Anestezi Cihazı ve Ekipmanları Ders Başlıkları Anestezi cihazı ve bölümleri Medikal gaz kaynakları Yedek gaz silindirleri Anestezi cihazının kontrolü Anestezi cihazının kullanılması Anestezi Cihazı ve Bölümleri Güvenli anestezi uygulayabilmek için anestezi cihazlarına olan ihtiyaç ve bu cihazların gün geçtikçe daha kompleks makineler hâline gelmesi cihazların önemini daha da arttırmaktadır. Anestezi cihazını oluşturan öğelerin ve yardımcı ekipmanların bilinmesi, meslek hayatında bu cihazı ve diğer ekipmanları kullanırken ne yaptığımızı bilerek uygulamamızı sağlayacaktır. Bu da beklenmeyen olaylarla mücadele gücümüzü artırır. Anestezi Cihazı Anestezi uygulamalarında, hasta için gerekli oksijen, medikal gazlar ve inhalasyon ajanlarının kontrollü verilmesine olanak sağlayan, hastaya suni solunum yaptırabilen, monitörler ile vital fonksiyonların izlenmesini sağlayan temel ekipmandır. İlk anestezi uygulama araçları: - anestezik madde dolu şişe - gaz tampon ve - süngerden şimdi modern cihazlara geçilmiştir. Anestezi cihazlarının kullanım ile anestezistlerin, hastanın yaşamını güven altına alması sağlanmıştır. Günümüzde çok farklı çeşit ve kombinasyonlarda cihazlar mevcuttur. Anestezi Cihazlarında Bulunması Gereken Özellikler Temel gaz kaynağı ve yedek gaz kaynaklarına bağlantı Manometre ve basınç düşürücü valfler Akımölçerler (flowmetreler) Buharlaştırıcılar (vaporizatörler) Karbondioksit absorbanı Solunum devreleri Ventilatör Monitör Günümüzde Anestezi Cihazında Beklenen Özellikler Kompakt ve ergonomik yapı Hipoksik karışım vermeyen, aynı zamanda azotprotoksit ve hava verebilen, otomatik hava yolu kontrolü yapabilen Düşük akımda kullanılabilen Tidal volüm garantili, dakika volüm garantili Taze gaz kompansasyonlu Günümüzde Anestezi Cihazında Beklenen Özellikler Yenidoğandan erişkine kadar ventilasyon kapasiteli Karbondioksit absorbsiyonu yapan Ventilatör ve absorban kabı otoklavlanabilir Alarmları ve parametre sınırlayıcı mekanizmaları olan Oksijen, karbondioksit, azotprotoksit ve anestezik ajan monitörü olan Manuel / kontrollü solunum değişimli Anestezi Cihazı İşleyişi Anestezi cihazı, boru hattı yoluyla medikal gazları alır. Üzerinde bulunan regülatör ve akımölçerlerle istenilen gazların akımını kontrol ederek gerekli olduğunda gaz basınçlarını güvenli düzeye düşürür. Gaz mikseri içerisinde son gaz karışımı içinde volatil anestezikleri buharlaştırır ve gazları, hastanın hava yoluna bağlı olan solunum devresine verir. Mekanik ventilatör solunum devresine bağlanır. Ventilatör istendiğinde devre dışı bırakılabilinilir. canım kardeşim en iyilerine layık. -Hasta kendi solunumaya başladığında -Balon ile manuel ventilasyon uygulanmak istendiğinde Solunum devresi ile - Gaz karışımı hastaya verilir - Hasta tarafından kullanılarak hastanın ekspirasyonu (nefes vermesi) ile gazın bir kısmı veya tamamı atık gaz sistemine verilerek ortamdan uzaklaştırılır. Akciğerlerdeki gazın tekrar solunduğu sistemlerde hastanın çıkardığı karbondioksit bir absorban yardımıyla elimine edilir. Medikal Gaz Kaynakları Medikal gaz; basınç altında silindir veya tanklara doldurulmuş tanı, tedavi ve anestezide kullanılmak üzere üretilmiş ve paketlenmiş gazlardır. - Oksijen, - Azot protoksit, - Nitrojen ve - Medikal hava Ameliyathanelere dağılımı ya ameliyathanede bulunan silindirlerle ya da merkezi gaz santralinden yapılır. Medikal gazlar merkezi gaz santralinden ameliyathaneye