Dış Ticaret Verileri Bülteni

Dış Ticaret Verileri Bülteni
Eylül- 2016
TÜİK dış ticaret verilerine göre ihracat 2016 yılı Eylül ayında, 2015 yılının aynı ayına göre
%5,6 azalarak 10 milyar 935 milyon dolar gerçekleşirken, ithalat ise %0,7 azalarak 15
milyar 296 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Aylara Göre Dış Ticaret - MTEA
20
(Milyar $)
15
10
5
0
- 5
- 10
Eki
Kas
Ara
İhracat
Oca
Şub
İthalat
Mar
Nis
May
Denge
Haz
Tem
Ağu
Eyl
TÜİK
2016 Eylül ayında dış ticaret açığı %14,1 artarak 4 milyar 362 milyon dolara yükseldi.
İhracatın ithalatı karşılama oranı ise 2015 Eylül ayında %75,2 iken, 2016’da %71,5'e
düştü.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre ise aylık bazda ihracat % 3,0
azalırken, ithalat % 3,1 arttı.
Parite
Türkiye ağırlıklı olarak hammadde ithal edip tüketim malı ihraç etmektedir.
Hammaddelerin ticareti ise başta petrol olmak üzere Dolar üzerinden olup; ihracatın
yapıldığı mamul ürünlerin ticareti de en büyük ihracat pazarımızın AB bölgesi olması
sebebiyle Euro üzerinden gerçekleşmektedir. Bu doğrultuda Doların Euro karşısında değer
kaybetmesi, net dış ticaret rakamlarını pozitif yönden etkilerken bir yandan da maliyetleri
azaltarak ihracatı teşvik etmektedir. Aşağıdaki grafikler de göstermektedir ki dış
ticaretimizde TL’nin rolü sınırlı olup, ihracatta Euro’nun, ithalatta ise Dolar’ın etkisi ön
plana çıkmaktadır.
Sayfa 1
tedam.ticaret.edu.tr
31
EKİM
2016
Dış Ticaret Verileri Bülteni
Döviz Türlerine Göre İthalat
12
7
6
5
4
3
2
1
0
10
Milyon
Milyon
Döviz Türlerine Göre İhracat
8
6
4
2
0
Euro
Dolar
TL
Euro
Dolar
TL
Bu doğrultuda son zamanlarda Dolar/Euro paritesinde gerçekleşen yükseliş trendi dış
ticaretimizi desteklemektedir.
0,95
-
0,9
0,85
0,8
0,75
0,7
Dolar/Euro Paritesi
Dış Ticaret Dengesi
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Milyar $
Dolar/Euro Paritesi - Dış Ticaret Dengesi
USForex-TÜİK
Nitekim Dolar/Euro parite değeri ile dış ticaret dengesinin son iki yılda izlediği seyre
karşılaştırmalı bakıldığında benzer bir yönelim izledikleri görülmektedir.
Ülkeler Bazında Dış Ticaret
Avrupa Birliği’nin (AB-28) ihracattaki payı 2015 Eylül ayında %47,1 iken, 2016 Eylül
ayında %50,2 oldu. AB’ye yapılan ihracat, 2015 yılının aynı ayına göre %0,4 artarak 5
milyar 484 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Sayfa 2
tedam.ticaret.edu.tr
31
EKİM
2016
Dış Ticaret Verileri Bülteni
En fazla ihracat yapılan ülke Almanya olup, Eylül ayında 1 milyar 137 milyon dolar olurken,
bu ülkeyi sırasıyla İngiltere (784 milyon dolar), İtalya (653 milyon dolar) ve Irak (575
milyon dolar) takip etti.
Milyar $
Eylül Ayı En Fazla İhracat Yapılan İlk 10 Ülke
3,0
2,5
2,0
1,5
1,0
0,5
0,0
Almanya Almanya
Rusya
İtalya
ABD
Güney
Kore
Hindistan Fransa
İran
İngiltere
TÜİK
İthalatta ilk sırayı Çin aldı. Çin'den yapılan ithalat, 2016 yılı Eylül ayında 2 milyar 221
milyon dolar oldu. Bu ülkeyi sırasıyla Almanya (1 milyar 668 milyon dolar), Rusya (1 milyar
47 milyon dolar) ve İtalya (699 milyon dolar) izledi.
