Slayt 1

2015 World Development Report
(Mind, Society and Behavior)
Değerlendirme
Asena Caner
TOBB ETU
İktisat Bölümü
Ana fikir:
• Psikolojik ve sosyolojik etkiler insan davranışını
şekillendirmede büyük rol oynar.
• Bu nedenle, ekonomik kalkınmaya
yaklaşımımız bu etkileri mutlaka dikkate
almalıdır.
Raporun Amacı:
• Kalkınma alanında çalışan araştırmacılara
ve politika yapıcılara literatürdeki bulguları
sistematik bir şekilde sunmak
• Bulguların kullanılmasını teşvik etmek
• Standart ekonomik yaklaşım:
İnsan algısı ve motivasyonu bir siyah kutunun
içine hapsedilmiş.
Rasyonel birey varsayımı.
• Oysa ki, insanlar birer makine değildir.
İşlem yapma kapasiteleri sınırlıdır.
Algıları sınırlıdır.
• Amaç, bireylerin doğru kararları
vermelerine yardımcı olmak
→ etkileri dikkate almalıyız.
• Raporda bahsedilen noktaları dikkate alan
basit, ucuz, kolayca uygulanabilecek ufak
tefek değişiklikler oldukça etkili olabiliyor.
Rapor üç ayak üzerine kurulmuş:
• Otomatik düşünme
• Sosyal düşünme
• Zihinsel modellerle düşünme
Otomatik düşünme
•
•
•
Toplamları 110, farkları 100 ?
100+10 = 110 (Yanlış cevap)
İlacın SMS ile hatırlatılması
Gelirin zihinde belli kategorilere ayrılması
Sosyal düşünme
• Patrondan gelen mesaj çalışma isteğini
artırabilir.
• Liberya’dan bir örnek: Farklı bir gruba aidiyet
kazandırmaya çalışmak
• Kenya’da trafik kazalarının azaltılması
Zihinsel modellerle düşünme
• Hindistan’da yoksul annelerin ishale ilişkin
düşüncesi
• Yoksulluğun yarattığı olumsuzluk ve ümitsizlik
modeli.
• Yoksullara yeni bir zihinsel model sunmak
Bireylerin seçimlerini şekillendirmede
devlet müdahalesi gerekli midir?
1) Müdahale kişilerin hedeflerine ulaşmalarını
kolaylaştırabilir.
2) Kısa zamanda hızlıca, etraflıca düşünmeden
verdikleri kararlar onların uzun dönem
hedefleri ile uyumlu olmayabilir.
3) Yerleşmiş olan sosyal norm ve zihinsel model,
bireylerin doğru seçimler yapmalarını
engelleyebilir.
Devlet müdahale etmese bile müdahale eden
birileri zaten var !!
Konu başlıkları
•
•
•
•
•
•
Yoksulluk,
erken çocukluk döneminde gelişim,
hanehalkının finansal kararları,
verimlilik,
sağlık ve
iklim değişikliği
Kadın ve cinsiyet eşitsizliği ??
• Küçük yaşlarda oluşan ve kız çocuklarının
beynine işleyen normlar
• Matematik testinde kadın resmi görmek test
puanını düşürüyor.
• Brezilya’da TV dizileri ve doğurganlık
• Hindistan’da kadın yöneticilere kota ayrılması
• Rasyonel birey yaklaşımı ile davranışsal
yaklaşımı birbirine rakip olarak görmektense
birbirini tamamlayıcı olarak görmek daha
uygun olabilir.
• Optimizasyon devam etmektedir.
• Ancak modelde farklı hedef fonksiyonları ve
farklı kısıtlar olabilir.
Bu yaklaşımla Türkiye’de hangi
sorunlara çözüm bulunabilir?
• Tasarrufları teşvik
• Yolsuzlukla mücadele
• İşletmelerde verimlilik nasıl artırılabilir?
• Cinsiyet eşitsizliği ile mücadele