel Tarife Analizi
 Dünya fiyatını (Pw)
ve ticaret miktarını (Qw) bulmak
için iki eğri tanımlamalıyız:
• Biz ithalat talep eğrisi
– İthal malların her farklı fiyat seviyesinde Biz’im
ülkemizde tüketilecek maksimum ithal mal miktarını
gösterir.
– Yani, Biz’im ülkemizdeki tüketici talebinin, üretici arzını ne
kadar aştığını gösterir: MD = D(P) – S(P)
• Onlar ihracat arzı eğrisi
– Onlar’ın her farklı fiyat seviyesi için dünyaya
sağlayacağı maksimum ihracat miktarını gösterir.
– Yani, Onlar’ın ülkesindeki üretici arzının, tüketici talebini ne
kadar aştığını gösterir : XS = S*(P*) – D*(P*)
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-8
Temel Tarife Analizi
Figure 8-1: Biz Ülkesinin İthalat Talep Eğrisi
S
Price, P
Price, P
A
PA
2
P2
1
P1
MD
D
S1 S2
D2 D1 Quantity, Q
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
D2 – S2
D1 – S1
Quantity, Q
Slide 8-9
Temel Tarife Analizi
 İthalat talep eğrisinin özellikleri:
• Dikey ekseni, ithalatçı ülkenin iç piyasa fiyatında
keser.
• Aşağı doğru eğimlidir.
• İthalatçı ülkenin iç talep eğrisinden daha yatıktır.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-10
Temel Tarife Analizi
Figure 8-2: Onlar Ülkesinin İhracat Arz Eğrisi
Price, P
S*
Price, P
XS
P2
P1
P*A
D*
D*2 D*1
S*1 S*2 Quantity, Q
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
S*1 – D*1 S*2 – D*2 Quantity, Q
Slide 8-11
Temel Tarife Analizi
 İhracat arz eğrisinin özellikleri:
• Dikey ekseni ihracatçı ülkenin iç piyasa fiyatında
keser.
• Yukarı doğru eğimlidir.
• İhracatçı ülkenin iç arz eğrisinden daha yatıktır.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-12
Temel Tarife Analizi
Price, P
Figure 8-3: Dünya Dengesi
XS
1
PW
MD
QW
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Quantity, Q
Slide 8-13
Temel Tarife Analizi
 Bazı gerekli tanımlar:
• Ticaret Haddi; ihraç edilebilir malların, ithal
edilebilir mallar cinsinden göreceli fiyatıdır.
• Küçük Ülke; dünyanın geri kalanıyla yaptığı ticaret
ne kadar olursa olsun ticaret haddini etkileyemeyecek
kadar küçük bir ülkedir.
 Analizler, aşağıdaki iki durumdan birine
dayandırılacaktır:
• Birbiriyle ticaret yapan iki büyük ülke
• Dünyanın geri kalanıyla ticaret yapan bir küçük ülke
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-14
Temel Tarife Analizi
 Tarifenin Etkileri
• İki büyük ülkenin birbiriyle ticaret yaptığını
varsayalım.
• Biz’im ithal edilen her kilo buğday için 2TL vergi
uyguladığımızı varsayalım.
– Bu durumda ihracatçılar, iki ülke arasındaki fiyat farkı
2TL’den fazla olmazsa, buğdayı Onlar’dan Biz’e
taşımak istemeyeceklerdir.
• Figure 8-4, buğdayın kilosu başına t TL spesifik
tarifenin etkisini göstermektedir.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-15
Temel Tarife Analizi
Figure 8-4: Tarifenin Etkileri
Home market
Biz’im
Piyasa
Price, P
World Piyasası
market
Dünya
Price, P
Price, P
S
PT
PW
Foreign
market
Onlar’ın
Piyasa
S*
XS
2
t
P *T
1
3
MD
D*
D
Quantity, Q
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
QT QW
Quantity, Q
Quantity, Q
Slide 8-16
Temel Tarife Analizi
• Tarifenin olmadığı durumda, buğdayın dünya fiyatı (Pw)
her iki ülkede de eşit olacaktır.
• Tarife olduğu durumda ise, buğdayın fiyatı Biz’de PT
seviyesine yükselirken, Onlar’da P*T (= PT – t)
seviyesine düşecektir. Fiyatlar arasındaki fark t kadardır.
– Biz’de: yüksek fiyat sebebiyle üreticiler daha fazla arz
ederken tüketiciler daha az talep ederler, böylece ithalat
talebi azalır.
