TUHAF/ EKSANTRİK KÜME

TUHAF/ EKSANTRİK KÜME
3 tanıyı içermektedir:
 Paranoid kişilik bozukluğu
 Şizoid kişilik bozukluğu
 Şizotipal kişilik bozukluğu
PARANOİD KİŞİLİK BOZUKLUĞU







Bu kişiler;
Başkalarının kötü niyetli olduğunu düşünen
Kuşkucu
Güvensiz
Düşmanca duygular besleyen
Bağnaz düşünen
Sabit düşünen
Patolojik derecede kıskanç tiplerdir.
PARANOİD KİŞİLİK BOZUKLUĞU
 Ciddi anlamlar…
 Referans düşünceler…
Ortaya çıkmasında:
 Genetik yakınlık
 Çocuklukta sıklıkla aile sorunu ve sömürüye
uğramış olma öyküsü olabilir.
PARANOİD KİŞİLİK BOZUKLUĞU




Sürekli tetikte durma,çatışma
Sinirli, alıngan, huzursuz ve gergin
Dolayısıyla yalnızlık
İnsanların güvenilmez ve dışlayıcı olmaları
kişilerarası ilişkilerde korkak tutuma yol açar.
 Kendilerine bakış açıları:
“ Ben çok özel ve değişik bir insanım.
Yalnız bir insanım ve hiç kimse beni
sevmiyor, çünkü ben başkalarından daha
iyiyim.”
 Dünyaya bakış açıları:
“ Yaşam adil değil, öngörülmezliklerle dolu
ve bizden çok şey bekliyor. Sessizce
yaklaşıp zarar verebilir. Bu yüzden
sakıngan, önemli, uyanık ve tetikte
davranmak, olası saldırılara hemen karşı
koymak ve hiç kimseye güvenmemek
gerekir; en iyisi başkalarını suçlamak…”
 Kendiliğinden ortaya çıkan düşünceleri:
“Diğer insanlara güvenilmez.”
“İnsanlar doğaları gereği aldatıcıdırlar.”
“Birileri arkadaşça davranıyorsa, çıkarı için
davranıyordur.”
“Birileri uzak davranıyorsa, bu onun bir
arkadaş olamayacağını gösterir.
 Bu kişilerin başlıca düşünce çarpıtmaları “ya
hep ya da hiç” biçiminde düşünme, seçici
algılama ve aşırı genellemedir.
 Toplumun yaklaşık %1’i civarındadır.
 Bu kişilerin geliştirdiği başlıca savunma
mekanizmaları; yansıtma, yadsıma ve
mantığa bürünmedir.
ŞİZOİD KİŞİLİK BOZUKLUĞU




Bu kişiler;
Sosyal ilişkileri istemez ya da
sosyal ilişkilerden hoşlanmaz.
Başkalarıyla göz ilişkisi kurmazlar.
Gereksiz ciddiyetleri vardır.
Olayların gülünç yanlarıyla ilgilenmezler.
ŞİZOİD KİŞİLİK BOZUKLUĞU
Ortaya çıkmasındaki etmenler:
 Genetik
 Çocukluk dönemindeki aile ilişkilerinin bozukluğu





Bu kişiler;
Grup içinde kişiliksiz ve çevresel
Yavaş ve tekdüze konuşma
İç gözlem yapamama dolayısıyla içgörü zayıflığı
Düşünceli ve içe dönük
Çekingen ve mesafeli
ŞİZOİD KİŞİLİK BOZUKLUĞU
 Kendilerine bakış açıları:
“Ben çevresine ters düşen bir insanım, bu yüzden
kimseye gereksinimim yok.”
“Hiçbir şeyle ilgili değilim.”
 Dünyaya bakış açıları:
“Yaşam zor ve zarar verici olabiliyor. Hiç kimseye
güvenmemeli ve başkalarından uzak durmalı
böylece insan kendini korumalıdır.”
 Kendiliğinden açığa çıkan görüşler:
“Davranış özgürlüğümü kısıtladığı için başkalarıyla
ilişkiye girmemeliyim.”
ŞİZOİD KİŞİLİK BOZUKLUĞU
 Bu hastalığın toplumun %7.5’ini etkilediği
öne sürülmektedir.
 Bu hastalar toplumsal ketlenme içindedirler.
 Bu bozukluğun şizotipal, çekingen ve
paranoid kişilik bozukluklarıyla birlikte
görülme oranı yüksektir.
ŞİZOTİPAL KİŞİLİK BOZUKLUĞU
Bu kişiler;
 Davranışlarında,
düşüncelerinde,duygulanımlarında,
konuşmalarında ve görünümlerinde
sıradışılıklar gösterirler.
 Garip olarak tanımlanırlar.
 Ayırt edici konuşma özellikleri vardır.
 Birçoğunun batıl inançları vardır.
ŞİZOTİPAL KİŞİLİK BOZUKLUĞU
 Bu hastalığın ortaya çıkma sebepleri
şizofreniyle aynıdır denebilir.
 Hastalar kendilerini var olmama tehdidi
altında hissederler.
 Hastalar tamamen dağılacakları artık var
olmayacakları korkusunu yaşarlar.
 Hastaların toplumdan uzaklaşmalarının
sebebi toplum içinde duydukları yoğun kaygı
ve kuruntular olabilir.
ŞİZOTİPAL KİŞİLİK BOZUKLUĞU
 Kendilerine bakışları:
“Ben başkalarına göre başka bir dalga
boyundayım.”
 Dünyaya bakışları:
“Yaşam acayip ve olağandışı ve
başkalarının büyüsel istek ve düşünceleri
var. Bunlar benim bir yandan merakımı
uyandırırken, diğer yandan kendimi
sakınarak bunları gözlemeliyim.”
ŞİZOTİPAL KİŞİLİK BOZUKLUĞU
 Kendiliğinden ortaya çıkan dört türlü düşünce:
-kuşkuculuk ya da paranoid düşünceler:
“O kişi bana mı bakıyor?”
-başkalarına odaklı düşünceler (referans
düşünceler):
“Biliyorum beni sevmeyecekler.”
-büyüsel düşünme ve yanılsamalar:
“Kendimi onun içinde bir şeytanmışım gibi
hissediyorum.”
ŞİZOTİPAL KİŞİLİK BOZUKLUĞU
 Bu hastalık toplumun %3’ünde görünmektedir.
 DSM III-R ölçütlerine göre şizotipal kişilik tanısı
olan kişilerin
%33 sınır kişilik bozukluğu
%33 narsistik kişilik bozukluğu
%59 çekingen kişilik bozukluğu
%59 paranoid kişilik bozukluğu
%44 şizoid kişilik bozukluğu tanı ölçütlerini de
karşıladığı bulunmuştur.
TUHAF/EKSANTRİK KÜMENİN
ETİYOLOJİSİ
 Yapılan aile çalışmaları tutarlı olarak şizofrenik
hastaların akrabalarının şizotipal kişilik bozukluğu
olma risklerinin arttığını göstermektedir. Bu durum
şizotipal kişilik bozukluğunun şizofreniden başka
diğer bozukluklarla da ilişkili olduğu fikrini
doğurmaktadır.
 Paranoid kişilik bozukluğu ile ilgili aile çalışmaları,
şizofreni veya sanrısal bozukluğu olan hastaların
akrabalarında bu bozkuluğun görülme oranının
normalden fazla olduğunu göstermiştir.
 Şizoid kişilik bozukluğu üzerindeki davranış
genetiği araştırmalarından net bir sonuç
çıkmamıştır.