Milyar $
Eylül Ayı En Fazla İthalat Yapılan İlk 10 Ülke
3,0
2,5
2,0
1,5
1,0
0,5
0,0
Çin
Almanya
Rusya
İtalya
ABD
Güney
Kore
İspanya
Fransa
İngiltere Hindistan
TÜİK
İhracatta (en çok ihracat yapılan ilk 20 ülke arasında) yıllık bazda en fazla artış gerçekleşen
ülkeler %108,3 ile İran, %73,8 ile Bulgaristan ve %33,3 ile Suudi Arabistan olurken, en fazla
azalış gerçekleşenler -%48,8 ile Rusya, -%27,1 ile BAE ve -%18 ile İngiltere oldu.
Sayfa 3
tedam.ticaret.edu.tr
31
EKİM
2016
Dış Ticaret Verileri Bülteni
İthalatta ise (en çok ithalat yapılan ilk 20 ülke arasında) yıllık bazda en fazla artış
gerçekleşen ülkeler %97,2 ile BAE, %88,9 ile İsviçre ve %35,5 ile Hollanda olurken, en fazla
azalış gerçekleşenler ise -%35,0 ile ABD, -%26,5 ile Rusya,-%18,2 ile İran oldu.
Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.3 sınıflaması içinde yer alan imalat
sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı %94; yüksek teknoloji ürünlerinin imalat
sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı %3,4, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %34,6
oldu.
İmalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı %85,2; yüksek teknoloji ürünlerinin
2016 Eylül ayında imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı %16, orta yüksek teknolojili
ürünlerin payı ise %45,4 oldu.
Emtia
3 000
50
2 500
40
2 000
30
1 500
20
1 000
10
500
0
Bin
Ham Petrol: Fiyat ($) - İthalat (Ton)
60
0
Eki
Kas
Ara
Oca
Şub
Ham Petrol:($)(CL1:COM)
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Ham Petrol: İthalat(Ton)
Ağu
Eyl
TÜİK-Bloomberg
Ham petrol ithalatı Eylül’de 2 milyon tonun altına indi ve 1 milyon 912 bin oldu. Bunda
artan uluslararası fiyatların etkisi olduğu kesin. Petrol ve petrolden elde edilen gelirler
kaleminde net ihracat 489 bin dolar açık verdi.
Ham Petrol direnç bölgesi olarak görülen 50 dolar seviyelerindeki seyrini sürdürüyor.
Geçtiğimiz hafta Cuma günü Viyana’da başlayan OPEC toplantısında bir karara
varılamaması ile birlikte spekülatif alımlarla desteklenmiş olan fiyat geri çekildi. Toplantıda
Sayfa 4
tedam.ticaret.edu.tr
31
EKİM
2016
Dış Ticaret Verileri Bülteni
Petrol arzını yönelik görüş ayrılıklarının olması, ayrıca bazı ülkelerin petrol üretimini
kısmaktan ziyade arttırmaya istekli olduklarına dair bir algı oluşmuş durumda. Bu durum
kesin kararın netleşmesi için 30 Kasım toplantısını beklemenin daha doğru olduğunu
düşündürüyor. OPEC cephesinde bu süre zarfında yeni üretim kararlarının alınması ile
ilerleyen günlerde petrol fiyatlarında yeni spekülatif hareketlerin yaşandığını görebiliriz.
Tahminimiz toplantı sonrası varil fiyatının 60 dolar civarında dengelenmesi. Bu da Türkiye
için geçen yılki ucuz dolar mevsiminin biterek dış açıkta artış gerçekleşmesi demek olacak.
Bin
Altın: Fiyat (Ons/$) - Net İhracat ($)
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
-200
-400
-600
1600
1400
1200
1000
800
600
Eki
Kas
Ara
Oca
Şub
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
Eyl
400
200
0
Altın: Net İhracat
Altın: Fiyat(Ons/$)(GC1:COM)
TUİK - Bloomberg
Altın Eylül’de net ihracatı 160 bin Dolar açık verdi.
