KADINLAR İÇİN EL KİTABI EV İÇİ ŞİDDET NEDİR? Şiddet denilince hepimizin aklına ilk anda dayak ya da tecavüz gibi olaylar gelir. Fakat esasında şiddet, yalnızca bunlarla sınırlı değildir. Şiddetin pek çok türü olabilir. Zarar görmenize neden olan, sizi güçsüz bırakarak acı çekmenize yol açan tüm davranışlar şiddet kavramı içinde düşünülebilir. Somut olarak ev içi şiddet ise, bir evde eşiniz, birlikte babanız, kardeşiniz, oğlunuz, yaşadığınız ağabeyiniz, eşinizin ana/babası veya kardeşleri gibi kişilerden kaynaklanabilir. Bu kişiler tarafından size yöneltilen, fiziksel, cinsel, ekonomik veya psikolojik olarak zarar görmenize neden olan her türlü davranış, ev içi şiddet olarak tanımlanabilir. Vurmak, kolunu bükmek, boğazını sıkmak, bağlamak, bıçak ya da benzeri aletlerle yaralamak, vücutta sigara söndürmek, kezzap ya da kaynar su gibi maddelerle yakmak, sakat bırakmak, doktora gitmesine engel olmak ve öldürmek gibi davranışlar fiziksel şiddettir. Bağırmak, azarlamak, küçük düşürmek, hakaret veya tehdit etmek, ailesiyle ya da arkadaşlarıyla, komşularıyla kapatmak, görüşmesine sürekli engel kontrol olmak, altında eve tutmak, çocuklarıyla ilişkisini engellemek, kitap okumasına engel olmak, ne giyeceğine karışmak gibi davranışlar psikolojik şiddettir. Tecavüz etmek, fuhşa, enseste, evlenmeye, kürtaja veya çocuk doğurmaya zorlamak, çeşitli şekillerde taciz etmek cinsel şiddettir. Parasını elinden almak, para vermemek, çalışmasına engel olmak, evin ekonomik idaresine katılımını engellemek gibi davranışlar ekonomik şiddettir. EV İÇİ ŞİDDET İLE KARŞI KARŞIYA İSENİZ NELER YAPABİLİRSİNİZ? Eğer bu veya benzeri davranışlar size de uygulanıyorsa, ev içi şiddet mevcut demektir. Elbette şiddette katlanmak ve alışmak zorunda değilsiniz. Peki, böyle bir durumda, şiddeti, sizin ve çocuklarınızın zarar görmesini mümkün olduğunca azaltarak hayatınızdan nasıl çıkarabilirsiniz? Şiddetten daha az zarar görmek için bir takım önlemler almanız mümkündür. Mesela; Gördüğünüz şiddeti bir arkadaşınıza ya da ailenizden birisine anlatabilirsiniz. Durumdan birilerinin haberdar olması hem acil durumlarda size yardım edilebilmesini hem de daha sonradan durumun delillerle desteklenmesini sağlayacaktır. Acil bir durumda polisi arayabilecek veya size yardıma gelebilecek kişileri tespit edebilirsiniz. Eğer evden uzaklaşmaya karar verdiyseniz, yanınıza kimlik, sağlık karnesi, telefon defteri, cep telefonu, mümkünse para, çocuklarınızın kimlik belgeleri ve sağlık karneleri ile gördüğünüz şiddetin delili olabilecek belgeleri almayı unutmayın. Hatta bu malzemelerin hepsini belirli bir yerde, mesela bir çantada, bir arada tutarak hazır bulundurabilirsiniz. Evden uzaklaştığınız için zarar görme ihtimaliniz yüksekse çeşitli başvurular yapabilirsiniz. Karakola veya Savcılığa başvuruda bulunarak şikayette bulunabilirsiniz. Bir karakola başvurduysanız, yaşadığınız olayla ilgili olarak mutlaka ayrıntılı tutanak tutturmalısınız. Vücudunuzdaki izlerin kaybolma ihtimali vardır. O yüzden derhal doktor muayenenizin yapılması gereklidir. Bu nedenle tutanak yazılmadan önce hastaneye sevkinizin yapılması