TEST • 9-1

Hız
3J
KONU
YERYÜZÜNDE HAREKET
9
-J
-2J
TEST • 9-1
K
2J
KM
Zaman
t
LM
Çözümlerİ
L
6. Cisimler aynı ivme ile hareket ettiğinden hız-zaman
grafiklerindeki eğimler aynıdır. L’den atılan cismin
ortalama hızı v0 dan küçüktür. Karşılaşma anında
hızlar farklı, yer değiştirmeler farklıdır.
ÇÖZÜMLERİ
1. Ba€›ml› de€işken, değiştirdiğimiz değişken sonucu
değişendir.
J
Cismin yere ulaşma süresi bağımlı değişkendir.
Hız
3J
CEVAP: E
K
2J
LM
-2J
sekliği farklı olduğundan yere çarpma hızları eşit
olamaz.
K
2J
KM
L
-2J
CEVAP: C
CEVAP: C
Zaman
t
LM
-J
Hareket süreleri aynı olabilir.
Zaman
0
t -JHız
3J
L
t
t
KM
-J
2. K’nin yerden yüksekliği ile L’nin maksimum yük-
J0
2s
J
J0
4s
3. 7. h = 1 gt2 olup t süresi m’den
bağımsızdır.
t
2
t
-J0
J
J0
CEVAP: A
t
t
-J0
J
Cisimler aynı süre sonunda eşit hız değişimine uğrar. Bu durumda K’nin fırlatılma hızı 3v olmalıdır.
(2J + 3J)t
KM =
2
LM =
20
2
20
8.
2s
(J + 2J)t
2
4
6
20
t
60
-20
4s
-40
2s
5
KM
= ’tür.
3
LM
4s
Cismin maksimum yüksekliğe çıkış süresi 2 saniye
ise vo = 20 m/s’dir. J
CEVAP: C
2J

0
Maksimum yükseklikten
sonra 4 saniyede
J
66
azalışı paraboliktir. Artan eğimli bir parabol olmalıdır.
CEVAP: E
FİZİK LYS SORU BANKASI
h=
5.
Jo2
= hmax olup
Jo2
= h ise
(2 j 0)
2
= 4h
2g
2g
2g
K’nin yerden maksimum yüksekliği 5h ise L atıldığı
anda yerden 4h yukarıdadır.
CEVAP: E
1
20 2
4. Cisim hızlanan bir hareket yaptığından yüksekliğin
Y
A
Y
I
N
D
E
N
İ
Z
İ
80
·10·16 = J
0 m yol almıştır.
20 m2ya da4 v – t6 grafiğinden
h1 = 60
20J
-20
t
t 2t
4
6
t
60
20
-40
20
2
J
-20
-40
J
2J0
J0
20
60
J0
2t
t
-J0
Zaman
CEVAP: E
-2J0
J
2J
t
t
4s
20
2
20
4
20
6
t
60
-20
-40
J
20
9. Grafiğin altındaki20alan2 hmaks4 dur.6
20
J
h1 =
60
-20
h2 =
-40
t
h1
t
2t
h2
A
V
2
2jo ·2t
2
Cismin yere düşme süresi yüksekliğe bağlıdır.
1
’tür.
4
=
h iken t ise
4h iken 2t olur.
CEVAP: C
J
A’den atılan V.t yol alır.
2J0
J
3V
B’den atılan 3V.2t yol alır.
Cevap
J0
J0
2t
t
CEVAP: A
t
Zaman
2t
t
3. h = 1 gt2
-J0
10. I numaralı
cisim yere 2t sürede ulaşıyor ise II nu-
2
X = vo·t’dir.
maralı
-2J0 cisim t sürede maksimum yüksekliğe çıkmıştır.
h artarsa t artar.
J
X artar.
J0
2t
t
J
J
KL
g daha küçük olursa t artar, X artar.
