01-15 Şubat 2012 SAYI: 30 MÜSİAD Araştırmalar ve Yayın

01-15 Şubat 2012 SAYI: 30
MÜSİAD Araştırmalar ve Yayın Komisyonu
Sanayi Üretimi Yılı Rekorla Kapadı
S
anayi Üretim Endeksi 2011 Aralık ayında
yıllık bazda %3,7, aylık bazda ise %11,4
oranında arttı. Böylelikle 141,2 olarak kaydedilen endeks, tarihindeki en yüksek seviyeye
ulaştı. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına
göre; madencilik ve taşocakçılığı sektörü
endeksi %6,7, imalat sanayi sektörü endeksi
%2,7 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme
üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi de %10,3
arttı.
Açıklanan Aralık ayı endeksi doğrultusunKaynak: TÜİK
da, 2011 yılının son çeyreğinde sanayi
sektörünün, geçen yılın aynı dönemine göre %6,5 oranında büyüdüğü gözlendi. Bunun yanı sıra, yılsonunda endeks %8,9 oranında artmış oldu. Bu doğrultuda, 2011 yılı büyüme oranının en az %8,5 seviyesinde gerçekleşeceği ve 2010 yılındaki çarpıcı büyümeye yakınsayacağı ortaya çıktı. Ayrıca, ekonominin
2012 yılında da keskin bir düşüş yaşamayacağı ve büyümeye devam edeceği beklentisi güçlendi.
TCMB Fiyat Gelişmeleri Raporu
T
CMB tarafından düzenlenen Fiyat Gelişmeleri Değerlendirme Raporuna göre, Ocak ayında %10,61’e
yükselen yıllık tüketici enflasyonunda, işlenmemiş gıda fiyatlarındaki gelişmelerin ve döviz kurunda
yaşanan gelişmelerin fiyatlara gecikmeli yansımasının etkili olduğu belirtildi. Ocak ayında işlenmemiş
gıda, enerji, alkollü içecek ve tütün ürünlerini dışlayan endekse göre hesaplanan çekirdek enflasyon
%8,76 olarak gerçekleşti. Ocak ayında hizmet fiyatları %0,94 oranında artarken bu grupta yıllık enflasyon
sınırlı oranda artarak %6,33’e yükseldi. Enerji fiyatlarında ise %2,19 oranında artış gözlendi. Söz konusu
artışta, %3,77 ile yüksek bir oranda artan su tarifeleri ile uluslararası petrol fiyat gelişmeleri paralelinde
%2,66 oranında yükselen akaryakıt fiyatları belirleyici olduğu not edildi.
Ocak ayında üretici fiyatlarında yaşanan temel gelişmenin ise, canlı hayvan ve hayvansal ürünler grubunda yıllık enflasyonun gerilemeye devam etmesi olduğu belirtildi. Bu bağlamda, imalat sanayine girdi
oluşturan tarım ürünlerinde sınırlı bir artış yaşandı. Buğday ve pamuk fiyatları ise sırasıyla %0,36 ve 3,91
oranlarında geriledi. Petrol ürünleri imalat fiyatları uluslararası fiyat gelişmelerine bağlı olarak %2,98
oranında yükselirken, ana metal fiyatlarındaki %0,51’lik artışın sınırlı kaldığı gözlendi.
1
Yeni Yılda Enflasyon Beklentilerle Uyumlu
2
012 Ocak ayında Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE)
bir önceki aya göre %0,56, bir önceki yıla göre ise
%10,61 oranında, beklentiler dâhilinde bir artış gösterdi. Giyim ve ayakkabı ürünlerinde aylık bazda %7,9
oranında bir fiyat düşüşü gözlenirken, endeksteki aylık
artışta en büyük rolü sırasıyla, %2,06 oranında yükselen ulaştırma, %1,13 oranında yükselen gıda ve alkolsüz içecekler ile %1,32 oranında artan konut fiyatları
oynadı. TÜFE’nin yıllık artışında ise yine aynı kalemler
etkili oldu. Geçen yılın aynı ayına göre fiyat artışı, gıda
ve alkolsüz içeceklerde %11,67, ulaştırmada %12,9,
konut grubunda ise %8,99 olarak gerçekleşti.
