Şirket-Kamu İdaresi Arası Elektronik Ticaret (B2G

Elektronik Ticaret
(E-Ticaret)
Giriş
E-Ticaret Nedir?
•
•
•
•
E-Ticaret Tanımı
İnternet ve E-Ticaretin Tarihi
Klasik Ticaret & E-Ticaret
E-Ticaret Araçları
E-Ticaretin Tanımı
Her türlü ürün ve servisin bilgisayar
teknolojisi,elektronik iletişim kanalları
ve ilgili teknolojiler (akıllı kart-smart
card-,elektronik fon transferi-EFT-,
POS terminalleri, faks gibi) kullanarak
satılması ve satın alınmasını
kapsayan bir kavramdır.
E-Ticaretin Tanımı
Bireylerin ve kurumların,internet veya
intranet ortamlarında yazı,ses,görüntü
biçimindeki sayısal bilgilerin
işlenmesi,iletilmesi ve saklanması ve
bir değer yaratmayı amaçlayan ticari
işlemlerin bütünüdür. ( ETTK-Türkiye
Ticaret Koordinasyon Kurulu)
Temel Sektörler
•
•
•
•
•
•
•
Eğlence
İletişim
Yayın
Perakendecilik
Eğitim
Donanım ve yazılım
Kamu
E-Ticaret’in Tarihi
• İlk defa 1969 yılında ‘ARPANET’ askeri
projesiyle dört üniversitede bilgisayarlar
birbiriyle bağlandı.
• 1983 yılında TCP/IP ( Tranmission Control
Protocol/İnternet Protocol) kullanıma başlandı.
• Yaygın olarak internet kullanımı
özelleştirmeden sonra 1990’larda başladı ve
çok hızlı bir şekilde yayıldı.
• E-Ticaret 1997’lı yıllardan beri kullanılmaktadır.
• Bugün tüm dünyada önemli bir paya sahiptir.
Toplam İnternet Kullanıcısı (milyon)
Aralık 2011
Internet Kullanıcıları
Coğrafik Dağılım- Aralık 2011
E-Ticaret Alış-Veriş Çeşitleri
E-Ticaret tercih nedenleri
İnternet Üzerinden E-Ticaret
İnternet Üzerinden Alış-Veriş
Neden Elektronik Ticaret?
• Önce gerçekleştiren, Pazar payını artırır:
Amazon.com,
BarnesandNoble.com,Yahoo.com gibi.
• Düşük sermaye, bütün işletmeler küçük bir
yatırımla E-ticaret’e geçebilir.
• Global pazara girmek. Tüm dünyaya satış
yapabilir hale gelebilmek.
• Satış maliyetlerini azaltır.
Elektronik Ticaretin Avantajları
•
•
•
•
Satış maliyetlerini azaltır.
Birebir görüşme gerektirmez.
Süreçleri otomatikleştirir.
Saat farkı, bölge, iklim, yöre ile sınırlı
değildir.
• 24 saat satış.
• Rakipleriniz yaparsa?
E-Ticaretin faydaları
•
•
•
•
•
•
•
•
Potansiyel tüketicinin dünyanın her yanından pazara
sunulan ürünler hakkında bilgi sahibi olmasını
Yeni üreticilerin dünya pazarına girmesini
Daha düşük fiyatlı ve kaliteli ürünlerin pazara girmesini
Üreticiler arasında rekabetin artmasını
Ticari ürünlerin maliyetinin düşmesini
Ürün seçeneklerinin artmasını
Ürün kalitesinin yükselmesini
Daha hızlı bir şekilde ödeme ve teslim işlemlerinin
gerçekleştirilmesini sağlar
Elektronik Ticaret&Geleneksel Ticaret
E-Ticaret Araçları
Geleneksel Araçlar
Yeni Araçlar
Televizyon
WWW (World Wide Web)
Radyo
FTP
Telefon
Elektronik Posta
Fax
Sözlü Mesaj
Elektornik ödeme ve Para Sistemleri
Konferans Sistemler(Telekonferans vb.)
İntranet: Kapalı Bilgisayar Ağları
GSM,SMS,WAP…
Elektronik Ticaretin Türleri
Elektronik Ticaretin Türleri
• B2B (Business To Business)
Şirketler Arası Elektronik Ticaret
• B2C (Business To Consumer / Customer)
Şirket-Tüketici Arası Elektronik Ticaret
• B2G (Business To Goverment)
Şirket-Kamu İdaresi Arası Elektronik Ticaret
• C2G (Business To Consumer / Customer)
Tüketici-Kamu İdaresi Arası Elektronik Ticaret
E-Ticaret türleri / B2B
Şirketler Arası (B2B- Business To Business)
En yaygın kullanılan elektronik ticaret şeklidir.
