5E METODUNA GÖRE HAZIRLANMIŞ DERS PLANI BÖLÜM 1 Dersin Adı Fen ve Teknoloji Sınıf 7.Sınıf Ünitenin Adı / No 1.Ünite: Vücudumuzda Sistemler Konu Duyu Organları – İşitme organımız Kulak Önerilen Süre 40 dakika BÖLÜM 2 Öğrenci Kazanımları 4.1. Çevremizdeki uyarıları algılamamızda duy u organlarının rolünü fark eder. 4.2. Duyu organlarının yapılarını şekil ve/veya model üzerinde açıklar (FTTÇ 4) 4.3 . Duyu organlarının hangi tür uyarıları aldığını ve bunlara nasıl cevap verildiğini açıklar. 4.7. Kendini, görme veya işitme engelli kişilerin yerine koyarak onları anlamaya çalışır (TD 3). Fen – Teknoloji – Toplum – Çevre (FTTÇ 4) Bilimsel bilginin oluşturulmasında ve başkalarına açıklamak amacıyla sunumunda modellerden yararlanmanın yeri ve önemini bilir. Tutum ve Değerler (TD 3). DEĞER VERME (Hareketlere, olaylara ve nesnelere önem ve değer vermesi) Kendisine ve çevresine saygılı davranır . Bilimsel Süreç Becerileri 1. O layları duyu organlarını kullanarak gözlemler. 8. Olmuş olayların sebepleri hakkında gözlemlere dayanarak açıklamalar yapar. 30. İslenen verileri yorumlar . Bilimin doğası ile ilgili kazanımlar 1.Bilimsel Bilgi Deney ve Gözlemlerden Elde Edilmiş Delil Gerektirir. BÖLÜM 3 Öğretmen Öğrenme Etkinlikleri Giriş (Engage) Öğretmen, öğrencilere selam verdikten sonra günlerinin nasıl geçtiğini sorar. Derse giriş yaparak bugünkü konunun duyu organımız kulak olduğunu söyler. Ardından öğrencilere Şu an etrafımızdan duyduğumuz sesler nelerdir? Bu sesleri duymamızı sağlayan kulağımızın yapısını ve nasıl işittiğimizi hiç merak ettiniz mi? şeklinde sorular sorarak öğrencilerin fikirlerini söyl emesini ister. Birbirlerinin ku laklarını incelemeleri istenir. Onların dikkatini çekmeye çalışır. Peki, kulağ ımız olmasaydı ne olurdu nasıl duyardık sorularını sorarak kulakları duymay an birilerini anlamaya çalışır .(4.7. Kendini, işitme engelli kişilerin yerine koyarak onları anlamaya çalışır(TD 3).) öğrencileri gruplara ayrılır ve Her gruba işitme ile ilgili dik kat çekici bir şiir dağıtır . (etkinlik 1 kulak şiiri) Keşfetme (Explore) Giriş bölümünde konuşulduktan sonra öğrencilere dağıttığı Etkinlik 1’i okumaları ve yorumlamaları istenir . (BSB 30) Birkaç öğrenciyi kaldırarak yorumlarını dinler. Daha sonra kulak kepçesinin sesi topladığını göstermek amacıyla etkinlik 2 (megafon deneyini) yaptırır . Gerekli malzemeler öğrenciye verilir. Sonra sesin kulak zarını titreştiğini göstermek amacıyla etkinlik 3 (sesin yolu) etkinliğini gösteri yoluyla yapar . (BSB 1,8) (4.1 Çevremizdeki uyarıları algılamamızda duyu organlarının rolünü fark eder.) ( Bilimin doğası ile ilgili kazanımlar 1) Açıklama (Explain) Gerçekleştirilen etkinlik çalışmasının değerlendirilmesi yapılır. Kulak, işitme ve denge organıdır. Cisimlerin titreşmesi sonucu havada ses dalgaları oluşur. Kulak ta ses dalgalarını algılayan duyu almaçları vardır. Kulak dış, orta ve iç kulak olmak üzere üç bölümden oluşur. Kulağın Bölümleri a) Dış Kulak: Kulak kepçesinden ve kulak yolundan oluşur. Kulak yolunun