Kaynak: TÜİK
Ocak ayında Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) ise bir önceki aya göre beklentilerden daha düşük bir şekilde gerçekleşerek %0,38 oranında arttı. Böylelikle endeks 2011 Temmuz ayından bu yana en düşük
seviyesine ulaştı. Aylık enflasyona en büyük etkiyi, alt kalemler itibariyle, %0,97 oranında artan tarım
ile %1,13 oranında artan elektrik ve gaz fiyatları yaptı. ÜFE’deki yıllık artış ise %11,13 seviyesinde
gerçekleşti. Bu da, 8 aydır yükseliş gösteren yıllık üretici enflasyonunun yeniden aşağı yönlü hareket
etmesini sağladı. ÜFE’nin yıllık bazda yükselişini etkileyen en önemli faktör ise %12,08 oranında artan
imalat sanayi fiyatları oldu. Tüm bu verilerin Merkez Bankası beklentileriyle uyum içerisinde olması,
fiyat istikrarı konusunda endişe verici bir durum olmadığına işaret etti.
2011 Yılı Sonunda İhracat Açığı Azalmaya Başladı
2
011 yılı Aralık ayında ihracat, bir önceki yılın aynı
ayına göre %5,6 oranında artarak 12,5 milyar dolar,
ithalat ise sadece %0,2 artarak 20,6 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Böylelikle Aralık ayı dış ticaret açığı
8,1 milyar dolar olarak kaydedildi. İhracat artış hızının
ithalatı geçmiş olması mevsimsel etkilerden arındırılmış
verilerle daha da kuvvet kazandı. Bu verilere göre, Aralık ayında ihracat %1,4 oranında artış gösterirken ithalat
%5,5’luk bir düşüş sergiledi. Bu da ihracat-ithalat arasındaki makasın giderek daralmakta olduğunu gösterdi. Bu
bağlamda, 2010 Aralık ayında %57,5, 2011 Kasım ayında ise %59,6 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı 2011
Aralık ayında %60,6’ya yükseldi.
2011 yılı geneline bakıldığında ise, ihracat %18,5 artarak
135 milyar dolar, ithalat ise %29,8 artarak 241 milyar
dolar olarak kaydedildi. Böylece, 2011 yılında dış ticaret
açığı 106 milyar dolar olarak gerçekleşti. Yıl genelindeki ithalat ve ihracat kalemleri incelendiğinde ise durum
şöyle: İhracattaki yıllık artışın neredeyse tamamı imalat ürünleri ihracatının artmasından kaynaklandı. İmaKaynak: TÜİK
lat ürünlerinin toplam ihracattaki payı ise 2010 yılında
%92,6 iken, 2011 yılında %93,4 seviyesine çıktı. İthalattaki yıllık artışın ise, %76’sı ara malları ithalatındaki artıştan kaynaklandı. Bu bağlamda, ara malların toplam ithalat içindeki payı da, bir önceki yıla
göre, 1,1 puan artarak %71,9 düzeyine yükseldi. Sermaye mallarının ithalat içindeki %15,5 oranındaki
payı değişmezken, tüketim mallarının ithalat dilimi 1 puan azalarak %12,3 olarak kaydedildi.
2
2
Doğrudan Yatırımlar Yılın Son Ayında Rekor Kırdı
2
011 yılının Aralık ayında cari açık bir önceki aya göre %21 oranında artarak 6,57 milyar dolar olarak kaydedildi. Buna %10,2 oranında yükselerek 19,9 milyar dolar olan dış ticaret açığının yanı sıra
mevsimsel sebepler dolayısıyla %69 oranında düşen net hizmet gelirleri sebep oldu. Bunun yanı sıra, dış
ticaret açığı kapsamında, ihracat %11,8’lik bir yükselişle 13,1 milyar dolar, ithalat ise %10,2’lik bir artışla
19,9 milyar dolar olarak gerçekleşti.
2011 genelinde ise, cari açık bir önceki yıla göre %65 oranında artarak 77,1 milyar dolar seviyesinde
kaydedildi. Buna, %58 oranında artış kaydederek 89,4 milyar dolar olan dış ticaret açığı sebebiyet verdi.
