bilgisayar kullanımı

BİLGİSAYAR
KULLANIMI
1
Öğr.Gör Metin Akbulut
Bilgisayar Nedir?






Bilgisayar aritmetiksel mantıksal işlemler
yapabilen, bilgi depolayan, hatasız ve hızlı
işlem yapabilen aptal bir makinedır.
Aritmetiksel(+,-,*,/) ve Matıksal
(<,>,=,or,and,xor…) işlem yapabilme.
Bilgi depolayabilme
Hızlı İşlem Yapma
Hatasız İşlem yapma.
Bilgisayar her zaman hatasız çalışır. Ancak
kullanıcı hata yaparsa bilgisayarda hata
yapar.
Öğr.Gör Metin Akbulut
2
Bilgisayar Kullanımına Giriş

Donanım
Bilgisayar oluşturan Parçalar ve
Çevre birimleri

Yazılım
Donanım üzerinde çalışan
programlar
Öğr.Gör Metin Akbulut
3
Bilgisayar Kullanımına Giriş

DONANIM(hardware)
Anakart
İşlemci
Bellek
Sabit disk
Optik okuyucular(Dvd rom-Cd rom -RW)
Kasa
Klavye,Fare
…………
Öğr.Gör Metin Akbulut
4
YAZILIM(SOFTWARE)



İşletim sistemleri
Uygulama yazılımları
Sürücü yazılımları
Öğr.Gör Metin Akbulut
5
DONANIM(hardware)

Anakart:
Anakart (Mainboard) diğer bütün kartların üzerine takıldığı karttır.
Bilgisayar içindeki diğer bütün donanım birimleri anakart üzerinde toplanır
ve anakart üzerindeki veri yolları vasıtasıyla haberleşir. Anakart üzerinde
her donanım biriminin takılabileceği bir yer mevcuttur. Ekran kartı, seskartı,
modem, Ethernet, tv kartı gibi donanım birimleri anakart üzerinde slot
denen yuvalara takılır. Genel olarak anakrt üzerinde ISA, PCI ve AGP
slotlar mevcuttur. ISA slotlar eski teknolojidir ve artık yeni üretilen
anakartlarda mevcut değildir. Artık anakartlar üzerinde daha çok PCI
slotlar vardır ve üreritilen kartalarad buna uygun olarak üretilir. AGP slot
ise yalnızca ekran kartının takılabileceği bir slottur ve 1 tane bulunur. AGP
slotlara ekran kartı dışında başka kart takılamaz.

İşlemci (CPU):
Bilgisayar içindeki tüm aritmetiksel ve mantıksal işlemlerinin yapıldığı ve
tüm işlemlerin kontrol edildiği bölümdür. Bilgisayarın asıl yükünü çeken
beyin olarak düşünülebilir. Bilgisayarın hızını etkileyen en önemli parçadır.
İşlemci hızı MHZ (Mega herz) olarak ölçülür. 1 Mhz= 1.000.000
İşlem/Saniye’dir. Yani 1 Mhz hızındaki bir işlemci saniyede 1 milyon işlem
yapar. Örneğin 1997’li yıllara ait Pentium 100 işlemci saniyede
100x1.000.000 işlem yapar. (Tarihten bu güne işlemciler: 8088,8086,
80286, 80386, 80486, Pentium 100,133,166, 200.., Pentium II, Pentium III,
Pentium 4)
Öğr.Gör Metin Akbulut
6
DONANIM(hardware)

RAM:
Bilgisayarın işlem yaparken kullandığı bellektir (hafıza). Bilgisayarın hızını
etkileyen diğer bir parçadır. EDO-RAM, SD-RAM, DDRSDRAM,RDRAM
DDR2 gibi çeşitleri vardır. Son ikisi yeni çıkan bir teknolojidir. Günümüzde
128 MB ram artık standart hale gelmiş durumdadır. Bunun haricinde 32
MB, 64 MB Ram kullanan bilgisayarlarda vardır. Ancak performans
yavaştır.

Harddisk(Sabitdisk):
Bilgisayarın içindeki depolama birimidir. Sabitdisk manyetik bir ortam olan
plakalardan oluşur. Bu plakalar bir motora bağlıdır ve sürekli dönerler. Bu
dönüş esnasında okuma yazma kafası bu plakalar üzerine veri yazar ya da
okur. Sabit diskin dönüş hızı ne kadar fazla ise okuma yazma hızı da o
kadar fazla olur ve bilgisayarın hızını çok fazla etkiler. Sabit diskin hızı
RPM (Repeat Per Minutes) (Dakikada Dönme Sayısı). Örneğin
günümüzde daha çok 5400 RPM ve 7200 RPM sabitdiskler satılmaktadır.

Ekran Kartı:
Bilgisayarın kasasıyla monitör arasında köprü vazifesi görür. Bilgisayar
içinde yapılan işlemlerin sonucu monitöre ekran kartı vasıtasıyla aktarılır.
Öğr.Gör Metin Akbulut
7
Byte Kavramı



A karakteri =1 Byte
A karakteri=8 Bit
Yukardaki eşitliklere göre 1 Byte=8
Bit sonucu çıkarılabilir.






