kanamalar - Masatenisi.site

KANAMALAR
Kanama Çeşitleri
Kanın aktığı yere göre
Dış kanama
Kanamanın oluştuğu organa göre
İç kanama
Beyin kanaması
Akciğer kanaması
Mide kanaması
Böbrek kanaması gibi
Kanamanın oluştuğu damar çeşidine göre
Atardamar kanaması
Toplardamar kanaması
Kılcal damar kanaması
İç Kanamalar








Vücudun iç yüzeyi yada iç organlarda meydana
gelen kanamalara verilen isim.
İç kanamalar;
Şiddetli travma
Darbe
Kırık
Silahla yaralama
Hastalık
Çeşitli zehirli maddeler nedeniyle oluşabilir.












Darbe derecesi artarsa damardan çıkan kan;
Vücut boşluklarına
Karın boşluğuna
Göğüs boşluğuna
Eklemlere
Doku ve hücrelerin içine akar.
Kan vücut içi boşluklarda birikebildiği gibi, vücudun
dışa açılan;
Ağız,
Burun,
Kulak,
Anüs,
İdrar yolları aracılığıyla vücut dışına da akabilir.





Akciğer kanamasında kan, ağızdan gelir, açık
kırmızı ve köpüklüdür.
Beyin kanamasında kan, kulak ve burundan,
pembemsi kanlı bir sıvı şeklinde olabilir. Bu aynı
zamanda kafa içi ya da iç kulaktaki bir kanamaya
da işaret edebilir.
Mide kanamasında kan, ağızdan kahve telvesi
biçiminde ya da anüsten katran renginde dışkı
şeklinde ortaya çıkabilir.
Böbrek kanamasında kan idrar yolundan gelir.
Dışkı yolundan kırmızı kan gelmesi kalın bağırsak
kanamasına işaret eder.
İç Kanama Belirtileri












Baygınlık hali, baş dönmesi, huzursuzluk
Yüzde, dudaklarda ve parmak uçlarında soğukluk,
Bulantı, kusma,
Nemli, soluk, yapışkan ve soğuk deri,
Yüzeysel hızlı solunum, hava açlığı,
Hızlı ve zayıf nabız,
Gözlerde donukluk, gözbebeklerinde genişleme,
Reflekslerin zayıflaması,
Susuzluk hissi,
Üşüme ya da titreme,
Kan basıncının düşmesi,
Bilincin azalması ve en sonunda bilin kaybolması.
İç Kanamalarda İlk Yardım
ABC ve hasta bilinci değerlendirilir.
Hava yolu açıklığı sağlanır.
Dolaşım ve solunumu zorlaştıran giysiler
gevşetilir.
Duruma uygun pozisyon verilir.(şok, koma vs.)
Hastaya ağızdan hiç bir şey verilmez.
Her 2-3dk. Arayla
solunum ve nabız kontrol
edilir.
 Tıbbi yardım çağırılır.

Beyin Kanaması

Beyin kanamasından önce;

Baş ağrısı,

Baş dönmesi,

Yüz kızarması,

Bilinç kaybı ile hastanın yere düşmesi gibi belirtiler görülür.
o
Bilinç kaybı ölüme kadar devam edebilir.
o
Vuruşları sıçrayıcı çok hızlı nabız,
o
Hırıltılı solunum, göz reflekslerinde kaybolma,
o
Hasta da tam ya da yarım felç meydana gelebilir.

Beyin kanaması ve beyin damarı tıkanması
geçiren hastaya ilk yardım olarak;
Felçli tarafa döndürülmek üzere pozisyon aldırılır.
 Baş, vücut doğrultusunda ve biraz yukarıda
yana çevrilmiş olarak tutulur.
 Boyun omurga doğrultusunda düz tutulur.
 Bu pozisyonda baştaki kan dolaşımı normale
döner.
 Beyinde kan birikmesi önlenir.
 Ağız salgısı dışarı akar
 Soluk tıkanması önlenir.
 Hasta sıcak tutulur ve hareket ettirilmez.

KOMALAR

Bilinç kaybının en ileri durumu komadır.

Sözlü uyaranlara ek olarak, komadaki kişi
ağrılı uyarılara da cevap vermez.

Kolunun kuvvetli bir şeklide çimdiklenmesine,
hatta cildine batırılacak bir iğneye hiçbir tepki
vermez.

