Ses ve Gürültü

Ses ve gürültü arasındaki ayrım kişilere göre
değişebilir. Bazı insanların kulağına müzik olarak
gelen bir takım sesler, diğer insanlar için rahatsız
edici olabilir ve gürültü olarak algılanır.
Rahatsızlık duyma sınırı da insandan insana
faklılık gösterebilir. Ancak gürültünün insan
sağlığını ve rahatını bozduğu, olumsuz psikolojik
etkiler yaptığı ve kaza tehlikesini artırdığı bir
gerçektir. Gürültünün tür ve derecesine göre
psikolojik etkileri de farklıdır.
Gürültünün işitme duyusunda oluşturduğu
olumsuz etkilerdir.
Gürültüye maruz
kalma sonucunda
işitme sisteminde
başlıca 3 etki görülür.
1
2
3
Akustik zedelenme
ya da travma
Geçici eşik
kayması
Kalıcı eşik
kayması
Gürültülü bir ortamda bir süre kalındığında
meydana gelen geçici eşik düşmesidir.
Gürültülü bir iş yerinde kısa bir süre
bulunduktan sonra çok iyi işitememe ve
kulaklarda bir çınlama hissedilir. Bu duruma,
geçici eşik kayması denir.
En çok karşımıza çıkan geçici etki; duyma eşiği
kayması veya duyma yorulması olarak bilinen
işitmedeki geçici kayıptır.
Gürültüden kısa bir süre uzak kalındığında, çınlama ve
sağırlık hissi yok olur.
Gürültüye ne kadar uzun süre maruz kalınırsa, işitme
duyusunun normale dönmesi de o kadar uzun zaman alır.
Gürültünün hiç iz bırakmaması için gürültüden uzak
sakin bir yerde geçirilecek süre, gürültüde kalınan
sürenin karesi kadardır.
2
Uzun süre aşırı gürültüye maruz kalındığında, işitme kaybı
süreklilik kazanır. Kalıcı işitme kaybının geriye dönüşümü yoktur.
Bu hastalık uzun süre mesleki olarak gürültüye maruz kalanlarda
her iki kulakta simetrik olarak ortaya çıkar. Başlangıçta, kişi
işitme kaybının farkında değildir. Son dönemde kulakta devamlı
bir uğultu duyulur. İşitme kaybı kişinin yaşı, cinsiyeti, daha önce
geçirdiği kulak enfeksiyonlarına bağlıdır. Gürültü sonucu ortaya
çıkan işitme kaybı ülkemizde en sık rastlanan meslek hastalığıdır.
Bunlar insan vücudunda oluşan değişikliklerdir.
 Kas gerilmeleri
 Stres
 Baş dönmesi
 Kan basıncında artış
 Kalp atışının ve kan dolaşımının değişmesi
 Kanın koyulaşması ve kan damarlarının genişlemesi
 Göz bebeği büyümesi
 Uykusuzluk
Ayrıca gürültünün düzeyi ve süresi ile ilgili olarak;
 Migren
 Ülser
 Gastrit
gibi hastalıkları karşımıza çıkmaktadır.
Yapılan araştırmalar neticesinde hamilelik döneminde
gürültüye maruz kalan deneklerdeki ölü doğum oranının,
kontrol grubuna oranla çok daha yüksek olduğu
belirlenmiştir.
Gürültünün psikolojik etkileri;
 Sinir bozukluğu
 Korku
Tedirginlik
 Yorgunluk
 Zihinsel etkilerde yavaşlama
 Sıkıntı duyma
Gürültü bazı durumlarda karakter
değişikliklerine bile neden olabilir.
Bu konuda eğilimi olanların hızla
hastalıklarının ilerlemesine ve
sonuç olarak kişilerin çabuk
sinirlenmelerine ve kızmalarına
neden olabilir.
Glass Harmonica’ dan çıkan seslerin insan beyni ve
kulağıyla
bilinmeyen
bir
etkileşimi
olduğu
varsayılmaktadır.
Bu seslerin insan beyninde sağ ve sol kulak arasındaki
nirengi noktasını tam olarak bulamadığı ve bundan dolayı
katman farklılığına yol açtığı tespit edilmiştir.
Sesin kaynağı ve nereden geldiği beyin tarafından asla
algılanamamakta ve sağ beyin ile sol beyin arasındaki
corpus collosum zarar görmektedir.
