MERV

“
ÇÖLDE BİR ŞAH-I CAN:
MERV
“
Türkmen stan sınırları ç nde, tar h İpekyolu üzer nde kurulmuş Horasan’ın en
muhteşem kent d r Merv. İpekyolu üzer nde olması Doğu-Batı güzergâhında seyahat eden yüzlerce farklı m llete ev sah pl ğ yaparak kültürel çeş tl l ğ artırmış ve
Merv’ n köklü b r meden yet şehr olmasını sağlamıştır. Dönem n n en büyük âl mler ne, devlet adamlarına ev sah pl ğ
yapan Merv sadece t carette değ l l m ve
sanatta da söz sah b olmuştur.
Şahların gözdes anlamına gelen ‘Şah-ı
Can’ sm yle anılır Merv. Dönem n n en caz bel kent d r çünkü. Bugün Türkmen stan’ın Mar v layet ne bağlı Bayramal ’n n
lçe merkez n n hemen yanı başında bulunan Merv 2500 yıllık b r geçm şe sah pt r.
Bereketl Merv toprakları üzer nde Sırasıyla, Ahamen dler, Selevkoslar, Partlar, Sasan ler, Müslüman Araplar, Samaneler ve son olarak Türkler hâk m yet kurmuştur.
Büyük Selçuklu Devlet ’ne başkentl k
yapmış olan Merv
aynı zamanda Dand a n a k a n S a v aşı’nın da gerçekleş-
t ğ yerd r. Merv, Selçukluların zafer sonrası Çağrı Bey’ n dar merkez olur. Türkler n hâk m yet yle hızlı b r mar faal yet ne
g r ş l r. Sasan ler n su sıkıntısı yüzünden
terk ett kler şeh r yapılan su kanalları ve
bentlerle çölde yeş ll kler ç nde b r vaha
hal ne gel r. Sultan Muhammed Alparslan
Han’ın Selçuklu Devlet ’n n başına geçmes yle Merv, şehzadeler n merkez hal ne gel r. En parlak dönem n Sultan Sencer zamanında yaşayan Merv, bu dönemde kurulan çok sayıdak kütüphane ve
medreselerle bölgen n en öneml l m ve
kültür merkez olur. Ancak bu dönem uzun
sürmez. İst lalar ve yağmalarla kütüphanelerdek k taplar yakılır, su bentler ve kanallar yıkılır. Merv yen den çöl hal n alır ve
yen den yapılan nşalar Merv’ n esk hal ne dönmes ç n yeterl olmaz.
Merv, İslam tar h açısından da öneml b r
yere sah pt r. B rçok tasavvuf yet şt rm ş
ve Anadolu’nun İslamlaşmasında büyük
rol oynamıştır. Türkler n İslam’la lk tanışmalarına ves le olan sahabeler Büreyde
el Eslem ve Hakem el Gıfar burada yet şm şt r. Hoca Ahmed Yesev ve Nakş bend
yolunun kurucusu Yusuf Hemedan ’n n
kabr de Merv’ded r.
d
Yıl
Türk
Kültü
kent
2015 Yılı Türk Dünyası
Kültür Başkenti:
MERV
Türkmen stan’ın kad m şehr Merv, TÜRKSOY
üyes ülkeler kültür bakanları tarafından 2015 yılı
Türk Dünyası Kültür Başkent olarak lan ed ld .
Büyük Selçuklu Devlet ’n n Hükümdarı Sultan Sancar’ın Türbes ’ne ev sah pl ğ yapan şeh r lan ed len
yıl kapsamında 2015 yılı başından bu yana pek çok etk nl ğ başarıyla gerçekleşt rd .
Tatar stan’ın başkent Kazan’da gerçekleşt r len Türk D l Konuşan Ülkeler Kültür Bakanları 32. Dönem Da m Konsey sırasında, toplantıya katılan bakanların oy b rl ğ le almış olduğu karar le 2015 yılı ç n Türk Dünyası Kültür
Başkent olarak seç len şeh r, gerçekleşt rd ğ etk nl klerle bu özel unvanı ne kadar hak
ett ğ n b r kez daha gösterm ş oldu.
İpekyolu’nu tak p eden her seyyahın, tüccarın, âl m n ya da derv ş n uğrağı, devr n n sadece t carette değ l l m ve sanatta da söz sah b olan, Şah-ı Can, yan Şahların Gözdes olarak anılan Merv şehr , 2015 Türk Dünyası Kültür Başkent programı kapsamında tüm Türk
dünyasından yüzlerce sanatçıyı ağırlamaya devam edecek.
101
Haz ran 2015
boyu devam edecek etk nl klerde ressamlar, fotoğrafçılar, ozanlar ve edeb yat nsanları g b
k kültürünün müstesna şahs yetler eserler yle Merv şehr nden dünyaya merhaba d yecek.
ür haz nem z olan bugün aramızda olmayan değerl s mler se y ne Türk Dünyası Kültür başprogramı ves les yle rahmetle anılacak.