Zaman
CEVAP: E
-J0
t
-2J0
t
J
4. Zamansız hız denkleminde daha rahat çözebiliriz.
CEVAP: E
vs2 = v20 + 2gh olup a, m ve hmax sonucu etkilemez.
J
CEVAP: E
J
KL
t
J
J
TEST
• 9-2
h
5. A cismi serbest düşme yaptığında
t
h=
ÇÖZÜMLERİ
1. h = 1 gt2
2
yere çarpma hızı ile 30 m/s’dir.
J
II numaralı cismin maksimum yüksekliği 2h olduh
ğundan maksimum
yüksekliğe çıkış süresi §2t olup
J
hareket süresi 2§2t’dir.
J
III. numaralıæ10J
cisim maksimum yüksekliğe
t sürede
çıkıp3J
iniş süresi 2t’dir. x
§3J 2J
t1 = 2t
t2 = 2§2t
J
t3 > t2 > t1
3J
æ10J
1 2
gt
2
45 = 5t 2 ¡ t = 3 saniye,
x
1
4h = g·(2t) 2 olur.
2
§3J 2J
J
I numaralı cismin hareket zamanı 2t,
t3 = 3t
1
6
CEVAP: A
B cismi 1 saniye sonra bırakıldığı için yere ulaşma
süresi 2 saniyedir.
1
45 = V.2 +
. 10 (2) 2
2
Y
A
Y
I
N
D
E
N
İ
Z
İ

J0
B
67
45 = 2V + 20
25 = 2V ¡ V =
25
2
25
65
+ 20 =
= VB
2
2
VA
30
60
12
=
=
=
65
65 13
VB
2
Yere çarpınca
CEVAP: E
FİZİK LYS SORU BANKASI
2J0
2.
Jot ·t
J
20
2
20
4
20
-20
6
t
60
-40
6. LN = 1 gt2 = 2h
2
KN arası yatay uzaklık X olsun.
10.
X = 20·t
Cismin hızı 10 m/s olursa
X = 10·2t olur.
1
g·4t2 = 8h olur.
2
V’ye çarpar.
3V
.t = d
2 1
V .t 2 = 2 d
1
h1 = g.t 2
2
1
h 2 = g.t 22
2
2J0
h1
hJ2 0
=
1
9
J
TEST • 9-3
t
2t
CEVAP: C
ÇÖZÜMLERİ
J0
2t45 metredir.
1. L noktasının yerden yüksekliği
t
7. I numaralı cismin maksimum yüksekliği 4h II nu-
maralı cismin maksimum yüksekliği h ise hareket
süreleri
Zaman
1 2
gt t = 3 saniye
02
X = vo·t
-2J
45 =-J
t1 = 4t ise
0
45 = vo·3
t2 = 2t’dir.
vo = 15 m/s
X = v1X·2t
X = v2X·t
J1X
1
=
J2X
2
CEVAP: 15
J
J
2. Yerden yukarı fırlatılan cisim yavaşlayarak makKL
simum yüksekliğe çıkıp inerken t hızlandığından I
t
olabilir.
CEVAP: C
J potansiyel enerjisi maksimum
Eğik atılan cismin
yükseklikte en fazladır. II olabilir. Yukarı düşey atılan cismin EP – t grafiği eğik atışla aynıdır.
8. Cisimlerin maksimum yüksekliği düşey hıza bağlıdır. v1y ≠ v2y
CEVAP: A
Dolayısı ile süreler farklı menziller aynı v1X ≠ v2X tür.
3.
Atılma süratleri aynı olabilir.
(Aynı hızla fırlatılan cisimler birbirini 90° ye tamamlayacak şekilde fırlatılırsa menzilleri eşittir.)
J
h
CEVAP: D

x
9. Cisim düşeyde 4h yol alıyor.
J
§3J 2J
X = v·t
h iken süre t olsun.
4h iken süre 2t olur.
A ile E arası X olsun.
FİZİK LYS SORU BANKASI
1
=J
3
t2
t
CEVAP: V
68
t1
X = V.2t’dir.
