Menopoz - ENİSE AKGÜL

MENOPOZ DÖNEMİ VE
SIKINTILARI
PSK. Enise Akgül
Tuzla Psikolojik Danışma Merkezi
3 95 18 36
MENOPOZ
Men (aylık)
pause:
(kesilme): menopoz
HER BİRİMİZİN YUMURTA SAYISI
BELLİ!
• Bu ne demek:
Her kız çocuğu: 6-7 milyon yumurta
doğum: 400.000-500.000
geri sayım…
ergenlik…
400-500 adet kanaması: 30-40 yıl
Menopoz:
Hayatın doğal bir aşaması
Kadındaki yumurtlama faaliyetinin bitimi
Oströjenin hormonunun azalması
NE ZAMAN
• Menopoz normal giriş yaşı: 45-55 arası
• 40’tan öncesi erken menopozdur.
• Bir sabah kalkıp menopoza girilmez…
MENOPOZU ETKİLEYEN (erkene
alan-geciktiren) FAKTÖRLER
• Özellikle günde 20 adet ve daha fazla
sigara içen kadınların menopoza girme
yaşlarının 1-2 yıl geriye gittiği
belirlenmiştir.
• Hiç doğum yapmamış olan kadınların
menopoza erken girdikleri
gözlemlenmektedir.
• Menopoza girme yaşının kalıtsal özelliklerle yakın
•
•
ilişkidedir.
Beslenme bozukluğu olan ve vejetaryen
beslenme tarzı benimseyen kadınların nispeten
daha erken yaşlarda menopoza girdikleri
görülmektedir.
Aşırı alkol kullanan kadınlar menopoza daha geç
girmektedirler.
• Düşük kilolu kadınlar menopoza daha erken
•
•
girme eğilimindedir.
İş yaşamı ve diğer yaşam şartlarının menopoza
girme yaşını etkilediği düşünülmemektedir.
Yüksek yerlerde yaşayanlar menopoza daha
erken girmektedir.
• Yumurtalıkların kan dolaşımının etkilendiği
bir jinekolojik ameliyat geçiren kadınlar
(rahimin alınması gibi) menopoza daha
erken bir yaşta girebilirler.
• Rahim içi gelişme geriliği ile (düşük kilolu)
doğan kadınlar menopoza daha erken
girmektedirler.
• Rahim alınması esnasında yumurtalıklar
bırakılmışsa (40-45 yaşından önce yapılan
ameliyatlarda sağlam ise yumurtalıkların
yerinde bırakılması tercih edilir) hormon
salgısı devam eder.
MENOPOZ BİR HASTALIK
DURUMU MUDUR?
"Yumurtalıklar yıllar süren yorucu hizmetin
ardından emekliye ayrılmak isteseler de
bunu başaramazlar. Bunun yerine
rahatsızlıklarını karın içindeki organlara ve
buradan da beyne aktararak kadında
bazen delilik derecesine varabilen şiddette
sinirlilik belirtilerinin ortaya çıkmasına
neden olurlar."
• Ateş basma,terleme,çarpıntı
• Uykusuzluk,sinirlilik,(ruhsal çöküntü)
•
•
•
•
•
depresyon,unutkanlık,halsizlik,çabuk sinirlenme
BazEn cinsel istekte (libido) azalma
Kemik erimesi(osteoporoz)
Damar sertliği (ateroskleroz) gelişme eğilimi
Cinsel organlarda çekilme(atrofi) ,kuruluk,ağrılı ilişki
İdrar kaçırmaya kadar varan idrar yollarında atrofi
ortaya çıkmaktadır.
A) FİZİKSEL ETKİLERİ
• Menopozda estrojen hormonunun azalması
sonucu, bu hormonun koruyucu etkisi
ortadan kalktığından kalp-damar sistemi
hastalıklarında %60’a varan artışlar
görülmektedir.
• Menopozdan sonra bir kadında boy 65
yaşına kadar ortalama 4 cm ,75 yaşına
kadar 9 cm kısalır.
