A Grubu Kadrolar İçin Temel Kaynak Akıcı Örnekler Ayrıntılı Yorumlar Görsel Uyarılar Konu Anlatımları Pratik Bilgiler da n ı z ar r T M orula Y S Ö ün S aları Özg çıklam ve A urum k m Tü larını sınav yan kapsa TAP MAKRO İKTİSAT TEK Kİ Editör: Dilek ERDOĞAN KURUMLU Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem A Grubu Kadrolar İçin KPSS MAKRO İKTİSAT ISBN 978-605-364-220-6 Dilek ERDOĞAN KURUMLU Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. © Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti’ye aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. Yayın-Proje Yönetmeni: Arzu Doğan Dizgi-Grafik Tasarım: Şermin Yılmaz Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Tuna Matbaacılık A.Ş. (Ankara-0312 278 34 84) Yayıncı Sertifika No: 14749 Matbaa Sertifika No: 16102 YAYINEVİ DAĞITIM adakale sokak 4/1 yenişehir-ankara sağlık sokak 17/a yenişehir-ankara tel: +90 312 4306750-51 (pbx) tel: +90 312 4345424 belgeç: +90 312 4354460 belgeç: +90 312 4313738 gsm: 0506 3451936 - 0541 9104545 - 0533 2055230 gsm: 0506 3451937 - 0541 4345424 - 0533 2055231 e-ileti: [email protected] e-ileti: [email protected] YAZIŞMA P.K.175 06442 yenişehir-ankara internet: sunu Değerli adaylar; Toplumda en değerli beşeri sermayemiz olan sizler, yıllarca girdiğiniz sınavlardan sonra yeni bir sınavla daha karşı karşıyasınız. Devlet kurumlarına atanmak, özellikle uzman ve müfettiş olabilmek için önce KPSS barajını geçmeli ve o sınavlara KPSS Alan Bilgisi'nden alacağınız puanlarla başvuru hakkı elde etmelisiniz. Zor bir süreçle karşı karşıyasınız fakat bu sürecin sonunda elde edeceğiniz mevkileri düşünürseniz bu güçlüklere çok daha rahat katlanabilirsiniz. Bu çok önemli olan süreçte, Alan Bilgisi'nde biliyoruz ki hepinizin en büyük korkularından biri "iktisat". Analizleri, formülleri, yorumları... İktisatda her gün yeni birşey keşfeder; engin bir denizde istediğiniz kadar açılabilirsiniz! Fakat bizim amacımız bu denizde sizi kaybetmek değil güvenli bir yolla sonuca ulaştırmaktır. Bu amaçla hazırlanan kitabımızda size en pratik ve en kolay test yöntemleriyle iktisadı öğretmek ve her şeyden önemlisi korkulan değil sevilen bir iktisat dersi sunmak hedeflenmiştir. Ayrıca sadece KPSS soruları değil, kurumların müfettişlik ve uzmanlık sınav soruları da dikkate alınarak KPSS sonrası da kütüphanenizde bulunması gereken bir kitaba dönüştürülmüştür. KPSS Alan İktisat'ta; Mikro İktisat % 30 Makro İktisat % 30 Para-Banka Kredi % 30 Uluslararası iktisat %5 Büyüme ve Kalkınma %5 Türkiye Ekonomisi %5 İktisadi Doktinler Tarihi % 5 yer almaktadır. KPSS ve kurum sınavlarında iktisat ağırlıklı olarak "Mikro İktisat" "Makro İktisat" ve "Para-BankaKredi" bölümlerinden oluşmaktadır. Elinizdeki Makro iktisat kitabı dışında Mikro İktisat ve Para-BankaKredi yayınımız da mevcuttur. Kitapla ilgili öneri, eleştiri ya da takdirinizi [email protected] aracılığıyla bizimle paylaşmanız bize ışık tutacaktır. Kitaplarımın oluşmasında emeği geçen herkese, sevgi ve sabırları için sonsuz teşekkür ederim. Dilek ERDOĞAN KURUMLU İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM Makro İktisada Giriş KLASİK VE KEYNESYEN YAKLAŞIM ...................................................................3 Makro Ekonominin Performans Göstergeleri .....................................................4 Makro Ekonomik Amaç ve Araçlar .....................................................................4 MAKRO İKTİSATTA TEMEL KAVRAMLAR ............................................................5 Fiyat Endeksleri .................................................................................................5 Nominal ve Reel GSYİH ....................................................................................6 MİLLİ GELİR HESAPLAMALARI ............................................................................7 GSMH ve GSYİH ...............................................................................................7 GSYİH Hesaplama Yöntemleri ..........................................................................7 Potansiyel GSMH...............................................................................................8 Önemli Özdeşlikler ...........................................................................................10 Makro Ekonomik Kuramların Karşılaştırılması .................................................11 TEST-1 KURUM SORULARI ................................................................................12 TEST-1 KURUM SORULARI ÇÖZÜMLERİ..........................................................15 TEST-2 .................................................................................................................18 TEST-2 ÇÖZÜMLERİ ...........................................................................................21 2. BÖLÜM Basit Keynesyen Model ve Milli Geliri Belirleyen Faktörler TÜKETİM HARCAMALARI VE TÜKETİM FONKSİYONU ...................................27 Tüketim Fonksiyonu .........................................................................................27 Tüketim ve Gelir Arasındaki İlişki .....................................................................28 Tüketim Teorileri...............................................................................................29 TASARRUF VE TASARRUF FONKSİYONU ........................................................31 Tasarruf Fonksiyonu.........................................................................................31 Marjinal ve Ortalama Tasarruf Eğilimi ..............................................................32 Marjinal ve Ortalama Tüketim Eğilimi ..............................................................32 YATIRIM VE YATIRIM FONKSİYONLARI ............................................................35 Yatırım Fonksiyonu ..........................................................................................35 Sermayenin Marjinal Verimliliği ........................................................................36 Tobin'in q teorisi ...............................................................................................37 Kredi Tayınlaması ............................................................................................38 KAMU HARCAMALARI ........................................................................................40 NET İHRACAT ......................................................................................................40 TEST-1 KURUM SORULARI ................................................................................43 TEST-1 KURUM SORULARI ÇÖZÜMLERİ..........................................................46 TEST-2 .................................................................................................................49 TEST-2 ÇÖZÜMLERİ ...........................................................................................52 v KPSS 3. BÖLÜM Denge Milli Gelirinin Belirlenmesi KEYNESYEN TOPLAM HARCAMALAR YAKLAŞIMI ......................................... 59 TASARRUF-YATIRIM EŞİTLİĞİ YÖNTEMİ ......................................................... 62 Sızıntılar .......................................................................................................... 62 Enjeksiyonlar................................................................................................... 62 DENGE MİLLİ GELİR DÜZEYİNİN DEĞİŞMESİ................................................. 63 Çarpan Analizi................................................................................................. 63 Deflasyonist ve Enflasyonist Açık ................................................................... 65 Otomatik Stabilizatörler ................................................................................... 66 Hızlandıran Prensibi........................................................................................ 66 Ricardo-Barro Hipotezi.................................................................................... 67 Çarpan Sürecinde Aşamalar ........................................................................... 68 TEST-1 KURUM SORULARI ............................................................................... 70 TEST-1 KURUM SORULARI ÇÖZÜMLERİ......................................................... 73 TEST-2 ................................................................................................................ 76 TEST-2 ÇÖZÜMLERİ .......................................................................................... 79 4. BÖLÜM Para Teorisi PARA ................................................................................................................... 85 Para Çeşitleri ve Benzerleri ............................................................................ 85 Paranın Evrimi ................................................................................................ 85 Paranın İşlevleri ve Özellikleri ......................................................................... 85 KAYDİ PARA ....................................................................................................... 86 PARA ARZI .......................................................................................................... 87 Para Arzı Tanımları ......................................................................................... 87 PARA TALEBİ ...................................................................................................... 87 Klasik Para Talebi ........................................................................................... 87 Keynesci Para Talebi ...................................................................................... 88 Modern Miktar Kuramı .................................................................................... 89 PARA PİYASASINDA DENGE ............................................................................ 