Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi`nde Kötüye Kullanma Yasağı

O. Serkan GÜLFİDAN
İfade Özgürlüğü Hakkı Örneği Çerçevesinde
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde
Kötüye Kullanma Yasağı
İÇİNDEKİLER
ÖN SÖZ............................................................................................VII
İÇİNDEKİLER.................................................................................XI
GİRİŞ.....................................................................................................1
I. AİHS Organlarının İlk Kararları
Işığında 17. Maddenin Kapsamı,
Fonksiyonu ve 10. Madde ile İlişkisi.............11
A. 17. Maddenin Kapsamı.....................................................11
1. İlk Karar/“Alman Komünist Partisi v.
Almanya” Vakası Kararı.............................................11
2. Etki Alanının Daralması ve Kapsamın
Tayini/“Lawless v. İrlanda” Vakası Kararı.............15
B. 17. Maddenin Fonksiyonu ve Fonksiyonda Değişim.16
1. 17. Maddeye Atfedilen İlk Fonksiyon
Olarak Yoksun Bırakma ve Giyotin Etkisi ...........16
2. Fonksiyonda Değişim ve Yeni Bir Kategorik
Kabul/“Kühnen v. Almanya” Vakası Kararı.........21
a. Fonksiyonun Giyotin Etkisinden Yorum
Aracına Tahvili.....................................................21
b.Yeni Bir Kategorik Kabul....................................26
II. AİHM Kararları Işığında 17.
Maddenin 10. Madde ile İlişkisi........................31
A. 17. Maddenin Mahkemece Konumlandırılması.........31
1. 17. Maddeye İlk Gönderme ve
Mahkeme Nezdinde İlk Konumlama
Tereddütü/“Jersild v. Danimarka” Vakası Kararı.31
XII
2. “Tarihi Gerçek” Kabulünün Mahkemece
Devralınması ve 17. Maddenin
Konumlanması/“Lehideux ve Isorni v.
Fransa” Vakası Kararı.................................................36
a. AİHM’nin Genel Olarak 17. Maddeye
İlişkin Tespitleri....................................................36
b. “Açıkça Sabit Tarihi Gerçek”
Çerçevesinde 17. Maddenin Konumlanması.40
(1) Holokost Gibi Açıkça Sabit Tarihi Bir
Olayın İnkarı/Revizyonu Koşulu............ 40
(2)Sözleşme’nin Temelini Oluşturan
Değerlere Karşı Gelme Koşulu.................. 44
B. Giyotin Etkisinin Geri Dönüşü ve Yönelim
Alanının Katileşmesi/“Garaudy v. Fransa”
Vakası Kararı.......................................................................48
1. AİHM’nin İnsanlığa Karşı Suçların İnkarı
Dolayısıyla Mahkumiyeti Sonuçlayan
İfadeler Hakkındaki Kararı/Giyotin
Etkisinin Dönüşü........................................................52
2. AİHM’nin Irka Dayalı Ayrımcılık Yapma
Ve Irka Dayalı Nefreti Tahrik Etme
Suçlarından Kurulan Mahkumiyetler
Hakkındaki Kararı/Giyotin Etkisinin
Yönelim Alanının Katileşmesi.................................57
III. 17. Maddenin Giyotin Etkisiyle
Kullanımında Çifte Standart........................59
A. Genel Olarak Nefret Söylemi Bağlamında Çifte
Standart ...............................................................................59
1. 17. Maddenin Giyotin Etkisine Muhatap
Olan Nefret Söylemleri..............................................62
a. Holokost’un İnkarı/Revizyonu ve AntiSemitizm.................................................................62
(1) “Witzsch v. Almanya” Vakası Kararı.........62
(2)“Pavel İvanov v. Rusya” Vakası Kararı......67
b. Bir İstisna Olarak “Norwood v. Birleşik
Krallık” Vakası Kararı.........................................70
XIII
2. 10. Madde Kapsamında Değerlendirilen
Nefret Söylemleri........................................................73
a. “Seurot v. Fransa” Vakası Kararı.......................73
b. “Soulas ve Diğerleri v. Fransa” Vakası Kararı.76
c. Homofobik Bir Nefret Söylemi
Örneği/“Vejdeland ve Diğerleri v. İsveç”
Vakası Kararı ........................................................80
B. Açıkça Sabit Tarihi Gerçek Bağlamında Çifte
Standart ...............................................................................84
1. “Orban ve Diğerleri v. Fransa” Vakası Kararı........84
2. “Fatullayev v. Azerbaycan” Vakası Kararı..............92
IV. 17. Maddeye Dair Son Kararlar:
Bazı Sağlamalar ..........................................................99
A. “Gollnisch v. Fransa” Vakası Kararı............................ 100
B. “Hizb Ut-Tahrir ve Diğerleri v. Almanya” Vakası
Kararı..................................................................................105
SONUÇ.............................................................................................115
KAYNAKÇA.................................................................................. 123