bakır boru hatları ile taşınır. Güvenlik amaçlı bakır borular üzerinde, taşıdıkları gazın cinsini gösteren renk kodları bulunur. Resim: Gaz tankları Standart tüp renkleri Oksijen; beyaz, Azotprotoksit; mavi, Siklopropan; turuncu, Karbondioksit; gri, Helyum; kahverengi, Azot; siyah, Hava; beyaz/siyah renkli tüplerde bulunur. Hortumların diğer ucu anestezi makinesine başka birinin yerine kullanılamayan ve yanlış hortumun kullanılmasını önleyen bir çap indeks emniyet sistemi (çigs) ile bağlanır. Böylece yanlış bağlantı riski sıfırlanmıştır. Anestezi cihazı üzerlerinde gaz basıncının düştüğünü gösteren alarm sistemleri vardır. Medikal gaz kaynakları ve boru sistemleri de sürekli olarak alarm sistemleri tarafından kontrol edililirler. Basınç Regülatörleri Manometre, silindir içindeki gazın basıncını gösterirken regülatör (basınç indirgeyici valf) basınç altındaki gazın daha düşük ve sabit bir basınçla çıkışını sağlar. Emniyeti artırmak ve silindirdeki gazların en üst düzeyde kullanımını sağlamak için makinelerde gaz, akım valfinden geçmeden önce, regülatörlerle silindirdeki gaz basıncı 45–47 psi’e düşürülür. Oksijen Basınç Göstergeleri ve Oksijen Flaş Valvleri Azotprotoksit ve hava, flowmetreler ile direk bağlantılı iken oksijen basıncı düşünce alarm veren yetersizlik göstergesi, oksijen flaş valvi ve ventilatör çıkışından da geçmektedir. Oksijen basıncı 25 psi’in altına düştüğünde hastanın hipoksik bir karışıma maruz kalmasını önlemek için güvenlik valvi otomatik olarak azotprotoksit ve diğer gazların girişini durdurmaktadır ve gaz alarmı vermektedir. Oksijen Basınç Göstergeleri ve Oksijen Flaş Valvleri Oksijen flaş valvi flowmetre ve vaporizatörü devre dışı bırakıp ortak gaz çıkışına direkt olarak yüksek akımla (35 – 75 lt/dk) oksijen sağlar. Oksijen boru hattında 45 – 55 psi basınçla bulunduğundan ciddi bir barotravma riski vardır. Bu nedenle flaş valvi dikkatli kullanılmalıdır. Özellikle devre entübasyon tüpüne bağlı iken kullanılmamalıdır. Akımölçerler (Flowmetre) Anestezide kullanılmak üzere merkezî gaz kaynaklarından ya da yedek silindirlerden sağlanan medikal gazlar anestezi cihazına girdikten sonra akımölçerlerden geçer. Akımölçerler, medikal gazların ml/dk. veya l/ dk. olarak verilmesini sağlayan aygıtlara verilen addır. Günümüzde kullanılmakta olan iki tipi vardır. - Rotametre (sabit basınçlı değişken orifisli olan akımölçer) - Elektronik akımölçerler Rotametre (Sabit Basınçlı Değişken Orifisli Akımölçerler) Geçen gaz miktarı tüpün içinde top varsa topun ortası, bobin varsa bobinin üst kenarı hizasında okunur. En çok kullanılan, içinde cam veya metal bir top ya da bobin bulunan alt kısmı daha ince üst kısmı daha geniş olan thorpe tüp adı verilen cam tüplerdir. Thorpe tüp içine gaz akımı verilmesi ile içinde bulunan top veya bobin aşağıdan yukarıya yükselir. Elektronik Akımölçer Günümüzün modern anestezi cihazlarının bazılarında elektronik akım kontrolü ve ölçümü yapılır. Fakat bir emniyet olarak bu özelliğin olduğu cihazlarda yedek rotametre de bulundurulur. Vaporizatörler Volatil anesteziklerin buharlaştırılarak ölçülü miktarlarda verilmeleri için özel buharlaştırıcılar kullanılır. Buharlaşma, ajanın kaynama noktası, sıvının ısısı, üzerinden geçen gazın ısısı ve akım hızı, gaz – sıvı temas yüzeyinin genişliği, sıvının üzerindeki boşluğun şekli ve volümü gibi etkenlere bağlı olarak gerçekleşir. Buharlaştırıcılar her ajanın kendi