90 Para Talebinin Faiz Esnekliği .......................................................................... 91 Para Talebinin Faiz Esnekliğinde Düşünceler ................................................. 91 TEST-1 KURUM SORULARI ............................................................................... 92 TEST-1 KURUM SORULARI ÇÖZÜMLERİ......................................................... 93 TEST-2 ................................................................................................................ 94 TEST-2 ÇÖZÜMLERİ .......................................................................................... 96 KPSS vi 5. BÖLÜM IS-LM Analizi MAL PİYASASINDA DENGE.............................................................................101 IS Eğrisi.........................................................................................................101 IS Eğrisinde Kaymalar ..................................................................................102 IS Eğrisinin Denklemi ve Eğimi .....................................................................103 PARA PİYASASINDA DENGE ..........................................................................105 LM Eğrisi .......................................................................................................105 LM Eğrisinde Kaymalar .................................................................................106 LM Eğrisinin Eğimi ........................................................................................106 MAL VE PARA PİYASALARININ BİRLİKTE DENGESİ .....................................107 Dengesizlikler ve Dengesizliklerin Giderilmesi..............................................108 IS-LM Modelinde Dört Uç Durum ..................................................................109 PARA VE MALİYE POLİTİKALARININ ETKİNLİĞİ ...........................................109 Keynesyen Bölge ..........................................................................................109 Ara Bölge ......................................................................................................110 Klasik Bölge ..................................................................................................111 TEST-1 KURUM SORULARI .............................................................................112 TEST-1 KURUM SORULARI ÇÖZÜMLERİ.......................................................115 TEST-2 ..............................................................................................................119 TEST-2 ÇÖZÜMLERİ ........................................................................................122 6. BÖLÜM Toplam Talep-Toplam Arz Analizi TOPLAM TALEP EĞRİSİ ................................................................................. 129 Toplam Talep Eğrisinin Negatif Eğimli Olma Nedenleri ................................ 130 Toplam Talep Eğrisinin Eğimi ....................................................................... 131 Toplam Talep Eğrisinin Kayması .................................................................. 131 Talep Yönetimi Politikaları Olarak Maliye ve Para Politikaları ...................... 132 TOPLAM ARZ EĞRİSİ ..................................................................................... 135 Keynesyen Toplam Arz Modeli..................................................................... 135 Klasik Toplam Arz Modeli ............................................................................. 135 Monetarist Toplam Arz Eğrisi ....................................................................... 135 Pozitif Eğimli Toplam Arz Eğrisi ................................................................... 136 Yeni Klasik Toplam Arz Modeli ..................................................................... 136 Neo Keynesyen Toplam Arz Modeli ............................................................. 137 Reel Konjoktür Toplam Arz Modeli ............................................................... 137 PARA VE MALİYE POLİTİKALARI .................................................................... 138 Keynesyen Bölge .......................................................................................... 138 Ara Bölge ...................................................................................................... 139 Klasik Bölge .................................................................................................. 139 TEST-1 KURUM SORULARI ............................................................................. 140 TEST-1 KURUM SORULARI ÇÖZÜMLERİ....................................................... 144 TEST-2 .............................................................................................................. 149 TEST-2 ÇÖZÜMLERİ ........................................................................................ 