PowerPoint Sunusu

ANORMAL JİNEKOLOJİK
KANAMALAR’a
Birinci Basamak Sağlık Kurumlarında Yaklaşım
Dr. Filiz ALBAYRAK
ANORMAL UTERUS KANAMASI NEDENLERİ
 Anovulasyon yada oligo-ovulasyon
 Menoraji/hipermenore
 Koagulasyon bozuklukları
 İlaç tedavileri
 Reprodüktif sistemin organik patolojileri
ANORMAL UTERUS KANAMASI NEDENLERİ
 Koagulasyon bozuklukları
 İlaç tedavileri
Öykü
Gerekli
muayeneler
Tedavi/
Sevk
REPRODÜKTİF SİSTEM HASTALIKLARI
 GEBELİK
Düşük tehdidi
İnkomplet abortus
Ektopik gebelik
Gestasyonel trofoblastik hastalık
GEBELİKTE KANAMA YÖNETİMİ-1
Gebenin kanamasını değerlendirme
basamaklarını uygulayınız
 Hastanın kanama miktarını ve genel durumunu
değerlendiriniz.
* Hafif kanama: 5 dakikadan daha uzun
sürede temiz ped veya giysinin ıslanmaması.
**Şiddetli kanama: 5 dakikadan daha kısa
sürede temiz ped veya giysinin ıslanması
 Vital bulguları hızla değerlendiriniz.
 Doğurganlık öyküsünü alınız.
GEBELİKTE KANAMA YÖNETİMİ-2
 Gebelik haftasına göre erken veya geç gebelik
kanaması olduguna karar veriniz:
 İlk 22 hafta içerisinde meydana
gelmişse erken gebelik kanaması
 22 haftadan sonra meydana gelmiş ise
geç gebelik kanaması
GEBELİKTE KANAMA YÖNETİMİ-3
Mevcut semptomlar ve tipik
olarak bulunan diğer semptom
ve bulgular
Bazen bulunan semptom ve
bulgular
Muhtemel tanı
Hafif kanama
Kapalı serviks
Uterus beklenen büyüklükte
Kramp tarzında ağrı,
Alt karın ağrısı,
Uterus beklenenden daha
yumuşak, Adet gecikmesi
Düşük tehdidi
Hafif kanama
Karın ağrısı, Kapalı serviks,
serviks hareketleri ağrılı,
Uterus normalden az büyük,
Uterus normalden yumuşak,
Baygınlık,
Hassas adneksiyel kitle,
Karında yaygın hassasiyet, Adet
gecikmesi, Şok tablosu
Serviks hareketleri ağrılı
Dış gebelik
Hafif kanama
Kapalı serviks,
Uterus beklenenden küçük,
Uterus normalden yumuşak,
Hafif kramp/Alt karın ağrısı,
Parça düşürme öyküsü,
Adet gecikmesi,
Tam düşük
GEBELİKTE KANAMA YÖNETİMİ-4
Mevcut semptomlar ve tipik
olarak bulunan diğer semptom
ve bulgular
Bazen bulunan semptom ve
bulgular
Muhtemel tanı
Aşırı kanama
Dilate serviks,
Uterus beklenen büyüklükte,
Kramp/alt karın ağrısı,
Parça düşürme öyküsü yok,
Adet gecikmesi,
Önlenemeyen
düşük
Aşırı kanama
Dilate serviks,
Uterus beklenenden küçük,
Kramp/alt karın ağrısı,
Kısmi parça düşürme serviksde
gebelik materyali parçaları var,
Adet gecikmesi
Tam olmayan
düşük
Aşırı kanama
Dilate serviks, Uterus
beklenenden büyük olabilir,
Uterus normalden yumuşak,
Üzüm benzeri parça düşürme,
Bulantı/kusma, Kendiliğinden
düşük,
Kramp/alt karın ağrısı, Over
kisti, Adet gecikmesi, Erken
başlayan pre-eklampsi, Fetusa
ait USG bulgusu yok
Molar gebelik
GEBELİKTE KANAMA YÖNETİMİ-5
22 haftadan sonra olan kanama
 Vital bulguları hızla değerlendiriniz.
 Fundus yüksekliği, uterin kontraksiyon varlığı
ve fötal kalp atımını belirleyiniz.
 Kanla karışık mukus var ise doğum takibi
yapınız. (Sevk mümkün değilse!)
 Plasenta Previa, plasenta dekolmanı, uterus
rüptürü kaynaklı olabileceği düşünülüyorsa:
Acilen bir üst basamağa sevk ediniz.
(SEVK KURALLARI)
Düşük komplikasyonları:
(Sok, Ağır kanama, Sepsis)
• Anne ölümlerinin yaklaşık % 13 ünden
sorumludur.
• Acil müdahalelerin birinci basamaktan
başlaması, bu amacın başarılmasında esastır.
• En önemli komplikasyonlara yönelik hayat
kurtarıcı önlemler birinci basamakta alınmalı
ve sevk zincirindeki diğer merkezlerdeki
hizmetler bunun üzerine kurulmalıdır.
Birinci basamakta verilen
hizmetler:
• Kadının durumunu değerlendirmek, stabilize
etmek için gerekli önlemleri almak, şok
açısından tedaviye başlama gibi temel
işlemlerdir.