Şirket içi veya şirketler arası yapılan ticarettir.
Elektronik Veri Değişimi (Electronik Data
Interchange) olarak da adlandırılmaktadır.
Firmaların elektronik ortamda tedarikçiye
sipariş vermesi, faturalarını temin etmesi ve
bedellerini ödemesi bu bölümde
değerlendirilmektedir.
E-Ticaret / B2B ne sunar?
A. KATALOG HİZMETİ
– B2B siteleri, şirketlere kendilerini ve ürünlerini tanıtıcı
gerçek hayatta potansiyel müşterilere gönderdiğiniz
kataloglardan ya da broşürlerden farkı olmayan online
kataloglar sağlar.
B. ALIM SATIM HİZMETLERİ
– B2B sitelerinin önemli bir bölümü, üyelerine kendi
aralarında online ticaret yapma olanağı sağlayarak
alıcı ile satıcı şirket arasındaki alışverişe ilişkin bütün
süreçler elektronik ortamda gerçekleşir.
E-Ticaret / B2B ne sunar?
C. MÜZAYEDE HİZMETLERİ
– B2B Sitelerinin bir çoğu tıpkı bireysel tüketicilere
yönelik açık artırma sitelerinde olduğu gibi açık artırma
(ya da eksiltme) yapılmasına imkan tanır. B2B şirketten
şirkete gerçekleşen açık artırma ile şirketlerin
stoklarında kalan ürünleri satma, ya da toptan ticarete
yönelik özel kampanyalar yapma fırsatını sunar.
D. BİLGİ DEĞİŞ TOKUŞU HİZMETİ
– B2B sitelerinin en temel işlevi ise, bu siteler aracılığıyla
bir araya gelen şirketlerin birbirlerini alım satım
taleplerinden haberdar etmeleridir. Bu niteliğiyle
sektörlere yönelik şeffaflığı artıran elektronik pazar
yerleri, fiyat seviyelerinin de optimum biçimde
oluşmasını sağlarlar.
E-Ticaret türleri / B2C
Şirket-Tüketici Arası (B2C-Business to
consumer / costumer) : Elektronik ticaretin
en çok bilinen türüdür. Sanal Mağaza
uygulamaları ile İnternette firmalar elektronik
ortamda; bilgisayardan otomobile, kitaptan
pizzaya birçok ürünün doğrudan tüketiciye
satışını yapmaya başlamıştır. Yaygın GSM
kullanımı ile birlikte wap teknolojisi de
gelişmekte olup, yer ve zaman gibi kısıtlar
olmaksızın elektronik ticaret yapılan uygun bir
ortam haline gelmiştir.
E-Ticaret Türleri / B2G
Şirket-Kamu İdaresi Arası Elektronik Ticaret
(B2G-Business to goverment) : Kamu ile
şirketler arasındaki lokal ağlar üzerinde yapılan
ticaret, haberleşme ve diğer tüm etkinlikleri
kapsamaktadır. Kamu ihalelerinin İnternette
yayınlanması ve firmaların elektronik ortamda
teklif vermeleri ilk örnekleridir. E-Ticaretin
yaygınlaşmasını desteklemek amacı ile kamunun
vergi ödemeleri, gümrük işlemleri de sanal
dünyaya taşınmaktadır.
E-Ticaret Türleri / C2G
Tüketici-Kamu İdaresi Arası Elektronik
Ticaret (C2G-Customer to goverment) :
Tüketici ile kamu idaresi arasında her türlü
vergi, sağlık ve hukuksal etkinliği
kapsamaktadır. Henüz yaygın örnekleri
olmayan bu kategoride ehliyet, pasaport
başvuruları, sosyal güvenlik primleri ile
vergi ödemeleri, vb. uygulamalar ile
Elektronik Devlete geçişin sağlanması
planlanmaktadır.
E-Ticaret Türleri / B2E
İşletme içi Elektronik Ticaret Business to employee : Firma
içindeki yöneticilerin ve çalışanların
online iletişim kurmasıdır. Broşürlerin,
ürün kataloglarının veya toplantı
duyurularının online yapılmasıdır.