– Onlar’da: düşük fiyat sebebiyle üreticiler daha az arz
ederken tüketiciler daha fazla talep ederler, böylece ihraç
edilecek arz miktarı azalır.
– Böylece, buğdayın ticareti hacmi, tarifenin uygulanmasıyla
düşer.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-17
Temel Tarife Analizi
• Biz’im iç fiyatımız, vergiden daha az artar çünkü
verginin bir kısmı Onlar’ın ihracat fiyatına
yansımış ve fiyatı düşürmüştür.
– Eğer Biz küçük bir ülkeysek ve tarife uyguluyorsak,
ihracat fiyatları etkilenmez ve Biz’deki (ithalatçı
ülke) iç fiyat vergi miktarınca artar.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-18
Temel Tarife Analizi
Figure 8-5: Küçük Bir Ülkede Tarife
Price, P
S
PW + t
PW
D
S1 S2
D2 D1
Quantity, Q
Imports after tariff
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Imports before tariff
Slide 8-19
Temel Tarife Analizi
 Korumacılık Miktarını Ölçme
• Gerçekte ticaret politikalarını analiz ederken, bir
politikanın ne kadar koruma sağlayacağını
bilmemiz önemlidir.
– Koruma miktarını, serbest ticaret altında oluşacak
fiyatın bir yüzdesi olarak ifade edebiliriz.
– Bu ölçüm yöntemi, iki problem ortaya çıkar:
» Büyük ülke durumunda tarife, ihracat fiyatını düşürecektir.
» Tarifelerin üretimin farklı aşamalarında farklı etkileri
olabilir.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-20
Temel Tarife Analizi
 Efektif korumacılık oranı
• Tarifenin hem ürünün son fiyatı hem de üretimde
kullanılan girdi maliyetleri üzerindeki etkileri hesaba
katılmalıdır.
– Eğer korunacak malın üretiminde ithal aramallar
kullanılıyorsa, tarifenin sağlayacağı koruma tarife
oranına eşit olmayacaktır.
– Örnek: 50 milyon dolara satılan bir Avrupa uçağının üretim
maliyeti 60 milyon dolardır. Bu maliyetin yarısı ise diğer
ülkelerden alınan parçalar içindir. Avrupa devleti bu uçağın
üretimi için 10 milyon dolarlık bir teşvik verip, ithalat
maliyetini 30 milyon dolardan 20 milyon dolara düşürmüştür.
Böylece efektif korumacılık oranı oranı (30-20)/20 = 50%
olur.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-21
Bir Tarifenin Maliyet ve Getirileri
 Tarifeler, malın fiyatını ithalatçı ülkede yükseltirken,

ihracatçı ülkede düşürür.
Bu fiyat değişimlerinin sonucu olarak:
• İthalatçı ülkedeki tüketiciler kaybeder ve ihracatçı
ülkedeki tüketiciler kazanır.
• İthalatçı ülkedeki üreticiler kazanırken, ihracatçı
ülkedekiler kaybeder.
• Devlet tarife uygulamasından gelir elde eder.
 Bu maliyet ve getirileri ölçmek ve karşılaştırmak için,
tüketici ve üretici fazlası kavramlarını tanımlayalım.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-22
Bir Tarifenin Maliyet ve Getirileri
 Tüketici ve Üretici Fazlası
• Tüketici fazlası
– Bir satın alma işlemindeki tüketici fazlası, tüketicinin
ödemeye razı olduğu fiyat ile ödediği fiyat arasındaki fark
şekilde hesaplanır.
– Piyasa talep eğrisinden elde edilebilir.
– Grafik olarak, talep eğrisinin altında ve piyasa fiyatının
üstünde kalan alana eşittir.
– Örnek: Bir kutu kolaya 5 TL vermeye hazır olan bir insan,
fiyatın 3 TL olduğu durumda, 2 TL tüketici fazlası
kazanmış olur.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-23
Bir Tarifenin Maliyet ve Getirileri
Figure 8-6: Talep Eğrisinden Tüketici Fazlasına Geçiş
Price, P
$12
$10
$9
D
8 9 10 11
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Quantity, Q
Slide 8-24
Bir Tarifenin Maliyet ve Getirileri
Figure 8-7: Geometrik Olarak Tüketici Fazlası
Price, P
a
P1
P2
b
D
Q1 Q2
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Quantity, Q
Slide 8-25
Bir Tarifenin Maliyet ve Getirileri
• Üretici fazlası
– Bir satış işlemindeki üretici fazlası, üreticinin sattığı
fiyat ile satmaya razı olduğu fiyat arasındaki fark
şekilde hesaplanır
– Piyasa arz eğrisinden elde edilebilir.