özelliklerine göre özel yapılmış olup sadece o ajanda kullanılabilir. İdeal bir anestezi vaporizatörü • Taşıyıcı gazın akım hızından, • Ortam sıcaklık ve basıncından, • Buharlaşmaya bağlı sıcaklık düşüşünden, • Solunum tipine göre basınçta olan dalgalanmalardan etkilenmemelidir. İdeal bir anestezi vaporizatörü • Gaz akımına düşük direnç göstermeli, • Minimal servis ihtiyacı olmalı, • Aşınmaya ve solüsyonlara dirençli yapıda olmalı, • Düşük ağırlıklı olmalı, • Kullanımı emniyetli ve ekonomik olmalı, • Sıvı anesteziğin solunum devresine kaçmasını veya fazla doldurulduğunda buraya taşmasını önlemek için doldurma yeri kaidesine yakın yerleştirilmiş olmalıdır. İdeal bir anestezi vaporizatörü Karışıklığı önlemek için sadece o anestezik şişesine uygun özel şişe ağızlıkları ile doldurulacak özellikte olmalıdır. Modern makinelerin bir kısmında aynı anda birden fazla vaporizatör kullanılamayacak şekilde sistemi oluşturulmuştur. kilit Anestezi Devreleri (Solunum Sistemleri) • Gaz kaynaklarından alınan medikal gazlar ile inhalasyon (solunum) yoluyla uygulanan anestezikleri müşterek gaz çıkışından alarak hastaya ulaştıran ve hastadan çıkan zararlı atık gaz karışımlarının (karbondioksitin) uzaklaştırılmasını, atılmasını sağlayan, birçok bağlantısı ve parçası olan sistemlere anestezi devreleri denir. Anestezi Devreleri (Solunum Sistemleri) ile; • Farklı oranlarda taze ve ekspire edilen gaz içeren anestezik gazlar bir araya getirilir, • Anestezik gazlar hastaya ulaştırılır, • Ekspire edilen karbondioksit uzaklaştırılır, • Anestezik gazlar ortam atmosferinden ayrı tutulur, • Anestezik gazların ısı ve nem yönünden uygun iklim koşullarına getirilmesi sağlanır. Solunum Sistemini Oluşturan Bölümler 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Solunum hortumları, Respiratör valvleri, Rezervuar balon, Karbondioksit absorbsiyon kanisteri, Taze gaz akımını sağlayan bölüm, Kaçak valvi, Y konnektörü, Maske. Solunum Valvleri • Devrede iki benzer valv vardır. • İnspiratuar valv inspirasyonda açılır, ekspirasyonda kapanır. Böylece dışarı çıkan gazın inspirasyon koluna geri kaçması engellenir, • Ekspirasyon valvi ileri geri çalışır. Bu valvler devrenin inspiratuar ve ekspiratuar kollarında herhangi bir yere monte edilebilir. En modern anestezi cihazındaki solunum valvleri sodalaym yakınında veya içinde yer alır. Solunum Balonları, Anestezik gaz ve oksijenin hastanın inspire edebileceği şekilde rezervuar görevi görür, kabaca ventilasyon volümünün hesaplanmasını sağlar, gerektiğinde manuel ventilasyon yapabilme imkanı sağlar. Rezervuar balon anestezi devresinin tek kolaylıkla kollaps olabilen parçası olduğu için; balon, solunum valvleri ile hasta arasına yerleştirilmelidir. Rezervuar balon Karbondioksit Absorbsiyonu • Geri solumasız sistemlerde ekshale edilen karbondioksit oda havasına karışır. Kapalı sistem kullanılırsa ekshale edilen karbondioksiti ortadan kaldırmak gerekir, Sodalaym • Sodalaymın temel elemanı kalsiyumhidroksittir, • Sodalaymda optimum emilim %14-19 oranındaki nemde oluşur. Sodalaymın kurumasına izin vermemek gerekir. Çünkü hem karbondioksit absorbsiyonu yeterli olmaz, hem de önemli miktarda volatil anestezikleri absorbe eder ve sonra bu maddeleri tekrar sisteme verir. Baralaym • Baralaym %80 kalsiyumhidroksit ve aktivatör olarak %20 baryumhidroksit içerir, • Kuru havalarda daha güvenilir bir performans gösterir. Optimal aktivitesi için %11-14 