Çarpmanın pratik yolları - Özel Antakya Ata Koleji

Çarpma, temel aritmetik işlemlerden biridir. Sayılarda çarpma, çarpılan sayının çarpan sayı kadar
adedinin toplamının alınması işlemidir.
Kural
Bir sayının 5 ile çarpımı
Bir sayıyı 5 ile çarpmak için 10 ile çarpıp yarısını almak
yeterlidir.
Örneğin, 42 ile 5 i çarpmak yerine 420 sayısını ikiye böler
cevabı 210 buluruz.
Kural
101, 1001, 10001, vb. bir sayı ile, bu sayıdan bir basamak
küçük bir sayının çarpımı
Bunun için sayıyı yan yana 2 defa yazmak yeterlidir.
Örnekler:
101 * 68 = 6868
10001 * 4605 = 46054605
Kural
İki basamaklı ve 5 ile başlayan sayıların karesi
Birler basamağı ile 25 sayısı toplanarak ilk iki basamak,
birler basamağının karesi alınarak da son iki basamak bulunur.
Örnek1:
562=?
25+6= 31 ve cevap: 3136
Örnek2:
512= ?
25+01= 26 ve cevap: 2601
Kural
Aralarında 2 fark bulunan sayıların çarpımı
Bunun için sayıların ortalamasını kendisiyle çarparız ve bir
eksiğini alırız. Örneğin 19 ile 21 i çarpmak için 20*20-1
işlemini yapar ve sonucu 399 olarak buluruz.
Aralarında 4 fark bulunan sayıların çarpımını bulmak için ise
sayıların ortalamasını kendisiyle çarparız ve bu sefer dört
eksiğini alırız. Örneğin 13 ile 9 u çarpmak için 11*11-4
işlemini yapar ve sonucu 117 olarak buluruz.
Kural
100 den büyük ve 100 e yakın iki sayının çarpımı
Örnek1:
109*104 çarpımını hesaplayalım. Önce her zaman 1 yazılır.
Sonra 9 ile 4 ün toplamı daha sonra 9 ile 4 ün çarpımı
yazılır. Cevap: 11336
Örnek2:
101*127=? Önce 1 sonra 1 ile 27 toplamı en sonunda ise 1 ile
27’nin çarpımı yazılır ve cevap 12827 olur.
Kural
a) Aynı rakamla başlayıp, son rakamları toplamı 10 olan
sayıların çarpımı
Örnek1:
47*43= ?
Birler basamağındaki sayılar çarpılıp 3*7= 21 bulunur. Onlar
basamağındaki sayı 1 artırılır ve kendisiyle çarpılır 5*4= 20
Daha sonra bu iki sayı yan yana yazılarak sonuç 2021 bulunur.
Örnek2:
69*61= ?
9*1= 9 ve 7*6= 42 olup cevap 4209 bulunur.
b) Sonu 5 ile biten sayıların karesi
Sonu beş ile biten sayıların karesini bulmak için yirmi beş
yazar, önüne bu sayının onlar basamağındaki sayısı ile onun
bir fazlasının çarpımını yazarız.
Örnekler:
652 = 6*7 | 25 = 4225
1052 = 10*11 | 25= 11025
Kural
Bir sayının 5 ile çarpımı
Bir sayıyı 5 ile çarpmak için 10 ile çarpıp yarısını almak
yeterlidir.
Örneğin, 42 ile 5 i çarpmak yerine 420 sayısını ikiye böler
cevabı 210 buluruz.
Kural
101, 1001, 10001, vb. bir sayı ile, bu sayıdan bir basamak
küçük bir sayının çarpımı
Bunun için sayıyı yan yana 2 defa yazmak yeterlidir.
Örnekler:
101 * 68 = 6868
10001 * 4605 = 46054605
Kural
Aralarında 2 fark bulunan sayıların çarpımı
Bunun için sayıların ortalamasını kendisiyle çarparız ve bir
eksiğini alırız.
Örneğin 19 ile 21 i çarpmak için 20*20-1 işlemini yapar ve
sonucu 399 olarak buluruz.
Aralarında 4 fark bulunan sayıların çarpımını bulmak için ise
sayıların ortalamasını kendisiyle çarparız ve bu sefer dört
eksiğini alırız.
Örneğin 13 ile 9 u çarpmak için 11*11-4 işlemini yapar ve
sonucu 117 olarak buluruz.
Kural
100 den büyük ve 100 e yakın iki sayının çarpımı
Örnek1:
109*104 çarpımını hesaplayalım. Önce her zaman 1 yazılır.
Sonra 9 ile 4 ün toplamı daha sonra 9 ile 4 ün çarpımı
yazılır. Cevap: 11336
Örnek2:
101*127=? Önce 1 sonra 1 ile 27 toplamı en sonunda ise 1 ile
27’nin çarpımı yazılır ve cevap 12827 olur.
Kural
a) Aynı rakamla başlayıp, son rakamları toplamı 10 olan
sayıların çarpımı
Örnek1:
47*43= ?
Birler basamağındaki sayılar çarpılıp 3*7= 21 bulunur. Onlar
basamağındaki sayı 1 artırılır ve kendisiyle çarpılır 5*4= 20
Daha sonra bu iki sayı yan yana yazılarak sonuç 2021 bulunur.
Örnek2:
69*61= ?
9*1= 9 ve 7*6= 42 olup cevap 4209 bulunur.
b) Sonu 5 ile biten sayıların karesi
Sonu beş ile biten sayıların karesini bulmak için yirmi beş
yazar, önüne bu sayının onlar basamağındaki sayısı ile onun
bir fazlasının çarpımını yazarız.
Örnekler:
652 = 6*7 | 25 = 4225
1052 = 10*11 | 25= 11025
www.egitimhane.com