– Grafik olarak, arz eğrisinin üstünde ve piyasa fiyatının
altında kalan alana eşittir.
– Örnek: Bir üretici 2 TL’ye satmayı düşündüğü bir malı
5TL’ye satarsa 3 TL üretici fazlası kazanmış olur.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-26
Bir Tarifenin Maliyet ve Getirileri
Figure 8-8: Geometrik Olarak Üretici Fazlası
Price, P
S
P2
d
P1
c
Q1
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Q2
Quantity, Q
Slide 8-27
Bir Tarifenin Maliyet ve Getirileri
 Maliyet ve Getirilerin Ölçülmesi
• Tüketici ve üretici fazlalarını toplamak mümkün
müdür?
– Tüketici ve üretici fazlalarını cebirsel olarak
toplayabiliriz çünkü fiyattaki bir değişim, her bireyi iki
şekilde etkiler:
– Tüketici olarak
– Üretici olarak
– We assume that at the margin a dollar’s worth of gain or
loss to each group is of the same social worth.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-28
Bir Tarifenin Maliyet ve Getirileri
Figure 8-9: Bir Tarifenin İthalatçı Ülke İçin Maliyet ve Getirileri
Price, P
S
= tüketici zararı (a + b + c + d)
= üretici kazancı (a)
= devletin geliri (c + e)
PT
PW
a
b
c
d
e
P*T
D
S1 S2
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
D2 D1
QT
Quantity, Q
Slide 8-29
Bir Tarifenin Maliyet ve Getirileri
• b ve d üçgenlerinin alanları toplamı ülkenin toplam
kaybını (verimlilik kaybı) gösterirken, e
dikdörtgeninin alanı ise buna karşılık gelen kazancı
(dış ticaret haddi kazancı) ölçmektedir.
– Verimlilik kaybı ortaya çıkar çünkü tarifeler tüketim ve
üretim isteğini düşürür.
– Üretici ve tüketiciler, ithal ürünler gerçekte olduğundan daha
pahalıymış gibi davranırlar.
– b üçgeni üretim kaybını ve d üçgeni tüketim kaybını gösterir.
– Dış ticaret haddi kazancı ortaya çıkar çünkü tarifeler
ihracat fiyatlarını düşürür. The terms of trade gain
arises because a tariff lowers foreign export prices.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-30
Bir Tarifenin Maliyet ve Getirileri
• Eğer dış ticaret haddi kazancı verimlilik kaybından
büyükse, tarifeler ithalatçı ülkenin refahını artırır.
– Küçük ülke durumunda, tarifeler ithalatçı ülkenin
refahını düşürür.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-31
Bir Tarifenin Maliyet ve Getirileri
Figure 8-10: Bir Tarifenin Net Refah Etkisi
Price, P
S
= verimlilik kaybı (b + d)
= dış ticaret haddi kazancı (e)
PT
PW
P*T
d
b
e
D
Quantity, Q
Imports
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-32
Ticaret Politikasının Diğer Araçları
 İhracat Teşvikleri: Teori
• İhracat teşviki
– Bir ürünü yurtdışına ulaştıran bir firma ya da şahsa
devlet tarafından yapılan ödeme
– Devlet bir ihracat teşviki önerdiğinde ihracatçılar, iç fiyatın dış
fiyatı teşvik miktarı kadar aştığı noktaya dek ürün ihraç etmeye
devam ederler.
– Spesifik ya da ad valorem olabilir.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-33
Ticaret Politikasının Diğer Araçları
Figure 8-11: İhracat Teşvikinin Etkileri
Price, P
S
PS
Subsidy P
W
P*S
a
c
b
e
d
f
g
= üretici kazancı
(a + b + c)
= tüketici kaybı (a + b)
= devlet teşvikinin
maliyeti
(b + c + d + e + f + g)
D
Quantity, Q
Exports
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-34
Ticaret Politikasının Diğer Araçları
• İhracat teşvikleri ihracatçı ülkede fiyatları
yükseltirken, ithalatçı ülkede düşürür.
• Tarifelerin aksine ihracat teşvikleri, dış ticaret
hadlerini kötüleştirir.
