fıle system

İşletim Sistemleri
(Operating Systems)
1
DOSYA SİSTEMİ
(FILE SYSTEM)
2
Dosya Sistemi
• Bellek kalıcı bir depolama ortamı değildir.
• Veriler process sonlandıktan sonra da kaybolmamalıdır.
• Veriler kalıcı olarak saklanmak istendiğinde dosya sisteminden yararlanılır.
• Bir dosya sisteminin, verilerin dosyalarda organize edilmesi dışında başka
temel görevleri daha bulunur:
• Dosya oluşturma
• Dosya silme
• Dosya açma
• Dosya kapatma
• Dosyayı koruma ve paylaşım
• Dosyaya okuma ve yazma
3
Dosya Kavramı
• Dosya, ikincil bellekler üzerinde depolanmış verilerin bütününe
verilen isimdir.
• İşletim sistemi genel olarak iki çeşit dosya içerir.
• Birincisi, bir sistem görevi yerine getirirken yada bir uygulama
çalışırken bilgisayarı kontrol eden komutları içeren program
dosyalarıdır.
• İkincisi ise, bir uygulama programı yardımı ile kullanıcılar tarafından
oluşturulmuş veri dosyalarıdır.
• Kısaca dosyalar, programları veya verileri saklarlar.
4
Dosya Kavramı
• Dosya yönetimi işletim sisteminin sunduğu temel hizmetlerden biridir.
• Dosyalar, disk, disket, teyp gibi, çeşitli ikincil saklama alanlarında
saklanır.
• Tüm bu saklama aygıtlarının kendine özel karakteristik yapısı vardır.
• İşletim sistemi, bu yapıya uygun dosya yönetimini gerekli aygıt
üzerinde gerçekleştirir.
5
Dosya tipleri
• İşletim sistemi değişik dosya tiplerini tanıyabilmelidir.
• Eğer bir işletim sistemi bir dosya tipini tanıyamıyorsa, o tipteki
dosyalar ile ilgili çalıştırma, okuma-yazma gibi işlemleri
gerçekleştiremez.
• Dosya tiplerinin belirtilmesi için kullanılan en yaygın yöntem dosya
adının iki alana ayrılarak, son üç karakter ile dosyanın tipinin
gösterilmesidir.
• Bir dosya adı iki parçadan oluşur: dosya adı ve uzantısı.
• belge.docx
hello.cpp
hesap.xlsx
• Kullanıcı bilinen uzantının dışında uzantı belirleyebilir.
6
Dosya tipleri
Tipik dosya uzantıları
7
Dosya tipleri
• Dosya türü, dosyanın iç yapısını göstermek için de kullanılabilir.
• Bazı dosyaların yapısının işletim sisteminin tanıyacağı şekilde olması
zorunludur (.exe)
• İşletim sisteminin tanıdığı dosya türü arttıkça, işletim sistemi daha
karmaşık hale gelir.
• Uygulamalar kendi dosya yapısını (şifrelenmiş dosya) oluşturabilir.
• Temel tanınan dosya türü çalıştırılabilir dosyadır (.exe).
• İşletim sistemleri, diğer dosya türlerinin tanınmasını uygulama
yazılımlarına bırakır.
8
Dosya Nitelikleri (File Attributes)
• Dosya, isim ve uzantı haricinde de bazı karakteristikler içerebilir.
• Yaygın olan bazı nitelikler:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Dosya sahibi (Owner)
Dosyayı oluşturan (Creator)
Koruma (Protection)
Sadece okunabilirlik(Read only flag)
Gizlilik (Hidden flag)
Arşiv (Archive flag)
En son erişim tarihi (Last Modified Date)
…….
…….
