Köpeklerde Kardiyak Biyomarkerlar ve Yorumlanması

KÖPEKLERDE KARDİYAK
BİYOMARKERLAR ve
YORUMLANMASI
Dr. Onur İSKEFLİ
Biyomarker Nedir?
• Fizyolojik-patolojik durumların ve farmakolojik cevabın
göstergesi olan preparat.
– Tedaviye yardımcı olmalı
– Tekrarlanabilir ölçümler
– Tanıya ek bilgi sağlamalı
Kardiyak Biyomarkerlar- I
• Kalp kası hasarı sonucunda kan
dolaşımına geçen protein molekülleri
– Asemptomatik veya semptomatik kalp
hastalığı
– Dispnenin kardiyak veya non-kardiyak nedeni
– Miyokarditis, gastrik dilatasyon ve volvulus ya
da doxorubicin toksisitesi kaynaklı
miyokardiyal hasar
• Kolay tanı
• Tedaviyi yönlendirici
Kardiyak Biyomarkerlar- II
•
•
•
Kreatin Kinaz (CK)
– CK-MB
– CK-BB
– CK-MM
Kardiyak Troponinler
– Cardiac Troponin I (cTnI)
– Cardiac Troponin T (cTnT)
– Cardiac Troponin C (cTnC)
Natriuretik Peptidler
– Atrial Natriuretik Peptid (ANP)
– Brain Natriuretik peptid (BNP)
– C-type Natriuretik peptid (CNP)
– Dendroaspis Natriuretik peptid (DNP)
– Urodilatin
Kreatin Kinaz
• CK-MB
– Miyokardiyum %30, İskelet Kası % 1
– MI(miyokardiyal enkarftus)’dan 4-6 saat sonra yükselmeye
başlar (12 saat pik)
– 24-36 saat sonra normal seviye
– Seviyesi normal ve sonradan artarsa
Erken MI ???
– <50
– Dezavantaj
• İskelet kası hasarı
• Toraks travması
• Defibrilasyon
Kardiyak Troponinler
Troponinler, kas dokudaki aktin filamentlerinin
arasındaki boşluğa oturan tropomyosinlere bağlanırlar.
•
•
•
•
•
•
•
Cardiac Troponin I (cTnI) , Cardiac Troponin T (cTnT)
Hücre içi kardiyak miyofibriler protein
Kardiyak miyosit hasarı, hücre ölümü veya nekroz
Yarı ömrü 2-4 saat, 2-8 saatte artış
Hasarın şiddeti ve cTnI artışı orantılıdır
< 0.02 ng/mL (Sleeper et al. 2001)
Cardiac Troponin T (cTnT) sağlıklılar da (-)
Kardiyak Troponinler
cTnI Artışındaki Sebepler
Kardiyak Hastalıklar
•
İlerlemiş DCM
Cardiac Troponin I (cTnI), Cardiac Troponin T (cTnT)
İlerlemiş Mitral Kapak Hastalığı
• ELISA
• İnsan kitleri veteriner hekimliğinde de kullanılabilir.
(Scott M. Wells et al. 2008)
Enfeksiyöz Miyokarditis
• cTnT ile ilgili olarak köpeklerde kardiyovaskuler ve neoplastik hastalıklar
Perikardiyal Efüzyon
konusundaki bilgi yeterli değildir. (DeFrancesco et. al. 2002)
Şiddetli Kongenital Kalp Hastalığı(SAS)
• DeFrancesco et. al. 2002
–Diğer
Prospektif,
Hastalıklar ve
–Yaralanma
Sağlıklı köpekler, neoplasisi olan ve tedavi almayan ve asemptomatik
DCM’de tespit edilememiş
Toraks Travması
– Doxorubin tedavisi alan 2 hastada
çok yüksek cTnT seiyeleri elde
Gastrik dilatasyon-volvulus
etmişlerdir.
Böbrek Hastalıkları
Toksikasyon
Doxorubicin Toksikasyonu
Diğer Faktörler
Yaş
Natriuretik Peptidler-I
• RAAS tarafından antagonize edilerek kontrol edilen
tuz/su homeostasisi ve kan basıncı kontrolününde
anahtar rolü oynayan hormon benzeri yapılardır.
• ANP, BNP, proANP, proANP fragmentleri ve NT-proBNP
• CNP, beyin dokusundan ve ayrıca damar endotel
hücrelerinden salınır
Natriuretik Peptidler-II
• ANP
– Primer olarak atriyal duvarın gerilmesine ve intravaskuler volüm
artışına cevap olarak atriyal miyokardiyumdan salınır.
– Plazma konsantrasyonu; volume artışı veya taşikardi gibi ani
değişimlere cevap olarak hızlıca artar.
– Kardiyak output ve sistemik kan basıncını düşürür.
– Renal sodyum geri emilimini azaltır.
– Özel bir kalp hastalığı için spesifik değildir.
Natriuretik Peptidler-III
• BNP
– Ventriküler miyokardiyumdan
salgılanır.
– Kronik sol ventriküler sistolik ve
diastolik disfonksiyon ile sol
ventriküler hipertrofisinin herhangi
bir nedenine bağlı olarak artar.
(ANP’den daha spesifik)
– Gizli kalp hastalığı / semptomatik
kalp yetmezliğini ekarte etmek
için yüksek duyarlılık (insan)
– Kardiyak yetmezliğin seviyesi
belirlenebilir.
ANP ve BNP Terapötik
Kullanımı
• Renin- aldosteron konsantrasyonunu düşürür
• İdrarla tuz ve su atılımını arttırır
• Nesiritide
– Sentetik BNP
– Düz kas hücrelerinin relaksasyonu
– Vasodilatator, diüretik
Natriuretik Peptidler-IV
• NT-proANP, solunum hastalığı olmayan, kalp yetmezliği
olan köpeklerde, BNP‘den daha etkili. (Prosek R et al.
2007)
• NT-proBNP’nin solunum hastalığı ile kalp hastalığı olan
hastaları ayırt etmede proANP fragmentlerinden daha
etkili. (Boswood A et al. 2008)
• NT-proBNP tanı laboratuarlarında yaygın olarak
ölçülebilmektedir.
NT-proBNP
NT-proBNP Artışının Sebepleri
•Kardiyak
İnsanlarda,
konjestif
kalp yetersizliğinin tanısı, gizli kalp
Hastalıklar
Konjenital Kalp Hastalıkları
hastalığının saptanması ve kalp hastalığının tedavi ile
KKY
prognozunda kullanılır.
Subklinik Kalp Hastalığı
• Köpeklerde, plazma NT-proBNP konsantrasyonları konjestif
DCM
kalp yetersizliği ve asemptomatik kalp hastalıklarında artış
HCM
gösterir.
MVD
• BNP veya NT-proBNP; öksürük veya dispne olan konjestif
Diğer Hastalıklar
kalp yetersizliğinin spesifik ve duyarılıdır.
Pulmoner Hipertansion
• NT-proBNP seviyesi; hastalığın şiddeti ile doğru orantılıdır.
Böbrek Hastalıkları
Şiddetli Sistemik Hastalıklar
Kısaca;
cTnI-cTnT
Miyokardiyum
Miyokarditise neden olan kalp hastalıkları
MI
-Kalp Tümörü (HAS)
-SAS
-Gastrik dilatasyon volvulus
-Toksikasyon
ANP
Atriyal miyokardiyum
Ani volüm artışı ve taşikardi
BNP
Gizli kalp hastalığı
Ventrikül
Kronik Kalp Hastalıkları
NT-proBNP
Respiratorik
Dispne
Kardiyak (subklinik)
Teşekkürler