1.4. MONDROS VE PARİS B.K

MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI
(30 Ekim 1918)
Osmanlı Devletini Mondros’u
İmzalamaya İten Nedenler:
• Çanakkale dışında bütün cephelerde
yenilmesi.
• Müttefikleri ile bağlantısının kesilmesi.
• Wilson ilkelerine güvenilmesi.
MADDELERİ:
• Boğazlar itilaf devletlerine verilecek
• Güvenlik sorunu olan bölgeler işgal
edilecek (7.madde)
• Doğudaki 6 vilayet (vilayet-i sitte) te
karışıklık çıkarsa işgal edilecek.(24)
• Haberleşme itilaf dev. kontrolünde.
• Asayişi sağlayacak birlikler dışındaki
Osmanlı ordusu dağıtılacak. (Terhis)
ERMENİ ve KÜRT DEVLETİ KURMA
HAYALLERİ
MADDELERİ:
• Osmanlı’da bulunan savaş esirleri
bırakılacak ama İtilaf devletleri elinde
bulunanlar bırakılmayacak.
• Osmanlı’nın bütün liman ve madenleri
İtilaf dev. kontrolünde olacak.
• Toros tünelleri ve demiryolları İtilaf
devletlerinin denetimine verilecek.
Mondros Ateşkes Antlaşması ile;
Demiryolları, limanlar ve madenler
İtilaf devletleri’nin denetimine
bırakıldı.
BU DURUM:
Osmanlı devletinin sömürge
durumuna getirildiğinin kanıtıdır.
Mondros Ateşkes Antlaşması ile;
Haberleşme (telgraf hatları) ve
demiryolları itilaf devletlerinin
denetimine bırakılacaktır.
Buradan çıkan sonuç;
İtilaf Devletleri:
• Ulusal örgütlenme ve direnişi
engellemek istemiştir.
• İşgalleri kolaylaştırmak istemiştir.
MONDROS’UN UYGULANMASI
İtilaf Devletleri, özellikle Mondros’un 7.maddesine
dayanarak Anadolu’yu işgale başlamışlardır.
• 13 Kasım 1918 de İtilaf Devletleri donanması
İstanbul’a girdi.
• İngilizler: Musul, Urfa, Antep, Maraş işgal
edilmiştir. Karadeniz limanlarına da girmişlerdir.
• Fransızlar: Çukurova.
MONDROS’UN UYGULANMASI
• İtalyanlar: Antalya, Konya, Muğla,
Kuşadası.
• Boğazlar ve bütün ulaşım ve
haberleşme, itilaf devletleri tarafından
denetim altına alınmış ve Osmanlı
ordusu terhis edilmeye başlanmıştır.
Mondros Ateşkesi ile;
Osmanlı fiilen sona ermiştir.
Çünkü:
• Haberleşme hatları ve İstanbul
denetim altına alındı.
• Ülke işgal edilmiş.
• Hükümet bağımsız karar alamaz
olmuştur.
PARİS BARIŞ KONFERANSI
(18 Ocak 1919)
Toplanma Amacı:
İtilaf Devletlerinin yenilen
devletler ile yapacakları barış
antlaşmalarının koşularını
belirlemek.
Bu Konferansta:
• İzmir’in Yunanlılara verilmesi
kararlaştırılmış. (İTALYA !!!)
• Milletler Cemiyeti’nin kurulmasına karar
verilmiştir
• Mandater Sistem kabul edildi. (Bir
ülkenin, Milletler Cem.adına başka dev.
tarafından yönetilmesi)
• Doğu And. ERMENİ devleti !!!
Paris Barış Konferansında;
I.Dünya Savaşında yenilmiş olan
devletler ile yapılacak
antlaşmaların koşullarını
belirlemek için toplandı. İngiltere,
Ege bölgesinde, güçlü bir devlet
olan İtalya’yı istemiyordu. Bu
yüzden bu bölgeyi Yunanistan’a
vermiştir.
Paris Barış Konferansında;
Burada vurgu:
“İtalya’nın güçlü” olmasıdır
Bu durum:
İngiltere ile İtalya arasında
sömürgecilik ve Akdeniz hakimiyeti
mücadelesinin olduğunun
kanıtıdır.
İTALYA ve YUNANİSTAN ÇIKARLARI
İZMİR’İN İŞGALİ
YUNANLILAR:
• Batı Anadolu’da Rumlar çoğunluktadır, (???)
• Türkler, Rumları öldürmektedir. (???)
• Geçmişten beri Ege bölgesi Yunan
medeniyetine aittir, iddialarında
bulunmuşlardır.
İZMİR’İN İŞGALİ
İşgal Sonucunda;
• Ulusal bilinç uyanmış, (!!!)
• Kuvva-i Milliye ortaya çıkmıştır,
• İngiliz-İtalyan ilişkileri
gerginleşmiştir,
• Amiral Bristol Raporu yayınlandı.
İZMİR’İN İŞGALİNDEN SONRA;
Halk, kendi can ve mal güvenliğini
sağlamak için
Kuvva-i Milliye’yi
kurdu.
SONUÇ:
• İstanbul hükümeti’nin askeri ve siyasi
gücünün kalmadığı,
• Halkın bağımsızlık ilkesini benimsemiş
olduğudur.
AMİRAL BRİSTOL RAPORU
ABD, İzmir ve çevresindeki Rum
katliamı iddialarını araştırmak için
bölgeye heyet göndermiştir.
