sulak alan - How can we help you Earth?

Sulak Alan, Gölümüz ve Su Kirliliği
Hazırlayan: Seher ÇUĞ
*Our lakes, water
pollution and its effect
on living-beings
* Sulak alan özellikle su kuşları bakımından önemi olan, suları tatlı,
acı veya tuzlu “Doğal ya da yapay, devamlı veya geçici, suları
durgun veya akıntılı, denizlerin gelgit hareketlerinin çekilme
devresinde altı metreyi geçmeyen derinlikleri kapsayan bütün
sular, bataklık, sazlık ve turbalıklar”a denir.
* Wetland site is having the meaning of all fresh, salt or
bitter taste water, marsh, reedy and peat bog areas.
They are natural or artificial, temporary or permanent
and they have standing or current water. These areas
are important for birds.
* BURDUR GÖLÜ Türkiye’nin yedinci büyük gölü.
Söğüt dağları ile Suludere-Yayladağ
yükseklikleri arasında uzanan çöküntü havzasını
işgâl eden bir göldür. Oluk şeklinde bir biçimi
olan Burdur Gölünün yüzölçümü 200 km2dir.
Uzunluğu 34 km ve en geniş yeri ise 9 km’dir.
Deniz seviyesinden yüksekliği 854 m, en derin
yeri kapı geçidi önlerinde 110 metredir.Burdur
Gölünün suyu tuzludur. Fakat tuzluluk nisbeti
fazla değildir (binde 24). Oluşum târihi oldukça
eskidir.
* Lake Burdur is among the largest and deepest lakes of
Turkey, located at the Lake District Region in southwestern Anatolia, within a closed basin. Lake Burdur is a
large saline lake of tectonic origin, positioned at the
frontier between Burdur and Isparta provinces, in
southwestern Turkey. It has an area of 200.00 km² and
maximum depth is 110 m. Its lenght is 34 km and its width
is 9 km. It is at 854 m elevation. It is salty (24/1000) and
highly alkaline (pH 9.5) and it never freezes. The
formation of the lake is rather old.
* Burdur Gölü, yeraltı suyunu reşarj ve deşaj ederek, taşkınların
yok edici etkisini azaltarak ve taban suyunu dengeleyerek
bulunduğu bölgenin su rejimini düzenlemekte, tortulları, besin
maddelerini ve zehirli maddeleri alıkoyarak arıtma görevi
yapmakta, bulunduğu bölgenin nem oranını yükselterek başta
yağış ve sıcaklık olmak üzere yerel ve sıcaklık olmak üzere yerel
iklim elemanları üzerinden olumlu etki yapmaktadır. Burdur
Gölü aynı zamanda endemik ve nesli tehllikedeki türleri
barındırması nedeniyle biyolojik çeşitlilik açısından son derece
önemli bir işlev üstlenmiştir. Ayrıca, tarım ve hayvancılığı
destekleyerek üretim artışını sağlamakta ve Burdur İlinin ulusal
ve uluslararası platformda tanınmasına vesile olmaktadır.
* Burdur Gölü, Türkiye'nin en derin göllerinden biridir. Yapılan
araştırmalarda gölün oligotrofik karaktere (düşük besin düzeyi)
sahip, besin maddeleri yönünden fakir bir göl olduğu
belirtilmektedir. Buna karşın 300 bine yakın su kuşunu
barındırmaktadır. Göl ve yakın çevresi doğa turizmi yönünden
önemli bir potansiyele sahiptir
* Lake Burdur has a positive effect on the city in terms of
climate, agriculture, stock raising and being known
internationally.
* Although it has oligotrophic charactersitics, Lake Burdur
has great ornithological importance harbouring numerous
wintering bird species. It is the most important wintering
site in the world for the white-headed duck, a globally
threatened species. It has also served habitats to 10 other
internationally important waterfowl species. And the lake
and its close environment has a nature tourism potential.