1 Byte=8 Bit
1 KB (Kilo Bayt)=1024 Byte
1 MB (Mega Bayt)=1024 KB
1GB (Ciga Bayt)=1024 MB
1 TB (Tera Bayt)=1024 GB’dır.
Öğr.Gör Metin Akbulut
8
Giriş ve Çıkış Birimi

Donanım
Merkezi İşlem Birimi(CPU)
(Central Processor Unit)
RAM Bellek
Giriş
Birimi
Klavye
Fare
Ekran
Cd-Rom,disk,disket
Scaner(Tarayıcı)
Mikrofon
Modem…
Kontrol Birimi (Control Unit)
Artimetik ve Mantık
Birimi(Aritmetical Logical
Unit)
Çıkış
Birimi
Ekran
Yazıcı(Printer)
Çizici(Ploter)
Hoparlör
Disk,Disket,CD…
Depolama Birimi (Yan
Bellek(Harddisk,disket,cd…))
Öğr.Gör Metin Akbulut
9
Giriş ve Çıkış Birimi



Giriş Birimi: Bilgisayara dış
ortamdan veri girilmesini sağlayan
birimlerdir.
Çıkış Birimi: Bilgisayar ortamında
işlenen verilerin dış ortama
aktarılmasını sağlayan birimlerdir.
Merkezi İşlem Birimi (CPU):
Bilgisayarın beynidir. Bilgisayar
içindeki bütün işlemler CPU’da
yapılır. Yani giriş biriminden girilen
veriler CPU içinde işlenir ve Çıkış
birimine aktarılır.
Öğr.Gör Metin Akbulut
10
Yazılım




Bilgisayar donanımının iş yapabilmesi için belirli bir mantık çerçevesinde
yazılmış komut toplulukları yani programlara yazılım denir. İki tür Yazılım
vardır:
1.
Sistem Yazılımları: İşletim sistemleri, Antivirüs programları gibi
yazılımlar bu gruba girer. İşletim sistemleri bilgisayarı işleten sitemdir. Yani
biz bilgisayarı işletim sistemi sayesinde açarız ve onu sayesinde dosya
kopyalama, yazı yazma, resim yapma , dosya silme, yazıcıdan çıktı alma
gibi işlemleri yaparız. İşletim sistemi çekirdek yazılımdır. Diğer bütün
programlar işletim sistemi üzerinde çalışır. İki tür İşletim sistemi vardır:
a-) Çok kullanıcılı İşletim sistemleri: Aynı anda birden fazla kişinin
bir ağ ortamında kullandığı işletim sistemleridir. Linux, Unix, Novel,
Windows NT, Windows 2000 gibi işletim sistemleri çok kullanıcılıdır.
Genelde şirketlerde kullanılır.
b-) Tek Kullanıcılı İşletim Sistemleri: Aynı anda sadece bir kişinin
kullanımına izin veren işletim sistemleridir. Dos, Windows 3.1, Win 95, Win
98, Win Me, Win XP Home Edition gibi işletim sistemleri tek kullanıcılı
işletim sistemleridir. Genel olarak ev kullanıcılarının kullandığı işletim
sistemidir.
2. Uygulama Yazılımları: Günlük hayatta yaptığımız Yazı Yazma, resim
yapma, fak çekme, Hesap işleri gibi işleri bilgisayar ortamında yapmanızı
sağlayan ve işinizi kolaylaştıran programlardır. Örneğin Windows altında
çalışan hesap makinesi, paint resim programı, word kelime işlem
programı, Excel tablolama programı uygulama programıdır.
Öğr.Gör Metin Akbulut
11
BİLGİSAYAR AĞLARI(Network)


