Do*rudan D** Yat*r*m
advertisement
Doğrudan Dış Yatırım • Bir firma yabancı bir ülkede bir ürünü üretmek ve/veya pazarlamak için tesislere yatırım yapıyorsa, buna doğrudan yatırım denir. • ÇUİ, birden fazla ülkede iş faaliyetleri olan işletmedir. • DDY iki şekilde gerçekleşir. 1. Tamamen yeni yatırım yapmak 2. mevcut bir işletmeyi satın almak yada birleşmek DYY • Satın almalar; Azınlık hisse(% 49’a kadar) Çoğunluk hisse(%50-99 arası) ya da Tam sahiplik (%100) Şeklinde olabilir. Dünya Ekonomisinde DDY • DYY akışı: belli bir dönem (bir yıl) boyunca gerçekleşen DDY miktarı. • DYY toplamı: belli bir zaman noktasında birikimli toplam dış varlıklar miktarı • DYY çıkışı: ülkenin dışına çıkan dış yatırım miktarı • DYY girişi: ülkeye giren dış yatırım miktarı DYY’da trendler • Son 30 yılda dış yatırım akışında ve birikimli toplamda artışlar olmuştur. Artışın sebepleri çeşitlidir. * ticaret engelleri azalmasına rağmen, işletmeler korumacı baskılardan korkmaktadır. Gelecekte konabilecek engellere karşı bir tedbir olmaktadır. trendler • DYY, büyük ölçüde gelişmekte olan ülkelerdeki politik ve ekonomik gelişmelere bağlı olarak şekillenmektedir. • Gelişen serbest pazar ekonomilerine doğru yatırımların büyük kısmı akmaktadır. Dvm • Ülke hükümetleri yaptıkları anlaşmalarla yatırımları karşılıklı olarak korumak ve teşvik etmek istemektedir. • Dünya ekonomisinin küreselleşmesi de DYY hacminin artmasına yol açmaktadır. ÇUİ’ler ve DYY • ÇUİ’ler, ulusal ülke pazarlarına girmek ya da bölgesel veya global pazarlara hizmet etmek üzere düşük maliyetli üretim tesisleri kurmak için DYY yapmaktadırlar. • Son yıllarda DDY akışlarından en çok faydalanan ülke Çin olmuştur. DYY’ın Yönü • Dış yatırımın yönü büyük ölçüde gelişmiş ülkeler arasında olmuştur. Gelişmiş ülkelerin firmaları, diğer gelişmiş pazarlara yatırım yapmıştır. • ABD, büyük ve zengin pazarı, dinamik ve tutarlı ekonomisi, ve yatırıma açıklığı nedeniyle DYY için çekici bir Pazar olmuştur. dvm • Gelişmiş ülkelerde daha büyük olan DYY oranı ile gelişmekte olan ülkelerdeki DYY oranı artış göstermiştir. • Güney ve Doğu Asya ülkeleri ile Çin gibi yükselen ekonomilerde yatırımlar yapılmıştır. • Diğer yükselen bölge olan Latin Amerika (Meksika, Brezilya) yatırımları çekmiştir(özelleştirme, liberalleşme gibi reformlarla) Kaynak ülkeler • II. Dünya Savaşından bu yana DYY için en büyük kaynak ülke ABD’dir. Onu UK, Hollanda, Fransa, Almanya ve Japonya izlemiştir. • 1997-2002 arasında bu altı ülke dış yatırımların %60’ını yapmıştır. • Bu ülkeler ayrıca dünyanın en büyük ÇUİ’lerine sahiptir. dvm • Gelişmiş ülke ekonomileri, büyük şirketlerin doğmasına zemin hazırlamış ve onlara ev sahipliği yapmıştır. • Bu ülkeler ayrıca uzun bir ticaret geçmişine sahiptir ve ekonomik büyümelerinde bağları bulunan bu pazarları dikkate alırlar. Yapısı • DYY, yeni kurulan bir yatırım şeklinde olabileceği gibi mevcut bir firmayı satın alma ya da birleşme şeklinde de olabilir. Daha çok birleşme ve satın almalar tercih edilmektedir. • Gelişmekte olan ülkeler düşünüldüğünde, satın alma ve birleşmeler 1/3 oranında olmaktadır. Bu ülkelerde hedeflenen firma sayısı daha düşük kalmaktadır.