* Burdur Gölü bitki coğrafyası bakımından Akdeniz filoristik
bölgesinde yer almaktadır. Göl sularının sodyum sülfat ve
klorür miktarının oldukça yüksek olmasının yanısıra
arsenikli olması nedeniyle bitki topluluklarına sadece
güney kesimdeki Yazıkent-Karakent köyleri arasında
akarsuların göle karıştığı, tuzluluğun daha az olduğu
bölgelerde rastlanmaktadır. Bu alanlardaki hakim bitki
örtüsünü Cyperacea (Venüsotu) familyasına ait 6 tür
(Cyperus sp., Carex diluta), Schoenoplectus lacustris,
Bulboschoenus maritimus, Eieocharis palustris),
Juncaceae (tuzcul hasırotu) familyasına ait iki tür
(Juncus heldreichianus subsp., Juncus gerardi subsp.),
Typhaceae (saz) familyasına ait iki tür (Typha laxmannii
lepechin, Typha domingensis) ve Poaceae familyasından
Phragmites australis (kamış) temsil etmektedir.
* There are mountains and hills covered with forests
and bushes around the lake.
* After some studies had been done, it has been
mentioned that 20 species of the plants around the
lake are endemic.
* Göl çevresinde orman ve çalılıklarla kaplı tepeler ve dağlar
bulunmaktadır. Gölün kuzeyinde yer alan dağların yüksek bölgelerinde
karaçam (Pinus nigra) ormanı hakim bitki örtüsünü oluşturmaktadır.
* Burdur Gölü, göl aynası ile gölün çevresindeki tarım ve step
alanlarından 1998-1999 yıllarında yapılan arazi çalışmalarında toplanan
bitkiler kurutulup herbaryum örneklerine dönüştürüldükten sonra tür
düzeyinde teşhisleri yapılmıştır. Teşhisler sonucunda toplam 49
familya, 204 cins ve 315 tür saptanmıştır. Bu türlerden 20 tanesinin
bölgede endemik tür olduğu belirlenmiştir.
* There are mountains and hills covered with forests and
bushes around the lake.
* After some studies had been done, it has been
mentioned that 20 species of the plants around the lake
are endemic.
* KUŞLAR
* Burdur Gölü, kuş varlığı yönünden Türkiye'nin en önemli göllerinden birisidir.
*
*
*
*
Derin bir göl
olmasına rağmen her yıl sonbahar ve kış dönemlerinde yüzbinin üzerinde sukuşunu
barındırmaktadır. Göl suları kış aylarında donmadığından sakarmekeler, ördekler ve
batağanlar kalabalık topluluklar oluşturmaktadır. Geniş ve açık su yüzeyi kışlayan kuşlar için
güvenli bir ortam oluşturmakta, gölün güneybatı ve kuzeydoğu uçlarındaki sığ kesimler ve
kıyılardaki çamur düzlükleri zengin besin varlığı ile kuşların beslenmesine imkan vermektedir.
Gölde, yüksek sayılarda pek çok ördek türü kışlamaktadır. Macar ördeği, elmabaş patka,
tepeli patka, kılkuyruk ve kaşıkgaga bulunmaktadır. Sakarca, akkuyruklu kartal ve kara iskete
bölgede kışlayan önemli türlerdir. Kış aylarında zaman zaman nesli tehlike altında bulunan
şah kartal da gözlenmektedir.
Burdur Gölü, karaboyunlu batağan ve sakarmeke için hem sonbahar göçü sırasında hem de kış
aylarıda çok önemlidir. 1997 yılı Ekim ayında bölgede 26.075 karaboyunlu batağan ve 252.726
Sakarmeke sayılmıştır. Göç sırasında çok yüksek sayılarda kara sumru ve flamingo
konaklamaktadır. Mahmuzlu kızkuşu, angıt, taş bülbülü ve kızıl kiraz kuşu bölgede üreyen
önemli türler arasındadır. Ayrıca, göl ve çevrekinde mahmuzlu kız kuşu, suna, sakarmeke,
uzunbacak ve bahri de kuluçkaya yatmaktadır.