E-Ticaret Türleri ???
Çok yaygın olmasa da çok kısa bir
gelecekte yeni bir sistem olarak
üniversitelerin öğrencilere sunduğu
uzaktan eğitim sistemi (internet
üzerinden) bu alanda yerini alacaktır.
E-Ticaretin
Ekonomik Hayata Etkileri
Dijitalleşme
Ar-Ge faaliyetleri
Globalleşme
İnsan kaynakları profilinde değişim
E-Ticaretin Yönetime Etkileri
 Elektronikleşme ve Hareketlilik:Bilgilere
ulaşmada kolaylık
 Vizyon Geliştirme: Daha geniş bir kitleye
hitap etmek
 Örgüt Kültürü:Rekabetden kaynaklanan
takım ruhu ve örgüt kültürü
 Calışma Grupları: İnternet üzerinden veri
paylaşımı ve toplantılar.
 Rekabette Üstünlük:Rakiplere üstünlük
E-Ticaretin
Reklamcılığa ve Pazarlamaya Etkileri








Etkileşimli ve Birebir Elektronik Pazarlama
E-ödeme İmkanı
Bankacılık ve Sigortacılıkda etkinlik ve hız
Sanal Anket ve Kamuoyu
Etkin ve hızlı Müşteri talepleri yönetimi
Etkileşimli Tedarik zinciri yönetimi
Etkileşimli Stok yönetimi
Birebir pazalarma
E-Ticaretin
Üretim Sürecine Etkileri
Maliyetlerin düşürülmesi: Depolama ve
personel masrafları vb.
Depodaki ürün kontrolü
Ürün taleplerinin hızlı kontrolü
Lojistik kararlarının hızlı alınabilmesi
E-Ticaretin
KOBİ’lere Etkileri
Pazar Araştırma
Ürün/Hizmet Arama
Pazarlama
Müşteri ile İletişim
Girdi Temini
E-Ticarette
KOBİ’lerin önündeki engeller
• Ülkemizde KOBİ'lerin E-Ticarete Yönelimin Önündeki
Engeller
•
Kuruluş Maliyetleri
•
İnsan Kaynaklarındaki Eksiklik
•
Sağlanacak Faydanın Belirsizliği
•
Sınırlı Bilgi Düzeyi
•
E-Ticaretin Öneminin
Henüz Yeterince Fark edilememiş
Olması
E-Ticarette KOBİ’lere öneri
Öneri: KOBİ’ler bir araya gelerek e-pazaryerleri
oluşturabilirler…
Satıcı 1
Satıcı 2
Tüketici
Electronic Market
(Pazar yeri)
Satıcı 3
Tüketici
Tüketici
Ürün Dağıtım Ağı
E-Ticaretin
Bireye ve Topluma Etkileri
Hesaplı,rahat,kolay ve hızlı
Güvenli ???
Eğlenceli : Online açık artıma
Küresel: Geniş ürün seçenekleri
Sıra bekleme,Yer ve Zaman
Bağımsızlığı
Sosyal yasama etkileri ???
E-Ticaret İşlemleri
o Mal ve hizmetlerin elektronik alışverişi,
o Üretim planlaması yapma ve üretim zinciri
oluşturma,
o Tanıtım, reklam ve bilgilendirme,
o Sipariş verme,
o Anlaşma/sözleşme yapma,
o Elektronik banka işlemleri ve fon transferi,
o Elektronik konşimento gönderme,
o Gümrükleme,
o Elektronik ortamda üretim izleme,
o Elektronik ortamda sevkiyat izleme,
o Ortak tasarım geliştirme ve mühendislik,
E-Ticaret İşlemleri
o Elektronik ortamda kamu alımları,
o Elektronik para ile ilgili işlemler,
o Elektronik hisse alışverişi ve borsa,
o Ticari kayıtların tutulması ve izlenmesi,
o Doğrudan tüketiciye pazarlama,
o Sayısal imza, elektronik noter gibi güvenilir üçüncü taraf
işlemleri,
o Sayısal içeriğin anında dağıtımı,
o Anında bilgi oluşturma ve aktarma,
o Elektronik ortamda vergilendirme,
o Fikri, sınai ve ticari mülkiyet haklarının korunması ve
transferi
o Elektronik ortamda kamu alımları,
o Elektronik para ile ilgili işlemler,
E-Ticaret İşlemleri
o Elektronik hisse alışverişi ve borsa,
o Ticari kayıtların tutulması ve izlenmesi,
o Doğrudan tüketiciye pazarlama,
o Sayısal imza, elektronik noter gibi güvenilir
üçüncü taraf işlemleri,
o Sayısal içeriğin anında dağıtımı,
o Anında bilgi oluşturma ve aktarma,
o Elektronik ortamda vergilendirme,
o Fikri, sınai ve ticari mülkiyet haklarının
korunması ve transferi
E-Ticaretde Dikkat Edilecek Noktalar
Web Sitesi hazirlamasin dikkat edilecek Noktalar:
Web sitesi satmayı planladığı ürünlere göre tasarlanmalıdır.Renk seçimleri,
Grafiklerin yoğunluğu,Animasyonlu etkileşimler ve Sadelik gibi özellikler web
sitelerinde ürüne bağlı değişkenlik gösterir.
