DİNLER VE EVRENSEL ÖĞÜTLERİ Din Evrensel Bir Gerçekliktir: •Din, tarihin bütün dönemlerinde her toplumda var olan evrensel bir kurumdur. •Dünya üzerinde bulunan eski yerleşim alanlarında yapılan kazı ve incelemelerde pek çok tapınak ve dinî sembole rastlanması dinin eski bir kurum olduğunu gösterir. • İlahî kitaplar da dinin tarihinin insanlık tarihiyle başladığını göstermektedir. • Din duygusu doğuştan gelmektedir. Evrensel Öğütler: • Dinlerde iyilik, doğruluk, hak ve adalet gibi asla vazgeçilemeyen ilkeler vardır. Bunlar bütün toplumlarda her zaman geçerlidir. • Adları farklı olsa da dinlerin birbirlerine benzer yönleri vardır. Farklı coğrafyalarda ortaya çıkmış dinlerde bile ortak yönler bulmak mümkündür. Günümüzde Yaşayan Dinleri Tanıyalım: DİNLER İlahi Dinler (Vahye Dayanan) İslamiyet Yahudilik Hıristiyanlık İlahi Olmayan Dinler (Vahye Dayanmayan) Hinduizm Budizm Hinduizm: • Hinduizm, daha çok Hindistan’da yaygın olan bir dindir. • Hinduizmin bilinen bir kurucusu yoktur. • MÖ 1500 yıllarından itibaren ortaya çıkmıştır. • Hinduizmin en belirgin yönü toplumu kastlara ayırmasıdır. • Kast: Kast, “aynı işle meşgul olan, görev ve gelenekleriyle birbirine sımsıkı bağlanan insanların meydana getirdiği birlik” anlamına gelir. Kast Sistemi: 1. Rahipler ve Bilginler (Brahmanlar) 2. Prensler ve Askerler (Kşatriyalar) 3. Esnaf ve Çiftçiler (Vaisyalar) 4. İşçiler ve Köleler (Sudralar) Not: Ayrıca kast sistemine dâhil edilmeyen, kast dışı kabul edilen paryalar (toplum dışı sayılan) vardır. Tanrı Anlayışı: 1-Brahma (yaratıcı) 2- Şiva (yok edici) 3- Vişnu (koruyucu ) Kutsal Kitap: “Vedalar” İbadet Yeri: “Mandir” denilen tapınak. İbadet Şekli: Hinduizmde ibadet bireysel olup belli bir şekli yoktur. Ganj Nehri’nde yıkanmak Hinduizmde ibadet sayılır. Karma İnancı: Hinduizmde “karma” denilen neden-sonuç yasası vardır. Buna göre insan geçmişte yaptıklarının karşılığını başka bir bedende tekrar dünyaya gelerek görecektir. Reenkarnasyon veya tenasüh (ruh göçü): Hindu inancına göre ruh ölümsüz olup onun bir bedenden bir başka bedene geçerek sürekli yaşadığına inanılır. Bu inanca reenkarnasyon veya tenasüh (ruh göçü) adı verilir. Not: 1-Reenkarnasyon inancına göre ölen kişi, yaptığı işlerin iyi ya da kötü olmasına göre insan, hayvan veya bitki biçiminde yeniden dünyaya gelir. 2-Hindular ruhun ölümsüzlüğüne inandıkları için ölülerini gömmezler. Cesetlerini yakarak küllerini kutsal kabul ettikleri Ganj Nehri’ne atarlar. Kutsal Sayılan Varlıklar: • İnek • Ganj Nehri Budizm: • Budizm MÖ 6. yüzyılda Hindistan’da Buda tarafından kurulmuş ve daha sonra yaygınlaşmış olan bir dindir. • Hindistan’ın ikinci büyük dini Budizm’dir. Budizm, Hinduizm’deki puta tapma inancına tepki olarak doğmuştur. • Buda, MÖ 6.yy’da yaşamış bilge bir kişidir. • Asıl adı Gautama Sidharta Budha’dır. • Buda “Aydınlanmış” anlamına gelir. Budizm’in Ortaya Çıkışı: • Ölüm, hastalık, yaşlılık, yoksulluk gibi insana ızdırap veren şeyler onu çok etkilemiştir. • Bu sıkıntılardan kurtulmak için huzur ve mutluluğu aramaya yönelmiştir. Bir gün bir incir ağacının altında otururken zihninin aydınlandığını ve gerçeği bulduğunu söyler. • Bundan sonra yaşamı değişir. Daha sonra halkı kendi oluşturduğu dine davet etmeye başlar. İnanç: Budizm’de inancın temelini, “Buda’ya sığınırım, Dhamma’ya sığınırım ve Sangha’ya sığınırım.” ifadesi oluşturur. Bu ifadeyi söylemeyen kişi Budist sayılmaz. Not: Buda putlara tapmaya karşı çıkmasına rağmen zamanla Budistler, Buda’nın heykellerini yaparak ona tanrılaştırmışlardır. Kutsal Kitap: “Tripitaka” (üç sepet) İbadet Yeri(Tapınak): Pagoda İbadet Şekli: Budizmde belirli bir ibadet ve dua şekli yoktur. Budistler tapınakları’ya giderek Buda’nın heykeline saygı gösterirler. Reenkarnasyon İnancı: Budizmde, Hinduizmde olduğu gibi ruhun bir başka bedende yeniden dünyaya gelmesi anlayışı vardır. Ölüler reenkarnasyon inancı gereği genelde yakılmaktadır. Nirvana: Nirvana, insanın bütün istek ve hırslarının yok olduğu, ıstırapların bittiği, saf, temiz bir duruma kavuşmaktır. • Buda, mutlu olabilmek için Nirvanaya ulaşmak gerektiğini belirtir. Buda’ya Göre; 1. Hayat acılarla doludur. Zevk ve eğlence görünüşten ibarettir. 2. Bu acılara arzu ve ihtiraslarımız sebep olmaktadır. 3. Acıların giderilmesi için bu isteklerden vazgeçmek gerekir. 4. Bunu başaran insan, iç huzura, sonsuz mutluluğa, yani Nirvana’ya ulaşır. Budizm’de Yasaklar: 1. Adam öldürmek 2. Hırsızlık yapmak 3. Zina etmek 4. Yalan söylemek 5. İçki içmek Budizm’de Sekiz Dilimli Yol: 1.Doğru konuşmak 2.Doğru düşünmek 3.Doğru çalışmak 4.Doğru davranmak 5.Doğru karar vermek 6.Doğru anlamak 7.Doğru niyet 8.Doğru yaşamak Buddha’ya Göre Ahlak: • Buddha’ya göre ahlak; dünyadaki bütün arzu ve isteklerden kurtulmaktır. Aslında bu husus, Budizm’in temel hedefidir. Ahlak için ise şunlar gereklidir: 1.Sabır ve tahammül 2.Sebat ve metanet 3.Akıl ve hikmet 4.Ataya iyi davranmak HAZIRLAYAN FAZLI BÜYÜKER FATMA TEMEL TURHAN ORTAOKULU 2016-YOZGAT