Bir süredir zayıf seyrin görüldüğü altın, geçtiğimiz Cuma günü ABD başkanlık seçimlerine
kısa bir süre kala FBI’ın Hillary Clinton’a e-posta kullanımı konusunda soruşturmayı
yeniden açtığını duyurması üzerine güvenli liman özelliği paralelinde yükseldi.
Cuma günü ABD’de açıklanan büyüme rakamlarının beklentiyi aşması, Altın fiyatlarını
baskılayarak 1261 Dolar’a kadar geri çekilmeye yol açmıştı. Ancak verinin hemen ardında
gelen soruşturma haberi, Dolar’da değer kaybına yol açtı.
Türkiye’de ise altın son bir buçuk yılda %50 civarında artış göstererek uzun vadeli atılımına
devam etti.
Sayfa 5
tedam.ticaret.edu.tr
31
EKİM
2016
Dış Ticaret Verileri Bülteni
Jeopolitik Gelişmeler
Net İhracat: Rusya - İran
Kas
Ara
Oca
Şub
Mar
Nis
May
Haz
0
Ağu
Eyl
350
300
250
200
150
100
50
0
-50
-100
-150
-200
-400
Bin
Tem
-600
-800
-1000
-1200
-1400
-1600
Rusya
İran
Bin
Eki
TÜİK
Petrol fiyatındaki olumsuz gelişmelere ek olarak turizmde büyük kayıplar ortaya çıktı 2016
boyunca. Daha kötüsü ise sektör temsilcileri 2017’i için de oldukça kötümser. Batı’da
Türkiye’nin riskli ve tartışmalı bir ülke haline geldiğine dair algının artarak devam ettiği
aşikar ve bu durum hakkında hiçbir pozitif çalışma yapılmıyor.
Böyle bir dönemde cari açığın yeniden artışa geçmesi öncesine kıyasla daha sıkıntılı bir
gelişme olur. Çünkü bu şartlar altında açığı kapatacak uluslararası sermaye akımlarına
güvenmek imkansızlaşıyor.
Batı medyasının bütününde Ortadoğu’da yaşananları Türkiye ile ilişkilendirme eğilimleri,
sistematik bir hal aldı denebilir. Bu bağlamda yığınla yorum yapılmakta, odağında
Türkiye’nin olduğu çeşitli komplo teorileri üretilmektedir. Demokratik yönetim ve
sistematik gerilemesi dolayısıyla AB’den uzaklaştırılan Türkiye’nin yüzünü ne taraflara
çevireceği ve ne gibi açılımlara yöneleceği konusu yorumcuların birleştiği ortak bir merak
konusu halini aldı.
Tüm bu gelişmeler bir araya geldiğinde önümüzdeki yıllarda Türkiye için sıkıntılı bir
ekonomik ve politik atmosferin oluştuğu açık denebilir.
Sayfa 6
tedam.ticaret.edu.tr
31
EKİM
2016
Dış Ticaret Verileri Bülteni
Küresel Görünüm
Avrupa Birliği
Avrupa Birliği Ağustos ayında 136,5 milyar Euro düzeyinde ihracat gerçekleştirdi. Bir
önceki ay ihracat 142,4 milyar düzeyinde gerçekleşmişti. İthalat ise aylık bazda %3,7
oranında artışla 143,9 milyar Euro olarak gerçekleşti.
Geçen yıl aynı dönemde 1,67 milyar Euro olan dış ticaret açığı Ağustos 2016’da 7,39 milyar
Euro oldu.
AB İhracat (Milyar EURO)
150
100
50
0
Eyl
Eki
Kas
Ara
Oca
Şub
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
-50
İhracat
Dış Ticaret
Eurostat
Çin
Ağustos’ta ihracat geçen ay gerçekleşen % 2,8’lik düşüşün ardından, geçen yıl aynı döneme
göre piyasa beklentilerinin oldukça üzerinde %10 oranında gerileme yaşadı. Böylelikle Çin,
184,5 milyar Dolar düzeyinde ihracat gerçekleştirmiş oldu. Yuan bazında ise geçtiğimiz yıl
Şubat ayından bu yana ilk kez düşüş kaydedildi. Ağustos ayında yaşanan % 5,9’luk artışın
ardından Eylül’de %5,6’lık düşüş söz konusu oldu.
