25.12.2013 Bobinler (İndüktör) Bobinler Silindirik bir sargıdaki endüktans: Basit bobin (indüktör) bir iletken kablonun N adet sarımı ile gerçekleştirilir. Bobinler enerjiyi manyetik alan şeklinde depolarlar. Endüktans (L) Inductance (L) bir aletin manyetik alan olarak enerji saklayabilme kapasitesidir. Değeri Henry (H) olarak ifade edilir. μ0 = serbest uzayın manyetik geçirgenliği= 4π × 10−7 H/m K = Nagaoka katsayısı N = sargı sayısı A = Sargıdaki kesit alanı (m2 ) l = Sargının uzunluğu (m) 1 Bobinler Bobinler Bir bobindeki manyetik alan bir akım ve gerilim oluşturur: Manyetik alan oluşturulduğunda bobin akım akışına direnç gösterir. Anahtar kapatıldığında ampülün ilk durumdaki durumu nedir? Anahtar açıldığında ampülün durumu nedir? 1 25.12.2013 Enerji saklanması Bobinler, üzerlerinden geçen akımın karesi ile orantılı olarak enerji saklarlar. Transformatörler ve alternatörler Bobinler transformatörlerde ve alternatörlerde kullanılırlar. Böylelikle voltaj dönüşümü ve akım üretilmesi sağlanır. Saklanan toplam enerji: Transformatörler voltaj dönüşümünü sağlarlar. Elektriksel kaynaklar Bir devreye voltaj veya akım olarak enerji sağlayan kaynaklar mecuttur. Bunlar: - Gerilim Kaynakları - Akım Kaynakları - Bağımlı Akım Kaynakları - Bağımlı Gerilim Kaynakları -AA piller -12-Volt araç aküsü -Elektrik prizleri Bağımlı kaynaklar: - Transistörler - Devre teorisi modelleri - İşlemsel yükseltici ile devreler Alternatör AC akım üretimini sağlarlar İdeal gerilim kaynağı İdeal gerilim kaynağı, kaynağın üzerindeki voltajın üzerinden çekilen akımdan bağımsız olan kaynaktır. Ohm kanunu ile: V=IR İdeal gerilim kaynağının iç direnci sıfırdır. Eğer bir devrede çekilen akım tamamen dışarıdaki devreye bağlı ise kaynağımız ideal gerilim kaynağıdır. 2 25.12.2013 İdeal akım kaynağı İdeal akım kaynağı, çekilen akımın üzerinde düşen gerilimden bağımsız olduğu kaynaktır. Ohm Kanunu ile: I = V/R Bağımlı kaynaklar Bağımlı bir akım veya gerilim kaynağının değeri devrenin farklı bir noktasındaki gerilime veya farklı bir noktadan geçen akıma bağlı ise böyle bir kaynak bağımlı bir akım veya gerilim kaynağıdır. İdeal akım kaynağının iç direnci sonsuzdur. Örnek: Seri dirençler Toplam direnç? Elektrik Devreleri 3 25.12.2013 Seri devre Seri devrede çoklu elemanlar: Seri devrede sadece tek bir akım yolu vardır Her bir komponentin akımı sabittir Devre iletimi için her bir komponentin çalışması gerekir Örnek: Seri bağlı gerilim kaynakları Example: Resistors in parallel The resistors in a parallel circuit are 680 Ω, 1.5 kΩ, and 2.2 kΩ. What is the total resistance? Güç kaynaklarından biri ters bağlanırsa? 4 25.12.2013 Paralel devreler Paralel devrede çoklu elemanlar Paralel devrede birden fazla akım yolu bulunur Her bir yol üzerindeki voltaj sabit İdeal gerilim kaynağına bağlı paralel devrede her bir koldaki akım değeri diğerlerinden bağımsızdır. Example: Resistors in parallel Aşağıdaki devrede dirençler üzerindeki akım ve gerilimler? 5