haçlı seferleri - files.eba.gov.tr
advertisement
HAÇLI SEFERLERİ HAÇLI SEFERLERİ • Orta Çağın en büyük siyasi ve askerî olaylarından biri Haçlı Seferleridir. • XI - XIII. yüzyılları arasında Hristiyan Batı dünyasının Müslümanların elinde bulunan ve Hristiyanlarca kutsal sayılan Kudüs ve çevresini geri almak için düzenledikleri seferlere Haçlı Seferleri denir. • Müslümanlara karşı yapılan bu savaşa katılan Hristiyan askerlerin elbiselerinde haç sembolünü kullanmaları, Haçlı Seferlerinin dinî sebeplerini ön plana çıkarmışsa da • bu seferlerin siyasi, sosyal ve ekonomik sebepleri de vardır. I. Haçlı Seferi (1096 - 1099) • Avrupa’da farklı ülkelerden gelen kişilerin oluşturduğu ilk haçlı grubu, Piyer L’Hermite (Piyer Lermit) komutasında Batı Avrupa’dan yola çıktı. • Geçtiği yerleri yağmalayarak, Bizans üzerinden İznik’e kadar ilerledi • ancak bu ilk gelen haçlıların tamamına yakınını Türkiye Selçuklu ordusu yok etti • Bu yenilgiden sonra 600.000 kişilik düzenli bir Haçlı ordusu İstanbul’a geldi (1097). • Haçlılar Bizans imparatoru ile bir yaptılar. sözleşme • Bu sözleşmeye göre; Haçlılar, Anadolu’da ele geçirdikleri yerleri Bizans imparatorluğu’na bırakacaklar, • buna karşılık Bizans imparatorluğu da Haçlılara gıda yardımında bulunacak ve Anadolu’da rehberlik yapacaktı. • İstanbul’dan Anadolu’ya geçen bu Haçlı ordusu Türkiye Selçuklularının başkenti İznik’i kuşattı. • Bu sırada Malatya kuşatmasında olan I. Kılıç Arslan, ordusuyla İznik’e dönerek • Haçlılara karşı başarılı mücadele verdiyse de başarılı olamayacağını anlayarak geri çekildi. • İznik, Bizans tarafından teslim alındı (1097). • I. Kılıç Arslan Danişmentlilerle birleşerek Eskişehir yakınlarında Haçlılara yeniden saldırdı. • Ancak haçlı kuvvetlerinin sayı itibarıyla fazla olması üzerine Türk ordusu yenileceğini anlayınca yeniden geri çekildi (1097). • Bundan sonra I. Kılıç Arslan çete savaşları ile Haçlıların geçeceği bölgelerdeki yiyecek ve içecek kaynaklarını yok ederek, yıpratma taktiği uyguladı. • Haçlılar büyük kayıplar vererek Kudüs’e ulaştıklarında sayıları 50.000 kadardı. • Fatımîlerden Kudüs’ü alan Haçlılar, burada bir Latin Krallığı kurdular (1099). • Eskişehir-Antalya hattına kadar Batı Anadolu topraklarını ele geçiren Haçlılar, • Antakya ve Urfa’yı da almışlardı. • I. Haçlı Seferi sonunda Haçlılar Kudüs’te kurdukları Latin Krallığı’ndan başka • Antakya, Urfa, Sur, Trablusşam ve Yafa şehirlerinde kontluklar oluşturdular. II. Haçlı Seferi (1147 - 1149) • Musul Atabeyi İmadeddin Zengi, Urfa Lâtin Kontluğu’na son verince • Alman İmparatoru III. Konrad ile • Fransa Kralı VII. Lui, ordularıyla II. Haçlı Seferi’ne çıktılar. • Anadolu’ya önce ulaşan Alman İmparatoru III. Konrad Konya ovasında Türkiye Selçukluları Sultanı Mesut’la yaptığı savaşta yenildi. • İznik’e ordusuyla gelen Fransa Kralı, Alman imparatoru’nun Selçuklular tarafından bozguna uğratıldığını öğrenince • • Efes, Denizli, Antalya yolundan Suriye’ye geçmek istedi • Fakat Selçuklu ordusu Haçlılara büyük kayıplar verdirdi. • Antalya’ya ulaşabilen Haçlıların bir kısmı Suriye’ye gittiler. • Kalanlar da Türkler karşısında perişan oldular. • Bu sefer sonunda Antalya’da terk edilen üç binden fazla Haçlı askeri Türkler tarafından himaye altına alınmış, yaralılar tedavi edilmiştir. • Böylece ilk defa kral ve imparatorların da katıldığı bu Haçlı Seferi amacına ulaşamadı. III. Haçlı Seferi (1189 - 1192) • Selahattin Eyyûbi, Hıttin Savaşı’nda (1187) Kudüs kralını yenilgiye uğrattı ve Kudüs’ü ele geçirdi. • Kudüs’ün, Müslümanlar tarafından geri alınması III. Haçlı Seferi’nin düzenlenmesine neden oldu. IV. Haçlı Seferi (1202 - 1204) • Eyyûbilerin Filistin’deki Yafa’yı ve • Suriye’deki bazı şehirleri ele geçirmesi üzerine • IV. Haçlı Seferi düzenlendi. • İstanbul’a gelen Haçlı ordusunun şehri yağmalaması ve • Bizans tahtında değişikliğe gitmesi üzerine halk ayaklandı ve bu ayaklanma neticesinde imparator ile oğlu öldürüldü. • Haçlılar istanbul’da bir Latin imparatorluğu kurdular (1204). • Bunun üzerine Bizans imparatorluğu’ndaki hanedan mensupları • istanbul’dan ayrılarak biri iznik’te, diğeri Trabzon’da olmak üzere iki ayrı devlet kurdular. • • iznik Devleti, 1261 yılında istanbul’daki Latin egemenliğine son verdi, Bizans ımparatorluğu’nu yeniden canlandırdı. • Trabzon imparatorluğu ise Fatih Sultan Mehmet’in Trabzon’u fethettiği tarihe kadar varlığını sürdürdü (1461). • IV. Haçlı Seferi’nden sonra dört büyük Haçlı Seferi • daha düzenlenmiştir. Bu seferlerden hiçbiri Anadolu üzerinden yapılmamış ve Haçlılar bir başarı elde edememişlerdir.