Cisim 2V ile fırlatılırsa x = 2V.t olur. Süre t olursa
düşeyde alınan yol h olur. G’ye çarpar.
CEVAP: B
Y
A
Y
I
N
D
E
N
İ
Z
İ
Cisim düşeyde değişen hızla hareket ettiği için alınan yol ortalama hız ile
J sürenin çarpımı kadardır.
Ortalama hız sabit ivmeli harekette
Vilk + Vson
0 + 3 væ10J 3 v olur.
= 3J
=
2
2
2
h = vort ·t =
§3J
§3
h
·t ¡ x =
2
2
CEVAP: A
4. Hız vektörleri eşit ise yatay hız vektörleri de eşittir.
8. hmaks =
X1 = v·2t
X2 = v·t
2g
h
olur.
2
olur,
X = vox·tuçuş
Düşey hız bileşenleri aynı olduğundan h1 = h2 dir.
tuçuş =
CEVAP: E
2Joy
g
olup yarıya düşer.
Bu durumda menzil
5. K L M
vox v2v2v
voy 2v2v
Joy2
X
olur.
2
CEVAP: C
v
Düşey hız hareket süresini etkiler.
K’nin 2t olsun.
L’nin 2t
M’nin t’dir.
L’nin yatayda aldığı yol 12 br
12 = 2v·2t
vt = 3
2v + 0
·t
L’nin düşeyde aldığı yol ortalama hızdan
2
vt = 3(hmaks)
9. Aynı süratle fakat 90° ye tamamlayacak şekilde
atılmalıdır.
I ve IV
CEVAP: D
TEST • 9-4
L cismi t anında Y’dedir.
1.
K cisminin de hmaks u 3 birim yatayda hmaks a kadar
aldığı yol
ÇÖZÜMLERİ
J
20
v·t = 3 olup X’tedir.
X
M’nın hareket zamanı t kadar olup yerdedir.
3
t
–10
Yatayda
2v·t = 6 birimdir.
T’dedir.
CEVAP: C
30·3 = X = 90 m
CEVAP: 90
6. I numaralı cismin çıkış süresi t, iniş süresi t olmak
üzere hareket zamanı 2t’dir.
J1 · cos a·2t = X
J1
1
=
J2 2 cos a
J2 ·t = X
2. v2 = 2gh olup yükseklik h iken yere çarpma hızı v,
CEVAP: C
süreleri eşittir. Yatayda alınan yollar eşit olduğundan
V1cosa = V2 dir.
I numaralı cismin maksimum yüksekliğe çıkış süresi t olsun. II numaralı cismin hareket süresi 2t’dir.
1 2
hmax =
gt h = 4hmax
2
1
h = g4t 2
2
CEVAP: C
Y
A
Y
I
N
D
E
N
İ
Z
İ
3.
69
1
80 = gt 2 ¡ 80 = 5t2 ¡ t = 4 saniye
2
B’nin hareket süresi 4 saniye olduğuna göre düşey
hızı 20 m/s dir. Hareket süreleri aynı ise yatayda
alınan yollarda aynı olduğu için yatay hızları eşittir.
20 m/s
10§13 = VB
30 m/s
CEVAP: D
FİZİK LYS SORU BANKASI
7. Cisimler aynı anda O noktasına düştüklerine göre

yükseklik 4h iken 2v’dir.
CEVAP: B
J
20
t
X
t
3
J0
10
20 t
4. a değiştirildiğinden a açısı bağımsız değişkendir.
9.
Bağımsız değişken değiştirdiğimiz değişkendir.
J0
t
K
L
J0
a
t
K aa
x
2x
O
J0
L Jy
ay
2J
M
J0
t
Jy
3h h
N a M t
x
h2
N
a
t
h1
2x
2t
me süresi eşittir. Cismin düşeyde hız-zaman grafiği
h1 1
J
çizilip h1 ve h2 bulunur.
