ALGLER
advertisement
www.cilginbiyologlar.com Hazırlayan: Musa Yıldız Erciyes Üniversitesi Biyoloji Bölümü DOLAŞIM Böceklerde kalp,bağırsağı kuşatan periviseral keseden bir diyaframla ayrılan ve vucüt boşluğunun dorsalinde yer alan bir perikardial kese içindedir (Şekil 11.22).Tüp şeklinde olan kalp,türlerin büyük çoğunluğunda karın bölgesinin ilk dokuz segmenti boyunca uzanır.Normal olarak kan,kalpte arkadan öne, periviseral kesede ise önden arkaya doğru akar.Kanın akışı,kalbin ve göğüs bacaklardaki bazı yapıların ritmik vuruşları,dorsal diyaframın kasılması ve kanat hareketleri sayesinde gerçekleşir. Hızlı uçan bir çok böceğin göğüs bölgesinde kanı kanatlara pompalayan ve aortun içine boşaltan ilave bir göğüs kapleri bulunur. Ayrıca çeşitli vücut hareketleri de kan akışını kolaylaştırır.Örneğin karın bölgesinin yapmış olduğu solunum hareketleri aynı zamanda kan akışını da hızlandırır. Değişik yapı ve hareketler kanın akışını sağlarken,belirli bölgelerde kan basıncının artmasına da neden olurlar.Bu ise çeşitli amaçlara hizmet eder.Örneğin termitlerde kanatların koparılıp atılması,kelebeklerin ağzındaki emici hortumun ileri uzatılması,çeşitli organların dışa doğru döndürülmesi,dışkının bağırsaktan atılması,yumurta kabuğu ve derinin çatlatılıp atılması bu şekilde artırılan basınç yardımıyla gerçekleşebilmektedir. Böceklerin kanı genellikle renksiz veya yeşildir.Çeşitli tipte amöbosit hücreler içerir.Bazı böceklerin kanında pıhtılaşma ajanları da bulunmakla beraber türlerin büyük bir çoğunluğunda yaralar genellikle fagosit hücreleri ile kapatılmaktadır. Böceklerin kanı iyon içeri bakımından da diğer hayvanlarınkinden farklıdır.Hayvanların büyük bir çoğunluğunda vücut sıvısının osmotik basıncı sodyum ve klorür iyonları ile düzenlendiği halde böceklerde bu görevin yerine getirilmesinde serbest amino asitler gibi organik moleküller daha önemli rol oynarlar.Böceklerde hemolenf yüksek konsantrasyonlarda çözünmüş ürik asit,organik fosfat ve trehalose adı verilen indirgenmemiş bir şeker içerir.Trehalose böcekler için karakteristik bir bileşiktir.