konusunda ısrarcı olun. Olayları polise anlatırken bütün ayrıntıları anlatmaya çalışın ve anlattıklarınızın tutanağa aynen geçirilmesini isteyin. Tutanağı okumadan asla imzalamayın. Eğer anlatımlarınız polis tarafından tutanağa farklı veya eksik geçirilmişse düzeltilmesini isteyin ve ondan sonra imza atın. Tutanağın polis memuru tarafından imzalı bir örneğini mutlaka kendiniz için alın. Eğer bir avukatınız yoksa barodan bir avukat atanmasını isteyebilirsiniz. Aynı şekilde savcılığa başvurmanız da mümkündür. Şikâyette bulunmak gerekmez. Doğrudan duyurusunda duyurularını için mutlaka adliyeye bulunabilirsiniz. almak için gidip karakola savcıya Adliyelerde nöbetçi da suç gün suç bulunur. Suç her savcılar gitmeniz duyurunuzu sözlü olarak adliyede bulunan nöbetçi savcıya sadece söyleyerek ya da yazılı olarak da yapabilirsiniz. Ama unutmayın ki yazılı olması şart değildir. Dilekçe yazmak istiyorsanız Nöbetçi Cumhuriyet Başsavcılığına diye bir başlık atıp altına yaşadıklarınızı yazmanız, şikâyetçi olduğunuzu belirtmeniz ve imzalamanız ilk aşama için yeterli olacaktır. Eğer bir karakola veya savcılığa gidemiyorsanız bir hastaneye de başvurabilirsiniz. Hastanenin acil girişini kaydınızı “eşi tarafından darp” şeklinde geçirtebilir ve hastane polisine başvurabilirsiniz. Eğer hemen şikayetçi olmak istemiyorsanız bir hastanede yalnızca muayene olabilir, durumunuzun bir raporla tespitini talep edebilirsiniz. Böylece bu raporu daha sonra delil olarak kullanmanız mümkün olacaktır. AİLENİN KORUNMASI YASASI Ayrıca “Ailenin Korunması Yasası” uyarınca, size şiddet uygulayan aile bireyinin evden uzaklaştırılmasını talep edebilirsiniz. Eğer aile bireylerinden biri, aynı çatı altında yaşayan diğer aile bireylerinden birine karşı şiddet uyguluyorsa, şiddete maruz kalan bireyler bu kanundan yararlanabilirler. Böyle bir durumda Aile Mahkemesine başvuruda bulunarak saldırgan hakkında tedbir alınmasını talep edebilirsiniz. Bu başvuruda bulunmanız halinde saldırgan eş, hakim tarafından ihtar edilir. Buna göre hâkim; Aynı çatı altında yaşayan aile bireylerine karşı şiddete veya korkuya yönelik davranışlarda bulunmaması konusunda saldırgan eşi uyarabilir Saldırgan eşin evden uzaklaştırılmasına, bu evin şiddete uğrayan eş ve çocuklara tahsisine ve şiddete uğrayan eş ve çocukların oturmakta olduğu eve veya iş yerlerine yaklaşmamasına karar verebilir. Şiddete uğrayan eşin, çocukların veya diğer aile bireylerinin eşyalarına zarar vermemesi konusunda uyarabilir. Şiddete uğrayan eşi, çocukları veya aile bireylerini iletişim vasıtalarıyla rahatsız etmemesi konusunda uyarabilir. Varsa silah ve benzeri araçlarını zabıtaya teslim etmesine karar verilebilir. Alkollü veya uyuşturucu herhangi bir madde kullanılmış olarak ortak konuta gelmemesi veya ortak konutta bu maddeleri kullanmaması konusunda uyarabilir. Bunların dışında hakim gereken başka önlemlerin alınmasına da karar verebilir. Bu tedbirlere aykırı davranılması halinde tutuklanacağı ve hapis cezasına hükmedileceği, saldırgan eşe ihtar edilir. Eğer ekonomik özgürlüğünüz yoksa ve evin geçimini eşiniz sağladığı için evden