Beyin hücreleri canlılığını hala koruyor
olmakla beraber, hiçbir uyarıya cevap
çıkartamayacak ölçüde sıkıntıdadır.
Koma Nedenleri:
Ağır kafa darbeleri (kafada darbe izleri, nedensiz püskürür
tarz kusma)
 Beyin kanamaları ve inme (cebinden tansiyon ilacı çıkabilir,
yüz ve vücut simetrisi bozuktur)
 Beyin tümörleri (düzensiz, şiddetli baş ağrıları ve çeşitli
belirtiler)
 Beyin zarının iltihabi hastalıkları (yüksek ateş, ciltte
döküntüler)
 İlaç zehirlenmesi (etrafta boş ilaç şişesi ya da enjektör,
kusmukta ilaç)
 Aşırı alkol alımı (nefesinde alkol kokusu)
 Karaciğer yetmezliği (ince, bitkin bir vücut, bazen şişmiş bir
karın)
 Üre birikimi (cilt renginde değişiklik, zihinsel sorunlar, halsizlik)
 Şeker hastalığı (nefesi meyve kokar, kalp hızlı, cilt kuru ve
sıcaktır, karın ağrısı kusma)

Komadaki kazazedenin özellikleri:
Yardım isteyemez, kolayca zarar görebilir
 Dikkatli incelenmezse öldüğü sanılabilir
 Solunum ve dolaşımın bozulma riski vardır
 Soluk yolu her an tıkanabilir
 Her an kusabilir
 Göz kapağı refleksi bozulmuştur
 Öğürme ve öksürük refleksi çalışmayabilir

İLKYARDIM
 Müdahale ABC ile başlar.
 Bilinç kontrolü.
 Sıkan giysiler gevşetilir.
 Solunum ve dolaşım normal,bilinç kaybı var ise
koma pozisyonunda (yan güvenli pozisyon)
tutulur ve nakledilir.
Tıbbi yardım gelene kadar
koma pozisyonu korunur.
Her 30dk. ara ile altta kalan
vücut bölgesi üste gelecek
şekilde yön değiştirilir.
KIRIKLAR
BURKULMALAR
ÇIKIKLAR
KIRIKLAR
Yüksekten düşen, üzerine bir cisim düşen, trafik
kazası geçiren kazazedelerde kırık, çıkık ve
burkulmalara sıklıkla rastlanır.
 Kırıklar, büyük kemik kırıklarında görülebilen iç
kanamalar dışında, hayatı doğrudan tehdit etmeyen
olaylardır.
 Bununla birlikte, hatalı yaklaşımlar sonucu bir
boyun ya da omurga kırığı olan kazazede felç
kalabilir, kol yada bacak kemiği kırık bir kazazedede
kol ve bacak damarları ve sinirleri kesilip durum
ağırlaşabilir, yerine takma çabası içine girilen omuz
çıkığı ameliyatla dahi düzelemeyecek hale gelebilir.


ilkyardımcının temel hedefi,

Sorunlu vücut uzantısı ya da bölümünü
hareketsiz hale getirerek,

Kazazedenin durumunun kötüleşmesini
önlemek, ağrısız ve güvenli bir şekilde
naklini sağlamaktır.
BULGULAR:
 Düşme, üzerine düşme, çarpma tarif edilmesi
 Sorunlu bölgede hareketle ya da temasla çok şiddetlenen
ağrı
 İlgili vücut bölümünde şekil bozukluğu, simetrinin
kaybolması
 Kırılma sırası ya da sonrasında kırık sürtünme sesinin
duyulmuş olması
 Kırık bölgesinde şişlik, morarma,
 Kol ya da bacakta kısalma
 Eklem olmayan bir yerde, eklem varmış gibi açılaşma
olması
 Deriyi parçalamış kırık kemik ucunun dışarıdan görülmesi
 Hareket kısıtlılığı ya da hiç hareket ettirememe
 İlgili bölgede hissetmede azalma, uyuşma, karıncalanma
 Dolaşımda aksama sonucu soğuma
İlk Yardım:
 Kazazede kesinlikle yerinden oynatılmamalıdır. Kırık bölgenin
hareket ettirilmesi sonucu kırık parçanın keskin kenarı etrafındaki
bir damar ya da siniri kesebilir, kas dokusunu zedeleyebilir.
 Kırık şüpheli bölge hareketsizleştirilmeden taşıma yapılmaz.
 Kaza ortamında hayatı tehdit eden bir zararlı etkenin bulunmadığı
her durumda kırığa müdahale bulunduğu ortamda yapılır.
 Kırık açık kırık şeklinde ve kopuk kemik parçaları görünüyorsa
parçalara dokunulmaz.
 Açık kırıklarda görünen kemik parçasını içeri sokmaya, kemik
uçlarını birleştirmeye, kol ya da bacakta bozulmuş şekli düzeltmeye
çalışmamak gerekir.
 Kırıkla beraber kanama-şok belirtileri varsa öncelikle bunlara
müdahale edilir.
 Boyun kırıklarında hatalı taşıma ve gereksiz hareketler omurilik
zedelenmesi sonucu tüm vücutta felçle sonuçlanabilir. Boynun
desteklenmesi ve hareketsizleştirme hayati önem taşır
Başa gelen darbeden sonra burun ve kulaktan su
gelmesi; gözlük şeklinde morarma, bayılma, uyku
hali, nabız ve solunum zayıflaması,
gözbebeklerinde büyüklük farkı, püskürür tarz
kusma, kafa kemiklerinde çökme şeklinde şekil
bozukluğu varsa; kafatasında kırıkla beraber
beyinde de sıkıntı var denektir. Acilen kazazedenin
nakli gerekir.
 Sorunlu bölgenin hareketsizleştirilmesi, yani tespit
edilmesi ağrıyı azaltacak, kırık uçlarının çevre
dokuları zedelemesini önleyerek, kırık uçların
birbirinden ayrılması ya da deriden dışarı
çıkmasına engel olacaktır. Böylece iyileşme de
daha kolay olacaktır.

