kısmına geçiyoruz. Gündemimizin

M. Medisl
B : 49
BAŞKAN — Sayın üyeler, şimdi gündemimizin
«Özel Gündem» kısmına geçiyoruz.
Gündemimizin «Özel Gündem» kısmının 1 ncı sı­
rasında yer alan (11/32) esas numaralı, Bursa Millet­
vekili Sayın Özer Yılmaz ve 9 arkadaşının; Türk Pa­
rasının değerini ayarlama (Devalüasyon) kararlarını
zamanından önce açıklayarak, bazı kimselere haksız
kazanç sağladığı iddiasıyla Maliye Bakanı Sayın Ziya
IMüezzinoğlu hakkında, Anayasanın 89 ncu, Millet
Meclisli İçtüzüğünün 107 nci maddeleri uyarınca bir
Gensoru açılmasına ilişkin önergesinin gündeme alı­
nıp alınmayacağı konusundaki görüşmelere kaldığı­
mız yerden devam ediyoruz.
Geçen birleşimde önerge sahibi ve siyasi parti
grupları adına yapılan konuşmalar
tamamlanmıştı.
Şimdi söz sırası Sayın Maliye Bakanının.
Buyurun Sayın Müezzinoğlu.
MALİYE BAKANI ZIYA
MÜEZZİNOĞLU
(C. Senatosu Kayseri Üyesi) — Sayın Başkan, sayın
milletvekilleri; Sayın Yılmaz ve arkadaşlarının Mil­
let Meclisine sundukları Gensoru önergesi ile ilgili
olarak bazı noktaları Yüce Kurulunuza açıklamak ve
görüşlerimi sunmak üzere huzurunuzda
bulunuyo­
rum.
Değerli arkadaşlarım; Sayın Yılmaz ve arkadaşları
tarafından Yüce Meclise sunulan bu önergede, 1
Mart 1978 tarihinde yapılan devalüasyon eleştiriliyor,
isabetsizliği ve başarısızlığı ileri sürülüyor, aradan
bir yıl geçtikten sonra ve bundan daha önemli olarak
bu devalüasyonun âdeta duyurula duyurula yapıldığı
ve bu yüzden de bazı çevrelerin çıkar sağlamış oldu­
ğu iddia ediliyor.
Sayın Yılmaz, önergesi üzerinde burada yaptığı
konuşmada bunları yineledi ve devalüasyonun isa­
betsizliğini kanıtlamak üzere ithalat ve ihracatımız,
fiyat hareketleriyle ilgili olarak ayrıca bazı istatistik
bilgileri de verdi.
Milliyetçi Hareket Partisi Grubu adına konuşan
Sayın Gürbüz ile Milli Selâmet Partisi Grubu adına
konuşan Sayın Emre de aşağı yukarı aynı çerçeve için­
de görüşlerini ortaya koydular.
Cumhuriyet Halk Partisi Grubu adına konuşan
Sayın Tüzün, konuyu burada tüm yönleriyle ortaya
koymuş ve devalüasyonun nedenleriyle birlikte, bunun
•sonuçları hakkında da Yüce Heyetinizi aydınlatmış
bulunuyor.
Bununla birlikte başlangıçta arz ettiğim gibi,- ben
de bazı noktaları huzurunuzda dile getirmek istiyo­
rum.
11 . 2 . 1979
O : 1
Değerli arkadaşlarım, devalüasyon nedir, ne değil­
dir, ne zaman yararlıdır, ne zaman zararlıdır; bun­
ları sanıyorum ki, uzun boylu tartışmakta yarar yok­
tur.
Genellikle bilindiği gibi, bir ülkede iç fiyatlarla dış
fiyatlar arasında fark oluşur ve bu fark giderek artar­
sa, bu yüzden dış ticarette ortaya çıkan tıkanıklığı gi­
dermek ve o ülkenin satılma gücünü yitiren ürünleri­
ne güç kazandırmak ve döviz gelirlerini artırmak için
paralarında önlemler almak gereği ortaya çıkar; de­
valüasyon da bu önlemlerden biridir.
Bir devalüasyonun yararlı olabilmesi için onunla
birlikte gerekli önlemlerin de alınıp uygulamaya kon­
ması, bunun vazgeçilmez bir parçası olarak kabul
edilir.
ADEM ALİ SARIOĞLU (Kocaeli) — Sayın Ba­
kan, nüfus cüzdanlarımız ne zaman rehin alınacak?
MALİYE BAKANI ZİYA
MÜEZZİNOĞLU
(Devamla) — 1978 yılının Mart ayı başında neden
bir devalüasyon yapmak zorunlu oldu; sanıyorumki,
bunu açıklamak için, o sırada Türk ekonomisinin du­
rumu ne idi, özellikle dışa dönük durumu ne idi, bu­
nu ortaya koymak gerekir.
Değerli arkadaşlarım, 1974 yılından itibaren dış ti­
caretimiz giderek artan ölçüde açıklar vermeye baş­
lamıştır. 1974'de 2 246 000 000 dolar olan dış ticaret
açığımız, 1975'te 3 33'8 000 000 dolar,- 1976'da
3 169 000 000 dolar ve 1977'de ise 4 043 000 000 do­
lara yükselmiştir; yani Türkiye her yıl giderek artan
bir biçimde sattığından daha çok mal ithal eden bir
ülke durumuna gelmişti.
Bu yüzden yalnız 3 yıl içinde oluşan dış ticaret açı­
ğı 10,5 milyar doları bulmuştu.
ADEM ALİ SARIOĞLU (Kocaeli) — Enflas­
yondan bahset biraz.
MALİYE BAKANI ZİYA
MÜEZZİNOĞLU
(Devamla) — İhracatımız azalırken, işçi dövizlerinin
de giderek azaldığını ve 1974'de 1 426 000 000 dolar
iken, 1977'de 982 000 000 dolara düştüğünü görüyo­
ruz.
Turizm alanında da gelirlerimiz azalmış, buna kar­
şılık giderlerimiz artmış ve böylece bu alanda da
olumsuz bir gelişme ortaya çıkmış bulunuyordu.
ADEM ALİ SARIOĞLU (Kocaeli) — TIR açı­
ğını da Söyle.
MALİYE BAKANI ZİYA
MÜEZZİNOĞLU
(Devamla) — Sayın arkadaşım, geçenlerde de o ko­
nuya temas etmek gereğini duydunuz. Ben, o konu­
da ne yapılmak lâzım geldiğini sanıyorum ki, ortaya
koydum.
— 432 —