sonunda kulak zarı bulunur. Kulak yolu, kulak kepçesini orta kulağa bağlayan bir kanaldır. b) Orta Kulak : Orta kulakta çekiç, örs, üzengi kemikleri, östaki borusu ve oval pencere bulun ur. Çekiç kemiği kulak zarına, üzengi kemiği ise iç kulaktaki oval pencerey e temas eder. c) iç kulak : Dalız, salyangoz ve yarım daire kanallarından oluşur. Dalız, oval pencereden gelen ses dalgalarını salyangoza iletir. Salyangozda işitme sinirleri vardır ve gelen ses dalgaları işitme sinirleri ile beyne iletilir. NOT : İç kulakta yarım daire kanalları vücudun dengesini sağlanmasında önemli rol oynar. Vücudun durumu değiştiğinde buradan beyne giden mesajlar sonucu beyin vücudun konumunu değiştirip denge sağlar . Çevreden gelen ses dalgaları kulak kepçesi tarafından toplanarak kulak yoluna iletilir ve kulak yolu ile kulak zarına getirilerek kulak zarı titreştirilir. Kulak zarı titreşince buraya bağlı olan çekiç – örs – üzengi kemikleri de titreşir ve bu kemikler ses titreşimlerinin şiddetini arttırarak bu titreşimleri oval pencereye verirler. Oval pencered eki ses titreşimleri burada bulunan dalız ile (içindeki sıvıyı titreştirmesi sayesinde) alınarak salyangoza iletilir. Salyangoza gelen ses titreşimleri duyu hücreleri tarafından alınarak işitme duyu sinirlerine aktarılır ve sinirler yardımıyla beynin işitm e duyu merkezine taşınır. Gelen uyartılar beyin tarafından değerlendirilir ve işitme olayı gerçekleşir. İŞİTME OLAYI : Ses Dalgaları — ► Kulak kepçesi — ► Kulak yolu — ► Kulak zarı — ► Çekiç, örs, üzengi — ► Oval pencere — ► Dalız — ► Saly angoz(sıvı) — ► İşitme sinirleri — ► beyin — ► İşitme Olayı Ses ilk olarak kulak kepçesi ile toplanarak kulak yoluna, en son beyne gelerek işitme gerçekleşir. (4.3.) Duyu organlarının hangi tür uyarıları aldığını ve bunlara nasıl cevap verildiğini açıklar. Bu bilgiler görsel materyal kullanarak materyal üzerinde anlatılır. Derinleştirme (Elaborate) Öğrencilere elde ettikleri kazanımları d erinleştirmeleri amacıyla işitme işitme olayı ile ilgili video izletilir. (http://fvi.gen.tr/isitme olayi nasil gerceklesir.html). Daha sonra öğrencilere rol kâğıtları dağıtılarak öğrenme tekniklerinden rol yapma (etkinlik 4 )etkinliği yaptırılır. Değerlendirme (Evaluate) Öğrenilenleri değerlendirme amacıyla ünite kavramlarından oluşan Etkinlik 5 (kulağımızda bulunan bölümleri öğrenelim ) (4.2.)Duyu organlarının yapılarını şekil ve/veya model üzerinde açıklar (FTTÇ 4 ) ve etkinlik 6 (işitme olayında kulak kısımlarının görev alma sırası) yaptırılır Bir Sonraki Derse Hazırlık Öğrencilere bir sonraki ders için d uyu organı kulak i le ilgili öğrendikleri kavramlarla ilgili poster ve afiş hazırlamaları istenir. ÖĞRETME – ÖĞRENME ETKİNLİKLERİ ETKİNLİK 1: (BSB 30) KULAK Kulak kepçesi sesi toplar Kulak yolu zara yollar Zar titrer kemikleri sallar Uyartıları algılar salyangozdaki almaçlar Beyindeki işitme bölgesine geldi bilgi Hemen uyarı değerlendirildi Sonra tekrar gönderildi Kulağım dinledi sesleri ETKİNLİK 2: MEGAFON DENEYİ (BSB 1,8) Amaç: Kulak kepçesinin sesi topladığını gösterme Araç ve gereçler: Karton, makas, yapıştırıcı Deneyin yapılışı 1.Kartonu huni şekline getirin. 