VENÜS NEDEN TERS YÖNDE DÖNER? Kız kardeşimiz Venüs, hırçınlıklarıyla ve ekstrem olaylarıyla tanınır. Sıcaklık bu gezegende 500 dereceyi bulabilir. Basıncı kemiklerinizi çatlatacak kadar güçlü ve atmosferi sizi zehirleyecek kadar kötüdür. Eğer kıyafetsiz bir şekilde Venüs’e inebilseydiniz saniyesinde geri dönüşü olmayan yola girerdiniz. Ancak bunlardan da garip bir durum söz konusu Venüs için. Venüs, diğer gezegenlerin aksine yönde dönmektedir. Peki Venüs neden ters yönde dönüyor? Diyelim ki Venüs’e vardınız ve bir Venüs günü süresince hayatta kalmayı başardınız. Bu sefer de kıyamet alameti olarak nitelendirilen bir olaya şahit olacaktınız. Güneş’i gözlemlediğiniz zaman batıdan doğduğuna ve doğudan battığına tanıklık edecektiniz. Peki bu kadar ilginçlik, gariplik niye, sormazlar mı adama sen değişik misin niye ters dönüyorsun diye. Net bir cevabı olmadığı için şu ana kadar en çok kabul gören iki görüşü açıklamakla yetineceğiz. Venüs diğer gezegenlerin aksi yönde dönmektedir. Venüs’üs bir günü, bir yılından uzundur. Kendi etrafındaki bir turunu 243 günde tamamlarken Güneş’in etrafındaki bir turunu 224 günde tamamlar. Buradan çıkarmamız gereken sonuç şu : Venüs’e öyle bir şey olmuş ki, dönüş yönü değişmiş (veya durmuş) ve zoraki olarak ters yönde hareket etmeye başlamış. En akla yatkın cevabı bizi bundan yıllar yıllar öncesine götürüyor. Venüs eskiden diğer gezegenlerle aynı istikamette dönerken bir gök cismi ona çarpmış ve dönüş yönünü değiştirmiş. Bu teori, iki olaya açıklık getiriyor ancak akıllarda bir soru işareti bırakıyor. Birincisi evet, çarpma dönüş yönünü değiştirebilir . İkincisi evet, çarpışma dönüşü aşırı şekilde yavaşlatmış olabilir ancak buradan sonra sorulması gerekilen soru şu : Dönüş yönünü değiştirecek kadar büyük olan çarpışma izleri nerede? Venüs, üzerinde en çok yapay uydu bulunduran gezegendir. Zamanında bu gezegenin gizemlerini çözebilmek adına çokça çalışmalar yapılmıştır ancak şuana kadar çarpışmaya dair herhangi bir kanıt bulunamamıştır. Venüs Yüzeyi Diğer mantıklı teori ise gelgit etkisiyle dönüşün zamanla yavaşlaması, durması ve sonra da aksi istikamette hareket etmesi. Fransız araştırma enstitüsü Astronomie et Systemes Dynamiques’e göre Güneş’e yakınlığı sebebiyle atmosferindeki güçlü gelgit etkisi, gezegenin dönüş yönünü değiştirmiş olabilir. Tabi bunlar kesin sonuçlar değil. Bu teoriler dahi akıllarda soru bırakarak gizemin hala çözülemediğini bize kanıtlamaktadır. Kız kardeşimiz oldukça gizemli ve bir o kadar da vahşidir. Teknolojinin gelişmesiyle gizeminin ortadan kaldırılacağına şüphe yok ancak vahşiliğine herhangi bir şey yapamayız… Nitekim BepiColombo isimli uzay aracının Ekim 2018’de Merkür‘e gönderilmesi planlanıyor. ESA ve JAXA’nın ortak projesi olan bu araç, görev kapsamında Venüs’ü de inceleyerek bulgular edinecek. Belki de edinilen bulgular evrendeki cevaplanamayan sorulardan birinin cevabını gün yüzüne çıkartabilir. Sami Yavuz ÇELİK 6/A 343
