Ek Dosyayı İndir

TESİSAT BİLGİSİ DERS NOTU 4
Akım, Potansiyel Farkı ve Direnç Arasındaki Bağıntı ( OHM Kanunu )
Bir iletkenin potansiyel farkını akım şiddetine oranı sabittir. Bu sabit oran
dirence eşittir. Potansiyel farkını akım şiddetine oranına OHM kanunu denir.
Potansiyel Farkı / Akım Şiddeti = Direnç,
V/İ=R
Örnek: Direnci 50 ohm olan bir iletkenin üzerinden 5 Amperlik akım
geçerse potansiyel farkı ne olur.
Çözüm :
R = 50, i = 5, V =?
V = R. i = 50. 5= 250 volt
Örnek: İki ucu arasındaki potansiyel farkı 220 Volt olan bir iletkenden 4
amperlik akım geçerse
a) Direnç ne kadar olur.
b) Güç ne kadar olur.
Çözüm :
a) R= V / i = 220 / 4 =55 Ohm
b) P = V. i = 220. 4 = 880 Watt
İletkenin Direncinin Bağlı Olduğu Faktörler ve Öz Direnç
1- Bir iletkenin direnci boyu( uzunluğu ) ile doğru orantılıdır. R & L
2- İletkenin direnci kesiti (Alanı ) ile ters orantılıdır. R & 1 / A
3- İletkenin direnci yapıldığı maddeye göre değişir.
Öz direnç (p): Bir iletkenin birim uzunluk ve birim kesitinin direncine öz
direnç denir.
Direnç = Özdirenç × Uzunluk / Alan,
R = p × L /A
Elektrik Devrelerinde Akım
1-Seri Devrede Akım
Devre elemanlarının aynı sırada ard arda bağlanarak oluşturulan devreye
seri devre adı verilir. Seri bir devrede tüm noktalardan geçen akım şiddetleri
birbirine eşittir. Potansiyel farkları değişebilir.
i = i1 = i2 =i3
V= V1 + V2 + V3
Seri bir devrede eşdeğer veya toplam direnç şu şekilde bulunur.
RT = R1 + R2 + R3
2- Paralel Devrede Akım
Paralel bir devrede bütün kollardaki potansiyel farkları birbirine eşittir.
Akım şiddetleri değişebilir.
i = i1 + i2 + i3
V = V1 = V2 = V3
Paralel devrede eşdeğer direnç veya toplam direnç şu yolla bulunur.
3- Ana Kol ve Paralel Kollardan Geçen Akım
Ana koldan geçen akım paralel kollardan geçen akımların toplamına
eşittir.
Dirençlerin Bağlanması
İletkenin Direncinin Sıcaklıkla Değişmesi
Bakır, alüminyum gibi bazı maddelerin sıcaklık artışıyla direnci artar. Karbon,
porselen gibi bazı maddelerin sıcaklık artışıyla direnci azalır. Konstantan,
manganin gibi alaşımların sıcaklıkla direnci değişmez.
𝑅 = 𝑅0 × (1 + 𝑎 × 𝑡)
𝑅: 𝑡 ℃ deki direnç
𝑅0 : 0 ℃ deki direnç
𝛼: Direncin sıcaklık katsayısı
𝑡 : Sıcaklık
Örnek: 0 ℃ deki direnci 100 ohm olan alüminyum telin 50 ℃ deki direnci kaç ohm
olur. (𝛼 = 4 × 10−3 )
Çözüm:
𝑅 = 𝑅0 × (1 + 𝑎 × 𝑡) = 100 × (1 + 4 × 10−3 × 50) = 120 𝑜ℎ𝑚