152 vii KPSS 7. BÖLÜM Açık Ekonomi (IS-LM-BP Analizi) ÖDEMELER BİLANÇOSU................................................................................ 157 DÖVİZ KURU VE DÖVİZ KURU SİSTEMLERİ ................................................ 158 Sabit Döviz Kuru Sistemi ............................................................................. 159 Esnek Döviz Kuru Sistemi............................................................................ 159 MARSHALL-LERNER KOŞULU VE J EĞRİSİ ................................................. 160 Sermaye Hareketleri .................................................................................... 161 ÖDEMELER BİLANÇOSU DENGESİ .............................................................. 162 BP Eğrisinin Kayması ve Eğimi.................................................................... 162 Açık Ekonomide IS ve LM Eğrisi .................................................................. 163 MUNDELL-FLEMİNG MODELİNDE POLİTİKALARIN ETKİNLİĞİ................... 164 Tam Sermaye Hareketliliğinde Para Politikaları ........................................... 164 Tam Sermaye Hareketsizliğinde Daraltıcı Maliye Politikası ......................... 167 Tam Sermaye Hareketliliğinde Maliye Politikaları ........................................ 167 Tam Sermaye Hareketsizliğinde Maliye Politikaları ..................................... 169 Kısmî Sermaye Hareketliliğinde Maliye Politikaları ...................................... 170 Kısmî Sermaye Hareketliliğinde Para Politikaları......................................... 171 Sonuç ........................................................................................................... 172 TEST-1 KURUM SORULARI ............................................................................ 173 TEST-1 KURUM SORULARI ÇÖZÜMLERİ...................................................... 175 TEST-2 ............................................................................................................. 177 TEST-2 ÇÖZÜMLERİ ....................................................................................... 179 8. BÖLÜM Enflasyon ve İşsizlik ENFLASYON .................................................................................................... 185 Enflasyon Türleri .......................................................................................... 185 Para ve Enflasyon İlişkisi ............................................................................. 187 Senyoraj ve Enflasyon Vergisi ..................................................................... 187 Para İkamesi ................................................................................................ 188 Enflasyon ve Vergi ....................................................................................... 188 Laffer Eğrisi .................................................................................................. 189 İŞSİZLİKLE İLGİLİ GÖSTERGELER VE TAM İSTİHDAM ............................... 190 İşsizlik Oranı ................................................................................................ 190 İşsizlik Türleri ............................................................................................... 191 Doğal İşsizlik Oranı ...................................................................................... 193 Beveridge Eğrisi ........................................................................................... 194 ENFLASYON VE İŞSİZLİK ARASINDAKİ İLİŞKİ ............................................. 195 Philips Eğrisi ................................................................................................ 195 KPSS viii Histerezis Hipotezi ....................................................................................... 198 Okun Yasası ................................................................................................. 199 PHILIPS EĞRİSİ ANALİZİNE İKTİSAT OKULLARININ BAKIŞI ....................... 199 YAŞAMDAN...................................................................................................... 200 TEST-1 KURUM SORULARI ............................................................................ 201 TEST-1 KURUM SORULARI ÇÖZÜMLERİ...................................................... 205 TEST-2 ............................................................................................................. 209 TEST-2 ÇÖZÜMLERİ ....................................................................................... 211 9. BÖLÜM Bütçe Açıkları ve Bütçe Politikası BÜTÇE VE BÜTÇE AÇIĞI................................................................................ 217 Fiili Bütçe Açığı ............................................................................................ 217 Birincil Bütçe Dengesi .................................................................................. 217 Birincil Açık .................................................................................................. 