oranında nem gereklidir, • Uzun etkili olan fakat fazla ısınma özelliği olmayan bir sodalaym türevidir, pembe olan rengi beyazlaşır. Sodalaymın Harcandığının Göstergeleri 1. Kan basıncında yükselme sonra düşme, 2. Nabız hızında artma, 3. Spontan solunumun derinleşmesi, 4. Yara yerinden sızıntının artması terleme, 5. Kanister sıcaklığının artması. SOLUNUM SİSTEMLERİ Solunum devreleri hastaya giden ve hastadan dönen gazın içinden geçtiği - hortumlar, - valvler, - bağlantılar ve - rezervuar balonundan oluşan değişik kombinasyondaki sistemlerdir. İdeal Solunum Devresinin Özellikleri • Yaş, fizyolojik, anatomik özellikler, mekanik faktörlere uyumlu, • Kullanımı kolay, basit, güvenilir, hafif kompakt, • Ölü boşluğu küçük, direnci düşük, • Kompliansı küçük, • Kolay nemlendirilebilir, • Kontrole ve spontan solunuma uygun, • Etkin karbondioksit absorbsiyonu ve eliminasyonu sağlayabilir, • Ekonomik, • Atık gaz eliminasyonu kolay , • Devre volümü küçük olmalıdır. Solunum Devresi Tipleri 1. 2. 3. 4. Açık devreler Açık damla veya açık maske yöntemi İnsüflasyon Yarı açık yöntem T parçası yöntemi Tekrar - solumasız devreler Yarı kapalı devreler Mapleson A-F Bain ve Lack devreleri Ayre’nin T parçasının balonla kombinasyonu Yüksek akımla çalıştırılan To & Fro ve halka sistemleri Kapalı devreler To & Fro Halka sistemi Açık Yöntemler Açık damla veya açık maske sistemi : Açık bir maske üzerine anestezik solüsyonun belirli hızda damlatılması ve hastanın oda ısısında buharlaşan bu maddenin buharını inhale etmesi esasına dayanır. Küçük bebeklerde kısa süreli girişimlerde seyrek olarak kullanılır. Kontrolü güç bir sistemdir. İnsüflasyon : Burada anestezik karışım basit bir tüp veya kataterle ağız, burun veya trakea içine yüksek taze gaz akımı ile üflenir. Spontan solunuma uygun olup ekspirasyon doğrudan havaya olur ve ölü boşluk küçüktür. Anestezi düzeyini ve hava yolu kontrolünde güçlük ve ekibin anestezik gazlardan etkilenmesi dezavantajlarıdır. Açık Yöntemler Yarı açık yöntem : Solunumun hem inspiryum hem de ekspiryum sırasında atmosfere açık olduğu bir sistemdir. Burada esas, anestezik buharını çevreye yayılmadan maske civarında tutmak olup bu amaçla değişik yöntemler kullanılmıştır. Maskenin üzerine tabakalar şeklinde gazlı bez yerleştirmek veya çevresine boru şeklinde ilave yapmak gibi. Etkin bir yöntem değildir. T parçası yöntemi : Ayre tarafından tanımlanan bir yöntem olup endotrakeal tüple makine arasındaki bağlantı bir T veya Y tüpü ile sağlanmaktadır. Bu parçanın bir ucu endotrakeal tüpe, diğer ucu gaz karışımını getiren ince hortuma bağlanırken serbest uç atmosfere açık olup ekspiryum havası buradan dışarı atılır. Rezervuar balon ve valv olmadığından solunuma direnç yoktur. Açık Yöntemler Açık kolun aralıklı olarak kapatılması ile kontrollü solunum yapılabilir. Spontan solunum sırasında taze gaz akımı dakika volümünün iki katı kontrollü solunum sırasında 200 ml/kg/dk olmalıdır. Ancak yenidoğan da dahil olmak üzere akımın 3 lt/dk altına düşürülmemesi önerilmektedir. Erişkinde ise 12-15 lt/dk akım olmalıdır. Yarı Kapalı Yöntemler Burada anestezik buhar ve gaz karışımı hastaya verilmeden önce bir balon veya tüp içinde biriktirilir. Sistemde mevcut bir valv ya da açıklıkla ekspiryum havasının bir kısmı dışarı atılırken bir kısmı rezervuar balona gider. Çeşitli tipleri vardır. Mapleson Devreleri Mapleson A Devresi : Majil devresi olarak da bilinir. Bir