VI. Ulusal Anali̇ ti̇ k Ki̇ mya Kongresi Poster 248 KAPİLER ELEKTROFOREZ VE DOLAYLI DETEKSİYON YÖNTEMİ İLE TAHİNDE OKSALAT TAYİNİ Selda Başkan Kahraman, F. Bedia Erim Berker İstanbul Teknik Üniversitesi Kimya Bölümü 34469 Maslak/İstanbul [email protected] Okzalat insan sağlığı üzerine toksik etkisi olan bir iyondur. Diyetsel oksalatın ana kaynağı bitki ve bitki ürünleridir. Bitki dokuları sodyum- potasyum oksalat gibi suda çözünen oksalatları içerdikleri gibi kalsiyum-magnezyum oksalat gibi suda çözünmeyen oksalat tuzlarını da içerirler. Diyet yoluyla alınan okzalatın fazlası böbrek taşlarının oluşumuna neden olmaktadır. Tüm böbrek taşlarının yaklaşık %75’inin kalsiyum okzalat menşeli olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca diyet yoluyla alınan aşırı okzalat, vücutta kalsiyum ve magnezyum emilimini azaltmaktadır. Diyetle alınan okzalatın, bazı eser elementlerle oluşturdukları çözünmeyen kompleksler nedeniyle bu elementlerin biyoyararlılığını da azalttığı tespit edilmiştir. Gıda ürünlerindeki suda çözünen oksalat tuzu cinsleri, çözünmeyenlere oranla daha çok biyolojik olarak kullanılabilir oldukları için gıdalarda ne cins oksalat tuzlarının bulunduğunun tayini ve toplam okzalat miktarları böbrek hastalarının diyetlerinin tespitinde önemlidir. Bu çalışmada okzalat içeriğinin fazla olduğu öngörülen susamdan elde edilen bir ürün olan tahin örneklerinde, suda çözünen ve toplam oksalat miktarları kapiler elektroforez yöntemi ile tayin edilmiştir. Okzalat iyonunun elektroforetik mobilitesi yüksek olduğundan, kapiler içindeki elektroosmotik akış, kapiler kolon pozitif yüklü bir polimerle kaplanarak ters çevrilmiştir. Bu şekilde kolonda okzalat iyonunun ve elektroosmotik akışın yönü aynı olduğundan 4dakika gibi kısa sürede okzalat piki tespit edilmiştir. 290 KimyaKongreleri.org