9
Dosya İşlemleri
• Dosya oluşturma (Create)
• Dosya Silme (Delete)
• Dosya açma (Open)
• Dosya kapama (Close)
• Dosya okuma (Read)
• Dosya yazma (Write)
• Dosya sonuna ekleme (Append)
• Dosya yeniden konumlandırma (Seek)
• Dosya özellik sorgulama (Get
attributes)
• Dosya özellik değiştirme (Set
attributes)
• Dosya ismi değiştirme (Rename)
İşletim sistemi, dosya oluşturma, silme, okuma, yazma işlemleri için sistem çağrıları sağlayabilir.
10
Sabit Diskin Yapısı
• Dosya sistemlerine geçmeden önce, sabit
disklerle ilgili bazı tanımlamaları bilmekte
fayda var.
• Sabit disklerde bilgi, her iki yüzü manyetik
özelliğe sahip bir film ile kaplanmış
disklere kaydedilir.
• Yüksek hızlı bir motor diskleri
okuma/yazma kafası önünde döndürür.
• Okuma/yazma kafaları da bu diskler
üzerinde bir kol yardımıyla hareket ederek
istenilen bilgiye ulaşılır.
• Diskin her iki yüzü için de ayrı
okuma/yazma kafası bulunmaktadır.
11
Sabit Diskin Yapısı
• Kafa (Head) : Sabit disklerde okuma/yazma işlemini yapan mekanik parça.
• Plaka (Plate) : Bilgilerin yazıldığı parça. Bir sabit disk, birden çok diskten
oluşur. Üste üste gelmiş bu diskler plaka olarak adlandırılır.
• İz (Track) : Sabit diskte bulunan plakaların üzerinde gözle görülmeyecek eş
merkezli daireler vardır. İşte bu dairesel çizgilere iz (track) denir.
• Sektör (Sector) : İz yapısının bölünmesiyle oluşan ve sabit disk üzerinde
adreslenebilir en küçük alana denk gelen parçaya sektör (sector) adı verilir.
• Küme (Cluster) : Sektörler üzerinde tanımlanmış en küçük küme olarak
tanımlanabilir. Normalde FAT 16, FAT 32 ve NTFS dosya sisteminde, sabit
diskteki bölümün kapasitesine göre formatlama sırasında standart olarak
belirlenmiş boyutta kümeler oluşmaktadır. Cluster'ların boyutunu,
cluster'ları kullanan dosya sistemi ve bölümün kapasitesi belirler. Ancak
cluster'ların boyutu formatlama sırasında (/Z:n) parametresi ile elle de
ayarlanabilir.
12
Sabit Diskin Yapısı
• Arayüz (Interface) : Sabit disklerin hangi ara birimi kullandığını belirtir. Şu
anda, EIDE/ATAPI ya da SCSI arabirime sahip olan arabirimler
kullanılmaktadır.
• RPM (Rotation Speed Moment) : Disklerin dakikadaki dönme hızlarını
belirtir. Şu anda piyasada bulunan IDE sürücüler, 5400 rpm ve 7200 rpm
hızlarındayken, SCSI sürücülerdeki diskin dönme hızı 10000, 15000 rpm
hızlarında dolaşmaktadır.
• Veri Erişim Hızı (Data Access Time) : Sabit diskteki kafanın, bir veriye
erişebilmesi için bir izden diğer bir ize geçerken kaydettiği zamandır.
Kullanılan zaman birimi milisaniyedir. Bu süre ne kadar kısa olursa o kadar
iyidir.
• Dosya Yerleşim Tablosu ( FAT ) : Bir diskte bulunan dosyalara ait bilgilerin
kayıtlı olduğu alanları belirtmeye yarar. Bir başka deyişle FAT, bir diskin
haritası gibidir.
13
Sabit Diskin Yapısı
• Diskler iç içe geçmiş halkalardan
oluşmaktadır. Bu halkalara iz (track)
denir.
• Her bir halka da kendi içinde
dilimlere bölünmüştür. İzlerin her bir
dilimine de kesim (sector) denir.
• Disklere bilgi yazıp okumak için
manyetizma kullanıldığından, yan
yana kesimlerin birbirinden
etkilenmemesi için boşluklar
bırakılmıştır.