• İlk 5-8 yılda kemik kaybı ortalama yılda
%4-8 iken daha sonra kısmen azalarak
kadın her yıl kemik dokusunun yaklaşık
%1'ini kaybeder ve 75 yaşına geldiğinde
ortalama olarak 35 yaşındaki kemik
dokusunun %30'unu kaybetmiş olur.
• Vajen ve idrar deliği (üretra) destek
dokuları zayıflar, mesane fonksiyonları
bozularak idrar kaçırma varsa artabilir veya
ortaya çıkabilir
• Ateş basması atakları genellikle
menopozun ilk 1-2 yılında devam eder ve
bu süre sonunda ortadan kalkar. Bazı
kadınlarda ataklar 5 yıldan uzun süre
devam edebilmektedir.
• Ataklar östrojen hormonu tedavisiyle çoğu
durumda kontrol altına alınabilmekle
beraber özellikle ruhsal stres durumlarında
ek olarak başka ilaçların da tedaviye
eklenmesi gerekebilmektedir.
• Cinsel istek etkilenir mi?
• Depresyon?
Ne Yapılır:
• Menopozun olumsuz etkilerinin en aza
indirgenmesinin en önemli ön koşulu
tanısının en erken aşamada konulup erken
tedaviye başlanmasıdır.
• Başlıca bozukluk veya eksiklik östrojen
hormonun azalması olduğundan ,temel
tedavi de östrojen hormonu vermektir.
RUHSAL DEĞİŞİKLİKLER
• Menopoz döneminde kadın öncelikle
yıllardan beri alışık olduğu bir bedensel
işlevini "yitirmiş" olmanın üzüntüsünü
yaşar. Bazı kadınlar ise bunu
memnuniyetle karşılar.
B) RUHSAL DEĞİŞİMLER
• Menopoz dönemi sosyal DEĞİŞİKLİKLER
dönemine rastlar!
• Sıkıntılar hangisinden kaynaklanmakta?
• Menopoz dönemine giren kadınların bir
kısmı bu dönemi yaşlanmanın başlaması
ile eşdeğer görürler. Bu, tümüyle mantıklı
bir düşünce olmayabilir. Geçen yıl adet
gören ve bu yıl kanaması duran bir kadın
bu süre içerisinde birden yaşlı bir insan
olmaz, yalnızca bir yıl yaşlanır.
• Önceleri menopoz dönemi depresyon
gelişimi için ciddi bir risk faktörü olarak
görülmüş.
• Fakat; günümüzde menopozun kendisinin
depresyon gelişme riskini artırmadığı
görüşünün benimsenmesi üzerine DSM'nin
en güncel versiyonunda bu tanı yer
almamaktadır.
Uyku Bozuklukları
• Menopoz dönemi bir yandan ateş
basmaları, öte yandan "tuhaf belirtiler"
olarak gruplandırılan belirtiler
topluluğunun etkisiyle uykusuzluğun
ortaya çıkmasına veya uyku kalitesinin
azalmasına neden olabilir. Ek olarak
östrojen hormonu eksikliğinin beyine etki
ederek direkt olarak uyku özelliklerini
olumsuz etkilediği bilinmektedir.
Duygu Durum Değişiklikleri
• Menopoz döneminde olan kadınlarda
tahterevalli dengesi sola kaymaya
meyillidir. Daha önceden bahsedildiği gibi
bu durumun menopozun kendisinden
kaynaklanmadığı, daha çok menopoz
dönemine tesadüf eden diğer sosyal
değişikliklerle ilgili olduğu düşünülmektedir
• Menopoz üstesinden tek başımıza daha zor
gelebileceğimiz bir dönemdir. Aile ve eşin
bu dönemde daha anlayışlı ve destekleyici
olması gerekir. Bu destek ve telkinler;
psikolojik, bilgilendirme ve tedaviye
devama katkı olarak gerçekleşebilir.
TEŞEKKÜRLER…
HAYATINIZIN HER DÖNEMİNİ
SAĞLIK VE MUTLULUKLA
GEÇİRMENİZ DİLEĞİYLE…