Birden fazla bilgisayarın bir kablo aracılığıyla birbirine
bağlanmasıyla oluşan yapıya bilgisayar ağı denir. Network
birleşim demektir. Bir kablo ile bilgisayarların birbirine
bağlanması hız,ekonomiklik ve kolaylık sağlar. İletişimi
kolaylaştırır. İki tür bilgisayar ağı vardır:
LAN (Local Area Network-Yerel Alan Ağı): Birbirine yakın
mesafedeki bilgisayarların bir kablo ve ağ kartı (Ethernet kartı)
aracılığıyla bağlanmasıyla oluşan bilgisayar ağlarıdır. Buradaki
maksimum mesafe 170 metre olabilir. Yani bir bina içindeki
bilgisayarlar yada birbirine yakın iki binadaki bilgisayarlar LAN
ağıyla birbirine bağlanabilir. Donanım olarak Kablo (Coaxiel,
UTP(Cat4, Cat5..)) ve Ağ kartı (Ethernet kartı) kullanılır.
WAN (Wide Area Network-Geniş alan ağları): Coğrafi olarak
uzak mesafelerdeki bilgisayarları birbirine bağlamak için
kullanılır. Örneğin iki şehir arasındaki bilgisayarlar ya da iki ülke
arasındaki bilgisayarlar WAN ağıyla birbirine bağlanabilir. WAN
ağına örnek olarak Internet gösterilebilir. WAN ağında donanım
olarak Modem ve Telefon kabloları kullanılır.
Öğr.Gör Metin Akbulut
12
Klavye Kullanımı
Fonksiyon Tuşları: F1’den F12’ye kadar’dır. Kullanılan programa
göre farklı görevler üstlenirler. Örneğin DOS işletim sisteminde
F7 tuşu kullanılan tüm komutları listeler. F1 tuşu ise genel olarak
tüm programlarda yardım almak için kullanılır.
Genel Amaçlı Tuşlar: Rakamlar ve harfleri girmek için kullanılan
tuşlardır. Örneğin A,B,C,….,1,2,3….
Özel Amaçlı Tuşlar: Bu tuşlar klavyenin kullanılmasında ve
programların yürütülmesinde kolaylık sağlar.


a-) Capslock: Büyük ya da küçük harfle yazmak için kullanılır.
Klavye üzerinde Caplock ile ilgili ışıklı gösterge yanıyorsa büyük
harf modundayızdır. Bu durumda Caplock tuşuna basılırsa ışık
söner ve küçük harf moduna geçilmiş olur.
b-) Delete (Del): İmlecin bulunduğu yerin sağ tarafındaki
karakterleri silerek kendine doğru çeker.
Öğr.Gör Metin Akbulut
13
Klavye Kullanımı





c-) Back Space: Üzerinde sol yönü gösteren bir ok işareti
vardır. Enter tuşunun üzerinde bulunur. Görevi imlecin sol
tarafında bulunan karakterlerin silinmesidir.
d-) Insert: Araya karakter ekleme tuşudur. Bir metnin arasına
kelime ya da harf girmek için kullanılır.
e-) Numlock: Klavyenin sağ tarafında bulunan rakamları
kullanıma açar ya da kapatır. Numlock ışığı yanıyorsa rakamlar
kullanıma açıktır. Bu durumda tekrar Numlock tuşuna basılırsa
ışık söner ve rakamlar kullanıma kapatılmış olur.
f-) Pause: O anda bilgisayarda yapılan işlemi durdurur. Fakat
kesmez. Bir tuşa basıldığında işlem kaldığı yerden devam eder.
g-) Shift: Üzerinde birden fazla karakter bulunan tuşlarda sol
üst köşedeki (Üstteki) karakteri çıkarmak için ilgili tuşa Shift
tuşuyla birlikte basılır. Ayrıca Capslock ışığı yanıkken küçük
harfle, caplock ışığı sönükken büyük harf yazmamızı sağlar.
Öğr.Gör Metin Akbulut
14
Klavye Kullanımı





h-) Alt-GR: Üzerinde birden fazla karakter bulunan tuşlarda sağ
alt köşedeki karakteri çıkarmak için ilgili tuşa Alt-GR ile birlikte
basılır.
I-) Tab: Kursorün soldan sağa doğru hızlı ve sekerek gitmesini
sağlar.
J-) ESC(Escape): Genel olarak bir işlemi iptal etmek için ya da
çıkış için kullanılır. Bilgisayarda herhangi bir işlemden çıkmak için
denemesi gereken ilk tuştur.
k-) ALT: Alt tuşu kullanılan programa göre farklılık gösterir.
Genelde tek başına kullanılmaz. Örneğin EDIT programında ALT
tuşu ile D tuşuna basılırsa dosya menüsü açılır. Windows’ta ALT
tuşu ile F4 tuşuna basılırsa aktif pencere kapatılır.
l-) Pageup: İmleci sayfa, sayfa yukarıya kaydırır. Pagedown
tuşu ise imleci sayfa, sayfa aşağıya kaydırır.
Öğr.Gör Metin Akbulut
15
Klavye Kullanımı





m-) Home, End: Home tuşu imleci aktif satırın başına; End tuşu
ise sonuna getirir.
4. Kursor Gösterge Tuşarı: Klavyedeki yön tuşlarıdır. İmleci
sağa, sola, yukarı ve aşağı hareket ettirmek için kullanılır.
5. Enter: Onay tuşudur. İşlemleri onaylamak için kullanılır.
Kelime işlem programlarında yeni satıra geçmek için kullanılır
(Word, Edit).
6. Spacebar: Klavyedeki uzun çubuk şeklindeki tuştur. Boşluk
bırakmak için kullanılır.
7. CTRL(Control): Tek başına bir görevi yoktur. Diğer tuşlarla
kullanılır. Örneğin CTRL+ ALT+DEL tuşlarına birlikte basılırsa
bilgisayar resetlenir. Yani yeniden başlar. Buna sıcak kapama
denir.
Öğr.Gör Metin Akbulut
16