14
Dosyaların Sabit Diskte Saklanması
• Dosyaların sabit diske kaydedilmesi dosya sisteminin görevidir.
• Dosya sistemi sektörlerin tamamını bir seferde kullanmaz ve küme
(cluster) adı verilen gruplara toplar.
• Bir cluster birçok sektörden oluşur ve bu yüzden çok küçük ya da çok
büyük olabilir.
• Dosyalar sabit disk üzerinde bir dizinle ilişkilendirilerek saklanır.
• Çeşitli dizin yapıları bulunmaktadır.
15
Tek seviyeli dizin yapısı
• Tüm dosyalar aynı dizin içerisindedir.
• Dosya sayısı arttıkça dosyaların bulunması ve tekil isimlendirilmesinde
zorluklar ortaya çıkar.
• hızlı erişim sağlanır.
• çok kullanıcılı sistemlere uygun değildir, farklı kullanıcılar aynı isimli
dosya oluşturursa sorun olur.
• günümüzde gömülü sistemlerde kullanılır.
Dört dosya içeren tek seviyeli dizin sistemi.
16
İki seviyeli dizin yapısı
• Her kullanıcı kendisine ait dizine sahiptir.
• Kullanıcılar birbirinden tamamen ayrıştırılabilir.
• kullanıcıların aynı isimli dosya sorunu çözülür.
17
Ağaç dizin yapısı
• Doğal kullanıma en uygun yapı ağaç dizin yapısıdır. modern işletim sistemlerindeki
yapı bu şekildedir.
• Kullanıcılar kendi dizinlerini yönetebilirler (yeni dizin oluşturma, silme,…)
• Fakat, CD-ROM dosya sistemi, bu konuda hiyerarşik olarak belirli bir sınıra sahiptir.
18
Ağaç dizin yapısı
• Unix dizin ağacı
19
Dizin işlemleri
• Dizin üzerinde aşağıdaki işlemler yapılabilir:
• Dosya arama: Bir dizin içerisindeki dosyalar adına göre aranabilir.
• Dosya oluşturma: Dizin içerisinde yeni dosya oluşturulabilir.
• Dosya silme: Dizindeki dosya/lar silinebilir.
• Dizin listeleme: Dizindeki dosyalar belirli kritere göre listelenebilir.
• Dosya adı değiştirme: Dizin içindeki dosya adında değişiklik yapılabilir.
• Dizinin yedeklenmesi: Bir dizin içerisindeki dosyaları yedeklemek
amacıyla başka depolama birimine aktarılabilir.
20
Yol İsimlendirmesi (Path Naming)
Dosyalar dizin ağacının içinde olduğunda dosyanın konumunu
belirtmek için bir isimlendirme şemasının kullanılması gerekir.
Mutlak yol isimleri (absolute path names)
/users/John/presentation.ppt
Göreceli yol isimleri(relative path names)
Üzerinde çalışılan dizine göre göreceli yol isimleri verilebilir.
John/presentation.ppt
21
Dosya Sistemi
• Bir dosyanın bir disk üzerinde nasıl saklandığı ve bir bilgisayarın
dosyaları yönetebilmek için erişimi nasıl sağladığını kontrol eden
sisteme dosya sistemi (file system) denir.
• Ana bellek dışında kalan ve ikincil bellekler (ör: sabit disk) üzerinde
tutulan verilerin yönetimi dosya sistemi kapsamında ele alınır.
• Dosya sistemi kullanılmadan önce bir veya birden fazla disk üzerinde
oluşturulmalıdır.
22
Dosya Sistemi
23
Dosya Yerleşim Metotları
• İkincil bellek üzerine bir çok dosya kaydedilir.
• Bu nedenle disk üzerindeki boş alanların yönetimi ne kadar
önemliyse, kaydedilecek dosyaların disk üzerine en verimli şekilde
yerleştirilmesi de o derece önemlidir.