2.Huninin dar tarafından konuşun, bir arkadaşınız dinlesin. 3.Bu defada geniş tarafından konuşun, arkadaşınız dinlesin 4.Aynı uygulamayı arkadaşınız yapsın siz dinleyin. Duyma nızda farklılıklar oluyor mu? ETKİNLİK 3 SESİN YOLU (BSB 1,8) Amaç: Sesin kulak zarını titreştirdiğini gösterme Araç ve gereçler : pet şişe, Küçük bir mum, Bir parça naylon poşet , bant Deneyin Yapılışı: Plastik şişesinin tabanını keselim. Naylon poşeti ,ç ıkarttığımız kısmı kapatacak büyüklükte kesip şekildeki gibi gergin olarak bantlayalım. Bir mumu yakıp hazırladığımız düzeneğin 2 cm uzaklığına koyalım. Elimizle gergin naylona vurduğumuz zaman mumun alevin deki değişimleri gözlemleyelim. Mumun alevinde ola n dalgalanmalar sesin kulak zarını titreştirdiğin bir gösterimidir. ETKİNLİK 4 Roller Kulak kepçesi: B en sesleri toplarım kulak yoluna yollarım Kulak yolu : T oplanan ses dalgaları benden geçer. Kulak zarı: S esler gelir titreştirir beni. Sesi çekiç örs üzengiye yollarım Çekiç, örs ve üzengi kemikleri :K ulak zarı yolladı sesleri bize bizde titreştik birlikte ve gönderdik titreşimi oval pencereye O val pencere : Ay bende titredim şimdi yolladım iç kulaktaki dalıza Dalız : B ende oval pencereden gele n ses dalgalarını salyangoza gönderdim Salyangoz: G elen ses dalgalarını yolladım işitme sinirlerine oda yolladı beyine Beyin : Bende değerlendirdim gelen uyartıları Böylece hepimiz gerçekleştir dik işitme olayı nı DEĞERLENDİRME: Etkinlik 5 (kulağımızda bulunan bölümleri öğrenelim )(4.2. Duyu organlarının yapılarını şekil ve/veya model üzerinde açıklar (FTTÇ 4) ) Kulağın bölümleri Dış kulak Orta kulak İç kulak Etkinlik 6 ( işitme olayında kulak kısımlarının görev alma sırası ) Kulak kepçesi Kulak yolu Kulak zarı Çekiç – Örs Üzengi Oval pencere Dalız SALYANGOZ BEYİN işitme merkezleri BÖLÜM 4 Dersin Diğer Konularla veya Derslerle İlişkisi Öğrenciler bu ders saatinde öğrendiği duyu organını diğer duyu organlarıyla bağlantısını kurar ve vücudumuzdaki sistemlerle ilişkisini açıklar. Planın Uygulamasına İlişkin Açıklamalar Ders planını 40 dakika olarak ayarladık ancak bütün etkinlikle r tek derse sıkıştırılmadan yapılsa ve 80 dakika olarak düzenlense daha verimli bir sonuç alınacaktır. Ünite Anahtar Kavramlar: Ses da l gaları, uyartı, işitme, titreşim Kullanılan Öğretim Teknolojileri, Araçlar : Bilgisayar , Projeksiyon, deney için malzemeler, görsel materyal. Öğretme Öğrenme Yöntem Ve Teknikleri: Soru cevap Yöntemi, Grup çalışması, Gösteri Deneyi , Deney Yaptırma. Yapılandırmacı Yaklaşım Yöntemi (5E ), Sunuş Yoluyla Anlatım Tekniği, Buluş Yoluyla Anlatım Tekniği Kaynakça: Fen ve Tekno loji 7. Sınıf Ders Kitabı Fen ve Tekno loji 7. Sınıf Çalışma Kitabı Fen v e Teknoloji 7 . Sınıf Öğretmen Kılavuzu www.youtube.com.tr www.fen dersi.gen.tr www.vitamineğitim.com www.fendersi.gen.tr UYGUNDUR Fen ve Teknoloji Öğretmeni ......./......./........... Okul Müdürü