rezervuar balon, bir körüklü hortum, balona yakın bir taze gaz girişi, hastaya yakın yaylı bir kaçak valfı ve bir maske ya da endotrakeal tüpe bağlantı hortumundan meydana gelir. Taze gaz akımı dakika soluk volümüne yakın veya daha fazla olmalıdır. Akım dakika volümünün en az %70’ inin altına indiğinde tekrar soluma başlar. Tekrar soluma olmaması için taze gaz akımı soluk volümünün üç katı tutulmalıdır (erişkinde 20 lt/dk den fazla). Bu kadar yüksek akım pratik olmadığından kontrollü solunum için uygun değildir. Mapleson B Devresi Bu sistemde taze gaz akımı devreye ekspiratuar valvin distalinde olmak üzere hastaya yakın uçtan girer. Spontan ve kontrollü solunum sırasında benzer şekilde çalışır. Taze gaz akımı dakika volümünün iki katı olduğunda ne spontan ne de asiste solunumda karbondioksit birikimi olmaz. Mapleson C Hortumunun kısalığı ve rezervuarının daha küçük olması taze gaz ile ekspire edilen gazın daha iyi karışmasını sağlar. Hem spontan, hem asiste solunumda kullanılabilir. Tekrar solumayı önlemek için dakika volümünün iki katı taze gaz akımı sağlanmalıdır. Mapleson D,E,F Devreleri • Devreler Mapleson D devresi kontrollü solunum için en uygun olanıdır. Normokapni sağlamak için taze gaz akımı dakika volümünün iki katından az olmamalıdır. Bu devreler ile E kontrollü solunum yapıldığında inspirasyon fazında alveolar gaz ve ölü boşluk gazı valvden dışarı F çıktığından solunum diğer devre tiplerine göre daha efektiftir. Koaksial Devreler Bain Devresi : Burada taze gaz akımı ekspirasyon havasını taşıyan körüklü hortum içinden geçen ince bir hortum ile hastaya yakın bir yere verilir. Her yaş grubunda kullanılabilir. Kolay sterilize edilir. Kontrollü solunumda 70 ml/kg/dk gaz akımı yeterli olur. İnspire edilen gaz çevresindeki ekspirasyon havasıyla ısınır. Uzun koaksial hortum anestezistin uzaklaşmasını gerektiren tanısal girişimlerde üstünlük sağlar. En önemli sakıncası ince hortumun bağlantı yerinden çıkması ve hortumdan olabilecek kaçaklardır. Lack Devresi : Bain devresinin aksine ekspirasyon havası ortadaki hortumdan taze gaz ise bunun çevresinden gitmektedir. To ve Fro Sistemi Bir maske yada tüp, bir balon ve bir absorban kanisterinden oluşur. Gazlar hem inspirium hem ekspirium sırasında kanisterden geçer. Taze gaz sisteme hastaya yakın bir yerden girer. Çocuk ve bebeklerde kullanıldığında yüksek miktarda ölü boşluk oluşabileceğinden küçük kanister kullanılmalıdır. Hasta ile kanister arasında kalan kısmın ölü boşluk olacağından mümkün olduğunca kısa olmalıdır. Kanisterin iyi doldurulması ve tozların üflenmesi gerekir. Solunum yollarına alkali toz kaçabilir. Halka (circle) Sistemi Bu sistem şu komponentlerden oluşur : • Bir adet inspiratuar, bir adet ekspiratuar olmak üzere iki adet tek yönlü valv, absorban kanisteri, basınç ayarlı kaçak valvi, rezervuar balon, inspiratuar ve ekspiratuar iki adet spiral hortum, taze gaz girişi, hastaya bağlantı kısmı. • Tek yönlü valvler ile gaz akımına halka şeklinde bir hareket verilir ve solunumun inspiratuar ve ekspiratuar fazları birbirinden ayrılır. Bu şekilde ölü boşluk sadece sistem ile hasta arasındaki bağlantı parçasıyla sınırlıdır. Bir halka sisteminin elemanları ve anestezi makinesina bağlantı şekli. Oklar gazın akım yönünü göstermektedir.1.Y bağlantısı.2.Devreyi açma kapama mandalı.3.İnspiratuar hortum.4.Ekspiratuar hortum.5.Havayolu basınç göstergesi.6.Solunum volümetresi.7.Ekspiratuar valv.8.