Tespit işlemi, kırık kemikleri ilgilendiren iki eklemin
sert-uzun bir cismin yardımıyla hareketsiz hale
getirilmesidir.
 Bu amaçla kullanılacak standart malzemenin
bulunmadığı yerlerde ilkyardımcı pratik çözümler
aramalıdır. Bir dal parçası, katlanmış gazeteler,
karton kutular, baston ya da şemsiye atelle
tespitte, kazak-ceket gömlek vb. eşyalar askı ile
tespitte, kemer, kravat, gömlek kolu gibi eşyalar
sargı olarak kullanılabilir.
 Hiçbir malzeme bulunamaz ise kazazedenin
sağlam bacağı kırık bacağa atel olabilir

BURKULMALAR
Eklem bağlarının kopması, ya da kısmen
zedelenmesine burkulma denir.
 Ağrı, hassasiyet, şişlik ve morluk görülebilir.
 Zorlanan eklem buz torbası ve benzer
uygulamalarla soğutulur.
 Varsa, elastik bandaj uygulanarak şişlik
önlenmeye çalışılır.
 Zedelenmiş eklem kullanılmadan ve hareket
ettirilmeden, mümkünse yukarıda tutularak
taşınır.

ÇIKIKLAR
Bir eklemi meydana getiren kemiklerden
birinin, bir dış etki sonucu normalde
bulunduğu yerden ayrılmasına çıkık denir.
 Eklem bağlarının normalde izin vermeyeceği
bir harekete zorlanan kemik, bağları
aralayarak ya da yırtarak yerinden uzaklaşır.

Eklemin ve vücut uzantısının
görünümünde bozukluk
 Ağrı nedeniyle kısıtlanmış ya da tamamen
ortadan kalkmış hareket
 Hassasiyet ve şişlik görülmesi çıkık
düşündürmelidir.

Çıkmış bir kemiği, eklem boşluğuna ancak
yetkili ve deneyimli bir kişi yeniden
yerleştirebilir.
 Yetkisiz kişilerce yapılan denemeler ise
damar-sinir sıkışmalarına, eklem bağlarının
düzelemeyecek ölçüde tahrip olmasına, sık sık
çıkığın tekrar etmesine (alışkanlık çıkığı)
neden olabilir.
 İlkyardımcın görevi, yetkili ve deneyimli bir
sağlıkçıya ulaşana kadar çıkık eklem bölgesini
hareketsiz hale getirmektir.
 Bu amaçla askı, atel ve sargı uygulamaları
yapılır

KRAMPLAR
Kramp, bir veya birçok kasın birbirine bağlı
ağrılı kasılmasıdır.
 Belli bir kas demetinin, aynı hareketi sık ve
uzun süre alışılmamış koşullarda yapması
sonucu meydana gelir.
Genel iki sebep:
 Kasların kötü koşullarda çok çalışması ve
yorgunluk maddesinin yıkıma uğrayıp kas
hücresinde birikmesi
 Kasın çok çalışması sonucu önemli miktarda
ve kısa sürede su ve tuz kaybetmesidir.

