Sosyal Öykü Tekniğinin Akıllı Oyuncaklar İle - öztek

Meryem Demirkaya
Necdet Karasu
2014, Eylül
Bu çalışma 111K394 nolu ÖZTEK projesi kapsamında gerçekleştirilmiştir.
SUNU AKIŞI
 GİRİŞ
 Otizm ve Sosyal yeterlik
 Sosyal Öykü
 Akıllı Oyuncaklar
 Çalışmanın Amacı
 Yöntem ve Uygulama
 Tartışma ve Sonuç
OTİZM
DSM- 4
DSM-5
Sosyal etkileşim
Sosyal iletişim
bozukluğu
Dil ve iletişim
Sınırlayıcı, tekrarlayıcı
davranışlar
Sınırlayıcı, tekrarlayıcı
davranışlar
SOSYAL İLETİŞİM-SOSYAL ETKİLEŞİM
 Göz kontağı kurma
 Sosyal etkileşimi başlatma
 Konuşmayı sürdürme
 Başkalarının niyet ve hislerini anlama
 Sözel ve sözel olmayan sosyal etkileşim davranışları
SOSYAL BECERİ ÖĞRETİM
YÖNTEMLERİ
 Videodan model olma
 Kendi kendine model olma
 Olumlu davranış desteği
 Ayrık denemeler
 Ayrımlı pekiştirme
 Akran öğretimi
 VE Sosyal Öykü
SOSYAL ÖYKÜ
1991 yılında, otizmli çocuklarla çalışan ve özel eğitim
öğretmeni olan Carol Gray tarafından geliştirilmiştir.
Sosyal öykülerin amacı, sosyal durumları
tanımlamak,anlamak ve uygun sosyal tepkiler verme
becerisi kazandırmaktır
SOSYAL ÖYKÜLERİN YAPISI
başlık
4 cümle türü
Yazım
kuralları
Cümle oranı
Kısa ve
bireyselleştirilm
iş
SOSYAL ÖYKÜ
 Barry ve Burlew (2004) oyun becerileri
 Delano ve Snell (2006) akranlarla etkileşim
 Crozier ve Tincani (2005) problem davranışların
azaltılması
 S. Bernard Ripol (2007) duyguları tanımlama
SOSYAL ÖYKÜ+……
 Hagiwara ve Myles 1999
 Brownel 2002
 Bledsoe ve arkadaşları 2003
 Kuoch ve Mirenda 2003
 Özdemir 2008
ÇALIŞMANIN AMACI
Bu çalışmanın amacı; sosyal öykünün akıllı oyuncaklar
teknolojisi ile otizmli bir çocuğa basit selamlaşma
(merhaba) becerisini kazandırmada, bu becerinin
kalıcılığında ve genellenmesinde etkili olup olmadığını
incelemektir.
YÖNTEM
 Tek denekli araştırma modellerinden
ABA+izleme+genelleme
 Bağımlı değişkeni basit selamlaşma becerisi
‘merhabalaşma’
 Bağımsız değişkeni akıllı oyuncaklar aracılığı ile
uygulanan sosyal öykü
KATILIMCI-HEDEF BECERİ
 6 yaş-Atipik otizm tanılı
 TEDİL
Hedef becerinin seçiminde;
 Öğretmen ile görüşme
 Ebeveyn ile görüşme
 Doğal ortamda gözlem
ORTAM VE ARAÇ-GEREÇLER
 Ebeveyn ve öğretmen ile bilgilendirme toplantısı
 Ebeveynlerden izin
 Özel özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi
 Bireysel eğitim sınıfı
 Kamera
 sosyal öyküden oluşan senaryo
 Veri toplama formları
 Akıllı oyuncaklar
AKILLI OYUNCAKLAR
Akıllı oyuncak konsepti, fiziksel oyuncakların
yapılandırılmış ve anlamlı bir amaç doğrultusunda
teknolojik olarak geliştirilmiş halidir. Yapılandırılmış
ve anlamlı amaçlar akıllı oyuncakları klasik elektronik
ya da dijital oyuncaklardan ayıran önemli bir özelliktir.
Klasik elektronik ya da dijital oyuncaklar teknolojik
bileşenleri sadece oyuncağın ilgi çekiciliğini arttırmak
için kullanırken, akıllı oyuncaklar çocuklara bilişsel
görevleri gerçekleştirebilecekleri teknolojiyle
zenginleştirilmiş bir ortam sunarlar.
oztek.metu.edu.tr
ARAÇLARIN HAZIRLANMASI
 Sosyal öykü-öykü değerlendirme formu
 Katılımcı ve öğretmeninin ,sosyal becerinin
gerçekleştiği doğal ortamın fotoğrafları
 Proje ekibi tarafından oyuncağın çizimi ve yazılımı
AKILLI OYUNCAKLAR
AKILLI OYUNCAKLAR
UYGULAMA BASAMAKLARI
Başlama düzeyi
Öğretim
Geri çekme
İzleme
Genelleme
GÜVENİRLİK ANALİZİ
Gözlemciler
arası
güvenirlik
• Araştırmacı/zihinsel
engelliler öğretmeni
• Tüm oturumların %30
• %100
Uygulama
güvenirliği
• Zihinsel engelliler
öğretmeni
• Tüm oturumların %20
• %100
VERİLERİN ANALİZİ
Ö.O
G.Ç.O
SELAMLAŞMA BECERİSİ
B.D
OTURUMLAR
İ.O
G.O
TARTIŞMA VE SONUÇ
otizmli öğrenciye akıllı oyuncaklarla uygulanan
sosyal öykü tekniğinin öğretilmesi amaçlanan
yönerge verici cümlelerin çıkartıldığı geri çekme
sosyal beceri üzerinde olumlu etkileri olduğu
aşamasında, öğrenilen beceride olumsuz yönde
değişmenin
olmadığı
izleme oturumları
sonucunda öğrencinin
kazandığı sosyal becerinin kalıcı olduğu
genelleme oturumları sonucunda çocuğun
kazandığı
beceriyiyöntem
genellediği
öğretimin sosyal
etkili olması,
seçiminde
doğru bir
kararın verilmesiyle ilişkilendirilmiştir
sosyal öykülerin belirtilen cümle tiplerini
dikkate alarak yazılmasının, öğretimin etkili
uygulamacının katılımcının özel eğitim
bir şekilde sonlanmasına katkısı olduğu
öğretmeni olması öğretim oturumları sırasında
çocuk ile yetişkin arasındaki iletişimin olumlu
Görsel sembol
ve teknoloji
olmasını
sağlamıştır
bununaraçlarının
da öğretimin etkili
kullanıldığı
araştırmalarla
benzer sonuçlar
olmasını
sağladığı
düşünülmektedir
.
Çalışma
kullanılan
tek
denekli
deneysel
göstermiştir.
desenin tüm sınırlılıklarını taşımaktadır. Fakat
desenin
izleme ve genelleme
aşamaları
İleriki
çalışmalarda
fazla katılımcı
sayısıile
ve
desteklendiği
düşünülmektedir.
sosyal davranış
ile çalışmanın
desteklenebileceği düşünülmektedir.
TEŞEKKÜRLER