uzaklaştırıldığında siz ve çocuklarınız zor durumda kalacaksanız nafaka talep edebilirsiniz. Bu durumda hâkim tedbir nafakasına da hükmedecektir. Bu başvurular harca tabi değildir. Bu yüzden bu başvuruları yaparken mahkemeye para yatırmanıza gerek yoktur. Eğer saldırgan eş koruma kararına uymazsa, sizin şikâyet dilekçesi vermenize gerek yoktur. En yakın karakola durumu bildirmeniz halinde, saldırgan eş hakkında Sulh Ceza Mahkemesi’nde kamu davası açılır. Yanı sıra kendisi hakkında üç aydan altı aya kadar hapis cezasına hükmolunur. Bu kanundan evli olmalarına rağmen aynı çatı altında yaşamayan kişiler de yararlanabilir. Örneğin eşinizle henüz boşanmamışsanız fakat farklı evlerde yaşıyorsanız ve eşiniz size yönelik olarak şiddet uyguluyorsa tedbir kararı alınması için başvuru yapabilirsiniz. Ayrıca aynı evde yaşadığınız babanız, ağabeyiniz, kayınbabanız veya diğer aile üyelerinin size şiddet uygulaması halinde de başvuru yapma hakkınız vardır. Koruma kararının verildiği tarihten itibaren savcılık tarafından karar, evinizin bulunduğu yerdeki karakola bildirilecektir. Bunun üzerine bu polis merkezi bildirimde bulunacak ve izleme görevini yerine getirmeye başlayacaktır. İzleme görevi şu şekilde yerine getirilir: Bulunduğunuz konut haftada bir kez ziyaret edilecek, Birinci derece yakınlarınız ile iletişim kurulacak, Komşularınızın bilgisine başvurulacak, Oturduğunuz yerin muhtarından bilgi alınacak, Bulunduğunuz konutun çevresinde araştırma yapılacaktır. Eğer herhangi bir başvuru yapabilecek durumda değilseniz, sizin adınıza bu başvuruları başka birisi de yapabilir. Sizin daha sonra doğrulamanız yeterli olacaktır. Evden uzaklaşmaya karar verdiyseniz fakat kalacak yeriniz yoksa veya kalabileceğiniz yerler yeterince güvenli değilse bir kadın sığınağında kalmayı da düşünebilirsiniz. Bunun için başvuru yaptığınız karakol veya savcılıktan talepte bulunabileceğiniz gibi ayrıca doğrudan Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Belediyelerin Müdürlüklerine Sosyal veya Hizmetler Müdürlüklerine başvuru yapabilir, bir kadın sığınağında kalmanız gerektiğini iletebilirsiniz. Ayrıca belediyelerin kadın danışma merkezlerine telefonla arayarak da giderek bilgi veya almanız mümkündür. Arayabileceğiniz veya bizzat başvuruda şunlardır: bulunabileceğiniz yerler Bornova Belediyesi Kadın Danışma Merkezi Telefon numarası: 461 47 94 Ege Kadın Dayanışma Vakfı (EKDAV) Telefon numarası: 446 32 23, 446 32 23 Karşıyaka Kent Meclisi Kadın Dayanışma Merkezi Telefon numarası: 330 58 18, 368 22 74 …. DİĞER BAŞVURU KURUMLARI Aliağa Belediyesi Kadın Sığınağı Telefon numarası: 616 19 80, 616 19 80, Dâhili numara:42 İzmir Barosu Kadın Komisyonu Telefon numarası: 463 00 14 İzmir Büyükşehir Belediyesi Kadın Danışma Merkezi Telefon numarası: 445 56 17, 445 13 57 AMARGİ, İZMİR KADIN DAYANIŞMA DERNEĞİ, BAĞIMSIZ KADIN İNİSİYATİFİ, ÇİĞLİ KADIN KÜLTÜR EVİ, EMEKÇİ KADINLAR DERNEĞİ, DEMOKRATİK TOPLUM PARTİSİ İZMİR İL KADIN MECLİSİ, ÇAĞDAŞ HUKUKÇULAR DERNEĞİ CİNSİYETÇİLİK VE CİNSEL YÖNELİM AYIRIMCILIĞINA KARŞI ÇALIŞMA GRUBU, EMEĞİN PARTİSİ, SOSYALİST DEMOKRASİ PARTİSİ, BAĞIMSIZ FEMİNİSTLER