Kalça Kemiğinde Kramplar
Kalın kaslardaki kramplarda bacak yukarı
kaldırılmalı,
 Bir elle topuğu tutup diz doğrultulmalı,
 Aşağı bastırılmalıdır.
 Etkilenen yere masaj yapılmalı,
 Kramp öndeyse diz bükülmelidir.

Ayak Bileği Krampları
Diz doğrultulur,
 Ayak yukarı kaldırılır


Kramp yerine masaj yapılır.
Ayak Kaslarındaki Kramplar:
Ayak topuğunu doğrultup,
Taban üzerine yavaşça basılmalı,
Ayağa masaj yapılmalıdır.
El Kaslarındaki Kramplar
Yavaşça tutulup parmaklar düzeltilmeli,
 Kramp yerine masaj yapılmalıdır.
 Genel olarak kramplı bölgeye sıcak kompres
uygulanır.
 Kaslara masaj yapılır.
 Su ve tuz kaybı durumlarında kaybedilen miktar
yerine konur.
 Gerekirse hastaneye sevk edilip tıbbi tedaviye
başlanır.

ELEKTRİK ÇARPMASINDA
İLK YARDIM
Elektrikle çarpılmak için akımın vücuttan
geçerek + ve - kutuplar arasındaki devreyi
tamamlaması gerekir.
 Pil, batarya, ve akümülatörler doğru akım
üretirler.
 Doğru akım 20-30 volttan sonra çarpılma
hissi vermekte ancak tahribat
yapmamaktadır.
 Pil ve oto aküsü ile çarpılmak olası değildir.
30 volt üstü doğru akım (DC) kaynakları
tehlikelidir.

Evde kullanılan elektrik alternatif akım (AC)
tipindedir. Alternatif akım, 15 volt üstünde
çarpılma hissi verir, tahribat yapmaz. 20 volt üstü
tehlikeli sayılabilir.
 Alternatif akım, kalp üzerinden geçecek olursa,
kalbin sinirsel ileti sistemini bozar, kalp durur.
 Alternatif akımla çarpılma çok kolaydır. Prizdeki
aktif kutba değildiğinde, vücut devreyi
tamamlamak için yere basan ayakları kullanır.
 Su, elektrik akımını iyi iletir. Kuruyken iletken
olmayan tahta, plastik gibi maddeler ıslanınca
iletken olurlar.

Elektrik çarpmalarına karşı alınması
gereken önlemler













Saç kurutucusunu ve elektrikli ısıtıcıyı banyo küvetinin ve lavabonun
yakınlarına koymayın.
Islak ortamda elektrikli cihaz çalıştırmayın. Banyoda saç kurutucusu
kullanmayın
Prizlere emniyet kapağı takın
Evde topraklı priz kullanın
Yuvasından çıkmış, telleri açıkta kalmış prizleri tamir ettirin
Sigortaları tel sararak yenilemeyin, orjinal malzeme kullanın
Elektrikli cihazları fişe takmadan önce kapalı olduklarına emin olun
Elektrikli ev aletlerini kullanım talimatlarına uygun kullanın
Sigortayı kapatmadan elektrikle ilgili hiçbir iş yapmayın
Evi uzunca bir süre terk edecekseniz sigortaları kapatın
Ekmek kızartma aletini kahvaltı masasına almayın. İçinde sıkışan dilimi
çatal, bıçak gibi nesnelerle kurcalamayın
Sıcak ütüyü kablosunun üstüne koymayın
Elektrikle uğraşırken kalın lastik tabanlı ayakkabı giyin
Elektrik çarpmalarında yapılması
gerekenler

Elektriği kesmek için sigortaları kullanın

Lastik tabanlı ayakkabı giyin, kuru bir lastik eldiven takın

Elektrik akımını iletmeyecek kuru bir cismin üzerine çıkın

Elektrik çarpan kişinin yakınındaki kablo gibi iletkenleri, yalıtkan bir çubukla
uzaklaştırın

Hastayı giysilerinden çekerek bölgeden uzaklaştırın

Elektrik çarpan kişiye kalın lastik tabanlı ayakkabınız yoksa dokunmayın

Sigortaları kapatmadan yaralıya temas etmeyin

Çıplak elle çarpılmış kişiye dokunmayın

Çocukları olay yerinden uzak tutun

Dokunmak için iletken cisimler kullanmayın