• İşletim sistemlerinin ikincil bellek üzerine bilgi yerleştirmek için
kullandıkları üç çeşit metod bulunmaktadır:
• Ardışık Yer Ayırma
• Bağlantılı Liste Kullanımı
• İndeks Kullanımı
24
Ardışık Yer Ayırma
Bu yöntemde dosya oluşturulurken, dosya için ardışık bloklar ayrılır.
Her dosya için sadece iki bilgi tutulur:
başlangıç blok numarası ve dosya boyu.
Örneğin bir dosya n blok uzunluğunda ve b adresinden başlayarak yerleştirilmişse,
dosyanın yerleştiği alan b, b+1, b+2, …… ….b+(n-1).
Avantajları:
basit gerçekleme
ardışık dosya işlemleri son derece hızlı gerçekleşir.
Dezavantajları:
dosya silme işlemleri sonrasında dış parçalanma gerçekleşir.
boşluk listesi tutulmalı.
dosya boyu en baştan bilinmeli ve sonradan değişemez.
dosyaların maksimum boyları kısıtlıdır.
25
Ardışık Yer Ayırma
(a) Diskte sürekli yer ayırma: örnek 7 dosya
(b) D ve F dosyaları silindikten sonra diskin durumu
26
Bağlantılı Liste Kullanımı
• Bağlantılı yerleşim tekniğinde, her dosya parçalara ayrılarak değişik
yerlerdeki disk bloklarına yerleştirilebilir.
• Her blok kendinden sonra gelen bloğu gösteren bir işaretliyiciye
sahiptir.
• Bu yöntemde dosya silme işlemi sonrasında, boşalan bloklar tekrar
kullanılabilir.
• Her dosya için sadece başlangıç blok numarası tutulur.
• Bu yöntemde dosyadaki verilere sıralı erişim kolay, ancak bağlantılı
• liste yapısından dolayı rasgele erişim zordur.
27
Bağlantılı Liste Kullanımı
• Bağlantılı liste kullanan yerleştirmede A ve B dosyalarının diske yerleşimi
28
Bağlantılı Liste Kullanımı
29
Dosya Tablosu Kullanımı
• Bu yöntemde bağlantılı liste yöntemini kullanmaktadır. Fakat
işaretçiler diskteki bloklarda değil, diske erişimleri azaltmak amacıyla
bellekte tabloda (File Allocation Table-FAT) tutulur.
• Böylelikle rasgele erişim daha kolay gerçekleştirilir.
• Her dosya için sadece başlangıç blok numarasının bilinmesi yeterli
olur. Başarım için tüm tablonun bellekte olması gerekir.
• Tablonun boyu ise disk boyuna ve blok boyuna bağlıdır.
• Örneğin 1TB’lık bir disk ve 4K blok boyu için tablonun boyu 256MB
olur.
30
Dosya Tablosu Kullanımı
• Bellekte dosya tablosu kullanan yerleştirmede A ve B dosyaları için dosya tablosunun içeriği
31
İndeks Kullanımı
Bu yöntemde her dosyaya ilişkin bir indeks düğümü (i-node, indexnode) oluşturulur.
i-node içinde dosyanın özellikleri ve dosyanın bloklarının disk adresleri
yer alır.
Sadece açık dosyaların i-node yapıları bellekte tutulur.
Toplam bellek alanı aynı anda açık olmasına izin verilen maksimum
dosya sayısı ile orantılıdır.
32
İndeks Kullanımı
• UNIX, işletim sisteminde her şey bir dosya olarak tutulmaktadır.
Dosyaların isimlendirmesi sadece kullanıcılar için anlamlı iken, UNIX
için bir anlam ifade etmemektedir.
• Dosya isimleri yerine, oluşturulan her dosyaya o dosyaya ait olmak
üzere bir numara verilir. Bu numara da i-node’dur.
