iyi ve kötü diferansiye karaciğer kanseri hücrelerinde epitelyal

İYİ VE KÖTÜ DİFERANSİYE KARACİĞER KANSERİ HÜCRELERİNDE
EPİTELYAL MEZENKİMAL GEÇİŞ VE KANSER KÖK HÜCRESİ
BELİRTEÇLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI
Yekta Duygu SÖZERİ, Deniz SİVRİOĞLU, Eda YİĞİT, Ayşegül GÖRMEZ, Elif TUNCEL
Danışmanlar : Prof. Dr. Kamil Can AKÇALI, Prof. Dr. Atilla Halil ELHAN
Amaç:
KKH(kanser kök hücresi), normal kök hücrelere benzeyen, tümörü oluşturan, kemoterapiye
dirençli hücrelerdir.EMT(epitelyal mezenkimal geçiş), epitelyal hücrelerin hareketlerini
sınırlayan etmenlerin ortadan kalkması ve mezenkimal fenotip kazanmasıyla karakterize bir
mekanizmadır.
Amacımız, iyi ve kötü diferansiye karaciğer kanser hücre hatlarında EMT ve KKH belirteç
ifadelerinin karşılaştırmaktır. Hipotezimizde kötü diferansiye hücre hatlarında mezenkimal ve
KKH belirteçlerin ifadeleri arttığını ve epitelyal belirteçlerin ise azaldığını, iyi diferansiye
hücre hatlarında ise zıt bir ifade profili olduğunu savlamaktayız.
Gereç ve Yöntem:
Araştırma, vaka-kontrol tipinde bir çalışma olup Ocak-Mayıs 2015 tarihleri arasında Ankara
Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyofizik ABD laboratuvarında gerçekleştirilmiştir. İstatistiksel
analiz için SPSS programında ANOVA kullanılmış, p<0.05 istatistiksel olarak anlamlı kabul
edilmiştir. Projede iyi ve kötü diferansiye hücre hatları kullanılarak EMT ve KKH
belirteçlerinin ifadeleri karşılaştırılmıştır. Hücrelerden izole edilen mRNA’lar cDNA haline
getirilmiş ve tasarladığımız primerlerle amplifiye edilmiştir.
Bulgular:
Epitelyal: e-cadherin, ZO-1, occludin, membranous β-catenin,
Mezenkimal: N-cadherin, α-SMA, vimentin)
KKH: CD13, CD90, CD133

Epitelyal belirteç olan E-cadherin, 6 hücre hattından 5'inde (p<0.05); mezenkimal
belirteç olan N-cadherin ise 3’ünde hipotezlerimize uyumlu sonuç verdi (p<0.05).
Böylelikle, diğerleri arasında beklenene en yakın sonucu veren belirteç oldular.

CD13'ün 6 hücre hattının 5'inde, CD133'ün de 3'ünde hipotezlerimizle uyumlu
olduğunu gördük. CD90'ın ise, hücre hatlarındaki ifadeleri arasında istatistiksel bir
fark bulamadık.
Sonuçlar:
*Elde ettiğimiz bulgulardan bazıları hipotezlerimizle uyumluyken bazıları uyumsuz çıkmıştır.
Bunun olası nedenleri:
1) 3 iyi ve 3 kötü diferansiye hücre hatlarındaki ifade düzeylerinde, kendi içerisinde de çeşitli
farklılıklar saptanmıştır. Bu farklılığın sebebi, hücre hatlarının alındığı kişilerin yaş-ırk gibi
özelliklerinin farklı olması, hücrelerin izole edildiği yerlerin değişiklik göstermesi(santral
vene yakınlığı vs.) ve/veya kişilerin hepatit virüsü taşıyıp taşımaması olabilir.
2) Gen ifadelerini araştırdığımız mRNA’ların hücrelerdeki olası posttranskripsiyonel
modifikasyonlardan önceki formu olması, ifadelerin ölçüm sonucunu değiştirebilir.
*Sonuç olarak, hipotezlerimizle uyumluluk gösteren genlerin ifadesinin erken dönemde
engellenmesi, umut vaad eden tedavilere öncü olabilir.
Anahtar Kelimeler:
KKH, EMT, iyi-kötü diferansiye karaciğer kanseri hücre hatları