Burdur Gölü'nün asıl önemi, nesli dünya çapında tehlikede olan ve Batı Palearktik bölgede
doğal olarak rastlanan dikkuyruk ördeğin dünya populasyonunun ~%60-70‘inin gölde
kışlamasından kaynaklanmaktadır.
Burdur Gölü dikkuyruk ördek için dünyadaki en önemli kışlama alanıdır ve kış aylarında tüm
dünya popülasyonunun en az %60’ını barındırmaktadır. Şubat 1991’de gölde 10.927 dikkuyruk
ördek sayılmıştır. Burdur Gölü’nde Nisan 1997 döneminde 121 kuş türü kaydedilmiştir. Gölde
Ocak 1999’da 1.451 dikkuyruk ördek sayımı yapılmıştır. 2007–2008 yıllarında 800 civarında
dikkuyruk ördek sayımı yapılmıştır.
* Since the lake does not freeze in winter, it serves as a
winter refuge for the birds.
* Lake Burdur has great ornithological importance harbouring
numerous wintering bird species. It is the most important
wintering site in the world for the white-headed duck, a
globally threatened species. It has also served habitats to
10 other internationally important waterfowl species.
* İNSAN KAYNAKLI ETKENLER
İç Etkenler
* I* a) Habitat Bozulması ve Türlerin Kaybı
Gölü besleyen derelerden göle su girişinin olmaması nedeniyle akarsuların
oluşturduğu küçük deltalar son yıllarda çok küçülmeleri ve diğer
kısımlarının tarıma açılması nedeniyle önemli ölçüde habitat kayıpları
olmuştur. Gölün çekilmesiyle ortaya çıkan arazilerin tarımda kullanılması
habitat kayıplarına neden olmaktadır.
* b) Kirlilik
Göle gelen kirletici kaynakların başında şeker fabrikası gelmektedir.
Atıklarında yüksek oranda nitrat ve fosfat vardır. Gölü kirletici diğer
kaynaklar, tarım arazilerinden dönen sular ve Burdur kentinin atıklarıdır.
Burdur Gölü kirlilik göstergelerine bakıldığında kirlilikte ciddi oranlarda
artış gözlemlenmektedir; bölgesel araştırmalar ise gölün özellikle Burdur
merkez ve organize sanayiye yakın kısmında kirliliğin daha yoğun
olduğunu göstermektedir. Burdur kent merkezinin evsel atıklarının
arıtılarak doğal ortama deşarjını sağlayacak olan Burdur Belediyesince
yapımı tamamlanan Atıksu Arıtma Tesisi tamamlanmış olup su tutmaya
başlamıştır.
* c) Doğal Dış Etkenler
Havza içindeki doğal erozyon göle sediment taşınması ve bulanıklığının
artmasına neden olmaktadır. Kuraklık göldeki su seviyesinin düşmesinde
önemli bir etken olarak değerlendirilmektedir.
* The human-being sourced factors
* Messing the habitat and disappering the species
* Since 1975 an altitude change of -10 m and 27% volume loss has been
recorded.The main reasons for this figures are dams and ponds constructed on
main sources of the lake,like Bozcay stream, the severe drought between 19881995 and especially extensive use of aquifers by local farmers.
* Pollution
* The waste of factory (sugar) is the main source of the pollution of the lake. The
others are the city’s waste and water coming back from the agricultural areas.
* The increase of the pollution can be seen in the lake. The close areas to the
city center and the industrial areas are denser in pollution.
* In recent years, The Municipality established “The waste-water purification
foundation” and it started to gather waste-water. It will provide the
purification of the city center’s waste-water and discharge it to the natural
environment.
