HEMODİNAMİK DEĞERLENDİRME UZM. DR. AHMET SARI Fonksiyonel değerlendirme • Kardiyak odacık ve damarlarda basınç değerlerinin ölçülmesi • Kardiyak debi ölçümü • Kardiyak şantların belirlenmesi ve hesaplanması • Vasküler rezistansların hesaplanması • Basınç gradyentlerinin, kapak alanlarının ve darlık derecelerinin hesaplanması Amacı • Anatominin tanımlanması (Anjiokardiyogram) • Hemodinamik anormalliklerin tanımlanması • Bu anormalliklerin ne kadar önemli olduklarının belirlenmesi Temel prensipler • Datanın geçerliliği ve hangilerinin kalıcı olarak kaydedilmesi gerektiği işlemi yapan hekim tarafından belirlenmek zorundadır. • Doğru basınç ölçümü/kaydı • Anlamlı ve geçerli oksijen saturasyon örneklerinin alınması • Basınç ve kan örneklerinin ne zaman nereden hangi sıra ile alındığı • Anormal değer, artefakt ve hataların fark edilmesi Basınç Ölçümleri • Direkt – Basınç kataterleri ( katater ucunda basınç transduseri olan) – Çok pahalı daha çok araştırma amaçlı kullanılmakta • İndirekt – Sıvı – doldurulmuş sistemlere bağlı uzak transduserler Basınç Ölçümü Kateter-sıvı bağlantısı-tranduser sistemi • 500 cc serum fizyolojik/500 ü heparin • Basınç manşonu 300 mmHg • Sıkı bağlantı • Sert katater (< 4 Fr yada bazı polietilen yumuşak kataterler) • Sistemde hava, pıhtı yada kontrast madde olmaması • Üçlü musluk yada manifold bağlantılarında gevşeklik olmaması Kalibrasyon • Civalı manometre • Cıva sudan 13.6 kez daha yoğun • 100 mmHg = 1360 mm H2O = 136 cm H2O Kateter-sıvı bağlantısı-tranduser sistemi • Kateter-sıvı bağlantısı-tranduser sisteminin sıfırlanması – Atmosferik basıncının etkisi – Sistemdeki sıvının hidrostatik basınç etkisi – Sadece kalp odacıkları ve damarlardaki basıncın ölçülmesini sağlamak için dikkatle yapılmalı Flebostatik aksa hizalama • Yüksek= Düşük hidrostatik basınç nedeniyle yanlış olarak düşük basınç ölçümü • Alçak = Yüksek hidrostatik basınç nedeniyle yanlış olarak yüksek basınç ölçümü • «sıfır» seviyesinin her 1 cm altında/üstünde gerçek seviye = +/- 0,76 mmHg değişiklik gösteririr. Basınç Ölçümü Basınç Ölçümü • Damping(sönümleme) • Basınç sisteminde osilasyon enerjisinin sürtünme etkisiyle azalması ya da sönmesi •Yüksek sıvı akışkanlığın •Küçük katater çapı •Az sıvı yoğunluğu Daha fazla damping Basınç Ölçümü • Basınç farkı bakılırken mümkünse iki ayrı bölgeden eş zamanlı olarak ölçümü tercih edilmeli • Basınç farkı vurudan vuruya artefaktan etkilenmeden ölçülebilir • (“Pull-back”) yani aynı kataterle çekiş yapıldığında katater haraketi, solunum, ekstra vuru yada hastanın hareket etmesiyle basınç trasesinde dalgalanmalar sıklıkla görülür. • Uzun kayıtlar alınarak artefaklardan arındırılmış ölçülmüşten çok bir tahmin edilmiş gradyent bulunur. Pulmoner Arter Kama Basıncı • Sağ Kalp Kataterizasyonu Pulmoner kapiller kama basıncı PCWP basınç trasesi gerçek sol atrium basınç trasesine “yakın”bir trase birlikte basınç trasesi pulmoner venlerden retrograd olarak yansıdığı için biraz gecikmelidir. Retrograd pulmoner arter basıncı • Pulmoner atrezide, PA ‘e girilemeyen bazı ileri derecede kompleks olgular, PA’ in bir yada birkaç dalına girilemediği ancak tedavi yönlendirmesinde basınçların gerekli olduğunu nadir durumlarda yapılabilir. Kardiyak Debi ve Şant Hesaplamaları Kardiyak Debi • Kardiyak Debi: Kalbin birim zamanda sistemik dolaşıma (pompaladığı) kan miktarı Kardiyak Debi Hesaplanması • Vücudun tükettiği oksijen miktarı=Qp X (PV oksijen konsantrasyonu-PA oksijen konsantrasyonu) Pulmoner Kan Akımı Sistemik Kan Akımı Şantlar Akımlar Oranı • Pulmoner/sistemik akımlar oranı ya da sistemik ve pulmoner dolaşımda göreceli akımların hesaplanması daha kolay ve birçok hastanın tedavisine karar vermede yeterli • Burada hata payı kan örneklemesi ile doğru orantılıdır. Kan örneklerinin alınması • Hastanın kan örneklerinin alındığı dönemde hemodinamisinin sabit olması • <1 dk içinde örneklemenin bitirilmesi • Girilmesi çok zor bir bölge yok ise basınç ölçümlerinden ayrı olarak • Multiple kanülasyon • Mümkünse en 3 ayrı bölgeden iki yada daha fazla örneklerinin alınması • Kan örneklerinin mümkünse Katater laboratuvarında çalışılması • Fazla heparin ve hava kabarcığı olmamasına dikkat edilmeli Kan örneklerinin alınması • İntrakardiyak şant yoksa: • Mix sistemik venöz kan örneklerinin = PA • Mix pulmoner venöz kan örneklerinin = LV/Aorta • Şant varlığında; • Mix sistemik venöz kan örneklerinin = VCS • Mix pulmoner venöz kan • R-L Şant atrial seviyede ise birkaç PV’den benzer değer( AC sorunu yok) • Ventrikül yada büyük arterler seviyesinde LA Vasküler Rezistans Normal referans değerler 10-30 800-2400 0,5-3 20-120 Woods Units /m2X80 Metrics units
