Tataristan Cumhuriyeti tarafından kontrol edilen Tatneft

T.B.M.M.
B:56
24.2.2004
0:6
Tataristan Cumhuriyeti tarafından kontrol edilen Tatneft şirketi TÜPRAŞ'ın önemli
hampetrol tedarik kaynaklarından biridir. TÛPRAŞ, 2002 Kasım ayından 2004 Ocak
sonuna kadar Tatneft'den 3.359.674 MT hampetrol almıştır(Ek-l).
Görüşmelerde temelde bu husus gündeme gelmiştir.
Genelde özelleştirme fiyaûaması 5-10 yıllık net kar mantığına göre yapılırken,
nasıl oluyor da bir şirket 2004 yılı ihracat hedefine yakın bir fiyata özelleştiriliyor?
TÜPRAŞ'ın değer tespiti Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Değer Tespit Komisyonu
tarafından uluslararası bağımsız bir yatırım bankası yardımıyla uluslararası kabul görmüş ve
4046 sayılı Kanunda sayılan değer tespit yöntemleri kullanılarak yapılmış olup, Şirketin
ihracat hedefi ile değer tespiti arasında bir bağlantı bulunmamaktadır.
İrak, Kafkasya, Hazar petrolleri sonrası "stratejik ve ekonomik" değeri daha da
katlanması gereken TÜPRAŞ'ın, 2000'de halka arz edilen %35 hissesine 1.250 milyon
Dolar toplanırken, şimdi yüzde %65'ine neredeyse bu fiyatın verilmesi ve "daha yüksek
revize teklif açık artırma olmaz" denilmesi "millet malının" hibe edilmesi değil mi?
2002 yılında gerek yurt içi gerekse yurt dışı piyasalarda yaşanan olumlu gelişmeler
ve buna bağlı olarak artan yatırımcı ilgisi nedeniyle %35,5 oranındaki Şirket hissesinin
IMKB'mn yamsıra Londra Menkul Kıymetler Borsasına da kote edilmek suretiyle yapılan
ikincil halka arzından yaklaşık 1.1 Milyar ABD Doları gelir elde edilmiştir. Bu nedenle
halka açıklık oranı %34,24'e ulaşmıştır.
Değer tespit çalışmalarına konu olan dönem itibariyle (Ekim 2002-Ekim 2003) 52
hafta aralığında TÜPRAŞ'ın %100 oranındaki hissesinin temettülü piyasa kapitilizasyon
değeri (piyasa değeri) 1.173-2.283 milyon ABD Dolan olarak yansımıştır.
Yüzde 87 pazar payı ve yüz milyonlarca Dolar karı olan bir kamu tekelini "özel
tekele" dönüştürmek yerine, halka arz edilse, sermaye tabana yayılsa, kan-kazana
milletpaylaşsa daha doğru olmaz mı?
TÜPRAŞ'ın halka arz yöntemiyle özelleştirilmesine ilişkin yapılan çalışmalar
aşağıda özetlenmiştir.
3. Halka Arza ilişkin çalışmalara 2000 yılı Kasım ayında ve 2. Halka Arzın "lockup" (piyasada hisse senedi tedavülünü artırıcı işlem yapmama taahhüdü) dönemini
müteakip başlanmış, ancak ülkemizde 2000 yılı sonunda başlayan ve 2001 yılının Şubat
-174-