=
h2 3
J0
X
45°
6. Bağımsız-Jdeğişken,
deneyde değiştirdiğimiz
değiş0
gt
kendir.
10
30 m/s
30 m/s
45°
3
30 m/s
t
J
K
Y
L
J
X daha önce çarpar.g
3J
J0X
45°
45°
J0
CEVAP: B
J
J0Y
J0X
kE
Yere çarpma sürati v2 = vo2 + 2gh’dir.
7.
J0 olduğundang Y
Y’nin sürati, X’in süratinden büyük
daha büyük süratle yere çarpar.
2J0
X
t
t
K
Y
O
K
L
J0 m x
a
O
2x
t
h1
J0
h2
2Jy
M
t
L
x
Jy
N
2x
CEVAP: D
Jy
2J0
M3h
t
h
HX J
t
2t
İp cisim O’da iken kesilirse cisim M’den aşağıda bir
yere çarpar.
40 m/s
H J
-10
tJ
x
30 m/s
J
45°
45°
g
h
J
30 m/s
2t
4t
3J
vy = voy2J
–0gt
J0X40
-30 =
X
Y – 10t
= 70
g J10t
0
t = 7 saniye J1
CEVAP: E
t
J
g
-J
-3J
g sıfırdır.
1. Cismin maksimum yükseklikte hızı
0 = v2 –2gH
3J
v2 = 2gH
t
Y
A
Y
I
N
H
J kE
K
x
9v2 = 2g(h + H) dir.
v0x = 30 ise v0y’de 30 olmalıdır.
J2
ÇÖZÜMLERİ
t
2t 4tg
J
-3J
g
J0
h
Cisim yere düşerken düştüğü yükseklik
t
g
J1
30 m/s
h açının 45° olması vox = voy anlag ile v arasındaki
-J
mına gelir.
J
TESTJ • 9-5
KE
CEVAP: D
J
J
Y
J0
OL arasında iken ip kesilirse cisim M’ye çarpabilir.
8.
h
J
Cismin kütlesi

2J0
J0
t
3h
t
X
t
Jy
2x
CEVAP: B
40 m/s
FİZİK LYS SORU BANKASI
2x
LM = Xh olsun.
3
KL
10 = 4h olur.
t
x
h2
10.
J
70
x
J0
a
J0
45°
g
J çıkarken
J
t pozitif,
t
Aşağı inerken
yönü
yukarı
yönü
J
0Y
3J
h1
2Jy
negatiftir. Aşağı doğru hızlanan yukarı doğru yat
x
x
Jy
t J0
h2 yapar.
vaşlayan hareket
3h h
a
t
CEVAP: D
2x
2x
t
Cismin K’den L’ye gelme süresi ile L’den O’ya gel-
20
J
J
2Jy
Cisim L’ye çarptığında yön değiştirir. Yere doğru
hareketi pozitif seçersek aşağı doğru inerken 4h
yol alır. Süre 2t olur. Yukarı çıkarken h kadar yol
alır t süre geçer.
1
h = gt2
2
45° J0X
CEVAP: E
5.
t
h1
L
J
J
J
K
J
D
E
N
İ
Z
İ
J
J
L
tJ
h
-J
J0
2t
4t
J0X
t
g
-3J
3J
CEVAP: D
J0X
J0
J1
g
J0
g
X
Y
J0
kE
2.
K
J
8. II. cisim daha önce yere ulaşır. Yere çarpma sürati
L
vs2 = vo2 + 2gh olduğundan aynıdır.
J
CEVAP: C
x
J
K ve L’dekiH süratler
eşit olup hızı farklıdır. İvme her
J
yerde aynı olup g kadardır. DüşeyJyer değiştirmeler
aynıdır.
J
t
2t 4t
h
J0X
-J
g
J0
t
CEVAP: E
9. Yer çekimi kuvvetinin ve ivmesinin yönü daima
yere doğrudur. 3 olasılıkta da hatalı düşünmüş olabilirler.
