ankara üniversitesi tıp fakültesi tıbbi onkoloji bilim dalında

ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ ONKOLOJİ BİLİM DALINDA KEMOTERAPİ
ALAN HASTALARIN ENFEKSİYONDAN KORUNMADAKİ HİJYENİK TUTUM VE
DAVRANIŞLARI
PROJE ARAŞTIRMACILARI: Büşra ARDIÇ, Gonca GÜLBAZ, Fatma GÜR, Funda Özlem
KARABULUT, Aziza OMAR
PROJE DANIŞMANI: Doç. Dr. Filiz ÇAY ŞENLER, Tıbbi Onkoloji BD
İSTATİSTİK DANIŞMANI: Yrd. Doç. Dr. Kenan KÖSE, Biyoistatistik ABD
AMAÇ:Kemoterapi
uygulanan
kanser
hastalarında
immünsupresyon
nedeniyle,
infeksiyonlara yatkınlık artmaktadır. Hastaların ve yakınlarının hijyenik önlemler almaları
infeksiyon riskini azaltmaktadır. Bu çalışmanın amacı kemoterapi alan kanser hastalarının ve
benzer özellikteki sağlıklı bireylerin hijyenik önlem alma konusundaki tutumlarını değerlendirmek
ve karşılaştırmaktır. Ve Hastalara ait bazı özelliklerin de bu önlemler üzerindeki etkisini
araştırmaktır.
GEREÇ VE YÖNTEM:Araştırmamızda 1 Şubat- 31 Mart 2011 tarihlerinde AÜTF Tıbbi
Onkoloji kliniğinde kemoterapi alan 100 hasta ve sağlıklı 50 birey basit rastgele örneklemeyle
seçilmiş ve hijyenik tutumu değerlendirmek için hazırladığımız anketler uygulanmıştır.Verilerin
SPSS for Windows 11.5 paket programında değerlendirmeleri Ki-kare ve Fisher-Exact testleriyle
yapılmıştır. Anlamlılık sınırı 0.05 olarak kabul edilmiştir.
Bağımsız Değişkenler: Kemoterapi alanlar ve sağlıklı grup ile ilgili sosyodemografik
özellikler
Bağımlı Değişkenler:Hijyen konusundaki tutumlar
BULGULAR: Kemoterapi alan hastalar ile sağlıklı bireyler demografik özellikler yönünden
benzer bulunmuştur. Sadece konutun ısıtılması ve tuvalet özellikleri yönünden iki grup arasında
farklar görülmüştür . Çalışmaya katılan hastaların %38’inde kemoterapiye başladıktan sonra
antibiyotik kullanımını gerektiren en az bir infeksiyon atağı olduğu öğrenilmiştir.
Kişisel hjiyenik alışkanlıklar yönünden; hastalarda kontrol grubuna göre yemek öncesi ve
sonrasında el yıkama oranı yüksek bulunmuştur
Gıda hijyeni konusunda; hastaların kontrol grubuna göre şebeke suyunu daha az içtikleri; hasta
grubunda evde yemekleri çoğunlukla başka kişilerin hazırladığı ve çiğ tüketilen gıdaların hasta
grubunda daha sık su ve sirke ile temizlendiği belirlenmiştir
Çevre hijyeni konusunda; hastaların evlerini daha sık havalandırdığı görülmüştür. Hastalardan
%59’u kemoterapiye başladıktan sonra ziyaretçilerini kısıtladıklarını söyledi. Ayrıca, hastaların
%66’sı kemoterapi sonrasında hijyenik önlemlere daha fazla uyduklarını bildirdi.
SONUÇ VE ÖNERİLER Yapılan değerlendirmelerde kanser hastaları, hem tedavi öncesine
göre hem de normal popülasyona göre bazı hijyenik önlemlere daha çok uymaktadır. Ayrıca
hastalara ait bazı özelliklerin bu önlemleri uygulamada farklılık yarattığı saptanmıştır.
Kanserli hasta ve ailesinin özellikle kemoterapi uygulaması sırasında bilgilendirilmesi için verilen
eğitim programı yeniden düzenlenebilir ve arttırılabilir.
ANAHTAR SÖZCÜKLER: Hijyen, enfeksiyon, kemoterapi, kanser, immunsupresyon