218 Operasyonel Açık......................................................................................... 218 Birincil Bütçe Dengesi .................................................................................. 218 BÜTÇE AÇIĞININ FİNANSMANI İLE İLGİLİ YAKLAŞIMLAR .......................... 220 Klasikler ....................................................................................................... 220 Neo-Klasikler................................................................................................ 220 Ricardocu Eşdeğerlik Teoremi (İyimser Görüş) ........................................... 220 İÇ BORÇLANMA KAYNAKLARI ....................................................................... 220 Devletin İç Borçlanma Senetleri ................................................................... 221 Türkiye'de Bütçe Açığı Politikasındasn Kurtulmayı Engelleyen Sorunlar .... 221 YAŞAMDAN...................................................................................................... 222 TEST-1 KURUM SORULARI ............................................................................ 223 TEST-1 KURUM SORULARI ÇÖZÜMLERİ...................................................... 225 TEST-2 ............................................................................................................. 227 TEST-2 ÇÖZÜMLERİ ....................................................................................... 229 İDARİ YARGI HAKİMLİĞİ 2006/2008/2010 ..................................................... 231 KAYMAKAMLIK 2006/2007/2008/2009/2010/2011 ......................................... 233 SAYIŞTAY 2006/2007/2008 ............................................................................. 241 ZİRAAT BANKASI 2007/2008 ......................................................................... 247 HALK BANKASI 2008/2009............................................................................. 250 MALİ EMLAK UZMANLIK - DENETMENLİK 2008/2009/2011 ......................... 253 MALİ HİZMETLER VE DEVLET MALLARI UZMANLIĞI 2008/2010/2011 ....... 255 KARMA TEST................................................................................................... 258 CEVAP ANAHTARLARI .................................................................................... 260 KAYNAKÇA ...................................................................................................... 261 ix KPSS mAKRO İKTİSADA GİRİŞ MAKRO EKONOMİNİN ARAÇ VE AMAÇLARI MAKRO EKONOMİDE TEMEL KAVRAMLAR MİLLİ GELİR HESAPLAMALARI GEÇMİŞ YILLARDA ÇIKMIŞ SORULAR ANALİZ TABLOSU 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 1 2 2 2 2 1 1 2 - 3 - “Güçlük, yeni düşünceleri anlamakta değil, insan ruhunun her köşesine dal budak sarmış olan ve içimizden çoğunun aynı formasyonu almış bulunduğu eski düşüncelerden kurtulabilmektir.” J. M. KEYNES BÜYÜK BUNALIM (1929-1939) “Okuma Parçası” Amerika Birleşik Devletleri 27 Ekim 1929 tarihinden önce birçok depresyon atlatmış olsa da, hiçbiri Wall Street’i vuran “Kara Perşembe” kadar şiddetli ve uzun olmamıştı. Başlangıçta ekonomistler ve liderler bunu küçük bir kaza, belki de piyasaların kendini ayarlaması olarak görüyorlardı. Ne olursa olsun bu durum, ulusun Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra yaşadığı durgunluktan daha kötü olamazdı. Ancak kısa bir süre içinde rakamlar iyimserleri haksız çıkarttı. Depresyon hızla kötüleşiyordu. 1933 baharında Roosevelt başkanlık yemini ederken, işsizlerin sayısı 8 milyondan 15 milyona çıkmış (kabaca tarım dışı işgücünün üçte biri) ve GSMH 103,8 milyar dolardan 55 milyar dolara düşmüştü. Roosevelt resmen göreve başladığı gün Missippi’deki çiftliklerin yüzde kırkı açık arttırmadaydı. Ekonomik bunalım dünya çapında yaşanmasına karşın, Almanya dışında hiçbir ülkede işsizlik oranları bu kadar yüksek düzeye ulaşmamıştı. Bütün bunlardan en çok etkilenen yoksullardı. 1932 yılında Harlem’de işsizlik oranı yüzde 50 iken, 1935’de siyahlar tarafından sahip olunan ya da yönetilen mülkiyetin oranı yüzde 5’e düşmüştü. ABD’nin orta bölgelerindeki çiftçiler ekonomik dalgalanmaların yanı sıra bir de toz fırtınaları yüzünden çok daha zor durumdaydılar. Okullar azalan ödenekler yüzünden, hem okul saatlerini hem de eğitim yılını azaltmak zorunda kaldılar. Krizin genişliği ve derinliği Büyük Bunalımı doğurdu. Kimse krize karşı en iyi çarenin ne olduğunu bilmiyordu. Başkan Roosevelt devlet yardımının iyilikten çok zarar getireceğine inanıyor, işsizlere ve evsizlere yapılacak yardımın yerel yönetimler ve hayır kuruluşları tarafından sağlanması gerektiğini düşünüyordu. 1931 yılına gelindiğinde, kimi eyaletler yerel topluluklara yardımda bulunmaya başlamışlardı. Roosevelt ve New York Valisi, Harry Hopkins ve Frances Perkins ile çalışarak doğrudan iş yardımı programı başlattılar. Bu program çok az kişiye yardımcı olabildi. 1932 yılına kadar işsiz ailelerin yalnızca dörtte biri herhangi bir yardım alabilmiştir. 