• Personelin bu konuda bilgi sahibi olması,
hastayı gerekli bir sevk için hazırlayabilmesi
ve uygun şekilde nakil edilmesini sağlayabilmesi
birinci basamak hizmet biriminin başlıca
görevleridir.
1.Basamakta Düşük Hizmeti
Verenler:
• Düşük ve komplikasyonları tanıma
• Temel muayenelerle hastanın genel durumunun
ilk değerlendirilmesi
• Düşük safhasının belirlenmesi
• Yaşam destek becerileri
• Sevk için hazırlama
• Hastaya durumu hakkında ve gideceği sağlık
kuruluşunda yapılacaklar hakkında gerekli
bilgiler verilir
• Antibiotik tedavisi
İLK YARDIM/SEVK KURULUŞLARI
Tanımı
Personel
Verilen
hizmetler
-AÇSAP Merkezi
-Sağlık Ocağı
-Sağlık Evi
-TSM
-AHM
-Pratisyen hekim
-Ebe/Hemşire
-Lab. Tek.
-Sağlık Tek.
-İdari görevli
-Hizmetli
-Doğum öncesi ve
sonrası bakım
-Bazen doğum
-Aile Planlaması
-Acil hizmet
-Bağışıklama
13
TEMEL AOYB KURULUŞLARI
Tanımı
Personel
Verilen hizmetler
-İl Hastanesi
-İlçe Hastanesi
-KDU
-Genel Cerrahi Uzm
-Pediatrist
-Anestezi Uzm/teknis
-Aile hekimi
-Halk Sağlığı Uzm
-Pratisyen hekimler
-Ebe/Hemşireler
-Lab/diğer teknisyenler
-İdari görevliler
-Hizmetliler
-Doğum öncesi ve
sonrası bakım
-Normal doğum
-Elle halas
-Forseps
-Yeni doğan bakımı
14
KAPSAMLI AOYB KURULUŞLARI
Tanımı
-Doğumevi
-Yoğun Bakım
Ünitesi olan İl
hastanesi
-Üniversite
hastanesi
Personel
-KDU
-Genel Cerrahi Uzm
-Pediatrist
-Anestezi
Uzm/teknis
-Aile hekimi
-Halk Sağlığı Uzm
-Pratisyen hekimler
-Ebe/Hemşireler
-Lab/diğer
teknisyenleri
-İdari görevliler
-Hizmetliler
Verilen hizmetler
-Tüm
komplikasyonlu
doğumlar
-Sezaryen
-Güvenli Kan nakli
-Yenidoğan Yoğun
Bakımı
15
POSTPARTUM KANAMA YÖNETİMİ-1
1-Hastanın genel durumunu hızlıca değerlendir
 Hafif kanama:
 Şiddetli kanama:
2-Durumu stabilize edecek ilk müdahaleleri
yap ve vital bulguları düzenli olarak kontrol
et ve kaydet.
3-Uterusu değerlendir.
 Rüptür varsa doktor eşliğinde sevk et.
POSTPARTUM KANAMA YÖNETİMİ-2
4-Plasentayı değerlendir.
A-Plasenta çıkarılmamış ise;
 Plasentayı çıkar
B-Plasenta çıkarılmış ise plasentayı muayene et;
 Eğer plasenta ve ekleri tam ise kanama açısından
takip et.
 Eğer plasenta ve ekleri tam değilse müdahale ile
çıkar.
5-Perine, serviks ve vajen yırtıklarını kontrol et.
6-Tüm müdahalelerden sonra 1 saat kanamayı
kontrol
et.
REPRODÜKTİF SİSTEM HASTALIKLARI
 Serviks
 Vagina
 Uterus
 Over
ANORMAL UTERUS KANAMASI
Adet
Düzensizliği
Adetlerin
artması
Adetlerin
azalması
Şiddetli kanamaya bağlı
Derin anemi, şok bulguları
Evet
Durumu stabilize et
Hayır
Evet
Patolojik araştırma
İçin sevk et
Perimenopoz
Hayır
Evet
RİA kullanıyor mu?
RİA komplikasyonu
Gebelik Testi
Pozitif
Gebelik İzlemi
Negatif
Hormonal Kontrasepsiyon
Kullanıyor mu?
Evet
İlaç Yan etkisi?
Hayır
Sistemik Hastalığı var
mı?
Hayır
Evet
Sevk açısından
değerlendir
İlaç kullanıyor mu?
Kanamanın Yeri
Evet
İlaç Yan etkisi?
Serviks
Sevk açısından
değerlendir
Uterus
Uterus normal büyüklükte
Ağrılı, hassas
Hayır
Evet
Endometrit
Uterus normalden büyük
Evet
İleri tetkik için
(Myom, neoplazi)
sevk
Hayır
Disfonksiyonel
Kanama
ANORMAL UTERUS KANAMASI
Adet
Düzensizliği
Adetlerin
artması
Adetlerin
azalması
Hiç Adet Görmemiş
Evet
16 Yaş üstü; primer
Amenore Sevk et
Hayır
Galaktore
Evet
Sevk et
Hayır
Evet
Hirsutizm
Hayır
Sevk et
Obezite
Evet
Obezite izlemi
Hayır
Disfonksiyonel
Kanama