Bir E-Ticaret sitesinin standartları da vardır:
- Satıcı, ürün destek bilgisi için her sayfaya ya da bilgi merkezine link
vermelidir.
- Satıcı tanıtıcı bilgiler, ticari isim, adres ve kontak telefon, e-mail ve faks
bilgileri ve ortaklıklarıyla ilgili bilgiler alıcıya verilmelidir. (Satıcı ile ilgili
bilgiler alıcı güvenini arttırır).
- Alıcıya, yaptığı alışverişin hangi hukuka tabi olduğu anlatılmalıdır.
- Satıcı, satılan mal veya sunulan hizmetle ilgili tüm sınırlamalarını (Ülke
dışına satış yapmıyoruz...vb.), alıcıların kişisel bilgilerini girmeden ya da
ürün, servis seçimi yapmadan önce görmelerini sağlamalıdır.
- Satışı yapılan tüm mal ve hizmetlerin detaylı açıklaması site üzerinde
verilmelidir.
- Sitede arama fonksiyonu olmalıdır. (Alıcının aradığı bilgiye bir an önce
ulaşması gerekir.)
- Satıcı, alıcıya sık sorulan sorular (FAQ) servisi, Müşteri hizmetlerine bağlı
bir telefon numarası, şikayet ve sorularını bildirebilecekleri bir e-mail adresi
.
sunmalıdır
İnternet üzerinden E-Ticaret
Sayfası Oluşturma Adımları
•
•
Bir Yer Seçme
– Bir yer seçme
• Ödeme yetkisi ve İşlemleri
• Ticaret Server’ı
Mağazanın Web Tasarımının Yapılması
– Yükleme Hızı
– Basitlik
– Alışveriş Kartının Kullanılması
– Site İçerisinde Yönlendirmeler
– Global Olma
– Sipariş ve Ödeme Seçenekleri
– Güvenilirlilik
– Servislerin Kişilere Özel Hale Getirilmesi
– Satış Öncesi Destek
– Satış Sonrası Destek
Dikkat edilecek diğer kısımlar
• Elektronik Ticarette Siparişin Alınmasında Dikkat edilecek
noktalar
• Elektronik Ticarette Bedelin Ödenmesinde Dikkat edilecek
noktalar
• Elektronik Ticarette Alınan Mal veya Teslimatında Dikkat
edilecek noktalar
• Elektronik Ticarette ‘Garanti’ Hizmeti Verilmesinde Dikkat
edilecek noktalar
• Elektronik Ticarette İadeler de Dikkat edilecek noktalar
• Elektronik Ticarette Gizlilik Politikasında Dikkat edilecek
noktalar
• Elektronik Ticarette Güvenli alışveriş için Dikkat edilecek
noktalar
E-Ticarette taraflar [oyuncular]
• Alıcı
• Satıcı
• Üretici
• Bankalar
• Komisyoncular
• Sigorta Şirketleri
• Nakliye - Kargo Şirketleri
• Özel Sektör Bilgi
Teknolojisi - Yazılım
Şirketleri
•
•
•
•
•
•
Sivil Toplum Örgütleri
(Tüketiciyi Koruma Derneği,
Odalar v.b.)