• Dosya üzerindeki tüm işlemler i-node numarası kullanılarak yapılır.
• I-node’ların boyutu sabittir.
• Avantajı: Bir dosya açıldığında sadece karşılık gelen i-node belleğe
getirilir.
33
İndeks Kullanımı
34
İndeks Kullanımı
• Bir i-node’da
• Tip ve haklar
• Dosyanın sahibi
• Boyut bilgisi
• Son erişim zamanı
• Son değişiklik zamanı
• Sektör miktarı gibi bilgiler bulunur.
35
Dosya Sistemleri
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Dosya sistemlerine verilebilecek örnekler:
NTFS (New Technology File System)
HPFS (High Performance File System)
DOS
FAT 16/32
HFS (Macintosh Hierarchical File System)
ISO 9660 (CD-ROM)
Ext (Extended File System)
Günümüzde sıklıkla kullanılan dosya sistemleri FAT 32, NTFS, Linux Ext2 ve
Linux Swap dosya sistemleridir.
36
Dosya Sistemleri
• Farklı işletim sistemleri farklı dosya sistemleri kullanmaktadır.
• Örneğin:
• Linux işletim sistemi Ext2, Ext3 ve Swap,
• MS-DOS işletim sistemi FAT 16,
• Windows 95/98 işletim sistemi FAT 32,
• Windows NT/2000/XP/Vista/7/8 işletim sistemleri NTFS,
• OS/2 işletim sistemi HPFS dosya sistemlerini kullanmaktadır.
37
FAT 16 (File Allocation Table)
• DOS işletim sistemi ve Windows’un ilk sürümlerinde FAT (File
allocation Table-Dosya Yerleşim Tablosu) dosya sistemi
kullanılmaktaydı.
• FAT dosya sisteminde dosya konumları ana dosya tablosu (master file
table) içerisinde tutulur.
• 16 bitlik bir dosya sistemi olduğu için FAT 16 olarak adlandırıldı.
• DOS ve tüm Windows versiyonları bu dosya sistemini
desteklemektedir.
38
FAT 16 (File Allocation Table)
• Bu dosya sisteminde bir dosya en fazla 2GB boyutunda olabilir ve 256
MB'tan küçük bölümler için veriye ulaşım çok hızlıdır.
• Cluster boyu büyük olduğu için yer kaybı fazladır.
• Veri güvenliği yoktur.
39
FAT 32 (File Allocation Table)
• FAT 32’nin, FAT 16’dan daha gelişmiş veri koruma yöntemleri vardır.
• Disk bölümlerinin 512 MB’tan büyük olması gerekir.
• 32 GB (bazı işletim sistemlerinde 8 TB) büyüklüğüne kadar sabit disk
bölümlerinin kullanılmasını sağlar.
• FAT 16’ya göre daha küçük cluster büyüklüğü kullanarak diskin daha
ekonomik kullanımını sağlar.
• Windows 95/98/ME/2000/XP/Vista/7/8 işletim sistemleri bu dosya
sistemini desteklemektedir.
40
FAT 16 ve FAT 32 Karşılaştırması
• FAT 16 dosya sisteminde kök dizinde en fazla 512 dosya/klasör
tutulabilirken FAT 32’de istenildiği kadar dosya/klasör tutulabilir.
• FAT 16 dosya sisteminde sabit disklerin bölüm büyüklüğü en fazla 2
GB olabilirken, FAT 32’de boyut 2 TB’a kadar çıkabilir.
• Dosya yerleşim tablosu FAT 16’da kök dizinde olmalıdır, FAT 32’de ise
istenilen herhangi bir yere taşınabilir.
• FAT 32’de cluster boyutu FAT 16’dakinden daha küçüktür.
41
FAT 16 ve FAT 32 Karşılaştırması
• FAT 16 ve FAT 32 dosya sistemlerindeki cluster boyutu karşılaştırılması
aşağıdaki tabloda verilmektedir.