-3J
3. Yer çekimi olmasa idi cisim L’ye çarpardı.
voy·t = LN
3J
CEVAP: E
Yani voy·t = x + y olup hız zaman grafiğinin altındaki alan y’dir.
CEVAP: B
J1
TEST • 9-6
g
J0
4. Cisme etki eden ivmenin
sıfır olduğu
g bir nokta yokJ
J2
ÇÖZÜMLERİ
L kuvvet mg’dir.
K cisme etki eden net
tur. L noktasında
L’de hızı gsıfırdır.
J
1. İvme kütleden bağımsız olup g kadardır. Net kuv-
CEVAP: A
x
vet ağırlık olup eşit değildir.
Dv = g · ¢t olup eşittir.
5. Eğik atılan cismin maksimum yükseklikte hızı sıfır
CEVAP: C
değildir.
J0X
2.
g
J
İvme her yerde g’dir.
-10
CEVAP: C
g
g
a = h – x’tir.
J2
olduğundan hmax artar.
2g
g
Menzil yorumlanamaz.
Yere çarpma sürati V0 kadardır, değişmez.
CEVAP: A
7. Yere çarpma sürati vs2 = vo2 + 2gh ise ilk hızı 2vo
olursa yere çarpma hızı artar. Ortalama hız artar t
azalır. A arttığı için B azalır.
A + B = h olup h sabit ise A artar.
CEVAP: C
CEVAP: E

hmax =
Voy2
a
Alanın tamamı h kadardır. Sabit süratle giden aracın aldığı yol x kadardır.
J1
6. a artarsa
J0
t
x
71
Y
A
Y
I
N
D
E
N
İ
Z
İ
3. X =
2
j0 · sin 2a
g
2
J0
a = 45 ise x = g
CEVAP: C
4. İvme sabit olduğundan KE - a grafiği olabilir.
CEVAP: B
FİZİK LYS SORU BANKASI
J0
J0
t
x
-10 3J
g
h
45°
45°
J0X
J
J0Y
2J0
X
5.
11. Cisimlerin hareket zamanları farklı olduğunda kar-
J0XY
şılaşamazlar.
gJ0
Cisimlerin sürati hakkında bir yorum yapılamaz.
J1
g
CEVAP: B
J2
g
İvme sabit olup cisim hızlanan hareket yapar, sürat
artar. Hız vektörü ile ivme vektörü arasındaki açı
azalır.
TEST • 9-7
ÇÖZÜMLERİ
1. Eğik atışdax düşey hız değişkendir. Yatay hız vektö-
CEVAP: C
J
H
kE
rü ve yer çekimi ivmesi sabittir.
J
CEVAP: D
J
t
6. L ve M’deki0 ivme vektörü aynı Jyönlü
hız vektörü
farklı atıldığı noktaya
göre konum vektörüt aynıdır.
J
2t 4t
h
CEVAP: D
-J
t
2. Uçağın hızı araçların hızından büyük olduğundan
uçağın hizasının gerisinde kalan arabaların içine
düşmez. M, N ve P arabasının içine düşebilir.
-3J
3J
CEVAP: D
7. İvmenin yönü daima yere doğrudur.
Yani 2 yönündedir.
CEVAP: E
3. Sabit değişken ¬ yatay hız veya ivme olabilir.
8. Cismin menzilinin Jazalması gerekir. Bu da 2 şekilde olur.
CEVAP: E
L
K
a) Hareket süresi azaltılmalı yani hJ azaltılmalı.
b) Cismin masadan fırlama hızı azaltılmalıdır, bu
da cismin bırakıldığı yüksekliğin azaltılması ile
olanaklıdır.
4. Gök taşı Dünya’ya düşerken çekim ivmesi artar.
Hava direnci artar. (fr = mg)
CEVAP: E
CEVAP: C
J0X
5.
g
9. CisminJ0 sabit ivmeli hareket yapmadığına göre

hava sürtünmesi vardır. Grafiğin II. şekilde olması
için havasız ortamda serbest bırakılması gerekir.