• İhracat teşvikleri, getirilerini aşan maliyetlere net bir
şekilde sebep olmaktadır.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-35
Ticaret Politikasının Diğer Araçları
Figure 8-12: Avrupa Ortak Tarım Politikası
Price, P
S
Destek fiyatı
= devlet teşvikinin
maliyeti
İthalatsız
AB fiyatı
Dünya fiyatı
D
Quantity, Q
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Exports
Slide 8-36
Ticaret Politikasının Diğer Araçları
 İthalat Kotası: Teori
• İthalat kotası, ithal edilen mal miktarının doğrudan
kısıtlanmasıdır.
– Örnek: ABD, peynir ithalatı üzerinde bir ithalat kotasına
sahiptir.
• Kısıtlamalar genellikle bir grup insana ya da firmaya
verilen lisanslar yoluyla uygulanır.
– Örnek: Peynir ithal etmesine izin verilen belirli ticaret
firmaları var.
• Bazı durumlarda (şeker ve giysi gibi), ABD’de satış
yapma hakkı doğrudan ihracatçı devletlere verilmiştir.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-37
Ticaret Politikasının Diğer Araçları
• İthalat kotası, ithal ürünün iç piyasalardaki fiyatını her
zaman artırır.
• Lisans sahipleri, ithal malları alıp yurtiçinde daha
yüksek bir fiyata satabilirler.
– İthalat lisansına sahip olanların elde ettiği kar, kota
rantı olarak isimlendirilir.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-38
Ticaret Politikasının Diğer Araçları
• İthalat kotalarının ve tarifeler refah analizleri
– Kota ile tarife arasındaki fark, kota durumunda
devletin gelir elde etmemesidir.
– Bir ithalat kotasının maliyet ve getirilerini
incelerken, rantı kimin aldığı çok önemlidir.
– İç piyasalarda satış hakkı ihracatçı devlete verilmişse;
rantın yurtdışına gidecek olması, kotanın maliyetinin
denk bir tarife maliyetinden çok daha yüksek olmasına
yol açar.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-39
Ticaret Politikasının Diğer Araçları
Figure 8-13: ABD’nin Şeker Üzerindeki İthalat Kotasının Etkileri
Price, $/ton
Supply
= tüketici kaybı
(a + b + c + d)
= üretici kazancı (a)
ABD piyasa fiyatı 466
Dünya fiyatı 280
a
b
c
d
= kota rantı(c)
Demand
5.14 6.32 8.45 9.26
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
İthalat Kotası:
2.13 milyon ton
Şeker Miktarı,
milyon ton
Slide 8-40
Ticaret Politikasının Diğer Araçları
 Gönüllü İhracat Kısıtları
• Gönüllü ihracat kısıtı (voluntary export restraint
(VER)) ihracatçı ülke tarafından uygulanan bir ihracat
kotasıdır.
– Ayrıca gönüllü kısıtlama anlaşması (voluntary restraint
agreement (VRA)) olarak da bilinir.
• VER’ler ithalatçının isteği üzerine uygulanır ve diğer
ticaret kısıtlarının önüne geçeceği, ihracatçı tarafından
kabul edilir.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-41
Ticaret Politikasının Diğer Araçları
• VER tam olarak, lisansın yabancı devletlere verildiği
ve bu yüzden ithalatçı ülkeye maliyetin fazla olduğu
ithalat kotasına benzer.
• VER ithalatçı ülke için her zaman, ithalatı aynı oranda
kısıtlayan tarifelere göre daha maliyetlidir.
– VER altında tarife geliri, yabancılar tarafından
kazanılan ranta dönüşür.
– Örnek: Tekstil ve giyim, çelik ve otomobil sektörlerindeki üç
major gönüllü kısıtın, ABD tüketicisine maliyetinin yaklaşık
2/3’ü, yabancıların rant geliri olmaktadır.
• VER uygulaması, ithalatçı ülke için bir kayıp
oluşturur.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-42
Ticaret Politikasının Diğer Araçları
 Yerli Katkı Gerekleri
• Yerli Katkı Gerekliliği, nihai ürünün belirli bir
oranının ülke içinde üretilmesini gerektiren bir
düzenlemedir.
– Bu oran, fiziki ürün ya da değer şeklinde tanımlanabilir.
• Yerli katkı yasaları; üretim temelini, montajdan ara
mala kaydırmak isteyen gelişmekte olan ülkelerde
yaygın şekilde kullanılmaktadır.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-43
Ticaret Politikasının Diğer Araçları
• Yerli katkı yasaları, devlet geliri ya da kota rantı
üretmezler.
– Bunun yerine, ithal ve yerli malların fiyatları arasındaki
fark, ortalama olarak nihai fiyata yansır ve tüketiciye
yüklenir.