İnspiratuar valv.9.Sodalaym kabı.10.Taze gaz hortumu.11.Kaçak gaz çıkışı. Tamamen Kapalı Devre Ekspirasyon valvi kapalı kalacak şekilde taze gaz akımı uygun biçimde azaltırılırsa yarı kapalı sistem kapalı sisteme dönüşür. 10 lt/dk lık yüksek gaz akımı ile denitrojenizasyon sağladıktan sonra gaz akımı hastanın metabolik gereksinimini karşılayacak (300-400 ml/dk) oksijen ve anestezik maddeye dönüştürülür. Bu sistemin anestezik maddelerde ekonomi sağlaması, hava kirlenmesinin azalması, solunum havasının ısı ve neminin korunması, solunum kontrolünün daha kolay olması gibi üstünlükleri vardır. Tamamen Kapalı Devre Anestezik yoğunluğunun kontrolü güç olup azotprotoksit kullanımına uygun değildir; halotanla kullanımı yoğunluğu kontrol edilemeyeceği ve çok yükseleceğinden tehlikeli olabilir. Bu sistemde anestezik madde kesildikten sonra hastanın uyanması çok uzun zaman alabilir. Bu nedenle anestezi sonlandırıldıktan sonra gaz akımı arttırılıp devre dışarı açılmalıdır. Anestezi Makinesi Kontrol Listesi 1. 2. 3. 4. 5. 6. Anestezi makinesinin son durumunu ve son servis tarihine göz atıp makine seri numarasını kaydet, Monitör ve elektrik ekipmanlarını gözle ve ısınmaları için açık duruma getir, Flow kontrol valvlerini ve vaporizatörleri önce kapalı pozisyona getir, Vaporizatörün doluluğunu, oksijen ve azotprotoksit tank içeriklerini ve karbondioksit absorbanını kontrol et, Flowmetreleri test et, Oksijen basınç düşüklüğü sistemini test et, Anestezi Makinesi Kontrol Listesi 7. Merkezi gaz sağlayan basınçları ve alarm sistemlerini kontrol et, 8. Oksijen monitörünü hava ve oksijen ile kalibre et, alarm limitlerini belirle, 9. Solunum sistemi valvlerini kontrol et, 10. İnspire edilen gazı kokla, koku olmamalı, 11. Makine ve solunum sistemindeki kaçakları test et, 12. Atık gaz sistemini kontrol et, 13. Monitörler ve alarm cihazlarını kontrol edip onları kalibre et ve bağla. Anestezi Bittiğinde İse ; 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Gaz silindirlerini kapat, basınç göstergelerinin sıfırla, Flowmetre düğmelerinin rotametre sıfıra inene kadar açık kalmasını sağla, Flowmetre düğmelerini valv yataklarına zarar vermeyecek şekilde nazikçe kapat, Boş silindirleri değiştir, Yüz maskelerini, solunum tüplerini ve rezervuar balonunu temizlik işlemi için ayır, Ventilatör, monitör ve alarmları kapat, kullanılan cihazları eski yerine koy, Ventilatör, makine veya alarmlar hatalı ise makineyı kullanımdan kaldır ve sorumlu kişiyi haberdar et. Airway Anestezi uygulanarak kas gevşemesi sağlanan hastalarda; Dilin arkaya (geriye) doğru düşerek hava yolu açıklığını engellemesini önlemek Herhangi bir nedenle hava yolu açıklığının olmadığı bilinci kötü hastaların solunumunun devam ettirilmesi gereken durumlarda kullanılan, eğri, içi boş dilin üzerine yerleştirilen plastik ekipmandır. Yüz maskesi Hava yolu açıklığının sağlanarak hastanın solunumunun ambu ile desteklenmesi gereken durumlarda ve anestezi uygulanan hastalarda anestezinin başlangıç ve sonlandırma aşamasında burun ve ağzı kapatacak şekilde yerleştirilerek oksijen ve diğer anestezik ajanların verilmesinde kullanılan temel ekipmanlardandır. Kaynaklar http://www.megep.meb.gov.tr Teknikerler ve Teknisyenler İçin Anesteziyoloji; Prof. Dr. Melek Güra Çelik Klinik Anesteziyoloji;Z. Kayhan LANGE Klinik Anesteziyoloji G.Edward Morgan,Jr.Maged S. Mikhail , Michael J.murray Teşekkürler… Abant Gölü