* The natural external factors
* The natural erosion in the area carries sediment to the lake and the turbidity
increases. The drought is seen as an important effect on the decreasing of the
water level in the lake.
* II* a)
Dış Etkenler
Doğal Su Rejimine Yapılan Müdahaleler
Burdur Gölü’nü besleyen dere ve çayların sularının barajlarda tutulması
sonucu göl su seviyesi önemli ölçüde düşmüştür. Burdur Gölü’ne yılda
ortalama 125 hm3 su getiren Bozçay’a yapılan müdahalelerin etkisi ise
kendisini bu dönemde hissettirmeye başlamıştır. Bozçay’ın akışı,
Karamanlı, Tefenni ve Belenli Barajlarının (toplam 28 hm3) kurulması
ve Karataş Gölü’nün bir rezervuara çevrilmesi (65 hm3) sonucu önemli
ölçüde azalmıştır. Tüm bu projeler 11.000 ha. alanın sulanmasına
yöneliktir. Son olarak, göle daha yakın bir noktada kurulacak BozçayKaraçal Barajı 32 hm3 su depolayacak, bununla 5.006 ha. arazi
sulanacaktır.
Son yıllarda, su tutma projeleri, tarımsal amaçlı sulama ve iklime bağlı
yağış azalması nedeniyle Bozçay yoluyla Burdur Gölü’ne giren su
miktarında azalma meydana gelmektedir. Burdur kent merkezinde ve
çevre köylerde çok sayıda kuyu suyu kullanılmakta ve bu durum gölün
su seviyesinin düşmesine etki etmektedir. Göldeki su seviyesinin
düşmesi sonucu ortaya çıkan alanlarda tarımsal baskı oluşmakta ve
habitat kayıpları yaşanmaktadır.
* External factors
* The interference made to the water regime
* The water level is decreased because of the dams on the
ponds. These ponds and dams are used for watering the
agricultural areas. There are lots of artesian wells
around the city centre and in the nearby villages and
there is a decrease of falling related to the climate.
These effects also cause a decrease of water level.
* Çevre kirlenmesi denilince genellikle hava, su ve toprağın
kirlenmesi düşünülür Bunlardan en kolay ve çabuk kirlenen
kuşkusuz sudur Çünkü her kirlenen şey genelde su ile
yıkanarak temizlenir, bu da kirliliğin son mekanının su olması
anlamına gelir Havanın ve toprağın kirlilik bakımından
zamanla kendi kendilerini yenilemeleri bir bakıma kirliliklerini
suya vermelerine neden olur
* When people talk about pollution we think about air,
water and earth pollution. Water is easily polluted quickly.
Because every dirty things are cleaned by water.
* Yer yüzündeki sular, güneşin sağladığı enerji ile sürekli bir döngü
içinde bulunur İnsanlar, ihtiyaçları için, suyu bu döngüden alır ve
kullandıktan sonra tekrar aynı döngüye iade ederler Bu süreç
sırasında suya karışan maddeler, suyun fiziksel, kimyasal ve
biyolojik özelliklerini değiştirerek “su kirliliği” olarak
adlandırılan durum ortaya çıkar Su kirlenmesi, su kaynağının
fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik, radyoaktif ve ekolojik
özelliklerinin olumsuz yönde değişmesi şeklinde olur
* People use the water and after using it they give it back
to the earth. During this process, some materials which
are mixed to the water change the physical, chemical
and biological features of the water. So the water
pollution occurs.
* Sucul türleri tek tek korumak mümkün olmadığından, onları
habitatları ile birlikte koruma altına almak gerekmektedir Koruma
çalışmalarında türü, tür topluluklarını, habitatların özelliklerini,
ekolojik döngüleri tanıyan, analiz etme yetkisine sahip meslek
guruplarından yararlanılmalıdır.
* As it is impossible to protect the species one by one, we have
to take them under protection with their habitat. In the
protection studies, the occupational groups which knows the
species, their habitat features and has a authority to analize
them must be used.