Program Adı BİYOKİMYA Yüksek Lisans - 2010 Tezin Adı K.K.T.C. Toplumundaki Kanser Hastalarında Dna Tamir Genlerindeki Polimorfizmlerin Kanserle İlişkisinin Araştırılması Tezi Hazırlayan Feriha GÜNDOST EYYÜPLER Danışman Yard. Doç. Dr. Jale REFİK-ROGERS ÖZET 2009-2010 yılları arasında yürütülen bu çalışmanın amacı Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastahesi’ne başvurmuş K.K.T.C. doğumlu kanser hastalarında DNA tamir genlerindeki polimorfizmlerin saptanması ve bu polimorfizmlerin kanserle ilişkisinin araştırılmasıdır. K.K.T.C. popülasyonunda K.K.T.C. kökenli akciğer kanseri, mide kanseri ve pankreas kanseri hastalarının kemoterapi tedavisi öncesinde kanları toplanıp DNA izolasyonu, PCR ve restriksiyon enzimleri ile kesim yöntemleri kullanılarak, hastaların nükleotid eksizyon tamir mekanizması (NER) ve baz eksizyon tamir mekanizması (BER) genlerindeki polimorfizmler tesbit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda bu polimorfizmlerin kansere yatkınlık ile arasındaki ilişki araştırılmıştır. Yapılan araştırma sonucunda XRCC1 genindeki rs2587 polimorfizminde 10 hastada en sık görülen genotipin Arg/Gln olduğu tespit edilmiştir (%60). Çalışan kontrol grubu sonuçlarına göre XRCC1 genindeki rs2587 polimorfizminde 10 kişide Arg/Gln 4 hastada tesbit edilmiştir (%40). Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında hasta grubunda Arg/Gln genotipi çoğunluktadır. Ama, bu farkın anlamlı olup olmadığı bu çalışmadaki hasta sayısının artmasıyla açıklık kazanacaktır. ERCC2 genindeki rs1381 polimorfizminde ise 10 hastada Gln/Gln ve Lys/Gln genotipi eşit sayıda bulunmuştur. Kontrol grubu ile sonuçlar karşılaştırıldığında ise, ERCC2 genindeki rs3181 polimorfizminde ise 10 kişide Gln/Gln 4 hastada görülürken, kontrol grubunda Gln/Gln genotipine hiç rastlanmamıştır. Bu farkın anlamlı olup olmadığı hasta sayısının artışı ile ortaya çıkacaktır. Bu çalışma, K.K.T.C. toplumunda bu çerçevede yapılan ilk çalışmadır. Bu pilot çalışmada deney koşulları oturtulmuş, deney koşullarının ve sonuçlarının tekrarlanabilirlikleri gösterilmiş ve daha geniş kapsamlı bir çalışma için ilk adım atılmıştır. Destekleyen kurumlar: BAP Projesi (Proje No:YDÜ/2009-14) Anahtar Kelimeler: DNA tamir mekanizması, kanser, polimorfizm