1,5’u yardımlara ayrılmış ve kişi başına düşen ortalama yardım miktarı 1.67 dolar olmuştu. Yardım çabalarının asıl yükünü çeken vatandaşlarsa iflas tehlikesinin eşiğindeydiler. 1932 yılında Cook County (Chicago), itfaiyecileri, polisleri ve zaten sekiz aydır maaşlarını alamayan öğretmenleri işten çıkarttı. Evsiz kampları bütün ülkede görülmeye başlanmıştı. Bunalımın zarar verdiği kişilerde öfkeden çok şaşkınlık vardı. Çoğu işsiz kaldıktan sonra ümitsizliğe kapılıp utanç içinde yaşamaya başladılar. İntihar oranı 100.000 kişide 14’ten 17’ye yükselmişti. Yapılan protestolar yerel düzeydeydi: “Çiftlik tatilleri”: Çiftçiler birbirlerinin mallarını açık arttırmalarda satın almıyorlar, komşularının haczedilen mallarının geri dönmesini sağlıyorlar ve açlık yürüyüşleri yapıyorlardı. Protestolara karşı direniş de sıklıkla şiddete dönüşüyordu. Dearborn açlık yürüyüşünde tankların ve makinalı tüfeklerin eşliğinde 1000 asker bulunurken, dört gösterici de vurularak öldürülmüştü. Roosevelt, sonunda sorunlara tepeden bakmayı bıraktı ve Amerikan ekonomisini düzeltmek, işsizlik yüzünden sıkıntı çekenlere yardımcı olmak ve sistemi bir daha böylesi büyük krizlerin yaşanmaması için yeniden yapılandırmak üzere, federal düzeyde fonlarla beslenen bir dizi programı uygulamaya koydu. Ancak, New Deal, GSMH’nın 1929 yılı düzeyine geri dönmesini sağlamış, bankacılık ve refah alanlarında temel reformları beraberinde getirmişse de Roosevelt, bunalımın sonuna kadar, bütçe açıkları verilmesini kabul etmemiştir. Ne zaman ki federal devlet, İkinci Dünya Savaşı yüzünden halkı karneye bağladı, savunma sanayiinde altı milyon kişiye iş verdi, altı milyon kişiyi de askere aldı, büyük bütçe açıkları vermeye başladı, Büyük Bunalım o zaman gerçekten sona erdi. Kaynaklar: Leuchtenburg, William E. Frannklin D. Roosevelt and the New Deal, 1932-1940. New York: Harper Torchbooks, 1963. McElvaine, Robert S. The Great Deppression: America, 1929-1941. New York: Times Books, 1993. 1. BÖLÜM MAKRO İKTİSADA GİRİŞ Makro İktisat: Ekonominin bir bütün olarak iniş ve çıkışları ile ilgilenen iktisat dalıdır. Klasik iktisatçılar iktisadı bilim haline getirenlerdir ve öncüsü A. Smith’dir. “1776 Ulusların zenginliği”. Mikro temelli analizler “Laissez Faire Laissez Passe” Bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler (görünmez el) düşüncesi piyasaların müdahale olmadan kendi kendine dengeye geleceğini savunur. Fakat 1929’da başlayan ve yıllarca süren Büyük Buhran, Klasik Liberal görüşe büyük bir darbe vurmuş, Keynesyen devrimi ortaya çıkaran önemli bir olgu olmuştur. “1936’da yazılan “Para, Faiz ve İstihdamın Genel Teorisi” adlı J.M. Keynes’e ait eser makro ekonomiyi bir bilim dalı haline getirir. İlk etkilerin II. Dünya Savaşı sonrası görüldüğü 1950’lerden 1970’li yıllara kadar süren bu dönem Keynes’in Altın Çağı’dır. Klasiklerde fiyat ve ikame etkisine dayalı mikro bakış yerini Keynes’in gelir etkisine dayalı makro bakışa bırakır. KLASİK YAKLAŞIM KEYNESYEN YAKLAŞIM 9 Tam istihdam, Tam Rekabet 9 Eksik İstihdam, Eksik Rekabet 9 Ücret ve fiyatlar tam esnektir. 9 Esnek değil (yapışkan - rijittir.) 9 Devlet müdahalesi gereksizdir. 9 Devlet müdahalesi şarttır. 9 İstihdam düzeyini ücret ve fiyatlar be- 9 Üretim ve istihdamı belirleyen toplam lirler. “Her arz kendi talebini yaratır.” talep’tir. Say kanunu geçersizdir, ak(Say kanunu) sine talep arzı belirler. 9 Klasikler arz yanlıdır. 9 Keynesyenler talep yanlıdır. 9 Para Politikası geçerlidir. 9 Maliye Politikası etkilidir. Genişletici maliye politikası savunulur. Tarafsız Maliye savunulur. 9 Para nötr (yansız-peçe-tül)’dür. Mik- 9 Para nötr değildir. (Yansız değildir). Parasal büyüklüklerdeki artışlar faizletar kuramı geçerlidir. Para sadece firi düşürür, yatırımlar, üretim ve gelir yatlar genel düzeyini etkiler. Reel ve artar. Para arzındaki artışlar faiz parasal büyüme arasında ilişki sözkonuaracılığıyla reel üretimi etkiler. su değildir. (Dikotomi) 9 Yatırımlar her zaman tasararruflara eşittir. (I = S) Denge faiz oranı burada belirlenir. 9 (I ≠ S) Tüketim ve tasarruf harcanabilir gelir tarafından belirlenir yatırımlar ise faiz veya sermayenin marjinal verimliliğinden etkilenir. 9 Emek Değer Teorisine dayanır. 9 Marjinal Yaklaşım esastır. J. MAYNARD KEYNES (1883 -1946) Ekonomi derslerinde Alfred Marshall ve Edgeworth gibi meşhur iktisatçıların öğrencisi olmuştur. Başlangıçta, Keynes hocası Alfred Marshall’ın etkisi altında kalan neo-klasik bir ekonomist idi. Ona göre Marshall, yüz seneden beri gelen en büyük iktisatçıdır. Ekonomiye denge ilkesini getirmiştir. Zaman öğesini teoriye sokmuştur. Bu iki husus Keynes’in de düşüncelerine esas olmuştur. 1930 Dünya Ekonomik krizi, Keynes’i krizle mücadele için bir çok tekliflerde bulunmaya sevk etmiş, 1933 de «The Means to Prosperity», 1935 de «A Self-Adjusting Economic System» isimli makalelerini ve nihayet 1936 da kendisine ekonomi doktrinleri tarihindeki ününü sağlayan «General Theory of Employment, Interest and Money» adlı yapıtını yayınlamıştır. 3 KPSS