İthalat ise yıllık bazda beklentilerin aksine %1,9 azalarak 142,5 milyar düzeyinde
gerçekleşti. Toplam dış ticaret fazlası 42 milyar Dolar olarak gerçekleşti.
Sayfa 7
tedam.ticaret.edu.tr
31
EKİM
2016
Dış Ticaret Verileri Bülteni
Çin İhracat (Milyar USD)
300
200
100
0
Eki
Kas
Ara
Oca
Şub
Mar
İhracat
Nis
May
Haz
Tem
Dış Ticaret Dengesi
Ağu
Eyl
Trading Economics
Amerika Birleşik Devletleri
Temmuz’da ABD’de ihracat %0,8 artarak 187,9 milyar Dolar’a yükseldi. İthalat ise aylık
bazda %1,2 artışla 228,6 milyar Dolar düzeyinde gerçekleşti. Dış ticaret açığı piyasa
beklentilerine paralel olarak %3 artışla 40,7 milyar Dolar oldu.
ABD İhracat (Milyar USD)
200
100
0
Eyl
Eki
Kas
Ara
Oca
Şub
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
-100
İhracat
Dış Ticaret Dengesi
Trading Economics
Birleşik Krallık
Toplam ihracat Ağustos ayında bir önceki aya göre %0,1 artışla 45,1 milyar GBP düzeyinde
gerçekleşti. İthalat aylık bazda %5,5 oranında artarak 49,8 milyar GBP oldu. Dış ticaret açığı
bir önceki aya göre 2,5 milyar GBP artarak 4,7 milyar GBP oldu.
Sayfa 8
tedam.ticaret.edu.tr
31
EKİM
2016
Dış Ticaret Verileri Bülteni
Birleşik Krallık İhracat (Milyar GBP)
50
30
10
-10
Eyl
Eki
Kas
Ara
Oca
Şub
İhracat
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
Trading Economics
Dış Ticaret Dengesi
Güney Kore
Güney Kore’de ihracat, Ağustos ayında yaşanan %2,6’lık artışın ardından, Eylül ayında yıllık
bazda %5,9 azalarak 40,8 milyar Dolar olarak gerçekleşti. İthalat %2,3 azalışla 33,8 milyar
Dolar düzeyinde gerçekleşti.
İhracatın ithalattan daha fazla düşmesi kaynaklı, dış ticarette fazla 7,10 milyar Dolar
düzeyine geriledi.
Güney Kore İhracat (Milyar USD)
50
40
30
20
10
0
Eki
Kas
Ara
Oca
Şub
İhracat
Mar
Nis
May
Dış Ticaret Dengesi
Haz
Tem
Ağu
Eyl
Trading Economics
Almanya
Ağustos ayı ihracatı bir önceki yıl aynı dönemine göre %9,8 artarak 96,5 milyar Euro olarak
gerçekleşti. AB Bölgesine satışlar %10 artarken, AB üyesi olmayan ülkelere ihracat ise %
11,8 arttı.
Sayfa 9
tedam.ticaret.edu.tr
31
EKİM
2016
Dış Ticaret Verileri Bülteni
Almanya İhracat (Milyar Euro)
150
100
50
0
Eyl
Eki
Kas
İhracat
Ara
Oca
Şub
Dış Ticaret Dengesi
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
Trading Economics
İthalat Ağustos’ta yıllık bazda %5,3 artarak 76,5 milyar Euro olarak gerçekleşti. AB
ülkelerinden yapılan ithalat %5,2 artarken AB üyesi olmayan ülkelerden ithalat %7,5
oranında arttı.
Önceki yıl aynı dönemde 15,22 milyar Euro olan dış ticaret fazlası ise Ağustos ayında 20
milyar Euro olarak açıklandı.
Sayfa 10
tedam.ticaret.edu.tr
31
EKİM
2016