Bölüm
Büyüklüğü
FAT 16 cluster boyutu
FAT 32 cluster
boyutu
32 MB
2 KB
512 Byte
128 MB
2 KB
512 Byte
256 MB
4 KB
512 Byte
512 MB
8 KB
4 KB
1 GB
16 KB
4 KB
2 GB
32 KB
4 KB
42
NTFS (New Technology File System)
• NTFS, dosya konumlarını FAT sistemindeki gibi bir ana dosya tablosu
(master file table) olarak saklamakla birlikte dosyanın yerleştiği
konumları ve diğer bilgileri her öbeğin içinde ayrıca saklayarak daha
güvenilir bir yapı sunar.
• NTFS dosya sistemi kullanan Windows sürümleri FAT sürücüleri
görebilir ve bu sürücülerdeki dosyaları okuyabilirler.
• Ancak FAT kullanan işletim sistemleri NTFS bölümlerini göremezler.
43
NTFS (New Technology File System)
• 256 TB'a kadar sabit diskleri biçimlendirebilir (format).
• Tek bir dosya boyutunu 16 GB’a kadar desteklemektedir.
• Cluster boyu küçük olduğu için yer kaybı düşüktür.
• Dosya ve dizinlere kullanıcı hakları verilerek erişim denetlenebilir.
• Dosyalarda yapılan tüm değişikliklerin kaydını tuttuğu için otomatik
veri kurtarma desteği vardır.
44
NTFS (New Technology File System)
• NTFS dosya sistemindeki en önemli güvenlik öğeleri aşağıda belirtilmiştir.
• Güvenli sistem girişi: Bir kullanıcı sistemde çalışmadan önce geçerli bir
kullanıcı adı ve şifre ile kendini sisteme tanıtmak zorundadır.
• Erişim kontrolü: Bir kaynağın sahibi, dosya, bellek alanı veya başka bir
nesne olsun, kimin hangi şekilde bu kaynağa erişebileceğini belirler.
Objenin sahibi bunun için kullanıcı ve kullanıcı gruplarına erişim hakları
verebilir.
• Gözetleme fonksiyonları: NTFS güvenlik için önemli olayları belirleyebilir ve
bunları bir günlük dosyasında tutabilir. Aynı şey sistem kaynakları
oluşturma, bunlara erişme ve silme işlemlerinde de geçerlidir.
45
NTFS (New Technology File System)
• Kullanıcı yönetimi: Bu sayede herhangi bir dosya olayının hangi
kullanıcı tarafından gerçekleştiği tespit edilebilir.
• Bellek koruması: Programlar ayrılmış bellek alanlarında çalışırlar. Bu
yüzden bir program gerekli yetkiye sahip değilse başka bir programın
kullanıldığı belirli bellek alanlarına erişemez. NTFS, bir programın
kullandıktan sonra yeniden işletim sistemine geri verdiği belleğin
içeriğini siler, böylece başka yazılımların bu bellek alanındaki dosyaları
okuması önlenmiş olur.
46
NTFS (New Technology File System)
• NTFS dosya sistemi, dosyaların boyutu çok büyük veya klasör
içerisindeki dosya sayısı çok fazla olsa da iyi bir performans
göstermektedir.
• Bunun dışında çok küçük dosyalara ulaşımı son derece hızlıdır.
• Ancak 64 MB’dan daha küçük ana belleğe sahip sistemlerde
kullanılması önerilmez.
• Düşük hızlı sabit disklerin performansından, FAT’a göre daha çok
etkilenir.
47
FAT ve NTFS Karşılaştırması
• NTFS’de cluster büyüklüğü FAT’a göre daha küçük olduğu gibi dosya ve
klasörleri sıkıştırabilme özelliği vardır.
• NTFS, FAT’a göre daha büyük sabit diskleri desteklemektedir.
• İki dosya sistemi arasında dosya adlandırma kurallarında farklılık
vardır.
