Deney 8b. Direnç ve Bobin Paralel Bağlanması

Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü
Devre Analiz-II Lab.
8.Hafta: b. Direnç -Bobin Paralel Bağlama 5.2 Direnç ve Bobin Paralel Bağlanması
Genel
Bir direnç ve bobin paralel devresine sinüs bir alternatif gerilim bağlanırsa her iki
parçada aynı gerilime bitişiktir . Akım I bobin akımı IL‘ e ve işleyici akım IR‘ e
bölünür .
Bobinin Reaktif direnci I
, IC
ve IR akımları arasında
faz kaymalarına sebep
olur . Bunlar bir çizgi
Grafiği veya bir ibre
Grafiği ile ( bk . şekil
5.5.2 ) gösterilebilir .
Şekil 5.5.1
Akımların ibre Grafiği
IR = işleyici akım ,birim A
IL = Reaktif akım,
kondansatör akım birim A
I = görünür akım , toplam
akım , birim A
U = gerilim , birim A
ϕ = faz kayma açısı ,
birim 0 ( derece )
Şekil 5.5.2
Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü
Devre Analiz-II Lab.
8.Hafta: b. Direnç -Bobin Paralel Bağlama Gerilim U işleyici akım IR ile aynı yöndedir ,Reaktif akım IL gerilim U ve işleyici
akım IR‘ den 90 0 geç gelir .Görünür akım I ile IR ve IL akımları arasındaki faz
kaymaları IL ve IR akım oranından veya BL ve G iletme değeri oranından bulunur .
Iletme değerleri de bir ibre grafiği ile gösterilir .
Y = görünür iletme değeri ,
birim S
G = işleyici iletme değeri ,
Birim S
BL = bobin Reaktif iletme değeri
,
Birim S
İletici değer Y’ nin bulunması
için akım ve gerilimin
arasındaki faz kayması
yüzünden bölük akımlar IC ve IR
ve iletici değerler G ve BC düz
olarak toplanamaz . Bunun için
aşağıdaki formüller
kulllanılacak :
Şekil 5.5.3
Görünür akım I :
I = I R2 + I L2
U
I=
Z
Görünür iletme değeri Y :
Y = G 2 + BL2
Y=
1
Z
(Z = görünür direnç)
Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü
Devre Analiz-II Lab.
8.Hafta: b. Direnç -Bobin Paralel Bağlama Faz kayma ϕ
cos ϕ =
IR G
=
I Y
tan ϕ =
I L BL
=
IR G
açısının kosinüs, sinüs ve tanjanı:
sin ϕ =
I L BL
=
I
Y
Ödev
Bir direnç ve bobin paralel bağlanmasında görünür akım I , Reaktif akım IL işleyici
akım IR ölçülerek bunlardan işleyici iletme değeri G , Reaktif iletme değeri BL ,
görünür iletme değeri Y ve faz kayma açısı f hesaplanacak .
Bundan sonra akımın ve iletme değerinin ibre Grafikleri çizilecek .
Devre şeması
Şekil 5.5.4
Parçalar ve Ölçü Cihazları
• 1 Direnç 1 kΩ ( 2 W )
• 1 bobin 100 mH ( 13 Ω ; 0,1 A )
• 1 Montaj Paneli (Çokesen ES01...ES04)
• 1 Sinyal Jeneratörü
• 1 ölçü aleti
• fişler ve kablolar
Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü
Devre Analiz-II Lab.
8.Hafta: b. Direnç -Bobin Paralel Bağlama Deneyin yapılması
Deney 5.5.4 şemasına göre kurulacak , fonlsiyon üretici bağlanacak ve ölçü aleti
ile aşağıdaki gerilim ayarlanacak :
Ueff = 5 V ( sinüs ) ; f = 1 kHz .
Görünür akım I ( ölçü noktaları A – B ) , Reaktif akım IL ( ölçü noktaları C – D ) ve
işleyici akım IR ( ölçü noktaları E – F ) ölçü aleti ile ölçülüp“Sonuçlar ve
Değerlendirmeler“ bölümüne kaydedilecek .
Reaktif iletme değeri BL , görünür iletme değeri Y , faz kayması ϕ ve işleyici iletme
değeri G hesaplanarak elde edilen değerlerle ibre Grafikleri çizilecek .
Sonuçlar ve Değerlendirmeler
Görünür akım : I =
Reaktif akım : IL =
İşleyici akım : IR =
İşleyici iletme değeri : G = 1 / R =
Reaktif iletme değeri : BL = 1 / ϖ . L =
Görünür iletme değeri:
Y = G 2 + BC 2
=
Faz kayma açısı ϕ :
sin ϕ =
IL
=
I
Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü
Devre Analiz-II Lab.
8.Hafta: b. Direnç -Bobin Paralel Bağlama Akımlar için ibre Grafiği iletgen değerler için ibre Grafiği
1 cm = 1 mA
1 cm = 0,2 mS
şekil 5.5.5
şekil 5.5.6