CEVAP: C
72
10.
FİZİK LYS SORU BANKASI
J0
Y
A
Y
I
N
J1
J0
g
g
Yörünge yaklaşık parabol şeklindedir.
J2
g
Hız vektörü ile ivme vektörü arasındaki açı 0 ile
180° arasında olup açı 0 ve 180° olamaz.
CEVAP: E
D
E
N
İ
Z
İ
CEVAP: Parabol
J0
K aa
L
a
J0
J0
6. İvme sabittir. Hız düzgün artar. Yükseklik parabolik
a
şekilde azalır.
N
a
M
CEVAP: C
J
0X
g
J1
g
J2
g
7. Cisim sabit ivme ile hızlanır yere çarpınca yön de-
2. Cisim hava ortamında önce hızlanır (azalan ivme
ğiştirir ve yavaşlar.
ile). Cisim limit hıza ulaşınca sabit hızla hareket
eder. Yavaşlayamaz.
J
CEVAP: D
t
0
3. Hava sürtünmesinin olduğu yerde sürtünme katsa-
yısı, havanın yoğunluğu ve cismin şekline bağlıdır.
Cisim aşağı düşerken sivri olan kısım da aşağıdaysa havayı yararak hareket eder. Bu da sürtünme
katsayısını azaltır. Cisimlerin farklı limit hıza ulaşmasının nedeni sürtünme katsayısıdır.
CEVAP: E
J0
K aa
L
a
J0
N
a
a
CEVAP: C
J0
4. Cisim yavaşlayarak limit hıza ulaştığına göre limit
M
hızdan daha büyük hızla aşağı doğru fırlatılmıştır.
KN ve LM arasındaki hareket aynıdır.
tKN = tLm dir.
CEVAP: D
5. I numaralı cismin Vox > Voy olduğundan b < 45 ol-
CEVAP: D
J
malıdır. II. numaralı cismin Voy > Vox olduğundan a
> 45’tir.
J0
9. Cisim tekrar kişinin eline düşer.
v
-J0
v
CEVAP: E
t
t
6. Paraşütçü t1 anında limit hıza ulaşılıyor. t2 anında
yavaşlamaya başladığına göre paraşütü açmıştır.
t3 anında yeniden limit hıza ulaşarak yere vK hızıyla
çarpmıştır.
Araba içinde bulunan bütün cisimlerin hızı arabanın hızına eşittir. Cisim arabaya göre yukarı düşey
atış yaparken yere göre eğik atış yapar.
CEVAP: E
CEVAP: D
7. Limit hız, hava sürtünmesi, cismin ağırlığı, cisim-
10. Bütün atış problemlerinde ivme sabittir. Yönü daima yere doğrudur.
K
L
m
CEVAP: E
CEVAP: C
M
O
TEST • 9-8
1.
le–hava arasındaki sürtünme katsayısına bağlıdır.
8. Cisim yukarı çıkarken aşağı doğru ağırlık ve sür-
tünme kuvveti, aşağı inerken ağırlık aşağı, sürtünme kuvveti yukarı doğrudur. Yavaşlama ivmesi
daha büyüktür.
ÇÖZÜMLERİ
I
-10
-J0
x
Y
A
Y
I
N
t
t
J
t
II
h
Cisimlerin ivmesi aynı olduğundan hız-zaman grafiğinin eğimi aynı olmalıdır. I numaralı cismin sürati
artar. II numaralı cismin sürati azalır.
CEVAP: C
J0X
73
Bu durumda tiniş > tçıkış
J
J0
D
E
N
İ
Z
İ

8.
Cisim aşağı inerken limit hıza ulaşabilir.
CEVAP: E
9. fr = k.A.v2 olduğundan limit hız durumunda
mg = fr’dır.
Cisimlerin kütlesi aynı olduğundan yüzey alanı büyük olan cismin limit hızı daha küçüktür.
CEVAP: A
FİZİK LYS SORU BANKASI
J0