• NTFS ve FAT 32’de kök dizin içinde istenildiği kadar dosya-klasör
oluşturulabilir.
48
FAT ve NTFS Karşılaştırması
• NTFS, klasör ve dosyalar için izinler düzenleyebilir.
• Güvenlik ve daha geniş bir kullanım için sağlanan bazı destekler
NTFS’in bir diğer üstünlüğüdür.
• NTFS, FAT dosya sistemi kullanan MS-DOS ve Windows 9x işletim
sistemlerinden ulaşılamamaktadır.
49
FAT 16, FAT 32 ve NTFS clusterBoyutları
Bölüm Büyüklüğü
7-16MB
17-32MB
33-64MB
65-128MB
129-256MB
257-512MB
513-1024MB
1025MB-2GB
2-4GB
5-8GB
9-16GB
17-32GB
32GB-2TB
FAT 16
FAT 32
NTFS
Cluster boyutu
Cluster boyutu
Cluster boyutu
2KB
512B
1KB
2KB
4KB
8KB
16KB
32KB
64KB
Tanımaz
Tanımaz
Tanımaz
Tanımaz
Tanımaz
Tanımaz
512B
1KB
2KB
4KB
4KB
4KB
4KB
4KB
8KB
16KB
Tanımaz
512B
512B
512B
512B
512B
512B
1KB
2KB
4KB
4KB
4KB
4KB
4KB
50
EXT2 (Extended File System)
• Ext2, bir Linux dosya sistemidir. İleriye dönük, kolay geliştirilebilen bir
dosya sistemi olarak tasarlanmıştır.
• Özellikleri:
• Ext2 dosya sistemi, en çok 4 TB boyutundaki disk bölümünü destekler
ve bu bölüm üzerinde en çok 2 GB boyutuna kadar olan dosyalara izin
verir.
• Ext2, dosya ve dizin isimlerinde 255 karaktere kadar izin verir.
51
EXT2 (Extended File System)
• Öncelikle Virtual File System (VFS) geliştirildi. Daha sonra bu dosya
sistemi Linux çekirdeğine katılmadan önce Linus Torvalds tarafından
tekrar yazıldı.
• VFS’nin Linux çekirdeğine katılmasından sonra Extended File System
(Ext) tamamlandı.
• Ext dosya sistemindeki sorunlara çözüm olarak Ocak 1993’de Ext2
dosya sistemi piyasaya sürüldü.
52
EXT2 (Extended File System)
• Ext2 dosya sisteminde büyük/küçük harf ayrımı önemlidir. Bazı
karakterlerin özel anlamları olduğu için dosya isimlerinde kullanılmaz.
Unix dosya tipinin standart özelliklerini taşımaktadır.
• Ext2, büyük bölümlü diskleri yönetebilir.
• Dosya yerleşim bilgileri disk üzerine dağıtılmıştır. Farklı kullanıcı
grupları için ayrı ayrı haklar tanımlanabilir.
53
EXT3 ve EXT4
• 1993 yılında geliştirilmiş olan Ext2'yi, Ext3 ve Ext4 dosya sistemleri
takip etmiştir.
• Ext3 dosya sistemi, Ext2'nin bütün özelliklerine sahip bir dosya
sistemidir. Aradaki temel fark, günlükleme özelliğinin eklenmiş
olmasıdır.
• Böylece, herhangi bir sistem çökmesi esnasında, geri kurtarma zamanı
kısaltılır ve performans artışı sağlanır.
• Ext4, Linux için Ext3 dosya sisteminin halefi olarak geliştirilmiş günlük
desteği olan bir dosya sistemidir.
54
Linux Swap
• Linux Swap, Linux işletim sisteminin takas dosyasını yerleştirmek için
kullandığı dosya sistemidir.
• Linux yapısı gereği kurulum sırasında takas dosyası için ayrı bir bölüm
açılması ve bu bölüme takas özelliği verilmesini gerektirir.
55