Üniversiteler
Onay Kurumları, Elektronik
Noterler
Dış Ticaret Müsteşarlığı
Gümrük Müsteşarlığı
Diğer Kamu Kurumları
E-Ticaretde Ödeme Araçları
• Kredi Kartı
Kredi kartının tüm dünyada standart bir ödeme altyapısına sahip
olması ve kullanıcı kitlesinin genişliği Internet üzerinden yapılan
alışverişlerde en çok kullanılan ödeme yöntemi (Türkiye'de tek
yöntem) olmasını sağlamıştır. Alışveriş sırasında kredi kartı
bilgilerinin üçüncü şahıslarca ele geçirilmesinin önlenmesi
amacıyla bu bilgilerin şifrelenmesi esasına dayanan SSL ve SET
protokolleri kullanılmakta, böylece alışveriş güvenliği kolaylıkla
sağlanmaktadır.
E-Ticaretde Ödeme Araçları
•
Elektronik Para
Elektronik para Internet'te kullanılmak üzere geliştirilmiş para birimidir.
Elektronik para günlük hayatta kullanılan mağaza çeklerinin Internet
ortamındaki karşılığı olarak değerlendirilebilir. Bu sistemden yararlanmak
isteyen kişilerin ilk olarak elektronik para hizmeti sunan şirketler tarafından
geliştirilen özel yazılımlardan birini bilgisayarlarına yüklemeleri ve o şirketle
çalışan bir bankada hesap açtırmaları gereklidir. Bundan sonra elektronik
para ile anlaşmalı mağazaların sitelerinden veya kendisi gibi elektronik para
yazılımını kullanan diğer taraflar ile sanal alışveriş yapabilirler. Elektronik
para yazılımı, istenilen miktarda paranyn bir banka hesabından çekilerek,
Internet üzerinden yapılacak harcamalarda kullanılmak üzere elektronik
ortamda saklanmasını sağlar. Her elektronik paranın normal hayatta olduğu
gibi bir seri numarası vardır. Internet üzerinden bir harcama yapıldığında belli
seri numaralı elektronik paralar alışveriş yapanın bilgisayarından silinerek
alışveriş yapılan bilgisayara geçirilir. Bu şekilde, para akışı aynen günlük
hayatta olduğu gibi gerçekleştirilir. Türkiye'de bu sistem henüz uygulamaya
geçmemiştir. Dünyada elektronik para hizmeti veren bazı kuruluşlara örnek
olarak CyberCash (www.cybercash.com), DigiCash (www.digicash.com)
verilebilir.
E-Ticaretde Ödeme Araçları
•
Elektronik Çek
Elektronik çek, elektronik ticaret gerçekleştiren sitelerin ödemeleri çek olarak
kabul etmelerini ve işleyebilmelerini sağlayan bir ödeme sistemidir. Elektronik
çek, ABD'de Financial Services Technology Consortium (www.fstc.org)
tarafından SDML, Signed Document Markup Language, adı verilen bir
işaretleme dili kullanılarak geliştirilmiştir. Elektronik çek sisteminde, ödemeler
kredi kartı olmadan banka hesabı bilgilerinin gerekli olanlarının elektronik
ticaret sitesine girilmesi yoluyla yapılır. Kullanıcı bir anlamda ticaret sitesine
çek keserek ödeme yapmış olur. Bankadaki sistemler yapılan transferleri her
gün temizleyerek bahsedilen hesapta alışverişin tamamlanması için gerekli
şartların yeterli olup olmadığını kontrol ederler ve bu durumdan elektronik
ticaret sitesini şifreli kanallarla haberdar ederler. Bu işlemler takas merkezi
olarak adlandırılan finansal kurumlar tarafından da yürütülebilir. Kullanılması
kolay bir sistem olmakla birlikte, daha yaygın kullanımı için gerekli sistemlerin
finans sektörü tarafından kabul görmesi gereklidir. Bu hizmet ülkemizde
herhangi bir kuruluş tarafından henüz uygulamaya konulmamıştır. Daha
detayly bilgi için www.echeck.org sitesi ziyaret edilebilir.
E-Ticaretde Ödeme Araçları
• Diğer Ödeme Araçları
Escrip: Bağış ödemeleri gibi bazı özel düşük
miktarlı ödemeler için kurulmuş bir sistem.
IPIN: Internet harcamalarını ISS faturalarına
yansıtan bir sistem.
PCPay: Smart Card bazlı bir sistem.
ECharge My Phone: Telefon faturası ile entegre
edilmiş bir sistem.
First Virtual: Ödemeleri üçüncü bir kuruluşun
toplayıp, ilgili taraflara dağıtımını yaptığı bir sistem.