Bunun sonucunda insanda şizofrenik eğilimler görülmeye
başlamakta ve son olarak kişi delirmektedir.
Performans üzerindeki etkileri iş verimini azaltması
ve işitilen seslerin anlaşılmaması olarak tanımlanır.
Konuşmanın algılanabilmesi ve anlaşılabilmesi,
seslerin düzeyi ile doğrudan ilişkilidir. Gürültü, iş
verimliliğini ve üretkenliği olumsuz yönde
etkilemektedir. Karmaşık işlerin yapıldığı ortamların,
gürültüsüz ortamlar olması gerekmektedir. Özetle
ortamda belli bir iş ya da fonksiyon için belirlenen
arka plan gürültüsünün fazla olması durumunda, iş
verimliliğinin düştüğünü söylemek mümkündür.
Ses kirliliği hayvan topluluklarının
Ürkmesine
Göç
Etmesine
neden olmaktadır.
Davranış
Değişikliğine
Balina veya yunusların hayatta kalmak için işitme duyularını
kullanmaları gerekmektedir. Ancak maruz kaldıkları ses kirliliği,
kafalarını karıştırmakta ve bu nedenle ne üremeleri için eşlerini, ne
de hayatta kalabilmek için gerekli olan yiyecekleri
bulabilmektedirler.
Ayrıca balina veya yunus sürülerinin son yıllarda toplu halde
karaya vurmalarının en büyük nedeninin yine ses kirliliği olduğu
düşünülmektedir. Uzmanlar, göç eden balıkların karşılaştıkları dev
bir geminin yaydığı ses dalgaları yüzünden yönlerini şaşırarak sığ
sularda sıkıştığını savunmaktadır.
Yine gürültünün bazı kuşların sesinde başkalaşıma neden olduğu
saptanmıştır.
 Araştırmacılar gürültünün bitkiler üzerindeki etkilerini
belirlemek amacıyla içinde binlerce gaz çıkarma
kuyusunun yer aldığı, geniş bir doğal bölgeyi incelemiştir.
 Gaz çıkarma işlemi, büyük gürültü çıkaran sayısız
kompresörle sağlanmaktadır.
 Seçilen araştırma alanı yalnızca gürültüye maruz kalan
ve bunun dışındaki faktörlerden etkilenmeyen bir alandır.
3 yıla yayılan gözlemleri
sırasında dikkatlerini çeken ilk
şey, sinekkuşu diye adlandırılan,
serçegillerden bir kuşun burayı
mekân tutması olmuştur. Bunu,
daha büyük ve yırtıcı kuşların
gürültüden dolayı buradan uzak
kalmalarına
bağlamışlardır.
Sinekkuşu bu sayede, kendi ve
yavruları için güvenli bir bölge
kazanmış ve bunun yanında
bölgenin çiçektozu taşıyan en
etkili canlısı haline gelmiştir.
Araştırma 2. aşamasında çam ağaçlarına
yönelmiş, gürültüye yakın ve uzak çam
ağaçlarına 120 kadar kamera yerleştirilmiştir.
Kargalar gürültüsüz ortamdaki çamlardan
dökülen tohumları daha sonra beslenmek
amacıyla toprağa gömüp saklamış, ancak
gürültülü ortamlara hiç yaklaşmamışlardır.
Böylece ses kirliliğinin ciddi boyutlara ulaştığı
yerlerde tohumlar toprağın üzerinde kalıp, diğer
canlılar tarafından tüketilmiştir. Gürültünün az
olduğu yerlerde ise tohumlar toprak altına
saklanmış, bir kısmı zamanla yeşermiş ve doğa
yeni çam fidanları kazanmaya başlamıştır.
https://ekogazete.wordpress.com/2012/04/09/ses-kirliligi-dogalgelismeyi-etkiliyor/
http://www.agaclar.net/forum/bitkiler-hakkinda-genelkonusmalar/11680.htm
http://gurultu.cevreorman.gov.tr/gurultu/AnaSayfa/gurultu/saglike
tkileri.aspx?sflang=tr
http://www.zararlari.org/gurultunun-zararlari/
http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/
http://cevreonline.com/gurultu-ve-titresim/
http://gurultusesbariyeri.com/billur/index.php?option=com_conten
t&view=article&id=6&Itemid=6&lang=tr