Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Kliniği DİYABETLİ ÇOCUKLARDA HİPOGLİSEMİ (KŞ <70 MG/DL) YÖNETİMİ 1. Hipoglisemiyi tanıma Çocuk hafif (bilinç açık, açlık hissi ile titreme ve sinirlik), orta (sersemlemiş olabilir veya iletişime girmeyen) veya ağır hipoglisemi (baygın) ile karşınıza gelebilir. Hipoglisemi test ile kanıtlanmalıdır. Kapiller kan şekeri ölçümü yeterlidir fakat parmakların temiz olduğundan emin olunmalı, şekerli bir şeyin bulaşması yanlış yüksek sonuçlara neden olur. Diyabetli çocukların kan şekerinin her zaman 70 mg/dl’nin üstünde olmasını isteriz ve bu amaç ile tedavi veririz. Aslında gerçek hipoglisemi kan şekerinin 60 mg/dl’nin altına düşmesidir. 2. Tedavi Bilinci açık hafif hipoglisemili bir çocuğa aşağıdakilerden birini ver. • Çocuğun ağırlığının her 10 kg’ı için bir küp şeker ağızdan verilir (Suda eritilerek verilebilir) Veya • Meyve suyu. Çocuğun kendisine gelmesi yaklaşık 10–15 dakikada olacaktır. Eğer çocuğun bilinci kapalı veya oral tedavi alamayacak durumda ise hemen yardım çağrılmalı ve damar yolu açılmalı ve 2 ml/kg % 10 dextroz 5 dakikada IV uygulanmalıdır. Hemen damar yolu açılamıyorsa Glucagen enjeksiyon kiti kullanılarak hastaya IM/SC glukagon uygulanmalıdır. (< 30 kg çocukta 0,5 ml ** > 30 kg çocukta 1 ml ) Genellikle çocuk 10–15 dakikada normale gelir fakat bazı çocukların tamamen kendine gelmesi birkaç saati bulabilir. Tüm durumlarda kan şekerini kontrol etmeden tekrar tedavi vermeyin, eğer kan şekeri 80 mg/dl’in altında ise tekrar tedavi veriniz. Kan şekeri eğer 90 mg/dl’nin üstünde ise daha fazla şeker vermeyiniz. 3. Hipoglisemi sonrası Eğer hipoglisemi epizodu tedavi edildikten sonra çocuğun bilinci tamamen açık ve yemek yiyebilecek durumda ise 30 dakika içinde ya bir ara öğün almalı veya öğün saati ise normal yemeğini yemeli. Normal öğün yemeğini yiyecek ise planlanmış öğün öncesi insülin dozu %10– 20 azaltılmalıdır. 4. Göz önünde bulundurulması gereken özel durumlar Özellikle ciddi hipoglisemili çocukların tedavi sonrası kan şekeri biyokimyasal olarak 70 mg/dl’nin üstüne çıkmasına rağmen baygınlığın devam etmesi, bilinç bulanıklığı, saldırganlık veya anormal davranışlar gösterebilirler. Bu nadir bir durum olmakla birlikte hipogliseminin korkutucu bir sonucudur ve tamamen düzelmesi bazen birkaç saati bulabilir. Eğer bilinç kaybı sebat ederse diğer olası nedenler için beyin görüntülenmesi düşünülmelidir. Tavsiye almak için servis konsültanına veya Endokrin ekibine danışmaktan çekinmeyiniz. Oluşturulma Tarihi: Nisan 2013 Hazırlayan: Dr. İ.Esen Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Kliniği Öğün öncesi açlık Hipoglisemi KŞ < 70 Bilinç kapalı Bilinç açık veya nörolojik semptom PO küp şeker Her 10 kg’ya bir şeker 15-20 dk KŞ < 80 15-20 dk KŞ > 80 PO küp şeker Her 10 kg’ya bir şeker Planlanmış insülin Dozunu %10 azaltarak yap Öğününü yesin Oluşturulma Tarihi: Nisan 2013 Hazırlayan: Dr. İ.Esen Glukagon <30 kg 0,5 ml SC/IM >30 kg 1,0 ml SC/IM + yardım iste + damar yolu aç Bilinç kapalı 15-20 dk KŞ < 80 IV dextroz 2cc/kg %10 dx Bilinç açık 15–20 dk KŞ > 80 Planlanmış insülin Dozunu %20 azaltarak yap Öğününü yesin Diyabetli çocuklarda hipoglisemi sırasında yaş gruplarına göre önerilen glikoz içeren besinler YAŞ GRUPLARI 6–10 yaş 10 yaşından büyük 6 yaşından küçük %100 portakal suyu ¼-1/3 su bardağı 1/3-1/2 su bardağı ½-3/4 su bardağı (Cappy) (50–100 ml) (100–125 ml) (125–175 ml) 100 ml 11 gr KH Fanta ¼-1/3 su bardağı 1/3–1/2 su bardağı ½-3/4 su bardağı 100 ml 12,2 gr KH (50–100 ml) (100–125 ml) (125–175 ml) Toz şeker 2–3 tatlı kaşığı 3–4 tatlı kaşığı 1–2 tatlı kaşığı 1 tatlı kaşığı = 5 gr Küp şeker* 2–3 adet 3–4 adet 4–5 adet 1 adet = 2,7 gr Bal 1–2 tatlı kaşığı 2–3 tatlı kaşığı 3–4 tatlı kaşığı 1 tatlı kaşığı = 5 gr * Çocuğu her 10 kg ‘ı için 1 adet, örn: 20 kg için 2 adet, 35 kg için 4 adet gibi