Bu bağlamda, 2011 yılında ihracat %19, ithalat ise %31 oranında artış gösterdi. 2011 yılında hizmetler
dengesi ise %18 oranında bir iyileşme göstererek 18,3 milyar dolar ile cari açığı düşürücü bir rol oynadı.
Açığın finansmanı konusunda ise, Aralık ayında farklı bir tablo sergilendi. Yurtdışından gelen doğrudan
yatırımların Aralık ayında yılın en yüksek seviyesi olan 3,3 milyar dolar rakamına erişmesine rağmen
bankalar ve özel sektörde yaşanan çıkışlar dolayısıyla, finans hesabı cari açığın sadece 1,3 milyar dolarlık
kısmının karşıladı. Bunun sonucunda Aralık ayında açığın finansmanı için Merkez Bankası rezervlerinden
5,3 milyar dolar kullanıldı. 2011 genelinde ise en dikkat çekici tablo bir önceki yıla göre %74 oranında
yükselerek 15,7 milyar dolar olarak kaydedilen doğrudan yatırımlar kaleminde görüldü.
Kaynak: TCMB
3
Avrupa Ülkelerinin Kredi Notları Düşmeye Devam Ediyor
U
luslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s 6 Avrupa ülkesinin kredi notunu düşürdü.
Moody’s, İtalya’nın kredi notunu A2’den A3’e, İspanya’nın notunu A1’den A3’e, Portekiz’in notunu
Ba2’den Ba3’e, Slovakya ile Slovenya’nın notlarını A1’den A2’ye ve Malta’nın notunu A2’den A3’e indirdiğini bildirdi. İspanya’nın kredi notunu iki kademe, diğer 5 ülkenin kredi notlarını ise birer kademe
düşüren kuruluş, bu ülkelerin kredi notlarının görünümünü ise “negatif” olarak belirledi. Öte yandan,
Moody’s, Fransa, İngiltere ve Avusturya’nın “Aaa” olan kredi notunu korurken, bu üç ülkenin kredi notları görünümünü ise “durağan”dan “negatif”e çevirdi. Bu not düşüşlerine temel sebep olarak ise Euro
Bölgesinde yapısal reformların istenilen düzeyde gerçekleştirilmemesi ve Euro Bölgesinin geleceğine
dair risk algılarının artması gösterildi. Ayrıca Avrupa ülkelerinin artan zayıf makroekonomik verileri ile
birlikte kırılgan yapısını koruduğu ve önümüzdeki dönemde olumsuz şokların olabileceği yorumunda
bulunuldu. Moody’s değerlendirmesinde, Avrupa Birliği’nin Euro’nun geleceği konusunda birlikte hareket edebileceği bir zemin oluşturamamasının piyasa güvenini azalttığı ve gerekli önlemlerin ivedilikle
alınması gerektiği uyarısında bulundu.
Kaynak: Moody’s
Avrupa Kan Kaybediyor
A
vrupa Birliği’nin en önemli ekonomilerinden olan Almanya ve Fransa’nın 4. çeyrek büyüme rakamları açıklandı. Bu rakamlara göre Almanya ekonomisi 2011 yılının son çeyreğinde %0,2 küçüldü ve
böylece 2011 yılı genelinde Almanya ekonomisi sadece %1,5 büyüme kaydetti. Fransa ekonomisi ise,
son çeyrekte %0,2 büyüme kaydederken, 2011 yılını %1,7 büyüme ile kapattı. Böylelikle, bu iki büyük
Avrupa ülkesindeki zayıf büyüme, Avrupa Birliği ekonomisinin geleceğine dair endişeleri canlı tutmaya
devam etti. Öte yandan, zor durumda bulunan Yunanistan ve Portekiz gibi ülkeler ise daralmaya devam
etti. 4. çeyrekte Yunanistan ekonomisi %7 küçüldü. Portekiz ise son çeyrekte %5,3 küçülerek 2011 yılını
toplam %2,7 daralma ile kapattı. 4. çeyrekte %0,7 daralan İtalyan ekonomisi de olumsuz sinyaller vermeye devam etti.
4
4