– Örnek: otSuppose that auto assembly firms are required to use
50% domestic parts. The cost of imported parts is $6000 and
the cost of the same parts domestically is $10,000. Then the
average cost of parts is $8000 (0.5 x $6000 + 0.5 x $10,000).
• Firms are allowed to satisfy their local content
requirement by exporting instead of using parts
domestically.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-44
Ticaret Politikasının Diğer Araçları
 Diğer Ticaret Politikası Araçları
• İhracat kredi teşvikleri
– İhracatçılara verilen sübvanse edilmiş krediler.
– Normal ihracat teşvikleriyle aynı etkiye sahiptir.
• Milli tedarik
– İthal muadillerinden daha pahalı olsa bile, devletin
ya da kamu şirketlerinin iç piyasalardan tedarik
etme zorunluluğu.
• Bürokratik regülasyonlar
– Bazen devletler sağlık, güvenlik ve gümrük
işlemlerine dayanan büyük bariyerler koyarlar.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-45
Ticaret Politikalarının Etkileri: Özet
Table 8-1: Alternatif Ticaret Politikalarının Etkileri
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-46
Özet
 Tarifeler, iç ve dış fiyatlar arasında takoz rolu oynar
ve iç piyasadaki fiyatların tarife oranından daha az
artmasını sağlar (küçük ülke durumu hariç).
• Küçük ülke durumunda, tarifenin tamamı iç piyasaya
yansır.
 Tarife ya da diğer ticaret politikası araçlarının maliyet
ve getirilerini, tüketici ve üretici fazlası kavramlarıyla
ölçebiliriz.
• Yerli üreticiler kazanır
• Yerli tüketiciler kaybeder
• Devlet tarife geliri elde eder
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-47
Özet
 Bir tarifenin refah üzerindeki net etkisi iki parçaya
ayrılabilir:
• Verimlilik (tüketim ve üretim) kaybı
• Dış ticaret haddi kazancı (küçük ülke durumunda
sıfırdır)
 An export subsidy causes efficiency losses similar to

a tariff but compounds these losses by causing a
deterioration of the terms of trade.
İthalat kotaları ve gönüllü ihracat kısıtları altında,
ithalatçı devlet gelir elde etmez.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-48
Appendix I: Genel Dengede Gümrük
Tarifesi Analizi
Table 8AI-1: Küçük Ülke İçin Serbest Ticaret Dengesi
Yiyecek üretim ve
tüketimi, QF, DF
D1
Q1
Eğim = - P*M/P*F
Makine üretim ve
tüketimi, QM, DM
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-49
Appendix I: Genel Dengede Gümrük
Tarifesi Analizi
Table 8AI-2: Küçük Ülkede Tarife
QF, DF
D2
Q2
Eğim = - P*M/P*F (1 + t)
QM, DM
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-50
Appendix I: Genel Dengede Gümrük
Tarifesi Analizi
Table 8AI-3: Tarifenin Dış Ticaret Haddi Üzerindeki Etkisi
Biz’im yiyecek ithalatımız, DF - QF
Onlar’ın yiyecek ihracatı, Q*F - D*F
Eğim = (P*M/P*F)2
M2
M1
Eğim = (P*M/P*F)1
1
F
3
2
O
Biz’im makine ihracatımız, QM - DM
Onlar’ın makine ithalatı, D*M - Q*M
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-51
Appendix II: Monopoly Durumunda
Gümrük Tarifesi ve İthalat Kotası
Table 8AII-1: Serbest Ticaret Altında Monopol
Price, P
MC
PM
PW
D
MR
Qf QM
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Df
Quality, Q
Slide 8-52
Appendix II: Monopoly Durumunda
Gümrük Tarifesi ve İthalat Kotası
Table 8AII-2: Tarife Yoluyla Monopolün Korunması
Price, P
MC
PM
PW + t
PW
D
MR
Qf QtQM
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Dt
Df
Quality, Q
Slide 8-53
Appendix II: Monopoly Durumunda
Gümrük Tarifesi ve İthalat Kotası
Table 8AII-3: İthalat Kotasıyla Monopolün Korunması
Price, P
MC
Pq
PW
Dq
D
MRq
Qq
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Quality, Q
Slide 8-54
Appendix II: Monopoly Durumunda
Gümrük Tarifesi ve İthalat Kotası
Table 8AII-4: Kota ve Tarife Karşılaştırması
Price, P
MC
Pq
PW + t
PW
Dq
D
MRq
Qq
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Qt
Quality, Q
Slide 8-55