• Katliam yalandır.
• Aksine Türkler katledilmiştir.
• Türkler çoğunluktadır.
• Bölgedeki Yunan kuvvetleri çekilip,
İtilaf Kuvvetleri gelmelidir.
CEMİYETLER
YARARLI (MİLLİ)
CEMİYETLER
MİLLİ VARLIĞA
DÜŞMAN
ZARARLI
CEMİYETLER
AZINLIKLARIN
KURDUĞU
Milli (Yararlı) Cemiyetlerin
Kurulma Nedenleri:
 Mondros’un 7.ve 24.madde.
 Ordu terhis edilmiş.
 Osmanlı Hükümeti İtilaf
devletleri kontrolünde.
YORUM:
 Osmanlı otoritesinin
bozulması, halkın direniş
örgütleri kurmasına yol
açmıştır.
Vatanın bütünlüğü, milletin
bağımsızlığı tehlikeye düştüğü
için kurulmuştur.
Milli (Yararlı) Cemiyetler:
1. İzmir Müdafaa-i Hukuk:
İzmir’in işgalinden önce kurulmuş ve
Rumların iddialarının yanlışlığını
ispatlamaya çalışmıştır.
2. Reddi İlhak: İzmir’in işgalinden sonra
silahlı direniş faaliyetlerinde bulunmuş ve
Kuvva-i Milliye birliklerini kurmuştur.
Balıkesir ve Alaşehir Kongrelerini
düzenlemiştir.
3. Trakya Paşaeli: Mavri Mira’ya karşı
Edirne’de kuruldu.
Milli (Yararlı) Cemiyetler:
4. Trabzon Müdafaa-i Hukuk:
Pontus Rumlarına karşı kuruldu. Erzurum
kongresinden sonra Doğu Anadolu Müdafaa-i
Hukuk cemiyetine bağlandı.
5. Milli Kongre: İstanbul’da kuruldu. Basınyayın yolunu kullandı. Kuvva-i Milliye tabirini
ilk kez kullandı.
6. D.Anadolu Müdafaa-i Hukuk: Ermeni devleti
kurulmasını önlemek için kuruldu.
7. Klikyalılar: Merkezi İstanbul’dur. Adana ve
çevresinde Ermeni devleti kurmayı önlemek
için kuruldu.
Yararlı Cemiyetlerin
Ortak Özellikleri:
* Bölgesel ve milliyetçidirler.
* İşgallere karşı kuruldular.
* Milli direniş bilinci uyandı.
* Azınlık çalışmasını önlemek
* Sivas kongresi ile birleştiler.
MİLLİ CEMİYETLER
Bağımsızlık ilkesini
benimsemişlerdir.
Bu durum:
• İşgallere karşı olduklarını,
• Sömürgeciliğe karşı mücadele
verdiklerini göstermektedir.
ZARARLI CEMİYETLER
A.Azınlıkların Kurdukları:
1. Mavri Mira: Trakya, İstanbul ve Ege’yi Yunana bağlama
amacındadır.
2. Etnik-i Eterya: 1894 yılında kurulmuştu. “Megalo İdea”
hayali için çalıştı.
3. Rum Pontus: Karadeniz kıyı şeridinde büyük Pontus
devletini kurmayı amaçladı.
4. Hınçak ve Taşnak: Wilson P.yararlanarak D.And ve
Çukurova’da Ermeni dev.kurmak.
5. Makabi Alyans: Yahudilerin ayrıcalıklarının
sürdürülmesi için kuruldu.
Zararlı (Azınlık)
Cemiyetlerinin Özellikleri
* İtilaf devletleri tarafından
desteklenmişlerdir.
* Osmanlıyı parçalama amacı var.
* Ermeni, Rum ve Yahudi din
adamları ve kiliseler yardım etti.
* Bağımsız devlet kurmayı
amaçladılar.
B. Milli Varlığa Düşman Cemiyetler:
1. Sulh ve Selamet-i Osmani: Padişaha
bağlı.
2. Teali İslam:
Hilafet ve Ümmetçiliğe bağlı.
3. Kürt Teali:
D.Anadolu’da Kürt devleti kurmak.
4. İngiliz Muhipleri: İngiliz mandası.
5. Wilson İlkeleri: Amerikan mandası.
Milli Varlığa Düşman
(Türkler tarafından kurulmuş)
Zararlı Cemiyetler:
Özellikleri:
I. Milli mücadeleye karşı çıkıp,
II. Manda ve Himayeyi savunmuşlardır.
Bu durum:
Bağımsızlığa ters düştüklerinin
kanıtıdır.
 KUVVA-İ MİLLİYE
İlk kez Yunan işgaline karşı Batı
Anadolu’da kurulmuştur.
Bölgesel olarak kurulmuşlardır.
TBMM’ye karşı çıkan bazı
ayaklanmaları bastırmıştır.
Daha sonra TBMM düzenli orduyu
kurarak Kuvva-i Milliye birliklerinin
görevine son vermiştir. (8 Ekim 1920)
Kuvva-i Milliye’nin
Kaldırılma Nedenleri
Düzensiz birlikler olmaları,
Askerlik tekniğini iyi bilmemeleri,
Halktan zorla para ve malzeme
toplamaları,
Suçluları kendileri yargılamaları,
TBMM’nin aldığı bazı kararlara karşı
çıkmaları.